Geleceğin eczacılığı nasıl? Kişiselleştirilmiş, evde 3B yazdırılmış haplar

İlaçları yazma şeklimizi değiştirmeliyiz, diyor doktor Daniel Kraft: Sıklıkla ilaçlar yanlış dozda veriliyor, toksik yan etkilere sebep oluyor veya işe yaramıyor. Kraft konuşmasında ve demo gösteriminde kişiselleştirilmiş ilaçların geleceğine dair vizyonunu paylaşıyor, kişisel ihtiyaçlarımıza adapte olan haplar tasarlayabilen 3B yazıcının prototipini gösteriyor.

İlaç kullanma ülkesinde yaşıyoruz.

Bu yıl sadece
Amerika Birleşik Devletleri'nde

benim gibi doktorlar tarafından
4,5 milyar ilaç reçetesi yazılacak.

Bu her kadın, erkek ve çocuk için
15 ilaç ediyor.

Pek çoğumuz için,

ilaç kullanma deneyimi sıklıkla
kafa karıştırıcı hap sayısı,

kullanma talimatları, yan etkiler,
herkese aynı dozajlar oluyor ki

genelde bize yazıldığı gibi kullanmıyoruz.

Bu da zamanımıza, paramıza
ve sağlımıza mal olan

büyük bir masraf çıkarıyor.

Şimdiki hızlı, bağlı,
veriye dayalı çağımızda

bence daha iyisini
yapabiliriz ve yapmalıyız.

O zaman sahip olduğumuz sorunlara

ve bazı potansiyel çözümlere dalalım.

Önce kişilere yazılan ilaçların

her zaman işe yaramadığı
gerçeğiyle başlayalım.

Amerika Birleşik Devletleri'nde
bu yıl en çok satılan 10 ilaç,

dört kişiden biri ile 23 kişiden
birinde işe yarıyorlar.

Eğer bir numaraysanız iyi
ama peki ya diğerleri?

Daha da kötüsü ilaçlar işe yaramadığında

hâlâ yan etkileri olabilir.

Aspirini ele alalım --
kardiyovasküler hastalık riskini

azaltmak için aspirin alan
dördümüzden biri

bilmeden aspirine dirençli.

Hâlâ her yıl binlercesini öldüren

mide ve bağırsak kanamaları riskleri var.

Bunun gibi olumsuz ilaç tepkileri,

bazı tahminlere göre,
Amerika Birleşik Devletleri'nde

dördüncü ölüm nedeni.

Kendi büyükbabam,
tek bir doz antibiyotiğin

böbreklerini iflas ettirmesi sonucu öldü.

Şimdi ilaç tepkileri ve yan etkileri

genelde doz ayarlamadaki
sorunlarla ilişkilidir.

Ben pediyatri eğitimi aldım -- küçük
insanlar, dahiliye -- büyük insanlar,

işte bir gece NICU'da göreve çağrılmıştım,

bir miligramın kesirini
dikkatlice dozajlıyordum,

NICU bebeği için ilaç.

Ertesi gece -- acile çağrıldım,

181 kg bir hat işçisine
veya zayıf bir huzurevi hastasına

tedavi uygulamak üzere,
ki genelde, çoğu durumda formülden

aynı dozda ilaç alırlar.

Bu demek ki, çoğu zaman
hat işçisine az dozaj

ve huzur evi hastasına da
çok dozaj veriyorum.

Yaş ve ağırlığın ötesinde,

dozajlarken cinsiyet ve ırklar
arasındaki farkları görmezden geliyoruz.

Bunun ötesinde, uygunsuzluk
ve düşük uyum ile ilgili

büyük bir sorunumuz olduğunu biliyoruz.

İlaçlarını alması gerekenlerimiz

ya almıyor ya da yanlış alıyorlar.

ABD'de 65 yaşın üzerindekilerin yüzde 40'ı

beş veya daha fazla reçeteli ilaç alıyor.

Bazen 15 ve üzeri.

Uyumda küçük iyileşmeler dahi dramatik
boyutta para ve hayatlar kurtarabilir.

O zaman geleceği düşündüğümüzde

bugün olduğumuz yer
olduğunu düşünüyorsunuz,

akıllı, kişiselleşmiş,
hedefli ilaçlar, Nesnelerin İnterneti,

gen terapisi, yapay zekâ,

bunları öyle çok duyduk ki
kesin ilaç çağına geldik sandınız.

Gerçekte, hâlâ empirik,

deneme-yanılmadan oluşan
kesin olmayan tıp çağındayız.

Daha iyisini yapabiliriz.

Ya ilacınızı almanıza yardımcı
olacak daha iyi yollar düşünebilseydik?

Size uyacak doğru dozları
ve kombinasyonları almak?

Bugünün gerçekten son teknolojisi
olan ilaç makasları ve faks makinelerinin

ötesine geçip

daha iyi sonuçlara,
düşük maliyetlere sahip olsak,

hayat ve ecza dolabınızda yer kazansak?

Bence çözümün bir kısmı,
tüm sağlık bilgisini ölçüp

birbirine bağlayabildiğimiz yeni yollar.

Bugün genel olarak reaktif,
hasta bakan dünyada,

akmayan silo bilgilerle yaşıyoruz.

Daha akıcı, gerçek zamanlı,
gerçek sağlığın olduğu

proaktif dünyaya geçme potansiyelimiz var.

Bunun bir kısmı kendimizin
ölçüldüğü yeni bir dünya ile başlıyor.

Bugün fizyolojimiz ve davranışlarımızla
ilgili pek çok şey ölçebiliriz,

çoğu zaman bu telefonlarımız,
tartılarımızda silolanmış durumda

ama doktorlarımıza,
bakıcılarımıza bağlanmaya başlıyor,

böylece koruma, teşhis ve tedaviyi
daha iyi optimize edebilirler.

Bunu yapabildiğimizde
bazı ilginç şeyler yapabiliriz.

Örneğin, yüksek tansiyonu ele alalım.

Dünyada erken ölüm,
hastalıkla ilgili birinci risk faktörü.

Yaklaşık olarak, yetişkin Amerikalıların
yarısının yüksek tansiyonu var,

yarısından azı iyi kontrol edilmiş.

Sık karşılaşılıyor, çünkü iki
veya üç sınıf ilaç gerektiriyor,

uymak ve kan basıncı
ilaçlarını ayarlamak zor.

Her gün ABD'de kontrol edilmeyen
yüksek tansiyondan 500 engellenebilir

ölüm oluyor.

Ama artık birbirine bağlı
tansiyon aleti çağındayız --

FDA saatinize giren bir tansiyon aletini

henüz onayladı.

Artık durmadan kan basıncınızı ölçen,
kola bağlanmayan

radar bazlı tansiyon
aletlerinin prototipleri var.

Yani gelecekte ben --

klinikte bulunduğumda
tansiyonuma bakmak yerine,

doktorum gerçek zamanlı sayıları
ve trendleri görüp

kan basıncı dozajlama algoritmasıyla

veya Nesnelerin İnterneti ile

gerektiği gibi ayarlayabilir.

Bugün teknoloji daha
fazlasını da yapabilir.

Benim akıllı telefonuma
bugün hâlihazırda EKG konmuş,

yapay zekâ ile okunabilir.

Şu an hayati sinyallerimi
canlı yayın yapan,

küçük, bir yara bandı büyüklüğünde
plaster takıyorum.

Hadi bir bakalım.

Şu anda biraz endişe vericiler.

(Gülüşmeler)

Tıp ekibi ve ben tarafından görülen

sadece gerçek zamanlı
hayati bilgilerim değil,

geçmişteki bilgilerim de olabilir

ve tekrarlıyorum, dozajı ve ondan sonra
ilaçları ayarlamak için kullanılacak.

Ağırlığım bile süper ölçülmüş olabilir.

Ağırlığım, şeklim, ne kadar
vücut kütlesi, yağ,

kas olabileceği

ve bunlar koruma veya tedaviyi
optimize etmek için kullanılır.

Sadece teknolojiden
anlayanlar için değil.

MIT mühendisleri Wi-Fi'yı ayarladılar,

böylece bağlı yüzüklerimizden
ve akıllı yataklarımızdan

görünmeden bağlanabilir
ve hayati sinyalleri toplayabiliriz,

bu dijital egsozu, “digitome”u
paylaşmaya başlayabiliriz

ve potansiyel olarak ortak
kaynak kullanabiliriz,

sağlık bilgimizi paylaşabiliriz,

Google Haritalar ve sürüşümüzü
paylaştığımız gibi,

sürüşümüzü değil, küresel olarak
sağlık deneyimimizi geliştirmek için.

Yani bu harika.

Şimdi potansiyel olarak
bu bilgiyi toplayabiliriz.

Peki laboratuvarlarınız merkez
laboratuvarlardan

ilaç seviyenizi ve diğer
şeyleri ölçmek için

evlerinize, telefonunuza ve hatta
vücutlarınızın içine gidebilse?

Elbette, genlerin çağındayız.

Bugün 1.000 doların
altında dizilimim yapıldı.

Farmakogenomiğimi anlamaya başladım.

Genlerim yüksek yada düşük dozaja mı
ihtiyaç duyduğumu veya tamamen farklı

bir ilaca gereksinim
duyduğumu etkileyebilir.

Doktorunuz veya eczacınızın

bu bilgiyi iş akışlarına entegre
ettiklerini düşünelim,

yapay zekâ, AI ile artırılmış veya IA
demeyi seviyorum --

zekâ artırılması,

bu bilgiyi artırmak için,

18.000 ya da daha fazlası
onaylı ilacı anlamak için

sizin için doğru dozaj
veya karışımı hangisi olurdu.

Harika, belki şimdi ilaçlarınızı
ve dozajlarınızı optimize edebiliriz

ama bugünkü sorun hâlâ
ilaçlarınızı takip ettiğimiz

harika teknolojiyi kullanıyor olmamız.

Elbette bu teknolojiler evrim geçiriyor,

birbirine bağlı eczaneler,
hatırlatma uygulamaları,

ilaçlarınızı almadıysanız size
veya annenize mesaj veya tvit atan

akıllı ilaç şişesi kapakları var.

PillPack, Amazon tarafından satın alındı,

yakında ilaçlarınız aynı gün,
dron tarafından getirilebilir.

Bütün bunlar bugün mümkün

ama hâlâ birden fazla ilaç alıyoruz.

Peki daha basit yapsak ne olur?

Bence çözümlerden biri “polypill”den
daha çok faydalanmak.

“Polypill”, birden çok ilacın tek bir
ilaca entegre edilmesidir.

Bugün bunlardan ortada var, reçetesiz
soğuk algınlığı ve grip ilaçları.

Statin, kan basıncı, aspirin
kombinasyonlarını vererek

koruma “polypill”
araştırmaları da yapılıyor,

rastgele araştırmalar plaseboya nazaran

dramatik olarak riski
azalttığını gösteriyor.

Ancak bu “polypill”ler kişisel değil,
kişiye göre optimize edilmemiş.

Kişiselleştirilmiş “polypill”nizi
optimize etsek nasıl olurdu?

Sizin için yapılırdı, sizi esas alırdı,
size adapte olurdu,

her gün bile.

Artık 3B yazım çağındayız,

kişiselleştirimiş diş telleri,
duyma cihazları,

ortopedik cihazlar yapabilirsiniz,

beni taradılar ve kot pantolonum
bana oturacak şekilde dikildi.

Şöyle düşündüm,

kişiselleştirilmiş “polypill”i
3B yazdırsak nasıl olur?

Örneğin, altı ilaç alacağınıza,

onları bire indirsek.

Alması daha kolay olur, uyumu artırır

ve potansiyel olarak içine
vitamin D veya CoQ10 gibi

ilaveler eklenebilir.

Biraz yardımla --
onlara "IntelliMeds" diyorum --

ve IntelliMedicine
mühendislik ekibimin yardımıyla,

ilk IntelliMedicine
prototip yazıcıyı yaptık.

İşte şöyle çalışıyor:

Tam tabletler yerine,
küçük mikro ilaçlarımız var,

her biri bir ya da iki gram,

her birey için ihtiyaç duyulan
dozaj ve kombinasyona

göre sınıflandırılıp seçilmiş.

Elbette, bunlar hâlihazırda birlikte
alabileceğiniz dozlar

ve kombinasyonlar olacak,
FDA tarafından onaylı ilaçlar.

Tek mikro ilaçları farklı elementlere

katmanlayarak farmakokinetiği
değiştirebiliriz.

Sonra yazdır'a bastığınızda

her gün ihtiyaç duyduğunuz

ilaç karışımını basarsınız.

En çok görülen sorunlar için
jenerik ilaçlarla başlarız.

Bugün reçeteye yazılan ilaçların
yüzde 90'ı az fiyatlı jenerik ilaçlar.

İlacı bastığımızda,
biraz eğlenceli ayrıntı ekleyebiliriz.

Hastanın adını, tarihi,

hangi gün olduğunu,
bir QR kodu yazdırabiliriz.

Steroid incelticide bir hasta
için inceltme veya ağrı ilaçlarından,

inceltmek için farklı ilaçlar basabiliriz.

İşte bu prototip IntelliMedicine
yazıcıya bir bakış.

Burada görüşe açılıyor.

16 farklı silosu var,

her biri tek mikro ilaçlar ihtiva ediyor.

Tek dozajları yazılımda
şu an ayarlayabilirim.

Bunu yaptığımda, robot kol

kapsülün yüksekliğini ayarlayacak
ve mikro ilaçlar çıkacak.

Şimdi ben --

Otomatik süreç mikro
ilaçların yüklü olduğuna

emin olmak için dönecek ve devir edecek.

Yaz'a bastığımda,

hepsi cihaza dökülecek,

şimdi kişiselleşmiş
“polypill”imi çıkarabilirim,

dozlar ve ilaçlar bana göre.

Bir bakalım, tekrar yansılara bakarsanız,

tüm süreci görürsünüz,
ilaç silolarının seçildiğini,

ilaçların farklı silolara gittiğini

ve tek bir kapsüle
toplandığını görebiliriz.

Bu harika,

altı ilaç almak yerine potansiyel olarak

bana göre ilaçları basabilirim.

Şimdi tek dozajima bakabilirim,

akıllı saatim kan basıncıma bakıyor,

kan basıncı ilacımda
ayarlamaya ihtiyaç var,

Coumadin seviyem, kanım çok ince,

o yüzden bir kan inceltici olan Coumadin
mikro ilaç dozajını azaltıyorum.

Yani bu günden güne,
akıllı bir şekilde adapte edilerek

doktorum ya da kardiyoloğum
tarafından programlanabilir.

Bu kadar büyük, hızlı yazıcıların

köşedeki eczacınızda, doktorun ofisinde,

köy kliniğinde olduğunu düşünebilirsiniz.

Ama sonunda birleşerek evinizde
olabilecek kadar küçük olanlara küçülecek,

bunun gibi entegre kartuşlarla beraber,
dronlarla teslim edilecek.

Kişisel “polypill”nizi her sabah mutfak

veya banyo dolabınızda yazdırabilirsiniz.

Bence bu dünya çapında ilaçlara uyumu

iyileştirmek için inanılmaz
bir yol olarak evrilebilir.

O zaman umarım tıbbın geleceğini
yeni yollarla hayal edebiliriz,

polifarmasi, tek kalıp,

düşük uyum, komplikasyonlardan,

kişisel, kısa, talep üzerine
ilaç çağına geçebiliriz,

bizi alıp sağlığımızı,

gezegenimizdeki sağlık
ve ilacı da bireyselleştirebilir.

Çok teşekkürler.

(Alkış)

Sunucu: Daniel, bu harika.

Gerçekten hoş.

Ama sana bir soru.

Diyelim ki huzurevindeki hastanın
ilaçlarını evinde

yazdırması için ne kadar zaman lazım?

Daniel Kraft: Tekrarlıyorum,
bu bir prototip.

Bizce mevzuat yolu otomatikman çözülürse,

özellikle oradakilerin
birden çok ilaç aldığı

ve sık sık karıştırdıkları huzurevleri,

bu teknolojilere başlamak için
harika bir yer olur.

Bunlar banyo tezgâhınızda
evrilip kullanılmaya başlamayacak.

Bunların nasıl piyasaya çıkacağı hakkında
zeki ve akıllı olmalıyız

ama dozajlama, uyum ve kesinlikle ilgili
çok fazla sorunumuz olduğunu düşününce,

şimdi entegre olan ve yararlanılabilecek

bütün o harika teknolojilerimiz var,

bence sağlık ve tıbbın gerçek geleceğini
katalize etmek ve geliştirmek için

bunun gibi yaklaşımlara ihtiyacımız var.

Sunucu: Harika, teşekkürler.
DK: Teşekkürler.

(Alkış)