Yola çıktım Mardin’e | Ebru Baybara Demir | TEDxReset
-
0:15 - 0:19Yola çıktım Mardin'e
-
0:20 - 0:23Düştüm senin derdine
-
0:37 - 0:38Evet!
-
0:38 - 0:40(Alkış)
-
0:40 - 0:42Hoş geldiniz.
-
0:42 - 0:44Konu Mardin olunca
-
0:44 - 0:49ve özellikle konu ne yaparsan yap,
birileriyle yap deyince -
0:50 - 0:54ben bu coşkuya, yaşadığım
her ana, her başarıma -
0:54 - 0:57mutlaka birilerini
ortak ederek başlıyorum. -
0:57 - 0:58Bu duyguyla başlıyorum.
-
0:58 - 1:00Bu duyguya da sizi ortak etmek istedim.
-
1:01 - 1:03Başardığımda paylaştığımda,
-
1:03 - 1:05paylaştıkça başardığımda
-
1:05 - 1:08insanların bu işe
ruh verdiğine inanıyorum. -
1:08 - 1:10Ben bu ruhla çalışıyorum.
-
1:11 - 1:14Mardinli bir ailenin kızıyım,
enteresan bir hikâyem var. -
1:16 - 1:21Doğu kültüründe hangi dinden ve kültürden
olursanız olsun, erkek çocuk çok önemli. -
1:23 - 1:27Dolayısıyla erkek çocuk
evlendiği zaman gelin eve geliyor. -
1:27 - 1:30O büyük konaklardaki
her oda bir gelin için açılıyor. -
1:31 - 1:33Annem ve babam evlendiği zaman,
-
1:33 - 1:38ailenin en güzel, en becerikli ve en küçük
gelini olarak annem eve geliyor. -
1:39 - 1:42Fakat bu farklılıklarından dolayı,
-
1:42 - 1:44diğer gelinler tarafından
annem çok hoş görülmüyor. -
1:45 - 1:49Annemin talihsizliği, ta ki iki kız çocuğu
doğurana kadar devam ediyor. -
1:49 - 1:51O zamanki gündem değişiyor.
-
1:52 - 1:53Annemin yeni konusu,
-
1:53 - 1:55"Senin erkek çocuğun olmuyor."
-
1:56 - 1:59Allah'ın bir vergisi, annem tekrar hamile
-
2:00 - 2:03ve herkes bir erkek çocuk
beklentisi içerisindeyken, -
2:03 - 2:06hatta annenannem annemin
çok üzülmemesi için, -
2:06 - 2:10"Bana erkek çocuk müjdesini verene
bir altın para vereceğim," diyor -
2:10 - 2:13ve annem doğum için
hastaneye gidiyor. -
2:13 - 2:17Bütün aile bir erkek çocuk
beklentisi içerisinde hastaneye gidiyor. -
2:17 - 2:20Hemşire heyecanla geliyor, diyor ki,
-
2:20 - 2:23"Teyze," diyor,
"gözün aydın" anneanneme -
2:23 - 2:25"Bir kızın oldu."
-
2:25 - 2:28Diyor "Eh! Sana kalsın, istemiyoruz."
-
2:29 - 2:31O doğan kız çocuğu bendim.
-
2:32 - 2:35Babam diyor ki,
"Üç tane kız çocuğum var -
2:35 - 2:37ama hepsini erkek gibi
yetiştireceğim," diyor -
2:37 - 2:41ve "Onlara üniversite okutacağım," diyor
ve bizi alıp İstanbul'a getiriyor. -
2:41 - 2:44Annem ve babamın en büyük
hayali bize üniversite okutmaktı. -
2:44 - 2:46Sonra bir mucizemiz oldu,
bir erkek kardeşimiz oldu. -
2:46 - 2:49Biz 4 kardeş üniversiteyi bitirdik.
-
2:49 - 2:54Babamın idealindeki gibi, çok iyi
yerlerde kendi işlerimizi kurduk. -
2:54 - 2:57Marmara Üniversitesi Turizm
Rehberlik Bölümü mezunuyum, -
2:57 - 2:58profesyonel turist rehberiyim.
-
2:58 - 3:0198 yılında bir meslektaşımla
evlendim, İzmirliydi eşim. -
3:02 - 3:0599 yılında ülkedeki siyasi değişimler,
-
3:05 - 3:07sonra Marmara depreminin olmasından sonra
-
3:07 - 3:08ikimiz de turizm sektöründe
-
3:08 - 3:13ülkede turizmin durma noktasına
geldiği durumda işsiz kaldık. -
3:14 - 3:17Biz Mardin'i hiç görmedik,
ben ve kardeşlerim. -
3:17 - 3:19Biz babamın Mardin özlemleriyle büyüdük.
-
3:20 - 3:22Hep bize Mardin'i anlattı
ama hiç götürmedi. -
3:22 - 3:25Sonra eşime dedim ki,
"Hadi gel Mardin'e gidelim beraber." -
3:26 - 3:28ve Mardin'e gittik, ben büyülendim.
-
3:29 - 3:32Bence bir iş yapmak istiyorsak
fark yaratmalıydık -
3:33 - 3:34ve Mardin'de olmalıydık.
-
3:34 - 3:37Eşime dedim ki,
"Hadi gel Mardin'e yerleşelim." -
3:37 - 3:40Eşimi ikna etmek çok zor olmadı
-
3:40 - 3:41ve dedi ki, "Tamam, olur."
-
3:41 - 3:46Sonra "Hayatta her zaman bir
amacınız olsun," diyen babamın -
3:46 - 3:49karşısına dikildiğim zaman
"Ben Mardin'e gidiyorum," dediğimde -
3:49 - 3:51"Gidemezsin," dedi.
-
3:51 - 3:55Ben 24 yaşındaydım, gözü karaydım,
her şeyi yapabilirdim. -
3:55 - 3:57"Ben gidiyorum, sen buna karışamazsın.
-
3:57 - 4:01Sen bu imkânı bana verdin, beni buraya
kadar okuttuysan ben gidiyorum," dedim. -
4:02 - 4:03Mardin'e gittim.
-
4:03 - 4:06Mardin güvenlik sorununu henüz çözememiş,
-
4:07 - 4:09birçok dinden ve kültürden
insanın yaşadığı, -
4:09 - 4:11kültürel zenginlikleri harika bir şehir
-
4:11 - 4:15ve dolayısıyla, bence turizm
burada gelecek vadediyordu. -
4:15 - 4:17Şehir 600 bin nüfusluydu o zaman.
-
4:18 - 4:21Ağırlıklı geçim kaynağı
tarım ve sınır ticaretiydi -
4:23 - 4:26ama güvenlik sorununu
henüz çözemediğinden, -
4:26 - 4:29tarım sektörünün içerisinde bulunduğu
durum çok sıkıntılı olduğundan, -
4:29 - 4:34sınır ticaretiyle olan ilişkileri de
bir gün kapının kapalı kalması, -
4:34 - 4:37Irak ve Suriye kapısının kapalı kalması,
o bu nedenlerden; -
4:37 - 4:41aslında çok da sağlıklı bir durum yoktu.
-
4:41 - 4:43Ciddi bir sanayi yatırımı da olmadığı için
-
4:43 - 4:45aslında Mardin'de
en büyük sıkıntı işsizlikti. -
4:45 - 4:48Bana göre turizm de gelecek vadediyordu.
-
4:48 - 4:50Ben burada turizm yapacaktım.
-
4:50 - 4:5299 yılının kayıtlarına baktım.
-
4:52 - 4:55İstatistiklerine, TÜİK raporlarına baktım.
-
4:55 - 4:57Mardin'i ziyaret eden
turist sayısı 11 bin. -
4:57 - 4:59Bu rakamları lütfen bir kenara kaydedin
-
4:59 - 5:02ve yatak kapasitesi 220
-
5:02 - 5:04ve ben burada turizm yapacağım.
-
5:04 - 5:053 yıldız kötü bir otel,
-
5:05 - 5:08bir esnaf lokantasından başka
bir turizm yatırımı olmayan Mardin'de -
5:08 - 5:10turizm yapacaktım.
-
5:10 - 5:12Çok inatçıydım, çok kararlıydım.
-
5:12 - 5:14İstanbul' da tanıdığım
bütün acentalara gittim. -
5:14 - 5:16İçimde fırtınalar kopuyor,
-
5:16 - 5:18"Ben Mardin'e gidiyorum!" diye.
-
5:18 - 5:19Ondan sonra eşime soruyorlar:
-
5:19 - 5:21"Ne hissediyorsun,
radikal bir karar aldın. -
5:21 - 5:23Mardin'e yerleşiyorsun."
-
5:23 - 5:26Diyordu ki "Ebru bilir
ben bilmiyorum," diyordu. -
5:27 - 5:29Mardin'e gittim.
-
5:29 - 5:32İnsanlara anlamadıkları
bir dilden bahsediyorsunuz. -
5:32 - 5:34Terör sorununu henüz
çözememiş bir şehirde, -
5:34 - 5:37özellikle ve özellikle
ailemin yanında dayımın, -
5:38 - 5:41öldükten sonra yengem ve çocuklarının
bir arada yaşadığı bir yerde, -
5:42 - 5:44ben onların yanında kalıyordum.
-
5:44 - 5:46Giyinmem, yaşantım farklıydı.
-
5:48 - 5:50Gelinlere kötü örnek oluyordum.
-
5:50 - 5:52Babama kafa tutmuştum.
-
5:52 - 5:53Dolayısıyla --
-
5:54 - 5:56kuzenlerim şey demeye
başlamışlar yengeme, -
5:56 - 5:59"Söyle Ebru'ya geri gitsin,
bizim başımıza iş açacak." -
5:59 - 6:01Gelinlere kötü örnek oluyorum çünkü.
-
6:02 - 6:05Durum böyleyken
Mardin'de neler yapılabilir diye -
6:05 - 6:07herkese Mardin'deki heyecanımdan,
-
6:07 - 6:11burada turizm yapılacak,
harikalar olacak falan diye bahsederken, -
6:11 - 6:13herkesin tek söylediği bir şey vardı:
-
6:13 - 6:15"Hayırlı olsun, devam edersin," diye.
-
6:16 - 6:192000 yılının Eylül ayında bir
Alman turist grubuna eşlik ediyorum. -
6:20 - 6:23Tek bir otel var ve tek bir restoran.
-
6:23 - 6:25Akşam yemeğine grubum orada yemek yediler.
-
6:25 - 6:26Sonra grup lideri dedi ki,
-
6:26 - 6:30"Öğlenleyin yarın Urfa'ya gitmeden
önce yine burada mi yiyeceğiz?" -
6:30 - 6:31Evet burada yiyeceksiniz.
-
6:31 - 6:34"Yemekler çok kötü Ebru," dediler,
"başka bir yer bulmak zorundasın." -
6:35 - 6:37Serdar diye bir rehber abim.
-
6:38 - 6:40"Serdar abi başka yer yok,
burası var sadece." -
6:41 - 6:45"Ebru, bak bir yere geldin,
bir iş yapıyorsun, -
6:45 - 6:48alternatif yaratmazsan bu iş yürümez
-
6:48 - 6:52ve ben grubuma yarın,
bunlar Alman konsolosluğunun misafirleri, -
6:52 - 6:57Harran'dan sonra işte Adıyaman,
GAP; birçok proje, program var. -
6:57 - 6:58Yarınki programı aksatamam
-
6:58 - 7:02ve yarın gerçekten yemek yemem lazım
ve burada yemeyeceğim," dedi. -
7:03 - 7:04Şimdi durum böyle olurken
-
7:04 - 7:07ben tabii o heyecanımı
anlattığım insanlara, -
7:07 - 7:09öncelikle restoran sahibine gittim.
-
7:09 - 7:11Dedim ki, "Ben --
-
7:12 - 7:13Lütfen patates haşla.
-
7:13 - 7:16Bu insanlar patates haşlasınlar,
patates yesinler -
7:16 - 7:19çünkü bu yemekler çok yağlı,
devam edemeyeceklerini söylüyorlar." -
7:20 - 7:23"Yarın cuma," dedi,
"senin 28 kişinle uğraşamam," dedi. -
7:23 - 7:24"Nereye götürürsen götür."
-
7:24 - 7:28Alternatifsiz olduklarını çok iyi
kullanmaları çok canıma dokunmuştu. -
7:28 - 7:30Babam karşıydı.
-
7:30 - 7:32Aileye karşı bir şeydi
-
7:32 - 7:35ve insanlara bir şeyler
yapabileceklerini anlatmaya çalışırken -
7:35 - 7:38Mardin de karşıydı sanki bana.
-
7:38 - 7:41Sonra eşim bölgenin koşullarına
alışamayınca o da gitmişti. -
7:42 - 7:43Eve gittim.
-
7:43 - 7:45Yengeme durumu anlattım.
-
7:45 - 7:47Dedim böyle böyle, çok ağladım o gün.
-
7:47 - 7:49"Herkes bana karşı, ben güzel
bir iş yapmaya çalışıyorum. -
7:49 - 7:52Niye böyle her taraftan
bir darbe yiyorum?" diye -
7:53 - 7:54ve yarın dedim,
-
7:54 - 7:57"Grubumu götürebileceğim,
yemek yiyeceğim hiçbir yer yok." -
7:57 - 7:58Yengem dedi ki, "Kaç kişi grubun?"
-
7:58 - 8:0028, dedim.
-
8:00 - 8:02"İyi" dedi, "buraya getir."
-
8:02 - 8:03Nereye, dedim, "eve getir," dedi.
-
8:03 - 8:06"Her gün kaç 28 kişiye yemek
yapıyorum ki!" dedi. -
8:06 - 8:09İyi peki, dedim, sen bilirsin, emin misin?
-
8:09 - 8:10"Git" dedi.
-
8:10 - 8:14Gittim sabahleyin Deyrulzafaran
Manastırı'na, Mardin'i bilenler bilir. -
8:14 - 8:16Grup liderine çok
hızlı bir şekilde dedim ki, -
8:16 - 8:19"Biliyor musunuz size harika bir yer
buldum yemek yemek için," dedim. -
8:19 - 8:21"Neresi?" dedi.
Yengemin evi. -
8:21 - 8:24Sonra dedi ki, "Ben eve girersem
bu grubu oradan çıkartamasam -
8:24 - 8:28ondan sonra Urfa, Harran,
sıra gecesi programı ne olacak?" dedi. -
8:28 - 8:30"Söz veriyorum," dedim.
-
8:30 - 8:33"Bir buçukta her şey hazır olacak,
sizi otobüsünüze ben bindireceğim," dedim. -
8:33 - 8:34Eve gittim.
-
8:34 - 8:37O günkü heyecanımı hatırlamıyorum
ama Mardin'i biliyorsunuz. -
8:37 - 8:40Dağın eteğinde kurulmuştur,
sokaklar merdivenlidir. -
8:40 - 8:42Ben o kalenin altındaki
eteğin eve giderken -
8:42 - 8:44ayaklarımın titrediğini hissettim.
-
8:44 - 8:47Ben bir söz vermiştim
ama kime karşı söz vermiştim? -
8:47 - 8:49Beni nasıl bir sürpriz
bekliyordu bilmiyordum. -
8:50 - 8:51Ondan sonra
-
8:53 - 8:56eve geldim, beni karşılayan
sadece yengem değildi. -
8:56 - 9:00Yengem sokaktaki bütün kadınları,
gelinleri bir araya toplamış, -
9:00 - 9:01çeyizler inmiş,
-
9:01 - 9:03avluda harika bir sofra hazırlanmış,
-
9:03 - 9:05yemekler yapılmış.
-
9:05 - 9:07Ondan sonra paylaşım başladı.
-
9:07 - 9:11"Söylesene," dedi yanımdakine,
"O yemeği ben yaptım." -
9:11 - 9:13Öbürü dedi ki,
"Şu yemeği ben yaptım." -
9:13 - 9:16Muhabbet çok uzadı,
herkes harika bir ortam. -
9:16 - 9:18Saat 4'te iş bitti.
-
9:19 - 9:22Program altüst oldu,
ondan sonra grubum gitti. -
9:22 - 9:24Yengem okuma yazma bilmiyor
-
9:24 - 9:27ama okusaydı çok şeyler
olacağına inandığım bir kadın. -
9:27 - 9:29Bu işi benimle yapar mısınız, dedim,
"Ne işi?" dedi. -
9:29 - 9:31Ben size grup getireceğim, dedim.
-
9:31 - 9:34Siz yemek hazırlayacaksınız,
bu işten para kazanacağız. -
9:34 - 9:36Olur mu, dedim,
kadınlar da "Aaa olur!" falan böyle. -
9:37 - 9:41Sonra aynı mahallede
sekiz tane tarihi evlerden seçtik. -
9:41 - 9:43Sonra onları düzenledik.
-
9:43 - 9:47Ondan sonra ben menüler
yazdım 1,2,3,4 diye. -
9:47 - 9:49Okuma yazma bilmeyen çoğunlukta.
-
9:49 - 9:51Çocuklarıyla iletişim kuruyordum.
-
9:51 - 9:54Şey diyordum, "Söyle annene
5. menüden 40 kişi gelecek. -
9:54 - 9:56Yarın sizin evdeyiz."
-
9:56 - 9:58Çocuklar onları annelerine söylüyorlar.
-
9:58 - 10:02Biz bu işle birlikte böyle bir
sektör yarattık 21 kadınla beraber. -
10:04 - 10:06(Alkış)
-
10:14 - 10:17İnsanlara inanmadıkları
bir işten bahsediyorsunuz. -
10:17 - 10:19Onlara yatırım yapmalarını
söylüyorsunuz, bu çok zordu. -
10:20 - 10:22Orta Doğu'ya yakın bir yerde,
-
10:22 - 10:26birinin hapşırdığında bütün dünyanın
nezle olabileceği bir coğrafyada -
10:26 - 10:29siz insanları turizm yatırımına
çağırıyorsunuz, bu da bir ütopyaydı. -
10:30 - 10:32Dolayısıyla ne yapacaklarsa yapsınlar,
-
10:32 - 10:34Mardinlinin kendisi yapacağına
çok inandırdım kendimi -
10:34 - 10:36ve bir değişim başladı
-
10:36 - 10:40ve biz o kadınlarla birlikte yemekler
yapmaya başladık, bizi basın duydu. -
10:40 - 10:42Basında herkes bizi aramaya başladı.
-
10:42 - 10:45Mardin'de kadınlar yemek yapıyorlarmış,
diye bizi sormaya başladılar -
10:46 - 10:49ve ondan sonra biz bu işten
para kazanmaya başladık. -
10:50 - 10:52Sonra 21 Mart 2001 yılı,
-
10:52 - 10:57Diyarbakır havalimanında İtalyan grup,
32 kişilik bir İtalyan grubu ağırladım -
10:57 - 10:59ve o grubu görür görmez
grup liderine dedim ki, -
11:00 - 11:01"Lale" dedim,
-
11:01 - 11:05"Diyarbakır'da, sen Hasankeyf
Midyat yap, Mardin'de buluşuruz. -
11:05 - 11:06Bu grubun 5 yemeği var bende."
-
11:06 - 11:07"Niye?"
-
11:07 - 11:11"Çünkü," dedim, "biz hep yer sofralarında
yemek yedirmeye çalışıyoruz. -
11:11 - 11:14Bu insanlar 65 yaş orta üstü ve ben
bunları yer sofrasına oturtamam, -
11:14 - 11:16masa sandalye bulmaya
Mardin'e gidiyorum," dedim. -
11:17 - 11:19Masa sandalye aramaya gittim Mardin'e
-
11:19 - 11:22çünkü yer sofrası --
baktım ki bu olacak iş değil, -
11:22 - 11:25sonra İstanbul'daki Topkapı Sarayı'nda,
Beylerbeyi Sarayı'nda -
11:25 - 11:27turistlere yemek verdiğimiz geldi,
-
11:27 - 11:29koşarak Mardin Müzesi'ne gittim.
-
11:29 - 11:31Dedim ki, "Ben turist gruplarına
yemek vermek istiyorum. -
11:31 - 11:33Kafeteryanızı bize verir misiniz?" diye.
-
11:33 - 11:36Ondan sonra, Mardin
valisine gittim durumu anlattım. -
11:36 - 11:38Kafeteryayı alın, dedi.
-
11:38 - 11:41Mardin Müzesi yeni açılmış,
ödeneği yok, kimse ziyaret etmiyor. -
11:43 - 11:45Temizlik sorunu var,
su sorunu var gibi sorunlar var. -
11:46 - 11:48Bizim kadınlar orayı ele aldı.
-
11:48 - 11:52O 21 tane kadın, bu sefer benimle
bir ordu olmaya başladık. -
11:52 - 11:54Biz her yere giriyoruz,
her şeyi biz başarabiliriz. -
11:55 - 11:5821 tane kadın geliyor, müzenin
bütün görünen yerlerini temizliyorlar, -
11:58 - 12:01tuvaletlerini temizliyorlar,
belediyeden su getiriyoruz tankerle. -
12:01 - 12:05Sonra oraya yemek yemek isteyen
herkes para ödemeye başlıyor, -
12:05 - 12:09büyük bir sirkülasyon oluşmaya, para
dönmeye başladı, herkes çok memnun -
12:09 - 12:11ama görüntü çok komik.
-
12:11 - 12:14Saat 11 civarında bizim
kadınlar ellerinde tencereleriyle -
12:14 - 12:17Mardin Müzesi'nin kapısında
bekliyorlar, herkes soruyor: -
12:17 - 12:19"Ne oluyor müzede?"
-
12:19 - 12:21Bir gün diyorlar ki, "Bugün mevlüt var."
-
12:22 - 12:24Öbür gün, "Bugün düğün var."
-
12:24 - 12:27Mevlüt ve düğünlerin sonu
gelmeyince birileri bizi şikayet etti. -
12:27 - 12:31Mardin valisi kesin kararlı bir tavırla
"Müzede yemek olmaz Ebru Hanım!" dedi. -
12:32 - 12:33Bir kere daha yenildim.
-
12:33 - 12:35Ne yapardım?
-
12:35 - 12:37Babam karşı, herkes karşı
-
12:37 - 12:41ama beni destekleyen, değişime
inanan bir kadın grubu var. -
12:41 - 12:44Herkes çok üzüldü, o kadınlar
benden daha çok üzüldü. -
12:44 - 12:46Ben o zaman hayatıma
şöyle bir şey söyledim -
12:46 - 12:49çünkü şöyle bir şey vardı
turizm sektörü çok küçük. -
12:49 - 12:52İstanbul'da heyecanla Mardin
hayallerimi anlattığım insanlara gidip de -
12:52 - 12:54"Ben yapamadım," demek istemedim
-
12:54 - 12:57çünkü sonra "Yeni bir iş verin,
ben o işi beceremedim -
12:57 - 13:00ama bana başka bir iş daha verin,"
demek bana göre değildi. -
13:00 - 13:02Ben bu işi yapacağım, dedim.
-
13:02 - 13:05Önce hayatımı değiştireceğim,
önce kendime bir ev bulacağım, -
13:05 - 13:07kendi başıma yaşayacağım, dedim.
-
13:08 - 13:10Bir ev buldum cadde ortasında.
-
13:10 - 13:13Herkesin işte çok böyle istemediği bir ev,
-
13:14 - 13:15harika bir evdi.
-
13:15 - 13:191888 tarihli bir konak,
Ermeni mimar tarafından yapılmış -
13:19 - 13:22Mardin'de taş işlemeciliğinde
önemli örneklerden bir tanesi. -
13:22 - 13:24Ancak o kadar yıpranmış ki,
-
13:24 - 13:2894 yılından beri içerisinde
insan yaşamamış. -
13:28 - 13:30Şu kadar bir anahtar verdi ev sahibi bana.
-
13:30 - 13:33O anahtarı aldım ve
koşarak yengemin yanına gittim. -
13:33 - 13:35"Biliyor musun," dedim, "ev tuttum.
-
13:36 - 13:38Hayatımı kurmaya karar verdim."
Yengem, "Hayırlı olsun." -
13:38 - 13:41Çünkü o da bir
sorumluluktan kayboldu artık -
13:41 - 13:43ama şimdi başka bir iş yapıyoruz, dedim.
-
13:43 - 13:44"Ne yapıyoruz?" dedi.
-
13:44 - 13:46Restoran açıyoruz, dedim.
-
13:46 - 13:48"Nasıl yani," dedi,
evet dedim, restoran açıyoruz. -
13:48 - 13:52Mardin'de bir restoran açacağız,
bu en önemli şeyimiz olacak, dedim -
13:52 - 13:54ve bütün kadınları bir araya topladım.
-
13:54 - 13:56Benimle var mısınız, dedim,
hepsi evet dediler. -
13:56 - 13:578 Haziran 2001 yılında
-
13:57 - 14:00Mardin'in ilk turistik işletmesi
Cercis Murat Konağı'nı açtım. -
14:00 - 14:01(Alkış)
-
14:06 - 14:08Ondan sonrası geliyor tabii.
-
14:08 - 14:10Mardin, bir kadın yalnız bir kadın,
-
14:11 - 14:14mutfağında kadınlar çalışıyor
ve içkili bir restoran işletiyor -
14:14 - 14:15ve turistlerle çalışıyor.
-
14:15 - 14:18Bunlar Mardin'de çok böyle
aykırılıkların bir araya geldiği şeylerdi. -
14:18 - 14:21Sonra küçük bir toplumda
bir kadın için söylenebilecek -
14:21 - 14:23her şeyi konuştular hakkımda,
hiç duymadım. -
14:24 - 14:26Kadınların oraya gelmesi zorlaştı.
-
14:26 - 14:29Karşımızda bir kahve vardı, bizim
muhasebemizi bizden daha iyi tutuyorlardı. -
14:29 - 14:33Sonra arkadaki kapıyı açtım,
kadınlar oradan gidip gelmeye başladılar. -
14:33 - 14:35Sonra ne oldu biliyor musunuz?
-
14:36 - 14:39Yavaş yavaş insanlar bu işten
para kazanacaklarını anladılar. -
14:39 - 14:41Sonra adamlar gelmeye başladı yanında.
-
14:41 - 14:43"Ya bizim çocuklarla geldik de,
-
14:43 - 14:47bizim bir evimiz var, bunu ne yapalım?"
diye bana sormaya başladılar. -
14:47 - 14:48Mardin'de bir sektör oluştu.
-
14:48 - 14:50Turizm oldu
-
14:50 - 14:52ve harika işler yaptık.
-
14:52 - 14:53O kadınlar büyüdü.
-
14:53 - 14:56Geleneksel aile işçisi
olarak çalışan kadınların -
14:56 - 14:58ekonomiye kazandırılması en büyük şeydi.
-
14:58 - 15:02İnsanların en iyi bildiği işten
başlamıştım, yemek yapmaktan. -
15:02 - 15:05Düşünsenize 50 yaşındaki kadına,
Türkçe bile bilmiyor, ben ona deseydim ki -
15:05 - 15:08"Gelin size turizm öğreteceğim,
sonra buraya turistler gelecek. -
15:08 - 15:11Çok iş yapacağız," deseydim
ben bu işte başarılı olamazdım -
15:11 - 15:16ve ondan sonra, bu sektörün
içerisinde onların en iyi bildiği işten -
15:16 - 15:19arz ve talebi karşıladıktan
sonra harika bir iş yaptık. -
15:19 - 15:212014 yılına gelmeden önce
-
15:21 - 15:242007 yılında Türkiye'de,
-
15:24 - 15:27daha doğrusu dünyada
Kent State Üniversitesi tarafından -- -
15:31 - 15:36Kent State Üniversitesi tarafından
dünyada 16 ülkede 4 kadından biri seçildim -
15:36 - 15:39ve uygulanabilir geleneksel
ekonomiler yaratma konusunda -
15:39 - 15:42dünyada bir örnek seçildi
Cercis Murat Konağı'nın açılma projesi. -
15:43 - 15:47Sonra 2007 yılında yine
sosyal girişimcilik ödülü aldık -
15:47 - 15:49çünkü bütün herkesi
içine katmıştık bu işin. -
15:50 - 15:53Sonra 2011 yılında Türkiye'nin
Kadın Girişimcisi seçildim. -
15:53 - 15:56Sonra Japon Devlet Televizyonu geldi,
bana dediler ki, -
15:56 - 15:59"Güney'de balıkçı köylerimiz var bizim,
tsunamiden çok etkileniyorlar -
15:59 - 16:03ve o geleneksel yapıyı bozmadan
onlara bir şeyler yapmak istiyoruz, -
16:03 - 16:04örnekler göstermek istiyoruz
-
16:04 - 16:07ve araştırdık sizin projeniz
kulağımıza çok hoş geldi, -
16:07 - 16:09sizin belgeselinizi
hazırlamak istiyoruz," dedi. -
16:10 - 16:14Japon NHK Televizyonu bizim Japonca
bir belgeselimizi hazırladı, -
16:14 - 16:16onlara harika mesajlar verdik.
-
16:16 - 16:18Sonra National Geographic geldi
-
16:18 - 16:20ve biz muhteşem bir iş yaptık.
-
16:21 - 16:232014 yılına geldiğimiz zaman,
-
16:23 - 16:26turist sayısı 11 binden 700 bine --
-
16:27 - 16:28(Alkış)
-
16:37 - 16:41yatak kapasitesi 220'den 5.800'e ulaştı.
-
16:42 - 16:44Bunu Mardinlinin kendisi yaptı.
-
16:44 - 16:45Küçük bir restoran örneğinde,
-
16:45 - 16:48bir kadın ve o kadının
değişimine inanan bir kadın -
16:48 - 16:50ve ona inanan kadınlarla
-
16:50 - 16:53bir turizm endüstrisi,
bir turizm ekonomisi kuruldu şehirde -
16:54 - 16:56ve herkes bundan para kazanmaya başladı.
-
16:56 - 16:59Öyle bir sorumluluk yüklenmişim ki
-
16:59 - 17:01sonradan bunu sokakta
gezince daha iyi anladım. -
17:01 - 17:03Sonra işler ters gitmeye başladı.
-
17:03 - 17:05Ne oldu biliyor musunuz?
-
17:05 - 17:09Önce Kobani olayları başladı,
sonra 2015 haziran seçimleri -
17:09 - 17:13ve arkasından Cizre olayları,
kimse gelmemeye başladı Mardin'e. -
17:14 - 17:16Sokakta yürüyemez hâle geldim
çünkü büyük bir sorumluluktu, -
17:16 - 17:18herkes bana şeyi soruyordu,
-
17:18 - 17:21"Ebru ne zaman turist gelecek?
Ne olacak bu işin sonu?" -
17:21 - 17:2410 gün evden çıkmadım, çok ağladım
-
17:24 - 17:27ama çok iyi bir network,
iyi insanlar biriktirmişim. -
17:27 - 17:29Sonra annem ve babam
çok iyi iş çıkarmışlar, -
17:30 - 17:32harika bir kardeşim,
"Ebru ne yapıyorsun?" dedi. -
17:32 - 17:36Hiçbir şey yapamıyorum, dedim
ve bu çaresizlik içerisindeyim. -
17:36 - 17:38Ne yapmam gerektiğini bilmiyorum, dedim.
-
17:38 - 17:39"Tekrar başa dön," dedi.
-
17:39 - 17:41Neye, dedim.
-
17:41 - 17:42"En iyi bildiğin işten başla."
-
17:42 - 17:46Çünkü ben yanımda çalışan
aşçılarımın hepsi kadın -
17:46 - 17:50ve hiç kadro değişmedi
ve o kadınlara dedim ki, -
17:50 - 17:52"en iyi bildiğiniz iş nedir?"
-
17:52 - 17:53"El işi yapabiliriz," dedi.
-
17:53 - 17:55Peki, dedim, oturun.
-
17:55 - 17:59Ablam Muhteşem Yüzyıl'ın merchandising
ürünlerini üretiyordu, bize ürün gönderdi -
17:59 - 18:03ve o kadınlara geleneksel Mardin'deki
el sanatlarını modernize ederek -
18:03 - 18:06yeni ürünler geliştirme
konusunda tasarımlar gönderdi. -
18:06 - 18:09O aşçı kadınlarla
gündüz yemeklerimizi yapıp -
18:09 - 18:13öğleden sonra boş olan restoranın bir
odasında yeni ürünler yapmaya başladık. -
18:14 - 18:1618 yaşındaki kızım Instagram yolunu açtı.
-
18:17 - 18:20Dedi ki, "Anne biz bunu İstanbul'da
başkalarına da pazarlayabiliriz." -
18:20 - 18:22Sonra bir Instagram hesabı oldu.
-
18:22 - 18:25Sonra, KAGİDER üyesiyim,
Kadın Girişimciler Derneği, -
18:25 - 18:27başkanı aradım.
-
18:27 - 18:30Senem dedim, aklım buraya kadar
yetti bana yardımcı olmanız lazım. -
18:30 - 18:31Ben bir işe başladım,
-
18:31 - 18:35turist bize gelemiyorsa biz onlara
gitmeliyiz mantığıyla böyle bir iş yaptık, -
18:35 - 18:36bize destek olun.
-
18:36 - 18:39Hemen bir çember çevrildi,
onlar bize destek oldu. -
18:39 - 18:42İnanılmaz bir iş yaptık,
herkes bizi tanıdı. -
18:42 - 18:46Sonra Hürriyet gazetesinden
Gila Benmayor, bizim -- -
18:46 - 18:49anlattırdı, benim yaptıklarımı anlatıp
-
18:49 - 18:52sonra Hayatım Yenibahar diye de
bir isim koyduk kendimize. -
18:52 - 18:55Mardin mutfağında kullanılan
en önemli baharattır yenibahar. -
18:55 - 18:59Hem tatlıda hem tuzluda kullanılır,
bana göre Mardin'de kadını temsil ediyor. -
19:00 - 19:02Hayatım Yenibahar olsun
projemizin adı dedik -
19:02 - 19:06ve ondan sonra geleneksel takılar
yapmaya, üretimler yapmaya başladık. -
19:06 - 19:10Sonra şu anda Amerika'da,
Arjantin'de, -
19:10 - 19:13Fransa'da ve İngiltere'de
ürünlerimiz satılıyor. -
19:13 - 19:1750 kadın çalışıyor bu işte,
o ayrı bir sektör olarak geri döndü. -
19:17 - 19:21Sonra İstanbul'da
bir restoran Eataly bize dedi ki, -
19:21 - 19:24"Gelin lansmanınızı biz yapalım,
harika bir iş yapıyorsunuz." -
19:24 - 19:26Biz lansmanımızı orada yaptık
-
19:26 - 19:29ve herkese kendimizi anlatmaya başladık.
-
19:29 - 19:31Aslında krizleri iyi yönetmek gerekiyor.
-
19:31 - 19:35Şu anda orada en büyük sorun göçtü,
herkes göçü düşünüyordu. -
19:35 - 19:37"Biz buradan gidelim daha iyi işe."
-
19:37 - 19:40Şimdi imkânsızlıklar içerisinde
göçü düşünen insanların -
19:40 - 19:41büyük şehre gittiği zaman
-
19:41 - 19:43ne gibi sorunlarla karşılaşacağını
-
19:43 - 19:44hep aklımda düşündüm
-
19:44 - 19:47ve ben bu insanlara emek vermiştim.
-
19:47 - 19:5017 yıl boyunca bu insanlara bir şeyler
anlattım, yapabileceklerini anlattım. -
19:50 - 19:52Birlikte bir iş başarmıştık,
-
19:52 - 19:55dolayısıyla en büyük sıkıntı oydu
-
19:55 - 20:00ve yavaş yavaş bunun önüne geçebiliyorduk.
-
20:00 - 20:02Bu, başka insanlara da
örnek olmaya başladı. -
20:02 - 20:04İnternet diye bir şey var
-
20:04 - 20:07ve biz bunu kullanarak nerelere
varacağımızı göstermek istedik -
20:07 - 20:11ve bunu gösterdik ve lansmanımızı
yaptık İstanbul'da Zorlu Center'da. -
20:12 - 20:16Sonra bir uçak firması,
Anadolu Jet bizi uçaklarına taşıdı. -
20:16 - 20:19Dedi ki, "Burada böyle kadınlar
var, bu işleri yapıyorlar." -
20:19 - 20:21Nisan sayısında bizi anlattı.
-
20:21 - 20:23Yolumuz başka bir yere vardı.
-
20:23 - 20:28Harran'da, Hasankeyf'ten Harran'a yeni
tayini çıkmış bir kaymakamla tanıştım ben. -
20:28 - 20:31Dedi ki, "Ebru Hanım
harika bir iş yapmışsınız. -
20:31 - 20:33Lütfen yaptıklarınızı
bize de anlatın," diye. -
20:35 - 20:36Nasıl, dedim.
-
20:37 - 20:39Zamana bakıyorum geçti mi,
bana vakit verin. -
20:41 - 20:42Nasıl, dedim.
-
20:42 - 20:44"Bu bir model," dedi,
"biz de lütfen bunu yapalım." -
20:44 - 20:48Urfa Güney Doğu'da, Türkiye'de
kadının en dezavantajlı olduğu yer -
20:48 - 20:50Harran bunun daha da gerisinde.
-
20:50 - 20:54Adam oraya atandıktan sonra
bir şeyler yapmak istemiş kadınlar için -
20:54 - 20:55ama hiçbir şey yapamamış.
-
20:55 - 20:58Önce karısını koymuş
Aile Destek Merkezi'nin başına, -
20:58 - 20:59sonra kadınlar gelmeye başlamış.
-
20:59 - 21:02O sırada bir gastronomi projesi yazmış.
-
21:02 - 21:05Ben öncelikle Hayatım Yenibahar
modelini onlara uygulamak için gittim. -
21:05 - 21:09Sonra Birleşmiş Milletler'den
gastronomi projesi onaylandı -
21:09 - 21:13ve o gastronomi projesinin
eğitimlerini verdim 160 kişiye. -
21:13 - 21:17Sonra o kadınlarla birlikte yine
Eataly'e döndük, bir restoran açtık. -
21:17 - 21:20İşbaşı eğitimlerini pamuk tarlasından
aldığımız kadınları bu sefer, -
21:21 - 21:25bu arada bunların başında Mardin'deki
aşçı kadınlar var, onlar bu işi yürüttüler -
21:25 - 21:30ve sonra dediler ki, işte Eataly'de biz
işbaşı eğitimlerini yaptık o insanların. -
21:30 - 21:33Sonra üç ay sonra
proje eğitim süreci tamamlandı. -
21:34 - 21:37Mardin'de Harran'da iki gastronomi
okulu ve restoran açılıyor -
21:37 - 21:39ve 160 kişi istihdam ettik.
-
21:39 - 21:42Bu sırada Suriyeli mültecileri de
bu işe dahil ettik. -
21:42 - 21:44%30 oranında onlara da yer açtık.
-
21:44 - 21:47Harran kampında çalıştım,
neler yapabildiklerini gördüm. -
21:47 - 21:49Harika bir iş başardık onlarla da.
-
21:50 - 21:51(Alkış)
-
21:59 - 22:02Yaptığım iş bitmedi, son bir şey kaldı.
-
22:03 - 22:04KAGİDER üyesiyim,
-
22:04 - 22:08harika insanlarla ve harika bir network'le
harika insanlar biriktirmişim. -
22:08 - 22:12"Çok değerli bir iş yapıyorsun arkadaşım.
Seni desteklemek istiyoruz," dediler. -
22:12 - 22:16Sonra İstanbul'dan birçok iş dünyasından
büyük firmaların, kurumsal firmaların -
22:16 - 22:19ve birçok insanın
gönlünü koyarak yaptıkları -
22:19 - 22:21Hayatım Yenibahar Derneği'ni kurduk.
-
22:21 - 22:23Kırsal kalkınmada öncelikli yerlerde,
-
22:23 - 22:27Suriyeli mültecileri de içine dahil ederek
istihdam projeleri oluşturup -
22:29 - 22:33göçü önlemek için istihdamda
insanları orda istihdam etmek, -
22:33 - 22:36orada yaşamalarını sağlamak için
şimdi istihdam projeleri yapıyoruz. -
22:37 - 22:38Şuna inanıyorum --
-
22:38 - 22:40ben çok uzattım,
-
22:41 - 22:44batıdan gelen her insanın doğu için
bir şans olduğunu düşünüyordum. -
22:44 - 22:46(Alkış)
-
22:52 - 22:54Artık öyle düşünmüyorum.
-
22:54 - 22:59Doğunun insanı kendisi için bir şans,
yeter ki birileri onlara şans versin. -
22:59 - 23:01Bu şansın birer parçası sizlersiniz.
-
23:02 - 23:05Lütfen oradaki güvenlik sorunu
dünyanın her yerinde var artık, -
23:05 - 23:08biz bir arada olmalıyız, el ele olmalıyız.
-
23:08 - 23:11Dolayısıyla oraya daha sık gelin,
bu şansı birlikte büyütelim. -
23:11 - 23:12(Alkış)
-
23:18 - 23:21Hayatımı şöyle söyleyeceğim,
babamla barıştık. -
23:21 - 23:24Dedi ki, "Sen çok büyük bir iş
yaptın, ben seni anlayamadım." -
23:24 - 23:25Sonra o gitti.
-
23:25 - 23:28Sonra kaçmasın diye bir
Mardin'li buldum, onunla evlendim. -
23:30 - 23:31Üç tane çocuk yaptım
-
23:31 - 23:34ve onlarla birlikte
harika işler yapıyoruz, -
23:34 - 23:37bir gün Mardin'e yolunuz mutlaka
düşerse konağıma bekliyorum. -
23:37 - 23:39Bu projeleri birlikte büyütmek için.
-
23:39 - 23:41Çok teşekkür ediyorum.
-
23:41 - 23:42(Alkış)
- Title:
- Yola çıktım Mardin’e | Ebru Baybara Demir | TEDxReset
- Description:
-
Kadın emeğinin bir coğrafyayı değiştirmesini öyküsü.
2000 yılında Mardin’in ilk turistik işletmesi olan Mardin Cercis Murat Konağı’nı restore ettirerek restoran haline getirdi. Restorandaki kadın istihdamına öncelik vererek çalışanlarının çoğunu kadınlardan seçti. 2000 yılından beri 200’den fazla kadının iş ve meslek sahibi olmasını sağladı. 2015 yılında Mardin Cercis Murat Konağı’nda çalışan kadınlara yeni bir gelir modeli yaratma ihtiyacı doğdu ve 5 kadın aşçısı ile Hayatım Yenibahar Projesi’ni hayata geçirdi. Beş kişi olarak başladıkları bu girişimde çalışan kadın sayısı kısa süre içinde 21’e ulaştı. 2016 yılının Ağustos ayında BM UNHCR’nin desteği ve Harran Kaymakamlığı işbirliği ile Urfa’nın Harran ilçesinde Harranlı kadınlar ve Suriyeli mülteci kadınlardan oluşan 83 kadın ile “Amazon Kraliçeleri Projesi”ni hayata geçirdi.
Bu konuşma, TED konferans formatı kullanılarak ve yerel bir topluluk tarafından bağımsız olarak bir TEDx organizasyonunda yapılmıştır. Daha fazlası için: https://www.ted.com/tedx
- Video Language:
- Turkish
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDxTalks
- Duration:
- 23:51
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for Yola çıktım Mardin’e | Ebru Baybara Demir | TEDxReset | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for Yola çıktım Mardin’e | Ebru Baybara Demir | TEDxReset | ||
Can Boysan accepted Turkish subtitles for Yola çıktım Mardin’e | Ebru Baybara Demir | TEDxReset | ||
Can Boysan edited Turkish subtitles for Yola çıktım Mardin’e | Ebru Baybara Demir | TEDxReset | ||
Esra Çakmak edited Turkish subtitles for Yola çıktım Mardin’e | Ebru Baybara Demir | TEDxReset | ||
Esra Çakmak edited Turkish subtitles for Yola çıktım Mardin’e | Ebru Baybara Demir | TEDxReset | ||
Esra Çakmak edited Turkish subtitles for Yola çıktım Mardin’e | Ebru Baybara Demir | TEDxReset | ||
Esra Çakmak edited Turkish subtitles for Yola çıktım Mardin’e | Ebru Baybara Demir | TEDxReset |