Showing Revision 16 created 04/16/2020 by Chryssa R. Takahashi.

1. Títol:
   Πώς να σώσετε μια γλώσσα από τον αφανισμό
2. Descripció:

   Μέχρι και 3.000 γλώσσες θα μπορούσαν να εξαφανιστούν μέσα στα επόμενα 80 χρόνια, όλα εκτός από την σίγαση ολόκληρων πολιτισμών. Σε αυτή τη γρήγορη ομιλία, ο γλωσσικός ακτιβιστής Ντάνιελ Μπόργκε Ουντέλ δείχνει πώς οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο βρίσκουν νέους τρόπους ν' αναβιώσουν προγονικές γλώσσες και να ξαναχτίσουν τις παραδόσεις τους -- και ενθαρρύνει όλους εμάς να διερευνήσουμε τις γλώσσες των προγόνων μας. «Η ανάκτηση της γλώσσας σας και η αποδοχή του πολιτισμού σας είναι ένας ισχυρός τρόπος να είστε ο εαυτός σας», λέει.

3. Speaker:
   Ντάνιελ Μπόγκρε Ουντέλ
4. 1524 0:02 - 0:04
   Οι γλώσσες δεν πεθαίνουν
   απλώς από φυσικό θάνατο.
5. 4706 0:05 - 0:08
   Οι λαοί εγκαταλείπουν τις μητρικές τους
   γλώσσες, γιατί υποχρεώνονται.
6. 8651 0:09 - 0:11
   Συχνά, η πίεση είναι πολιτική.
7. 11781 0:12 - 0:13
   Το 1892,

   ¶

8. 13201 0:13 - 0:15
   ο στρατηγός του αμερικανικού
   στρατού, Χένρι Πράτ
9. 15471 0:15 - 0:18
   υποστήριξε, ότι σκοτώνοντας
   τους γηγενείς πολιτισμούς
10. 18003 0:18 - 0:21
    ήταν η μόνη εναλλακτική
    από το να σκοτώσουν τους γηγενείς.
11. 21863 0:22 - 0:25
    «Σκοτώστε τον Ινδιάνο», είπε,
    «αλλά σώστε τον άνθρωπο».
12. 25688 0:26 - 0:29
    Και μέχρι το 1978,
    η κυβέρνηση έκανε αυτό ακριβώς,
13. 28932 0:29 - 0:32
    παίρνοντας τα παιδιά των γηγενών
    από τις οικογένειές τους
14. 32211 0:32 - 0:36
    και στέλνοντάς τα με τη βία σε οικοτροφεία
    όπου τους έδιναν αγγλικά ονόματα
15. 35731 0:36 - 0:38
    και τιμωρούνταν
    γιατί μιλούσαν τις γλώσσες τους.
16. 38750 0:39 - 0:42
    Η αφομοίωση ήταν
    μια παραχώρηση στη γενοκτονία.
17. 44029 0:44 - 0:46
    Επτά χιλιάδες γλώσσες
    είναι ζωντανές σήμερα,

    ¶

18. 46481 0:46 - 0:49
    αλλά λίγες αναγνωρίζονται
    από τις κυβερνήσεις τους
19. 48957 0:49 - 0:50
    ή υποστηρίζονται διαδικτυακά.
20. 50919 0:51 - 0:53
    Έτσι για λαούς από την τεράστια
    πλειοψηφία πολιτισμών,
21. 53498 0:53 - 0:56
    η παγκοσμιοποίηση παραμένει
    βαθιά αποξενωτική.
22. 56919 0:57 - 1:00
    Σημαίνει να εγκαταλείψετε τη γλώσσα σας
    για τη γλώσσα κάποιου άλλου.
23. 61530 1:02 - 1:03
    Και αν τίποτε δεν αλλάξει,
24. 62795 1:03 - 1:07
    μέχρι και 3.000 γλώσσες
    θα μπορούσαν να εξαφανιστούν σε 80 χρόνια.
25. 68244 1:08 - 1:10
    Αλλά τα πράγματα αλλάζουν.

    ¶

26. 70347 1:10 - 1:12
    Σε όλο τον κόσμο,
27. 71617 1:12 - 1:14
    οι άνθρωποι αναβιώνουν
    τις προγονικές γλώσσες
28. 74212 1:14 - 1:16
    και ξαναχτίζουν τους πολιτισμούς τους.
29. 77268 1:17 - 1:19
    Απ' όσα γνωρίζουμε,
30. 78823 1:19 - 1:23
    η αποκατάσταση γλώσσας άρχισε στα 1800,
    όταν σε εποχή ανερχόμενου αντισημιτισμού,
31. 83434 1:23 - 1:27
    οι εβραϊκές κοινότητες είδαν
    την προγονική τους γλώσσα, τα Εβραϊκά,
32. 86655 1:27 - 1:29
    σαν ένα μέσο πολιτισμικής αναβίωσης.
33. 90173 1:30 - 1:33
    Και αν και ήταν ανενεργή
    για πάνω από 1.000 χρόνια,
34. 92665 1:33 - 1:36
    ήταν καλοδιατηρημένη σε βιβλία
    της εβραϊκής θρησκείας και φιλοσοφίας.
35. 96569 1:37 - 1:40
    Έτσι οι Εβραίοι ακτιβιστές τη μελέτησαν
    και τη δίδαξαν στα παιδιά τους,
36. 99996 1:40 - 1:43
    ανατρέφοντας τους πρώτους ντόπιους
    ομιλητές από σχεδόν 100 γενιές.
37. 104204 1:44 - 1:48
    Σήμερα είναι η μητρική γλώσσα
    για πέντε εκατομμύρια Εβραίους.
38. 107783 1:48 - 1:50
    Και για μένα τουλάχιστον,
39. 109561 1:50 - 1:53
    ένα αγγλόφωνο ενσωματωμένο μέλος
    της εβραϊκής διασποράς,
40. 113458 1:53 - 1:56
    ένας πυλώνας πολιτισμικής κυριαρχίας.
41. 117315 1:57 - 2:00
    Δύο χιλιάδες χρόνια αργότερα,
42. 119641 2:00 - 2:01
    είμαστε ακόμη εδώ.
43. 122657 2:03 - 2:04
    Τώρα, μέχρι προσφάτως,

    ¶

44. 124093 2:04 - 2:07
    η επαναφύπνιση
    των Εβραϊκών ήταν η εξαίρεση.
45. 126604 2:07 - 2:10
    Λίγες γλώσσες είναι τόσο καλά
    διατηρημένες όπως η δική μας,
46. 129553 2:10 - 2:11
    και η δημιουργία του Ισραήλ,
47. 131041 2:11 - 2:14
    του πρώτου εβραϊκού κράτους
    για πάνω από χίλια χρόνια,
48. 133699 2:14 - 2:16
    παρείχε έναν χώρο για καθημερινή
    χρήση της εβραϊκής.
49. 137188 2:17 - 2:21
    Με άλλα λόγια, οι περισσότεροι πολιτισμοί
    απλώς δεν είχαν την ευκαιρία.
50. 140546 2:21 - 2:23
    (Βίντεο) Καλησπέρα, είμαι η Ελίζαμπεθ

    ¶

51. 142733 2:23 - 2:25
    και ζω στην Κορνουάλη.
52. 145173 2:25 - 2:26
    Αυτά ήταν Κορνουαλικά,

    ¶

53. 146353 2:26 - 2:28
    η προγονική γλώσσα της Κορνουάλης,
54. 148362 2:28 - 2:32
    που σήμερα είναι τεχνικά
    μια επαρχία της νότιας Αγγλίας.
55. 152641 2:33 - 2:36
    Στα 1900, ακτιβιστές από την Κορνουάλη
    πολέμησαν για τον πολιτισμό τους.
56. 156739 2:37 - 2:39
    Η γλώσσα ήταν αδρανής
    για πάνω από εκατό χρόνια,
57. 159072 2:39 - 2:43
    όμως χρησιμοποίησαν παλιά βιβλία και
    έργα για να τη διδάξουν στα παιδιά τους.
58. 163239 2:43 - 2:46
    Ωστόσο, αυτή η νέα γενιά
    Κορνουαλών ομιλητών
59. 165800 2:46 - 2:47
    ήταν διάσπαρτη στην Κορνουάλη
60. 167307 2:47 - 2:50
    και ανήμπορη να χρησιμοποιήσει
    τη γλώσσα ελεύθερα.
61. 170538 2:51 - 2:54
    Στη δεκαετία του 90, τα Κορνουαλικά
    είχαν αφυπνιστεί ξανά,
62. 173911 2:54 - 2:55
    αλλά δεν άκμαζαν.
63. 176839 2:57 - 3:01
    Μετά, στις αρχές του 2000, οι ομιλητές
    της γλώσσας βρέθηκαν στο διαδίκτυο
64. 181275 3:01 - 3:05
    και αξιοποίησαν τους ψηφιακούς χώρους
    για να μιλούν σε καθημερινή βάση.
65. 185934 3:06 - 3:09
    Από εκεί, διοργάνωσαν εβδομαδιαίες
    ή μηνιαίες εκδηλώσεις
66. 188642 3:09 - 3:11
    όπου μπορούσαν να συγκεντρώνονται
    και να μιλούν δημόσια.
67. 192005 3:12 - 3:15
    Σήμερα, μερικά σχολεία
    διδάσκουν Κορνουαλικά.

    ¶

68. 195117 3:15 - 3:17
    Υπάρχουν ταμπέλες στα Κορνουαλικά,
69. 197292 3:17 - 3:19
    διαφημιστικά για παγωτά,
70. 198744 3:19 - 3:21
    Βικιπαίδεια, ακόμη και μιμίδια.
71. 202252 3:22 - 3:24
    (Γέλια)

    ¶

72. 205815 3:26 - 3:30
    (Γέλια)

    ¶

73. 210393 3:30 - 3:33
    Και με τη γλώσσα τους
    άλλη μια φορά ακέραιη,

    ¶

74. 212544 3:33 - 3:35
    οι άνθρωποι της Κορνουάλης
    έχουν αναγνωριστεί
75. 214917 3:35 - 3:38
    ως ένα Κέλτικο έθνος μαζί με την Ιρλανδία,
    τη Σκωτία και την Ουαλία.
76. 218782 3:39 - 3:41
    Έχουν μοιραστεί αιώνες βίαιης αφομοίωσης
77. 221394 3:41 - 3:44
    και είπαν, «Δεν είμαστε
    μια επαρχία στην Αγγλία.
78. 223784 3:44 - 3:46
    Είμαστε ένας λαός από μόνοι μας.
79. 225784 3:46 - 3:47
    Και είμαστε ακόμη εδώ».
80. 227648 3:48 - 3:49
    Και δεν είναι οι μόνοι.

    ¶

81. 229141 3:49 - 3:54
    Η φυλή των Τούνικα-Μπιλόξι της Λουιζιάνα
    αναβιώνει την προγονική της γλώσσα.
82. 233902 3:54 - 3:56
    (Βίντεο) Το όνομά μου είναι Τεγιάνα.

    ¶

83. 235887 3:56 - 3:59
    Οι φίλοι μου με φωνάζουν «Ήσυχη Θύελλα».
84. 239706 4:00 - 4:02
    Άρχισε τη δεκαετία του 80,

    ¶

85. 241730 4:02 - 4:04
    όταν η Ντόνα Πιερίτ και η οικογένειά της
86. 243635 4:04 - 4:06
    άρχισαν να ταξιδεύουν
    στο Μπατόν Ρουζ και στη Νέα Ορλεάνη
87. 246303 4:06 - 4:10
    για να φωτοτυπήσουν παλιά λεξικά
    αποθηκευμένα σε αρχεία πανεπιστημίων.
88. 250717 4:11 - 4:13
    Ο στόχος ήταν να μελετήσουν την Τούνικα
89. 253305 4:13 - 4:17
    και να τη διδάξουν στα παιδιά
    και να τη μοιραστούν με την κοινότητα.
90. 257051 4:17 - 4:21
    Σήμερα ηγούνται μιας
    αναγγένησης της Τούνικα.
91. 261355 4:21 - 4:26
    Από το 2014, υπάρχουν σχεδόν 100 ομιλητές
    σε τάξεις γλωσσικής εμβάπτισης,
92. 266411 4:26 - 4:29
    και σύμφωνα με μια απογραφή του 2017,
93. 268903 4:29 - 4:32
    32 νέοι άπταιστοι γνώστες της γλώσσας,
94. 271561 4:32 - 4:34
    κάποιοι από τους οποίους
    όπως η κόρη της Ντόνα, η Ελίζαμπεθ,
95. 274395 4:34 - 4:36
    διδάσκουν Tούνικα στα παιδιά τους.
96. 276300 4:36 - 4:38
    Αυτοί οι νέοι ομιλητές δημιουργούν υλικό,
97. 278385 4:38 - 4:41
    βίντεο για το Facebook και μιμίδια.
98. 280890 4:41 - 4:43
    (Γέλια)

    ¶

99. 284180 4:44 - 4:46
    (Γέλια)

    ¶

100. 286999 4:47 - 4:49
     (Γέλια)

     ¶

101. 289166 4:49 - 4:51
     Και όσο περισσότερο δημοσιεύουν,

     ¶

102. 290690 4:51 - 4:54
     τόσο περισσότερο εμπνέουν άλλους
     κόσμο των Τουνίκα να συμμετάσχουν.
103. 293826 4:54 - 4:58
     Πρόσφατα, ένα μέλος της φυλής από το Τέξας
     έγραψε στην Ελίζαμπεθ στο Facebook,
104. 298077 4:58 - 5:01
     ρωτώντας πώς να πει το
     «ευλόγησε αυτή τη γη».
105. 301593 5:02 - 5:03
     Ήταν για μια πινακίδα στο προάυλιο,
106. 303348 5:03 - 5:07
     ώστε να δείξει στους γείτονες της,
     ότι ο πολιτισμός της είναι ζωντανός
107. 306652 5:07 - 5:08
     και ευδοκιμεί τη σήμερον ημέρα.
108. 308514 5:09 - 5:11
     Τώρα, τα Εβραϊκά,
     τα Κορνουαλικά και τα Τούνικα

     ¶

109. 310701 5:11 - 5:15
     είναι μόνο τρία παραδείγματα από ένα κύμα
     γλωσσικού ακτιβισμού σε κάθε ήπειρο.
110. 315649 5:16 - 5:19
     Και είτε μιλάνε Τζέριε,
     από τα Αγγλονορμανδικά νησιά,
111. 318894 5:19 - 5:23
     είτε τη νοηματική γλώσσα
     της Κένυας από το Ναϊρόμπι,
112. 322911 5:23 - 5:27
     όλες οι κοινότητες που δουλεύουν για να
     προστατεύσουν ή ν' ανακτήσουν μια γλώσσα,
113. 326774 5:27 - 5:29
     έχουν ένα κοινό στοιχείο: τα MME,
114. 329148 5:29 - 5:32
     οπότε η γλώσσα τους μπορεί
     να μοιραστεί και να διδαχθεί.
115. 331936 5:32 - 5:34
     Και όσο το διαδίκτυο μεγαλώνει,
116. 334055 5:34 - 5:37
     επεκτείνοντας την πρόσβαση
     και τη δημιουργία στα MME,
117. 337586 5:38 - 5:41
     η προστασία και η ανάκτηση
     προγονικών γλωσσών
118. 340681 5:41 - 5:43
     τώρα είναι πιο εφικτή από ποτέ.
119. 343600 5:44 - 5:46
     Ποιες είναι λοιπόν
     οι προγονικές σας γλώσσες;

     ¶

120. 346020 5:46 - 5:49
     Οι δικές μου είναι Εβραϊκά, Γίντις,
     Ουγγρικά και Σκωτσέζικα Γαελικά,
121. 349443 5:49 - 5:51
     αν και μεγάλωσα μιλώντας Αγγλικά.
122. 351854 5:52 - 5:56
     Και είμαι τυχερός γιατί, αυτές
     οι γλώσσες είναι διαθέσιμες στο διαδίκτυο.
123. 355532 5:56 - 5:58
     Η εβραϊκή ειδικά --
     ήταν εγκατεστημένη στο κινητό μου,
124. 358270 5:58 - 6:00
     υποστηρίζεται από το Google Translate,
125. 360141 6:00 - 6:02
     έχει μέχρι και αυτόματη διόρθωση.
126. 362024 6:02 - 6:05
     Και ενώ η γλώσσα σας μπορεί
     να μην υποστηρίζεται ευρέως,
127. 365014 6:05 - 6:07
     σας παροτρύνω να το διερευνήσετε,
128. 366589 6:07 - 6:11
     γιατί οι πιθανότητες είναι, κάποιος, κάπου
     ν' άρχισε να τη λαμβάνει διαδικτυακά.
129. 371877 6:12 - 6:17
     Το ν' ανακτάτε τη γλώσσα σας
     και να αγκαλιάζετε τον πολιτισμό σας

     ¶

130. 376695 6:17 - 6:21
     είναι ένας ισχυρός τρόπος να είστε ο
     εαυτός σας την εποχή της παγκοσμιοποίησης,
131. 380560 6:21 - 6:24
     επειδή όπως έμαθα πρόσφατα
     να λέω στην εβραϊκή,
132. 383905 6:24 - 6:27
     «nhnw 'dyyn k'n'» --
133. 386738 6:27 - 6:28
     είμαστε ακόμη εδώ.
134. 388524 6:29 - 6:30
     Σας ευχαριστώ.

     ¶

135. 389699 6:30 - 6:34
     (Χειροκρότημα)

     ¶