Πώς λειτουργεί η μετάγγιση αίματος; - Μπιλ Σατ

Δείτε ολόκληρο το μάθημα: https://ed.ted.com/lessons/how-does-blood-transfusion-work-bill-schutt

Το 1881, ο ιατρός Γουίλιαμ Χάλστεντ έσπευσε να βοηθήσει την αδερφή του Μίνι, η οποία αιμορραγούσε μετά τον τοκετό. Τοποθέτησε γρήγορα μια βελόνα στο χέρι του, έκανε ανάληψη του αίματος του και το μετάγγισε σε αυτή. Μετά από λίγα αβέβαια λεπτά, αυτή άρχισε να επανέρχεται. Τι ήταν αυτό που έκανε αυτή τη μετάγγιση αίματος επιτυχή; Ο Μπιλ Σατ εξηγεί την ιστορία της σωτήριας διαδικασίας.

Μάθημα από τον Μπιλ Σατ, σκηνοθεσία Hype CG.

Το 1881, ο ιατρός Γουίλιαμ Χάλστεντ
έσπευσε να βοηθήσει την αδερφή του Μίννι,

η οποία αιμορραγούσε μετά τον τοκετό.

Τοποθέτησε γρήγορα
μια βελόνα στο χέρι του,

έκανε ανάληψη του αίματος του
και το μετάγγισε σε αυτήν.

Μετά από λίγα αβέβαια λεπτά,
αυτή άρχισε να επανέρχεται.

Ο Χάλστεντ δεν ήξερε
πόσο τυχεροί στάθηκαν.

Η μετάγγιση λειτούργησε μόνο
επειδή αυτός και η αδερφή του

έτυχε να έχουν την ίδια ομάδα αίματος -

κάτι που δεν είναι εγγυημένο
ούτε μεταξύ στενών συγγενών.

Οι ομάδες αίματος δεν είχαν ανακαλυφθεί
την εποχή του Χάλστεντ,

αν και οι άνθρωποι πειραματίζονταν
με μεταγγίσεις για αιώνες -

κυρίως άνευ επιτυχίας.

Το 1667, ένας Γάλλος φυσικός
ονόματι Ζαν-Μπαπτίστ Ντενί

ήταν ο πρώτος που δοκίμασε
την τεχνική σε άνθρωπο.

Ο Ντενί μετάγγισε αίμα προβάτου
στον Αντουάν Μορουά,

έναν άνθρωπο που πιθανόν
να έπασχε από ψύχωση,

με την ελπίδα ότι αυτό
θα ελάττωνε τα συμπτώματά του.

Έπειτα, ο Μορουά είχε καλή διάθεση.

Αλλά μετά από μια δεύτερη
μετάγγιση ανέβασε πυρετό,

είχε έντονο πόνο στη μέση του,
αφόρητο κάψιμο στο χέρι του,

και ούρησε ένα παχύρρευστο, μαύρο υγρό.

Αν και κανείς δεν το γνώριζε τότε,

αυτά ήταν τα συμπτώματα μιας επικίνδυνης
ανοσοποιητικής αντίδρασης στο σώμα του.

Αυτή η αντίδραση του ανοσοποιητικού
ξεκινά με την παραγωγή πρωτεϊνών,

τα αποκαλούμενα αντισώματα,

τα οποία διακρίνουν τα κύτταρα
του σώματος από τους εισβολείς.

Το κάνουν αναγνωρίζοντας
τις ξένες πρωτεΐνες, ή αντιγόνα,

που είναι ενσωματωμένα
στην κυτταρική μεμβράνη του εισβολέα.

Τα αντισώματα προσκολλώνται στα αντιγόνα,

σημαίνοντας σε άλλα ανοσοποιητικά κύτταρα
την επίθεση και καταστροφή ξένων κυττάρων.

Τα κατεστραμμένα κύτταρα
αποβάλλονται από το σώμα με τα ούρα.

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις
η μαζική καταστροφή των κυττάρων

προκαλεί στο αίμα θρόμβους που διακόπτουν
τη ροή του σε ζωτικά όργανα,

υπερφορτώνοντας τους νεφρούς
και προκαλώντας οργανική ανεπάρκεια.

Ευτυχώς, ο ασθενής του Ντενί
επιβίωσε της μετάγγισης.

Ωστόσο, άλλες μεταγγίσεις μεταξύ ειδών
αποδείχθηκαν θανατηφόρες,

έτσι η διαδικασία απαγορεύτηκε στην Ευρώπη

φεύγοντας από το προσκήνιο
για αρκετούς αιώνες.

Όμως το 1901 ένας Αυστριακός φυσικός,
ο Κάρλ Λαντστάινερ,

ανακάλυψε τους τύπους αίματος,

το κρίσιμο βήμα προς την επιτυχία
των μεταγγίσεων από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Παρατήρησε ότι, όταν διαφορετικοί τύποι
αναμειγνύονταν, δημιουργούσαν θρόμβους.

Αυτό συμβαίνει όταν τα αντισώματα
προσκολλώνται σε κύτταρα με ξένα αντιγόνα,

προκαλώντας συσσωμάτωση
των κυττάρων του αίματος.

Αλλά αν τα κύτταρα του δότη είναι
του ίδιου τύπου αίματος με του λήπτη,

τα κύτταρα του δότη δεν θα σημανθούν
για καταστροφή, ούτε θα συσταθούν θρόμβοι.

Έως το 1907,

οι ιατροί αναμείγνυαν μικρές ποσότητες
αίματος πριν το μεταγγίσουν.

Αν δεν υπήρχαν θρόμβοι,
οι τύποι αίματος ταίριαζαν.

Αυτό τους επέτρεψε
να σώσουν χιλιάδες ζωές,

θέτοντας τις βάσεις
για τις σύγχρονες μεταγγίσεις.

Έως τότε, όλες οι μεταγγίσεις
γίνονταν σε πραγματικό χρόνο,

απευθείας μεταξύ δύο ατόμων.

Κι αυτό διότι το αίμα δημιουργεί θρόμβους

σχεδόν αμέσως μόλις έρχεται
σε επαφή με τον αέρα -

ένας αμυντικός μηχανισμός που αποτρέπει
τη σφοδρή απώλεια αίματος μετατραυματικά.

Το 1914, ερευνητές ανακάλυψαν
ότι το χημικό κιτρικό νάτριο

σταματούσε την πήξη του αίματος αφαιρώντας
το ασβέστιο που προκαλεί τη θρόμβωση.

Το αίμα με το κιτρικό νάτριο μπορούσε
να αποθηκευτεί για μετέπειτα χρήση -

το πρώτο βήμα για την επίτευξη
μεταγγίσεων μεγάλης κλίμακας.

Το 1916 δύο Αμερικάνοι επιστήμονες
βρήκαν ένα ακόμη πιο δραστικό αντιπηκτικό

την ηπαρίνη, η οποία δρα απενεργοποιώντας
τα ένζυμα που επιτρέπουν τη θρόμβωση.

Χρησιμοποιούμε ηπαρίνη ακόμα και σήμερα.

Την ίδια εποχή,

Αμερικάνοι και Άγγλοι ερευνητές
ανέπτυξαν φορητές συσκευές

που μπορούσαν να μεταφέρουν αίμα δότη
στα πεδία μάχης του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.

Συνδυαστικά με την προσφάτως
ανακαλυφθείσα ηπαρίνη,

οι ιατροί μπορούσαν να αποθηκεύουν και
να διατηρούν με ασφάλεια λίτρα αίματος,

κατευθύνοντάς το άμεσα στο πεδίο της μάχης
για μετάγγιση σε λαβωμένους στρατιώτες.

Μετά τον πόλεμο, αυτό το πρόχειρο
φορητό κουτί αποτέλεσε την έμπνευση

για τη σύγχρονη τράπεζα αίματος,

που αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα
των νοσοκομείων παγκοσμίως.