Return to Video

تاریخ مختصری از شطرنج- آلکس جندلر

  • 0:07 - 0:11
    پياده نظامهاي مهاجم آهسته پیشروی میکنند،
  • 0:11 - 0:15
    فيلهاي آنها قبلاً خط دفاعي را شكستهاند.
  • 0:15 - 0:20
    شاه سعی میکند عقب نشینی کند،
    اما دشمن او را پشت دور میکند.
  • 0:20 - 0:23
    فرار غیرممکن است.
  • 0:23 - 0:25
    این یک جنگ واقعی نیست --
  • 0:25 - 0:27
    فقط یک بازی هم نیست.
  • 0:27 - 0:32
    شطرنج در طول ۱۵۰۰ سال از عمر خود،
  • 0:32 - 0:36
    به عنوان ابزاری برای استراتژی نظامی،
  • 0:36 - 0:41
    و استعارهای برای امور انسانی و نشانه نبوغ
    شناخته شده است.
  • 0:41 - 0:45
    اولین تاریخ شطرنج به قرن هفتم برمیگردد،
  • 0:45 - 0:50
    افسانهها میگویند که شطرنج به قرون قبل
    باز می گردد.
  • 0:50 - 0:56
    احتمالا، وقتی جوانترین شاهزاده
    امپراتوری گوپتا در نبرد کشته شد،
  • 0:56 - 1:01
    برادرانش برای نشان دادن صحنه به
    مادر داغذار راهی ابداع کردند.
  • 1:01 - 1:07
    از صفحه ۸x۸ ای که برای دیگر بازیهای
    پرطرفدار بود استفاده کردند.
  • 1:07 - 1:11
    و بازی جدیدی با دو ویژگی پدیدار شد:
  • 1:11 - 1:14
    مقررات مختلف برای حرکت
    ومهرههای متفاوت،
  • 1:14 - 1:19
    و تک پادشاهی که سرنوشت را تعیین میکند.
  • 1:19 - 1:23
    اوایل به این بازی چاتورنگا میگفتند-
  • 1:23 - 1:26
    یک کلمه سانسکریت به معنی «چهار بخش».
  • 1:26 - 1:29
    اما با گسترش آن به ایران در زمان ساسانیان،
  • 1:29 - 1:32
    اسم و واژگان فعلی را بهدست آورد-
  • 1:32 - 1:39
    «شطرنج» از کلمه «شاه» به معنی حاکم
    و «مات کردن» به معنی « شاه مات»
  • 1:39 - 1:42
    یا « شاه درمانده است.»
  • 1:42 - 1:46
    بعد قرن هفتم و استیلای اسلام بر ایران
  • 1:46 - 1:48
    شطرنج به جهان عرب معرفی شد.
  • 1:48 - 1:51
    نقشی فراتر از شبیهسازی تاکتیکی،
  • 1:51 - 1:55
    رفته رفته به منبعی غنی از تصاویر شاعرانه
    تبدیل شد.
  • 1:55 - 2:00
    دیپلماتها و کارگزاران از واژگان شطرنج برای
    توضیح قدرت سیاسی استفاده میکردند.
  • 2:00 - 2:04
    خلفای حاکم به بازیگران مشتاقی
    تبدیل شدند.
  • 2:04 - 2:09
    المسعودی، مورخ، این بازی را بهعنوان سندی
    برای نشان دادن اراده آزاد انسان
  • 2:09 - 2:12
    در مقایسه با بازیهای شانسی در نظرگرفت.
  • 2:12 - 2:17
    تجارت قرون وسطایی جاده ابریشم این بازی را
    به شرق و جنوب شرقی آسیا برد،
  • 2:17 - 2:20
    جایی که انواع محلی آن توسعه پیدا کرد.
  • 2:20 - 2:25
    در چین، مهرههای شطرنج در تقاطع
    مربعهای تخته قرار داشتند و نه ذاخل آنها
  • 2:25 - 2:29
    مثل بازی راهبردی بومی گو یا ویچی.
  • 2:29 - 2:34
    منطقه تحت کنترل تیمور لنگ یک تخته ۱۰x۱۰
    درست کردند
  • 2:34 - 2:37
    با مربعهای امن به نام ارگ.
  • 2:37 - 2:43
    در شوگی شطرنج ژاپنی، از مهرههای اسیر شده
    میتوان به عنوان مهره خود استفاده کرد.
  • 2:43 - 2:48
    اما در اروپا، شطرنج شکل مدرن خود را
    بدست آورد.
  • 2:48 - 2:53
    در سال ۱۰۰۰میلادی این بازی به بخشی از
    آموزش دربار تبدیل شد.
  • 2:53 - 2:55
    از شطرنج بهعنوان تمثیلی از
  • 2:55 - 2:59
    مناسبات طبقات مختلف اجتماعی
    در ایفای نقشی که داشتنداستفاده شد،
  • 2:59 - 3:02
    ومهرهها دوباره در متنی جدید تعریف شدند.
  • 3:02 - 3:07
    همزمان، کلیسا نسبت به بازیها مشکوک بود.
  • 3:07 - 3:11
    اخلاقگرایان نسبت به اختصاص دادن وقت زیاد
    به این بازی هشدار دادند،
  • 3:11 - 3:15
    حتی شطرنج مدت کوتاهی در فرانسه ممنوع شد.
  • 3:15 - 3:17
    اما بازی در حال رشد بود،
  • 3:17 - 3:22
    در قرن پانزدهم صفحه شطرنج به شکل فعلی
    طراحی شد.
  • 3:22 - 3:27
    مهره ضعیف مشاور جای خود را به
    مهره قویتر ملکه داد-
  • 3:27 - 3:32
    شاید از نقش قدرتمند رهبران زن در دوره
    معاصر الهام گرفته باشد.
  • 3:32 - 3:35
    این تغییر سرعت بازی را بیشتر کرد،
  • 3:35 - 3:37
    و از آنجا که مقررات دیگری هم همگانی شد،
  • 3:37 - 3:42
    نوشتارهایی به تحلیل شروع و پایان
    بازی پرداخت.
  • 3:42 - 3:45
    تئوری شطرنج زاده شد.
  • 3:45 - 3:50
    با دوران روشنگری، بازی
    ازدربارهای سلطنتی به قهوه خانهها رفت.
  • 3:50 - 3:54
    شطرنج بعنوان نوعی خلاقیت دیده شد،
  • 3:54 - 3:57
    حرکات جسورانه و بازیهای مهییج تشویق میشد.
  • 3:57 - 4:04
    این سبک "رمانتیک"
    در بازی جاودانه سال ۱۸۵۱به اوج خود رسید،
  • 4:04 - 4:07
    جایی که آدولف اندرسون یک شطرنج را
  • 4:07 - 4:11
    با قربانی کردن
    ملکه و دو رخ خود مدیریت کرد.
  • 4:11 - 4:16
    اما ظهور رقابت رسمی
    بازی در اواخر قرن نوزدهم
  • 4:16 - 4:21
    به معنای یک محاسبه استراتژیک بود که
    بتدریج حریف را مغلوب کند.
  • 4:21 - 4:24
    و با برپایی بازیهای بین المللی،
  • 4:24 - 4:27
    شطرنج اهمیت ژئوپلتیکی جدید بدست آورد.
  • 4:27 - 4:29
    در خلال جنگ سرد،
  • 4:29 - 4:34
    اتحاد جماهیر شوروی منابع عظیمی را به
    پرورش استعدادهای شطرنج اختصاص داد،
  • 4:34 - 4:37
    و تا آخر قرن قهرمانی را از آن خود داشت.
  • 4:37 - 4:41
    اما بازیکنی که واقعاً قهرمان روسی را
    دلخور کرد
  • 4:41 - 4:43
    شهروند کشور دیگری نبود
  • 4:43 - 4:48
    یک کامپیوتر آیبیام به نام
    Deep Blue بود.
  • 4:48 - 4:51
    در طول دههها بازیهای کامپیوتری شطرنج
    پیشرفت کرده بود،
  • 4:51 - 4:55
    اما با پیروزی Deep Blue
    بر گری کاسپاروف در سال ۱۹۹۷
  • 4:55 - 5:00
    اولین باری بود که ماشین یک
    قهرمان شطرنج باز را مغلوب میکنر.
  • 5:00 - 5:05
    امروزه، نرم افزار شطرنج قادر است
    به طور مداوم
  • 5:05 - 5:07
    بهترین شطرنجبازان را شکست دهد.
  • 5:07 - 5:09
    اما درست مثل بازی آنها برتری دارند،
  • 5:09 - 5:12
    این ماشینها محصول
    نبوغ انسان هستند.
  • 5:12 - 5:18
    و شاید همین نبوغ ما را از این
    شرایط خارج کند.
Title:
تاریخ مختصری از شطرنج- آلکس جندلر
Speaker:
آلکس جندلر
Description:

درس کامل را اینجا ببینید: https://ed.ted.com/lessons/a-brief-history-of-chess-alex-gendler
پياده نظام‌هاي متهاجم به آرامی پیشروی می‌کنند، در حالی که فيل‌هاي آنها قبلاً خط دفاعي را شكسته‌اند. شاه سعی می‌کند عقب نشینی کند ، اما دشمن او را از عقب دور می‌کند. فرار غیرممکن است. این یک جنگ واقعی نیست - و فقط یک بازی هم نیست. در طول ۱۵۰۰ سال از عمر خود، شطرنج به عنوان ابزاری برای استراتژی نظامی، استعاره‌ای از امور انسانی و معیار نبوغ شناخته شده است.
درس از آلکس جندلر، کارگردان رموز و کی کی

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:20

Persian subtitles

Revisions