Hành trình chinh phục thế giới của ngô - Chris Kniesly
-
0:07 - 0:12Ngô hiện chiếm hơn một phần mười
sản lượng cây trồng toàn cầu. -
0:12 - 0:17Chỉ riêng Hoa Kỳ đã có đủ sản lượng
ngô để bao phủ toàn nước Đức. -
0:17 - 0:21Trong khi những cây lương thực khác
rất phong phú về chủng loại -
0:21 - 0:29thì hơn 99% sản lượng ngô thu hoạch
thuộc cùng một giống: hạt vàng số hai. -
0:29 - 0:32Điều này nghĩa là chúng ta trồng
ngô Hạt vàng số hai -
0:32 - 0:35nhiều hơn bất kỳ loài cây
nào khác trên hành tinh này. -
0:35 - 0:39Vậy, làm thế nào duy nhất loại giống này
của duy nhất loại hoa màu này -
0:39 - 0:44lại trở thành câu chuyện thành công nhất
trong lịch sử ngành nông nghiệp? -
0:44 - 0:48Khoảng 9.000 năm trước, ngô,
hay còn được gọi là bắp, -
0:48 - 0:53có nguồn gốc từ teosine,
một loại cỏ bản địa tại Mesoamerica. -
0:53 - 0:57Hạt của teosite rất cứng và
rất khó ăn được, -
0:57 - 1:01nhưng xơ của nó thì có thể được tận dụng
để làm ra những vật liệu khác nhau. -
1:01 - 1:07Hơn 4.700 năm sau đó, người nông dân
đã nhân giống loài cây này, -
1:07 - 1:10thành cây trồng chủ lực,
với lõi lớn hơn và hạt ăn được. -
1:10 - 1:15Khi ngô lan rộng khắp châu Mỹ,
nó đóng một vai trò quan trọng, -
1:15 - 1:19nhiều cộng đồng bản địa
tôn kính "Mẹ Ngô" -
1:19 - 1:22là nữ thần, người tạo ra mùa màng.
-
1:22 - 1:27Khi người châu Âu lần đầu đặt chân đến Mỹ,
họ xa lánh loài cây lạ này. -
1:27 - 1:31Nhiều người còn tin rằng đó là nguồn gốc
của sự khác biệt về văn hóa và thể chất -
1:31 - 1:33giữa họ và người Mesoamerica.
-
1:33 - 1:34Tuy nhiên,
-
1:34 - 1:39nỗ lực canh tác hoa màu châu Âu
trên đất Mỹ nhanh chóng thất bại, -
1:39 - 1:42và những người định cư bắt buộc
phải mở rộng thực đơn ăn uống của họ. -
1:42 - 1:46Nhận thấy lương thực này hợp với khẩu vị,
họ nhanh chóng đưa ngô vượt Đại Tây Dương, -
1:46 - 1:50nơi khả năng thích nghi của ngô với
nhiều loại khí hậu khiến nó trở thành -
1:50 - 1:53cây lương thực phổ biến
ở nhiều quốc gia châu Âu. -
1:53 - 1:58Nhưng, Hoa Kỳ - quốc gia mới ra đời
vẫn là thủ phủ ngô của cả thế giới. -
1:58 - 2:02Vào đầu những năm 1800,
nhiều khu vực trên cả nước -
2:02 - 2:06đã tạo ra nhiều giống mới với
đủ các hương vị và kích thước. -
2:06 - 2:07Tuy nhiên, vào những năm 1850,
-
2:07 - 2:12sự đa dạng này lại gây khó khăn cho
các công nhân tàu hỏa trong khâu đóng gói, -
2:12 - 2:14và thương nhân khi buôn bán.
-
2:14 - 2:19Sàn giao dịch tại các trung tâm đường sắt
như Chicago khuyến khích người nông dân -
2:19 - 2:21nhân giống một cây trồng đạt tiêu chuẩn.
-
2:21 - 2:26Giấc mơ này cuối cùng cũng trở thành
hiện thực tại hội chợ thế giới năm 1893, -
2:26 - 2:31nơi giống ngô hạt vàng của James Reid
đã giành giải thưởng cao nhất. -
2:31 - 2:35Trong 50 năm tiếp theo, ngô
hạt vàng trở nên phổ biến toàn quốc. -
2:35 - 2:38Nhờ vào phát triển khoa học kỹ thuật
của chiến tranh thế giới II, -
2:38 - 2:41máy gặt đập liên hợp được
đưa vào sử dụng rộng rãi. -
2:41 - 2:46Một mẻ ngô trước đây mất một ngày
để thu hoạch thủ công -
2:46 - 2:50giờ chỉ mất năm phút khi sử dụng máy.
-
2:50 - 2:54Một phát minh khác trong thời chiến
là chất nổ amoni nitrat, -
2:54 - 2:57được tái sử dụng để phục vụ
cho công việc tại trang trại. -
2:57 - 2:59Với loại phân bón tổng hợp mới này,
-
2:59 - 3:03người nông dân có thể canh tác những
ruộng ngô dày đặc năm này qua năm khác, -
3:03 - 3:08mà không cần phải luân canh cây trồng
và phục hồi nitơ cho đất. -
3:08 - 3:12Trong khi tiến bộ này biến ngô thành
cây trồng phổ biến tại các trang trại Mỹ, -
3:12 - 3:16chính sách nông nghiệp của Mỹ lại
áp đặt hạn ngạch sản lượng ngô mà -
3:16 - 3:19người nông dân có thể trồng
nhằm đảm bảo giá thành cao. -
3:19 - 3:23Nhưng đến năm 1972, Tổng thống
Richard Nixon đã bãi bỏ những giới hạn này -
3:23 - 3:27khi đàm phán giao thương một lượng lớn
lương thực cho Liên Bang Xô Viết. -
3:27 - 3:31Với thỏa thuận thương mại mới này
và công nghệ thế chiến thứ II, -
3:31 - 3:35sản xuất ngô bùng nổ thành một
hiện tượng toàn cầu. -
3:35 - 3:40Những núi ngô này đã truyền cảm hứng
cho vô số hình thức chế biến. -
3:40 - 3:45Bột ngô có thể được sử dụng như chất
làm đặc cho mọi thứ từ xăng đến keo -
3:45 - 3:51hoặc chế biến thành chất làm ngọt giá rẻ
như siro ngô hàm lượng fructose cao. -
3:51 - 3:55Ngô nhanh chóng trở thành một trong những
thức ăn chăn nuôi có giá rẻ nhất thế giới. -
3:55 - 3:58Điều này góp phần làm giảm
giá thành của thịt, -
3:58 - 4:02từ đó tăng nhu cầu về thịt và ngô.
-
4:02 - 4:07Ngày nay, con người chỉ tiêu thụ 40%
tổng số ngô canh tác, -
4:07 - 4:1260% còn lại để cung cấp cho các ngành
tiêu thụ hàng hóa trên toàn thế giới. -
4:12 - 4:16Nhưng sự phổ biến của loại hoa màu
"kỳ diệu" này cũng có cái giá của nó. -
4:16 - 4:21Nguồn nước toàn cầu bị ô nhiễm bởi
amoni nitrat dư thừa từ cánh đồng ngô. -
4:21 - 4:26Ngô là một trong những nguồn
phát thải khí carbon trong nông nghiệp, -
4:26 - 4:30một phần bởi sự gia tăng sản xuất các
sản phẩm từ thịt. -
4:30 - 4:35Sử dụng sirô ngô hàm lượng fructose cao
có thể là nguồn gốc tiểu đường và béo phì. -
4:35 - 4:38Và sự phát triển của
nông nghiệp độc canh -
4:38 - 4:43đã khiến nguồn cung cấp thực phẩm dễ
bị xâm hại bởi sâu và mầm bệnh, -
4:43 - 4:48chỉ cần một loại vi-rút cũng có khả năng
lây nhiễm nguồn cung cấp ngô của thế giới. -
4:48 - 4:51Ngô đã có hành trình từ một loại cỏ
-
4:51 - 4:54trở thành phần tử quan trọng
trong nền công nghiệp của thế giới. -
4:54 - 5:01Nhưng chỉ thời gian mới cho chúng ta biết
liệu nó có dẫn đến sự bất bền vững không.
- Title:
- Hành trình chinh phục thế giới của ngô - Chris Kniesly
- Speaker:
- Chris Kniesly
- Description:
-
Xem toàn bộ bài học tại: https://ed.ted.com/lessons/how-corn-conquered-the-world-chris-kniesly
Ngô hiện chiếm hơn 1/10 sản lượng cây trồng toàn cầu, và trên 99% lượng ngô thu hoạch là từ cùng một giống: ngô hạt vàng số hai. Điều này có nghĩa là chúng ta trồng nhiều giống ngô hạt vàng số hai hơn bất kỳ loại hoa màu nào khác trên hành tinh. Vì vậy, làm thế nào mà loại lương thực này lại trở thành câu chuyện thành công nhất trong lịch sử ngành nông nghiệp? Chris Kniesly đã nghiên cứu sự phát triển của loài cây trồng kỳ diệu này.
Bài giảng bởi Chris Kniesly, chỉ đạo sản xuất bởi Artrake Studio.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:00
Thu Ha Tran approved Vietnamese subtitles for How corn conquered the world | ||
Thu Ha Tran edited Vietnamese subtitles for How corn conquered the world | ||
Kate Trinh accepted Vietnamese subtitles for How corn conquered the world | ||
Kate Trinh edited Vietnamese subtitles for How corn conquered the world | ||
Tan Tran edited Vietnamese subtitles for How corn conquered the world | ||
Tan Tran edited Vietnamese subtitles for How corn conquered the world | ||
Tan Tran edited Vietnamese subtitles for How corn conquered the world | ||
Tan Tran edited Vietnamese subtitles for How corn conquered the world |