Return to Video

Vooruit, droom over de toekomst

  • 0:01 - 0:03
    Elke science fiction schrijver
  • 0:03 - 0:08
    heeft een verhaal over een tijd
    toen de toekomst er te snel was.
  • 0:09 - 0:11
    Ik heb een hoop dergelijke verhalen.
  • 0:11 - 0:13
    Zoals bijvoorbeeld:
  • 0:13 - 0:17
    jaren geleden schreef ik
    een verhaal waarin de regering
  • 0:17 - 0:20
    drones begon te gebruiken
    om mensen te doden.
  • 0:21 - 0:25
    Ik vond dit een echt
    heftig, futuristisch idee,
  • 0:25 - 0:28
    maar toen het verhaal gepubliceerd werd,
  • 0:29 - 0:32
    gebruikte de regering al drones
    om mensen te doden.
  • 0:32 - 0:35
    Onze wereld verandert zo snel
  • 0:35 - 0:38
    en er is een soort
    versnellende terugkoppeligslus
  • 0:38 - 0:42
    waarbij technologische verandering
    en sociale verandering elkaar versterken.
  • 0:42 - 0:45
    Toen ik in de jaren 80 een kind was,
  • 0:45 - 0:48
    wisten we hoe de toekomst er ging uitzien.
  • 0:48 - 0:53
    Het ging de een of andere versie
    van 'Judge Dredd' of 'Blade Runner' zijn.
  • 0:53 - 0:58
    We zouden neon megasteden
    en vliegende auto's krijgen.
  • 0:58 - 1:01
    Maar nu weet niemand nog
    hoe de wereld er gaat uitzien
  • 1:01 - 1:03
    binnen zelfs maar enkele jaren
  • 1:03 - 1:08
    en zovele doembeelden
    dagen op aan de horizon.
  • 1:08 - 1:12
    Van klimaatcatastrofe tot autoritarisme,
  • 1:12 - 1:15
    iedereen is geobsedeerd door apocalypsen,
  • 1:15 - 1:19
    zelfs als de wereld de hele tijd vergaat,
    blijven we toch doorgaan.
  • 1:20 - 1:24
    Durf te denken over de toekomst,
    te dromen over de toekomst,
  • 1:24 - 1:26
    te schrijven over de toekomst.
  • 1:26 - 1:30
    Ik vond het echt bevrijdend
    en plezant om net dat te doen.
  • 1:30 - 1:32
    Zo vaccineer je jezelf
  • 1:32 - 1:36
    tegen de ergste toekomstschok.
  • 1:36 - 1:38
    Het maakt je sterker,
  • 1:38 - 1:43
    want je kan je niet voorbereiden
    op iets dat je je al niet hebt verbeeld.
  • 1:43 - 1:45
    Maar iets moet je wel weten.
  • 1:46 - 1:49
    Je voorspelt de toekomst niet.
  • 1:49 - 1:52
    Je verbeeldt je de toekomst.
  • 1:52 - 1:54
    Als science fiction-schrijfster
  • 1:54 - 1:59
    wier verhalen plaatsvinden
    jaren of zelfs eeuwen na nu,
  • 1:59 - 2:03
    ondervond ik dat mensen echt hongeren
    naar visies van de toekomst
  • 2:03 - 2:06
    die zowel kleurrijk als doorleefd zijn,
  • 2:06 - 2:10
    maar ik ondervond ook dat opzoekingswerk
    alleen niet genoeg was om er te komen.
  • 2:10 - 2:14
    Daarom gebruik ik
    een mengsel van actief dromen
  • 2:14 - 2:18
    en kennis van geavanceerde trends
    in wetenschap en technologie
  • 2:18 - 2:21
    en ook inzichten
    in menselijke geschiedenis.
  • 2:21 - 2:24
    Ik denk veel na over wat ik weet
    over de menselijke natuur
  • 2:24 - 2:28
    en hoe mensen in het verleden
    reageerden op grote veranderingen,
  • 2:28 - 2:30
    omwentelingen en transformaties.
  • 2:30 - 2:34
    Ik koppel dat aan aandacht voor details,
  • 2:34 - 2:38
    omdat we juist leven in die details.
  • 2:38 - 2:42
    We vertellen het verhaal van onze wereld
    met de tools die we scheppen
  • 2:42 - 2:44
    en de ruimtes waar we in leven.
  • 2:44 - 2:47
    Daarom vertel ik nu
    wat meer over enkele termen
  • 2:47 - 2:51
    die SF-schrijvers altijd gebruiken:
  • 2:51 - 2:55
    'toekomstige geschiedenis'
    en 'tweede-orde effecten'.
  • 2:56 - 2:59
    Nu is toekomstige geschiedenis
    net hoe het klinkt.
  • 2:59 - 3:02
    Het is een chronologie van dingen
    die nog niet gebeurd zijn,
  • 3:02 - 3:05
    zoals Robert A. Heinlein's
    bekende verhalencyclus
  • 3:05 - 3:08
    met een gedetailleerde kaart
    van toekomstige gebeurtenissen
  • 3:08 - 3:11
    tot in het jaar 2100.
  • 3:11 - 3:13
    Of in mijn recentste roman
  • 3:13 - 3:15
    met een echt gecompliceerde tijdlijn
  • 3:15 - 3:19
    die loopt tot in de 33ste eeuw
  • 3:19 - 3:22
    en eindigt met mensen
    die leven op een andere planeet.
  • 3:23 - 3:28
    Een tweede-orde effect is wat er gebeurt
  • 3:28 - 3:34
    als gevolg van een nieuwe technologie
    of een grote verandering.
  • 3:34 - 3:39
    Er is een citaat, meestal toegeschreven
    aan schrijver en uitgever Frederik Pohl:
  • 3:39 - 3:41
    "Een goed science fiction verhaal
  • 3:41 - 3:44
    moet niet alleen de uitvinding
    van de auto voorspellen,
  • 3:44 - 3:47
    maar ook de file."
  • 3:48 - 3:49
    Over file gesproken,
  • 3:49 - 3:54
    ik stak veel tijd in de beeldvorming
    van de stad van de toekomst.
  • 3:55 - 3:57
    Hoe ziet ze eruit? Waarvan is ze gemaakt?
  • 3:57 - 3:58
    Voor wie is ze?
  • 3:58 - 4:03
    Ik zie een groene stad
    met verticale boerderijen
  • 4:03 - 4:08
    en structuren die gedeeltelijk gegroeid
    in plaats van gebouwd zijn
  • 4:08 - 4:10
    en wandelwegen in plaats van straten,
  • 4:10 - 4:14
    want niemand rijdt nog auto --
  • 4:14 - 4:18
    een stad die leeft en ademt.
  • 4:18 - 4:22
    en ik begin te dagdromen
    over de gekste dingen
  • 4:22 - 4:24
    waar ik kan opkomen,
  • 4:24 - 4:27
    waarna ik weer in onderzoeksmodus ga
  • 4:27 - 4:29
    en het zo aannemelijk als ik kan maak
  • 4:29 - 4:34
    door te kijken naar een mengsel
    van stedelijk futurisme, ontwerpporno
  • 4:34 - 4:37
    en technologische speculaties.
  • 4:37 - 4:41
    Dan ga ik weer terug en ik probeer me
    in te denken hoe het echt zou zijn
  • 4:41 - 4:44
    om in zo'n stad te leven.
  • 4:44 - 4:48
    Het begint en eindigt dus met verbeelding
  • 4:48 - 4:53
    en mijn verbeelding is dus
    als twee sneetjes brood
  • 4:53 - 4:54
    rond een beleg van onderzoek.
  • 4:56 - 4:59
    Als verhalenverteller
    probeer ik in de eerste plaats
  • 4:59 - 5:03
    mij in te leven in de wereld
    van mijn personages
  • 5:03 - 5:06
    en te zien hoe ze hun eigen persoonlijke
    uitdagingen bemeesteren
  • 5:06 - 5:09
    in de context van de ruimte
    die ik creëerde.
  • 5:09 - 5:12
    Wat ruiken ze? Wat raken ze aan?
  • 5:12 - 5:16
    Hoe is het om verliefd te worden
    in een slimme stad?
  • 5:16 - 5:18
    Wat zie je als je uit het raam kijkt
  • 5:18 - 5:21
    en hangt dat af van hoe de software
    van je raam interageert met je stemming?
  • 5:21 - 5:25
    En uiteindelijk vraag ik me af
    hoe een toekomstige briljante stad
  • 5:25 - 5:28
    ervoor kan zorgen
    dat niemand dakloos wordt
  • 5:28 - 5:30
    en niemand zonder vangnet is.
  • 5:31 - 5:33
    En dan komt toekomstige
    geschiedenis van pas,
  • 5:33 - 5:37
    omdat steden niet
    plots oprijzen als onkruid.
  • 5:37 - 5:40
    Ze groeien en transformeren.
  • 5:40 - 5:46
    Ze vertonen de littekens en ornamenten
    van oorlogen, migraties,
  • 5:46 - 5:48
    economische booms en culturele inzichten.
  • 5:48 - 5:51
    Een toekomstige stad
    moet ook zijn monumenten hebben,
  • 5:51 - 5:55
    maar ook lagen van voorbije architectuur,
  • 5:55 - 5:56
    herbestemde gebouwen
  • 5:56 - 6:00
    en alle tekenen van hoe we er geraakten.
  • 6:00 - 6:03
    En dan de tweede-orde effecten,
  • 6:03 - 6:07
    van hoe dingen fout --
    of goed -- kunnen lopen
  • 6:07 - 6:09
    op een manier die niemand
    ooit verwachtte.
  • 6:09 - 6:13
    Zoals wanneer de muren van je appartement
    van een soort zwam zouden zijn gemaakt
  • 6:13 - 6:18
    die kan hergroeien
    om schade te herstellen,
  • 6:18 - 6:21
    of wat als mensen nu eens
    begonnen te eten van die muren?
  • 6:21 - 6:22
    (Gelach)
  • 6:22 - 6:23
    Nu het toch over eten gaat:
  • 6:23 - 6:27
    wat soort rioleringssysteem
    zou zo'n stad hebben?
  • 6:27 - 6:30
    Het is een strikvraag.
    Er is geen riolering.
  • 6:30 - 6:33
    Er is iets ongelooflijks bizars
    aan ons huidige systeem
  • 6:33 - 6:35
    in de Verenigde Staten,
  • 6:35 - 6:38
    waar je afval in een tunnel
    wordt gespoeld,
  • 6:38 - 6:42
    gemengd wordt met regenwater
    en vaak in de zee belandt.
  • 6:42 - 6:45
    Om nog niet te spreken van toiletpapier.
  • 6:46 - 6:49
    Wat technische knobbels
    zijn samen met Bill Gates
  • 6:49 - 6:51
    het toilet aan het heruitvinden,
  • 6:51 - 6:53
    en het kan dat het toilet van de toekomst
  • 6:53 - 6:57
    er ongelooflijk vreemd zou kunnen
    uitzien voor iemand van nu.
  • 6:57 - 7:01
    Hoe leidt de geschiedenis
    van de toekomst, al dat gissen en missen,
  • 7:01 - 7:04
    naar een betere manier
    om naar het toilet te gaan?
  • 7:04 - 7:05
    Er zijn nu bedrijven
  • 7:05 - 7:08
    aan het experimenteren
    met een soort reinigende toverstaf
  • 7:08 - 7:10
    als vervanging van toiletpapier
  • 7:10 - 7:13
    met gebruik van perslucht
    of reinigende nevels om je te wassen.
  • 7:13 - 7:18
    Wat als die dingen meer op bloemen
    dan op technologie zouden lijken?
  • 7:18 - 7:22
    Wat als je toilet je afval kon analyseren
  • 7:22 - 7:25
    en je liet weten dat je microbioom
    moest worden bijgesteld?
  • 7:25 - 7:29
    Wat als die experimenten menselijk afval
    konden omzetten in brandstof
  • 7:29 - 7:33
    en leiden tot een slimme batterij
    die je huis van energie kon voorzien?
  • 7:33 - 7:35
    Terug naar de stad van de toekomst.
  • 7:35 - 7:36
    Hoe bereizen mensen die ruimte?
  • 7:36 - 7:40
    Als er geen straten zijn, hoe kunnen
    mensen er dan de weg vinden?
  • 7:40 - 7:42
    Ik denk graag aan een plaats met ruimtes
  • 7:42 - 7:45
    die gedeeltelijk slechts
    in virtuele realiteit bestaan
  • 7:45 - 7:48
    met misschien speciale hardware
    om ze te ontdekken.
  • 7:48 - 7:52
    In een verhaal gebruikte ik
    de 'cloudscape interface' --
  • 7:52 - 7:57
    een soort 'chrome spider'
    die in je hoofd plugde
  • 7:57 - 7:59
    met 'temporal nodes'.
  • 7:59 - 8:02
    Dit is het niet;
    ik fotografeerde dit in een bar.
  • 8:02 - 8:04
    (Gelach)
  • 8:04 - 8:08
    En ik was weg van het idee
    van bars, restaurants en cafés
  • 8:09 - 8:11
    waarin je alleen maar de weg kon vinden
  • 8:11 - 8:14
    met de juiste hardware
    voor verhoogde realiteit.
  • 8:14 - 8:17
    Maar weer tweede-orde effecten.
  • 8:17 - 8:19
    In een wereld met verhoogde realiteit:
  • 8:19 - 8:22
    wat voor nieuwe
    gemeenschappen vinden we daar
  • 8:22 - 8:25
    of soorten misdaden
    waar we nog niet aan dachten?
  • 8:25 - 8:28
    Stel dat jij en ik naast elkaar staan
  • 8:28 - 8:32
    en jij denkt dat we
    in een lawaaierige sportbar staan
  • 8:32 - 8:35
    en ik in een chique salon
  • 8:35 - 8:38
    met een strijkkwartet
    en pratend over Baudrillard.
  • 8:39 - 8:42
    Ik kan me niet voorstellen
    wat daarbij fout kan gaan.
  • 8:42 - 8:46
    Zoals, ach -- ik ben zeker dat het lukt.
  • 8:46 - 8:47
    En de sociale media.
  • 8:47 - 8:52
    Ik kan me wel enige verdomd dystopische
    scenarios voor de geest halen
  • 8:52 - 8:54
    waar zaken als internetquizzen,
  • 8:54 - 8:57
    dating apps, horoscopen, bots,
  • 8:57 - 9:01
    je dieper en dieper in de put
  • 9:01 - 9:05
    van slechte relaties
    en nog slechtere politiek duwen.
  • 9:06 - 9:08
    Maar dan denk ik
    aan de gesprekken die ik had
  • 9:08 - 9:10
    met mensen die aan AI werken
  • 9:10 - 9:14
    en wat ik hen altijd hoor zeggen,
    is dat hoe slimmer AI wordt
  • 9:14 - 9:16
    des te beter het
    verbanden zal kunnen leggen.
  • 9:16 - 9:21
    Dus worden de sociale media
    van de toekomst misschien beter.
  • 9:21 - 9:22
    Misschien zullen ze ons helpen
  • 9:22 - 9:25
    om gezondere, minder
    destructieve relaties aan te gaan.
  • 9:25 - 9:27
    Misschien met toestellen
  • 9:27 - 9:30
    die samenzijn en serendipiteit
    mogelijk maken.
  • 9:30 - 9:32
    Ik hoop het echt.
  • 9:32 - 9:37
    Ik wil ook graag denken
    dat als sterke AI ooit mocht bestaan,
  • 9:37 - 9:41
    ze wellicht kan genieten
    van onze rare relatiedrama's
  • 9:41 - 9:42
    op dezelfde manier
  • 9:42 - 9:46
    dat jullie en ik geobsedeerd zijn
    door 'Real Housewives' of wat dan ook.
  • 9:46 - 9:47
    En ten laatste de geneeskunde.
  • 9:47 - 9:51
    Ik denk veel aan hoe ontwikkelingen
    in de genetische geneeskunde
  • 9:51 - 9:55
    de resultaten voor mensen met kanker
    of dementie zou kunnen verbeteren,
  • 9:55 - 10:01
    en onze 100ste verjaardag wordt misschien
    ooit alleen maar weer eens een mijlpaal
  • 10:01 - 10:05
    op de weg naar nog eens
    20, 30 jaar van gezond, actief leven.
  • 10:05 - 10:07
    Misschien zal dat toilet van de toekomst
  • 10:07 - 10:10
    de gezondheid van veel mensen verbeteren,
  • 10:10 - 10:12
    ook van de mensen in delen van de wereld
  • 10:12 - 10:15
    waar ze die ingewikkelde
    rioleringssystemen nog niet hebben.
  • 10:15 - 10:18
    Maar ook wil ik als transgender
  • 10:18 - 10:21
    graag denken: wat als we
    vooruitgang zouden maken
  • 10:21 - 10:23
    in het begrijpen
    van het endocriene systeem,
  • 10:23 - 10:26
    wat de opties voor transmensen
    zou verbeteren
  • 10:26 - 10:28
    op dezelfde manier
    als hormonen en operaties
  • 10:28 - 10:31
    de opties van de vorige
    generatie verruimden?
  • 10:31 - 10:34
    Ten laatste: ik kom jullie hier vertellen
  • 10:34 - 10:36
    dat mensen praten over de toekomst
  • 10:36 - 10:40
    alsof ze ofwel
    een technologisch wonderland
  • 10:40 - 10:44
    of een of andere apocalyptische
    strontbarbecue gaat worden.
  • 10:44 - 10:45
    (Gelach)
  • 10:45 - 10:47
    Maar de waarheid is
    dat het geen van beide wordt.
  • 10:47 - 10:51
    De waarheid ligt in het midden.
    Het gaat beide zijn. Het gaat alles zijn.
  • 10:51 - 10:52
    Wat we zeker weten
  • 10:52 - 10:55
    is dat de toekomst
    ongelooflijk raar gaat worden.
  • 10:55 - 10:59
    Denk alleen maar hoe raar
    de 21ste eeuw zou lijken
  • 10:59 - 11:01
    voor iemand van de vroege 20ste eeuw.
  • 11:01 - 11:05
    We maken allemaal een soort logische fout
  • 11:05 - 11:08
    door te verwachten dat de toekomst
    een uitbreiding van het heden wordt.
  • 11:08 - 11:09
    Zoals de mensen in 1980
  • 11:09 - 11:12
    dachten dat de Sovjet Unie
    er vandaag nog zou zijn.
  • 11:13 - 11:18
    De toekomst gaat veel raarder zijn
    dan we mogelijks kunnen dromen.
  • 11:18 - 11:19
    Maar we kunnen het proberen.
  • 11:19 - 11:23
    Ik weet dat er angstige,
    angstige dingen gaan gebeuren,
  • 11:23 - 11:27
    maar er zullen ook
    wonderen en reddingen zijn.
  • 11:27 - 11:31
    En de eerste stap op onze weg vooruit
  • 11:31 - 11:34
    is je verbeelding de vrije hand geven.
  • 11:35 - 11:36
    Bedankt.
  • 11:36 - 11:39
    (Applaus)
Title:
Vooruit, droom over de toekomst
Speaker:
Charlie Jane Anders
Description:

"De toekomst voorspel je niet -- je verbeeldt je de toekomst", zegt SF-schrijfster Charlie Jane Anders. In een talk die deels droom en deels op onderzoek gebaseerde extrapolatie is, voert ze ons mee op een wilde, speculatieve rondreis van de genietingen en uitdagingen van een mogelijke toekomst -- en toont aan hoe dromen over rare, futuristische mogelijkheden ons kan helpen bij het bouwen van een betere toekomst.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
11:55

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.