Ο μύθος του κουτιού της Πανδώρας - Ισόλτ Γκιλέσπι

Δείτε ολόκληρο το μάθημα: https://ed.ted.com/lessons/the-myth-of-pandora-s-box-iseult-gillespie

Η Πανδώρα ήταν η πρώτη θνητή γυναίκα που της έδωσε ζωή ο Ήφαιστος, ο θεός της φωτιάς. Οι θεοί της έδωσαν τα δώρα της γλώσσας, της δεξιοτεχνίας και του συναισθήματος. Από τον Δία έλαβε δύο δώρα: το γνώρισμα της περιέργειας και ένα βαρύ κουτί ερμητικά κλειστό που δεν έπρεπε να ανοιχτεί ποτέ. Όμως ποιον θησαυρό δεν μπορούσε να δει το ανθρώπινο μάτι, και γιατί είχε την φροντίδα του; Η Ισόλτ Γκιλέσπι εξερευνά το μυστήριο του κουτιού της Πανδώρας.

Μάθημα από την Ισόλτ Γκιλέσπι, σκηνοθεσία από τη Σίλβια Πριέτοβ.

Περιέργεια:

Ευχή ή κατάρα;

Η παράδοξη φύση αυτού του γνωρίσματος

ενσαρκώθηκε από τους αρχαίους Έλληνες

από το μυθικό πρόσωπο της Πανδώρας.

Σύμφωνα με τον θρύλο,

ήταν η πρώτη θνητή γυναίκα,

που η περιέργειά της έθεσε σε κίνηση
μια αλυσίδα κοσμογονικών γεγονότων.

Στην Πανδώρα έδωσε ζωή
ο Ήφαιστος, ο Θεός της φωτιάς,

που ζήτησε τη συνδρομή των θεϊκών
συντρόφων του για να γίνει ξεχωριστή.

Από την Αφροδίτη έλαβε την ικανότητα
για βαθιά συναισθήματα.

Από τον Ερμή κέρδισε τη γνώση της γλώσσας.

Η Αθηνά της έκανε το δώρο της δεξιοτεχνίας
και της προσοχής στη λεπτομέρεια,

και ο Ερμής της έδωσε το όνομά της.

Τέλος, ο Δίας πρόσφερε
δύο δώρα στην Πανδώρα.

Το πρώτο ήταν το στοιχείο της περιέργειας,

που διείσδυσε στο πνεύμα της και
την έστειλε με ενθουσιασμό στον κόσμο.

Το δεύτερο ήταν ένα κουτί, λαξευμένο
περίτεχνα, με μεγάλο βάρος -

και ερμητικά κλειστό.

Αλλά το περιεχόμενο, της είπε ο Δίας,
δεν ήταν για θνητά μάτια.

Δεν έπρεπε να ανοίξει το κουτί
υπό οποιεσδήποτε συνθήκες.

Στη γη, η Πανδώρα γνώρισε και ερωτεύτηκε
τον Επιμηθέα, έναν ταλαντούχο τιτάνα

που ο Δίας του είχε αναθέσει
το σχεδιασμό του φυσικού κόσμου.

Είχε δουλέψει δίπλα
στον αδερφό του Προμηθέα,

που δημιούργησε τους πρώτους ανθρώπους

αλλά τιμωρήθηκε αιώνια
γιατί τους έδωσε την φωτιά.

Του Επιμηθέα του έλειπε
ο αδερφός του απεγνωσμένα,

αλλά στην Πανδώρα βρήκε μια ακόμη
φλογερή ψυχή για να τον συντροφέψει.

Η Πανδώρα έσφυζε από ενθουσιασμό
για τη ζωή στη γη.

Επίσης εύκολα παρασυρόταν
και ήταν ανυπόμονη,

λόγω της δίψας της για γνώση και
για αμφισβήτηση όσων την περιέβαλλαν.

Συχνά η σκέψη της περιπλανιόταν
στο περιεχόμενο του σφραγισμένου κουτιού.

Ποιος θησαυρός ήταν τόσο σπουδαίος που
ποτέ δεν έπρεπε να τον δουν μάτια ανθρώπου

και γιατί είχε τη φροντίδα του;

Τα δάχτυλά της την έτρωγαν να το ανοίξει.

Κάποιες φορές ήταν πεπεισμένη
ότι άκουγε φωνές να της ψιθυρίζουν

και τα περιεχόμενα
να κουνιούνται στο εσωτερικό,

σαν να πάσχιζαν να ελευθερωθούν.

Το αίνιγμά του άρχισε να την τρελαίνει.

Με τον καιρό, η εμμονή της Πανδώρας
για το κουτί συνεχώς αυξανόταν.

Φαινόταν πως υπήρχε μια ανεξέλεγκτη δύναμη
που την τραβούσε στα περιεχόμενά του,

που αντηχούσαν το όνομά της
ολοένα και πιο δυνατά.

Μια μέρα δεν άντεξε.

Ξεγλιστρώντας από τον Επιμηθέα,

κοίταξε επίμονα το μυστηριώδες κουτί.

Θα έριχνε μια ματιά στο εσωτερικό,

και μετά θα το έβγαζε
απ' το μυαλό της για πάντα...

Αλλά με την πρώτη ρωγμή στο καπάκι,
το κουτί άνοιξε απότομα.

Τερατώδη πλάσματα και φρικιαστικοί ήχοι

πετάχτηκαν σ' ένα σύννεφο καπνού και
στροβιλίστηκαν γύρω της στριγκλίζοντας.

Τρομοκρατημένη,

Η Πανδώρα προσπάθησε απεγνωσμένα
να τα οδηγήσει πίσω στη φυλακή τους.

Αλλά τα πλάσματα ξεχύθηκαν
έξω σ' ένα απαίσιο σύννεφο.

Τη διαπέρασε τρόμος καθώς απομακρύνθηκαν.

Ο Δίας χρησιμοποίησε το κουτί ως δοχείο

για όλες τις δυνάμεις του κακού
και του πόνου που είχε δημιουργήσει -

και μόλις ελευθερώνονταν,

ήταν ανεξέλεγκτες.

Καθώς έκλαιγε,

η Πανδώρα αντιλήφθηκε έναν ήχο
προερχόμενο από το κουτί.

Δεν ήταν ο απόκοσμος ψίθυρος των δαιμόνων,

αλλά ένα ελαφρό κουδούνισμα
που έμοιαζε να απαλύνει την αγωνία της.

Όταν σήκωσε ξανά το καπάκι
και κοίταξε μέσα,

μια ζεστή αχτίδα φωτός
ξεπήδησε και πέταξε μακριά.

Όπως την είδε να τρεμοπαίζει στον απόηχο
του κακού που είχε ελευθερώσει,

ο πόνος της Πανδώρας ανακουφίστηκε.

Ήξερε πως το άνοιγμα του κουτιού
ήταν μη αναστρέψιμο -

αλλά δίπλα στη διαμάχη, έβαλε την ελπίδα
για να μετριάσει τις συνέπειές της.

Σήμερα, το Κουτί της Πανδώρας
υποδηλώνει τις ακραίες επιπτώσεις

του να ανακατεύεσαι με το άγνωστο -

αλλά η επίμονη περιέργεια της Πανδώρας
επίσης δείχνει τη διττότητα που βρίσκεται

στην καρδιά της ανθρώπινης αναζήτησης.

Πρέπει να ερευνήσουμε ό,τι δεν γνωρίζουμε,

να ανασκαλεύσουμε για περισσότερα -

ή υπάρχουν κάποια μυστήρια

που είναι καλύτερα να μείνουν άλυτα;