مانای ژیان لە دیدی سیمۆن دی بیڤوا
-
0:07 - 0:09لە تەمەنی ٢١ ساڵیدا، سیمۆن دی بیڤوا
بوو گەنجترین کەس -
0:09 - 0:15کە تاقیکردنەوەی فەلسەفەی لە بەناوبانگترین
زانکۆی فەڕەنسا ئەنجام دا. -
0:15 - 0:17بە پلەی نایاب دەرچوو.
-
0:17 - 0:20بەڵام هەر کە شارەزای یاساکانی فەلسەفە بوو،
-
0:20 - 0:21ویستی یاساکان بشکێنێت.
-
0:21 - 0:24وانەی تیۆری فۆڕمی ئەفلاتونی خوێندووە،
-
0:24 - 0:27کە ئەم جیهانە بە وێنە دانەوەیەکی تێکچووی
-
0:27 - 0:30ڕاستییە ڕەهاکان و
نموونە تەواوەکان دادەنێت. -
0:30 - 0:34بەڵام بۆ دی بیڤوا، ئەم ژیانە ژیانێکی
دڵبەندە، هەست بزوێنە، -
0:34 - 0:36و هەموو شتێکە تەنها ئارام نییە.
-
0:36 - 0:40ئارەزووی ئەوەی کە بە تەواوی بەدوای جیهانی
ماددیدا بگەڕێت، کاریگەری لە ژیانی دەکات، -
0:40 - 0:45و لە کۆتایشدا، دەبێتە ئیلهامێك
بۆ فەلسەفەیەکی ڕادیکاڵی تازە -
0:45 - 0:49گفتوگۆی بەردەوامی لەگەڵ هاوڕێ زرنگ و
ڕۆمانتیکییەکەی؛ ژان پۆڵ سارتەر، وایکرد -
0:49 - 0:53دی بیڤوا لە ویستی سەربەست،
ئارەزوو، ماف و بەرپرسیاریەتییەکان -
0:53 - 0:56و بەهای ئەزموونی کەسییەتی تێ بگات.
-
0:56 - 0:58لە ساڵەکانی دوای جەنگی جیهانی دووەم،
-
0:58 - 1:01ئەم هزرانە بوون بە قوتابخانەیەکی فکری
-
1:01 - 1:05کە پەیوەندییەکی پتەوی هەبوو
بە کارەکەیانەوە کە بوونگەرایی بوو. -
1:05 - 1:08لە ئاینی جولەکە و مەسیحیدا
-
1:08 - 1:10مرۆڤەکان بۆ ئامانجێکی تایبەت دروستکراون،
-
1:10 - 1:14دی بیڤوا و سارتەر جێگرەوەیکی
تەواو جیاوازیان پێشەکەش بە خەڵک کرد. -
1:14 - 1:16گوتیان مرۆڤەکان بە ئازادی لە دایک دەبن و
-
1:16 - 1:20دێنە بوون بە بێ هێچ ئامانجێک لە خوداوە.
-
1:20 - 1:24دی بیڤوا تێگەیشت کە ئەم ئازادییە
هەم بەختەوەری و هەمیش بەرپرسیاریەتییە. -
1:24 - 1:29لە پەرتوکی "The Ethics of Ambiguity" دەڵێت
گرنگترین و مەزنترین ئاکار بریتییە لە -
1:29 - 1:31دروستکردنی مانا بۆ ژیانی خۆمان،
-
1:31 - 1:34لە کاتێکدا مافی ئەوانی تریش بپارێزین
کە هەمان شت بکەن. -
1:34 - 1:36دی بیڤوا نووسیویەتی،
-
1:36 - 1:42"ئازادییەک کە ڕێگە لە ئازادی دەگرێت،
پێویستە قەدەغە بکرێت." -
1:42 - 1:46ئەم فەلسەفەیە وای لە خوێندکارانی کرد
کە ناڕوونی و دژیەک بوونەکانی -
1:46 - 1:50حەز و ئارەزووەکانمان بدۆزنەوە،
هەم ناوەکی و هەمیش دەرەکی. -
1:50 - 1:52کە دی بیڤوا لە هەوڵی دۆزینەوە
خۆیدا بوو، -
1:52 - 1:54پرسیاری کرد:
-
1:54 - 1:57ئەگەر هەموو کەسێک شایەنی ئەوە بێت ئازادانە
شوێن باوەڕی بکەوێت. -
1:57 - 2:02کەواتە بۆچی کۆمەڵگە لەبەر ژن بوونی
ڕێگری لێ کرد؟ -
2:02 - 2:05سەرەڕای هەبوونی بەرهەمێکی زۆر لە نووسین،
لە فێرکردن و چالاکوانیدا، -
2:05 - 2:08بەڵام هاوشانە پیاوەکانی بە ڕژدی
دەیانویست لەناوی ببەن. -
2:08 - 2:12لە دژی یاسا و ڕێسا ئاینییەکان و
هاوسەرگیری وەستایەوە -
2:12 - 2:16بۆ ئەوەی لە زانکۆ بخوێنێت و ببێت بە نوسەری
یادەوەری و ڕۆمان و فەلسەفە. -
2:16 - 2:19بەڵام ئەو مەترسییانەی کە توشی ئەو
بوون بە ژینکردنی بەم شێوەیە -
2:19 - 2:21لە سەر هیچ کام لە هاوپیشە پیاوەکانی نەبوو،
-
2:21 - 2:24کە ئەم ئازادییانەیان بە خۆیان بەخشی بوو.
-
2:24 - 2:27ئەوان هیچ ئارەزوویەکیان نەبوو بۆ
تێگەیشتن لە کارەکانی دی بیڤوا، -
2:27 - 2:29کە باسی لە ناخی ژنان و
-
2:29 - 2:33پەیوەندییە کراوەکەی نووسەر و نێرەمووکی
دەکرد. -
2:33 - 2:35بۆ گەیاندنی گرنگی دید و بۆچونەکەی،
-
2:35 - 2:39دی بیڤوا دەستی کرد بە نووسینی
پەرتوکێک کە قورسترین ئاڵەنگاری ژیانی بوو. -
2:39 - 2:42هەر وەک ئەوەی کە بنچینەکانی بوونگەرایی
دروست کرد، -
2:42 - 2:45دوبارە پێناسەی سنووری ڕەگەزەکانی کردەوە.
-
2:45 - 2:51لە پەرتوکی "The Second Sex"دا کە ساڵی ١٩٤٨
بڵاو کرایەوە، دەڵێت، هەر وەک ئامانجی ژیان، -
2:51 - 2:53ڕەگەزیش پێشتر دیاری نەکراوە.
-
2:53 - 2:55دی بیڤوا زۆر بە بەرزی گوتی،
-
2:55 - 2:58"کەس وەکو ژن لە دایک نابێت، بەڵکو دەبێتە
ژن." -
2:58 - 3:02دەڵێت بۆ ئەوەی "ببیت" بە ژن، دەبێت ببیت
بە کەسێکی تر. -
3:02 - 3:06دی بیڤوا پێناسەی "کەسێکی تر"ی بە پڕۆسەی
هەژمارکردنی ئافرەت بە کەمتر لە پیاو کردووە -
3:06 - 3:11کە پێناسەیەکی کۆنە و پیاو وەکو
-
3:11 - 3:13ماددەیەکی تەواو و بێ خەوش دەبینێت.
-
3:13 - 3:17دی بیڤوا دەڵێت، ئافرەتان وەکو
چینی دووەمی کۆمەڵگە هەژمار کراون، -
3:17 - 3:22لەبەر ئەمەشە کە بێ بەش کراون لە ئازادی.
-
3:22 - 3:25پەرتوکی "The Second Sex" بوو بە پەرتوکێکی
سەرەکی و گرنگی فێمینستی، -
3:25 - 3:28کە بە وردی باسی مێژووی جەور و ستەمی
ئافرەتان و -
3:28 - 3:30و سامانێک لە بەڵگەی چیڕۆکی.
-
3:30 - 3:33پێکهێنانی "The Second Sex" لە
ئەزموونی کەسی -
3:33 - 3:35و بەیەکداچوونی فەلسەفی
-
3:35 - 3:38وایکرد زمانێکی نوێ بێتە ئاراوە بۆ
باسکردنی بیردۆزی فێمینست. -
3:38 - 3:43تا ئەمڕۆش، هەموو ئەو بابەتانە بە هۆی
پێداگری دی بیڤوا -
3:43 - 3:45کە بۆ بەدەست هێنانی یەکسانی دەگوترێنەوە،
-
3:45 - 3:49"هیچ جیابوونەوەیەک لە نێوان ژیان و
فەلسەفدا نییە." -
3:49 - 3:52بە دڵنیاییەوە وەکو هەموو
کارە بنچینەییەکانی تر، -
3:52 - 3:55لەگەڵ بڵاو بوونەوەی "The Second Sex"
بیرۆکەکانیشی بڵاو بوونەتەوە. -
3:55 - 3:59زۆرێک لە بیرمەندی مۆدێرن، بە چەندین
شێوەی تر خەڵکیان وەکو "کەسانی تر" -
3:59 - 4:01دیاری کردووە
کە دی بیڤوا درکی پێ نە کردووە. -
4:01 - 4:04ئەمە نەژاد و ئاکارە ئابوورییەکانیش
دەگرێتەوە، -
4:04 - 4:09هەروەها جیاوازی فراوانی ڕەگەزی و
ئاکارە ڕەگەزییەکان کە ئەمڕۆ تێیان دەگەین. -
4:09 - 4:11ڕووداوەکانی دوای دی بیڤوا ئاڵۆزترن
-
4:11 - 4:16ئەمەش بەهۆی ڕەفتاری نەشیاوی ڕەگەزی
دوو لە خوێندکارەکانی زانکۆی. -
4:16 - 4:18لە دەرئەنجامی کارە نەشیاوەکان،
-
4:18 - 4:22مۆڵەتی مامۆستاییەکەی لەدەستدا
بە هۆکاری خراپ بەکارهێنانی پێگەکەی. -
4:22 - 4:26ژیانی دی بیڤوا وەکو بابەتێک کە شایانی
مشت و مڕە دەمێنێتەوە - -
4:26 - 4:31کارەکەشی بووە هۆی پەیدابوونی مشت و مڕێکی
زۆر لە سەرەتای پەیدابوونی فێمینستی. -
4:31 - 4:35هەموو ژیانی تەرخان کرد بۆ بەشداری کردن
لەم گفتوگۆیانەدا؛ -
4:35 - 4:40بۆ نووسینی ڕۆمان و فەلسەفە و
یادەوری هەتا مرد لە ساڵی ١٩٨٦. -
4:40 - 4:43ئەمڕۆ، بەرهەمەکەی زمانێکی
فەلسەفیمان پێشکەش دەکات -
4:43 - 4:46بۆ ئەوەی دوبارە بیری لێ بکەینەوە، دوبارە
سەیری بکەینەوە، دوبارە یاخی بینەوە - -
4:46 - 4:50وەڵامێک کە ئەم بیرمەندە شۆڕشگێڕە
پێشوازی لێ کردبا.
- Title:
- مانای ژیان لە دیدی سیمۆن دی بیڤوا
- Speaker:
- ئیسوڵت گیڵسپی
- Description:
-
تەواوی ڤیدیۆکە لێرە ببینە: https://ed.ted.com/lessons/the-meaning-of-life-according-to-simone-de-beauvoir-iseult-gillespie
سیمۆن دی بیڤوا کە تەمەنی بوو بە ٢١ ساڵان، بوو بە گەنجترین کەس کە تاقیکردنەوەی فەلسەفەی ئەنجامدا لە باڵاترین زانکۆی فەڕەنسا. بەڵام هەر زوو کە یاساکانی فەلسەفە شارەزا بوو، بڕیاریدا یاساکان بشکێنێت. ئارەزووی ئەو بۆ گەڕانی تەواوەتی لە جیهانی ماددیدا، وای کرد فەلسەفەیەکی نوێی ڕادیکاڵی سەر هەڵبدات. ئیسوڵت گێڵسپی باسی ژیانی ئەم بیرمەندە شۆڕشگێرەمان بۆ دەکات.
ئامادەکردنی: ئیسوڵت گێڵسپی، دەرهێنانی سارا سایدان.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:50
Daban Q Jaff approved Kurdish subtitles for The meaning of life according to Simone de Beauvoir | ||
Daban Q Jaff edited Kurdish subtitles for The meaning of life according to Simone de Beauvoir | ||
Parikhan Ismail accepted Kurdish subtitles for The meaning of life according to Simone de Beauvoir | ||
Parikhan Ismail edited Kurdish subtitles for The meaning of life according to Simone de Beauvoir | ||
Parikhan Ismail edited Kurdish subtitles for The meaning of life according to Simone de Beauvoir | ||
Aga Ismael edited Kurdish subtitles for The meaning of life according to Simone de Beauvoir | ||
Aga Ismael edited Kurdish subtitles for The meaning of life according to Simone de Beauvoir | ||
Aga Ismael edited Kurdish subtitles for The meaning of life according to Simone de Beauvoir |