-
Títol:
İklim değişikliği yiyeceklerimizi nasıl daha az besleyici yapabilir
-
Descripció:
Atmosferdeki artan karbon seviyeleri, bitkilerin daha hızlı büyümesini sağlayabilir ancak başka gizli bir sonucu daha var: Hayatta kalmamız için ihtiyacımız olan bitkilerin besin maddelerini ve vitaminleri çalıyorlar. Küresel gıda güvenliği hakkındaki bir konuşmada, epidemiyolojist Kristie Ebi bu büyüyen beslenme krizinin devasa olası sağlık sonuçlarını -- ve tüm insanların yaşama, sağlıklı yiyeceklere erişimi olduğundan emin olmak için atacağımız adımları araştırıyor.
-
Speaker:
Kristie Ebi
-
Amerikalı beyzbol oyuncusu
ve filozof Yogi Berra şöyle söylüyor:
-
"Nereye gittiğimizi bilmiyorsak
oraya ulaşamayabiliriz."
-
Bilimsel bilgi toplamak, değişen
bir iklimde geleceğimizin nasıl görüneceği
-
ve bunun sağlımız için
ne anlama geldiği konusunda
-
bize daha geniş
bir kavrayış ve netlik sağlıyor.
-
İlgili bir bakış açısı hakkında
konuşmak için buradayım,
-
fosil yakıt yakmaktan oluşan
sera gazı emisyonlarının
-
yiyeceklerimizin besin kalitesini
nasıl azalttığı hakkında konuşacağım.
-
Besin piramidiyle başlayalım.
¶
-
Hepiniz besin piramidini biliyordur.
-
Hepimizin dengeli beslenmesi gerekiyor.
-
Protein almamız gerekiyor,
-
mikro besin almamız gerekiyor,
-
vitamin almamız gerekiyor.
-
Dolayısıyla bu, her gün
ihtiyacımız olan şeyleri aldığımızdan
-
nasıl emin olacağımız
konusunda düşünmemiz için bir yol
-
ki böylece büyüyüp gelişebilelim.
-
Ancak sadece ihtiyacımız
olduğu için yemek yemiyoruz,
¶
-
aynı zamanda zevk için de yemek yiyoruz.
-
Ekmek, makarna, pizza --
-
kültürel olarak önemli olan
birçok yiyecek var.
-
Bunları yemeyi seviyoruz.
-
Bu yüzden diyetimiz için önemliler
-
ancak aynı zamanda
kültürlerimiz için de önemliler.
-
Karbondioksit, Sanayi Devrimi'nin
başından beri artıyor,
¶
-
günümüzde yaklaşık olarak milyonda
280'den 410 birimin üzerine artış gösterdi
-
ve artmaya da devam ediyor.
-
Bitkilerin büyümesi için gerekli olan
karbon, bu karbondioksitten geliyor.
-
Onu bitkiye getiriyorlar,
-
karbonun kendisini ayırıyorlar
-
ve onu büyümek için kullanıyorlar.
-
Aynı zamanda topraktaki
besinlere de ihtiyaçları var.
-
Bu yüzden evet,
karbondioksit bir gübre.
-
Bu; artan karbondioksit yoğunluğu,
dünya genelindeki gıda güvenliği
¶
-
ve insanların her gün yeteri kadar
yediklerinden emin olmak açısından
-
sevindirici bir haber olmalı.
-
Dünyada yaklaşık olarak 820 milyon insan
her gün yeteri kadar yemek yiyemiyor.
-
Dolayısıyla yüksek karbondioksitin
gıda güvenliği sorunumuza
-
nasıl yardımcı olacağı hakkında
makul sayıda yayın var.
-
Tarımsal verimlilik sürecimizi
hızlandırmamız gerekiyor,
-
böylece 2050'de hayatta olacak
9 ile 10 milyar insana besin sağlayabilir
-
ve Sürdürülebilir Kalkınma
Hedefleri'ne ulaşabiliriz,
-
özellikle de iki numaralı hedefe;
-
besin güvensizliğini azaltmak,
-
besin değerini artırmak,
-
herkesin ihtiyaç duyduğu
yiyeceklere erişimi artırmak.
-
İklim değişikliğinin tarımsal
verimliliği etkilediğini biliyoruz.
-
Dünya, sanayi öncesi zamandan bu yana
bir santigrat derece kadar ısındı.
-
Bu ısınma, yerel sıcaklıkları
ve yağış dağılımlarını değiştiriyor
-
ve bunun dünyanın birçok kısmında
-
tarımsal verimlilik açısından
sonuçlar doğuruyor.
-
Sorun sadece sıcaklık ve yağıştaki
yerel değişiklikler değil,
-
aşırı derecede olması.
-
Sıcak hava dalgası,
seller ve kuraklık açısından aşırılık
-
önemli derecede verimliliği etkiliyor.
-
Bitkilerin büyümesini sağlamak dışında
¶
-
bu karbondioksit
başka sonuçlar da doğuruyor,
-
yüksek oranda karbondioksit olduğunda
-
bitkiler; karbonhidratların, şekerlerin
ve nişastaların sentezini arttırıyor
-
ve protein ile önemli besinlerin
yoğunluğunu azaltıyor
-
ve bu, gıda güvenliğinin gelişimini
nasıl düşündüğümüz açısından çok önemli.
-
Birkaç gece önce, iklim değişikliği
hakkındaki bir masa sohbetinde
¶
-
biri 7'de 5 oranında
iyimser olduklarını söyledi:
-
Haftanın 5 günü iyimserler
-
ve bu diğer iki günde
konuşulacak bir konu.
-
Mikro besinleri düşündüğümüzde
¶
-
neredeyse hepsi yüksek karbondioksit
yoğunluklarından etkileniyor.
-
Özellikle de ikisi, demir ve çinko.
-
Yeteri kadar demire sahip değilseniz
demir eksikliği anemisi olabilirsiniz.
-
Yorgunluk, nefes darlığı ve bazı oldukça
ciddi sonuçlarla da ilişkilendiriliyor.
-
Yeteri kadar çinkoya sahip değilseniz ise
-
iştahsızlık yaşayabilirsiniz.
-
Dünya genelinde çok önemli bir sorun.
-
Çinko eksikliği olan
neredeyse bir milyar insan var.
-
Anne ve çocuk sağlığı
açısından çok önemli.
-
Gelişimi etkiliyor.
-
B vitaminleri de
pek çok nedenden ötürü çok önemli.
-
Yiyecekleri enerjiye
çevirmemizde yardımcı oluyorlar.
-
Vücudumuzun birçok fizyolojik faaliyetinin
işlevi açısından çok önemliler
-
ve bir bitkide yüksek oranda
karbon olduğunda
-
daha az azot ve B vitaminleri alıyorsunuz.
-
Sadece biz etkilenmiyoruz.
¶
-
Sığırlar çoktan etkilendi
çünkü yemlerinin kalitesi düşüyor.
-
Aslında bu, bitkilerin
her tüketicisini etkiliyor.
-
Örneğin evcil kedi
ve köpeklerimizi düşünelim.
-
Birçok evcil hayvan ve köpek
mamalarındaki etiketlere bakarsanız
-
bu mamalarda kayda değer miktarda
tahıl olduğunu fark edeceksiniz.
-
Dolayısıyla bu herkesi etkiliyor.
-
Peki, bunun bir sorun
olduğunu nasıl biliyoruz?
¶
-
Saha araştırmalarından
-
ve laboratuvarlardaki
deneysel çalışmalardan biliyoruz.
-
Saha araştırmalarında --
-
ilk olarak buğdaya
ve pirince odaklanacağım --
-
örneğin farklı arazilere
ayrılan pirinç tarlaları var.
-
Arazilerin hepsi aynı:
-
Toprak aynı,
-
yağış aynı --
-
her şey aynı.
-
Bunların haricinde bazı araziler
üzerine karbondioksit atılıyor.
-
Dolayısıyla günümüzün koşulları
-
ve yüzyılın ilerleyen zamanlarındaki
karbondioksit koşulları altında
-
nasıl görüneceğini karşılaştırabilirsiniz.
-
Bunu yapan birkaç çalışmadan
birinin bir parçasıydım.
¶
-
Çin ve Japonya'daki
18 pirinç sahasını inceledik
-
ve yüzyılın ilerleyen zamanlarında
-
beklediğimiz koşullar
altında onları yetiştirdik.
-
Sonuçlara baktığımızda
-
beyaz sütun günümüz koşulları,
-
kırmızı sütun ise yüzyılın ilerleyen
zamanlarındaki koşullar.
-
Protein, yaklaşık olarak yüzde 10,
-
demir yüzde 8, çinko yüzde 5 azalıyor.
-
Bunlar, çok büyük bir değişim
olarak görünmüyor olabilir
-
fakat her ülkedeki
ağırlıklı olarak nişasta yiyen
-
yoksul kesimi düşünmeye başladığınızda
-
bunun sınırda olan insanları
ciddi eksikliklerin sınırına taşıyacağını
-
ve her tür sağlık sorunları
yaratacağını fark ediyorsunuz.
-
Durum, B vitaminleri için daha da ciddi.
¶
-
B1 ve B2 vitaminlerine baktığınızda
-
yaklaşık yüzde 17'lik bir düşüş var.
-
Pantotenik asitte, yani B5 vitamininde,
yaklaşık yüzde 13'lük bir düşüş var.
-
Folik asitte yaklaşık
yüzde 30'luk bir düşüş var.
-
Bunlar, yapılan çeşitli deneylerin
üstünde ortalamalar.
-
Folik asit çocuk gelişimi için çok önemli.
-
Yeteri kadar folik asit
almayan hamile kadınlar
-
doğum kusurlarıyla bebek sahibi
olmakta daha yüksek riske sahipler.
-
Dolayısıyla bunlar, karbondioksit
yükselmeye devam ettikçe
-
sağlığımız için oldukça
ciddi olası sonuçlar.
-
-
Chris Weyant ve meslektaşları tarafından
yapılan bu modelleme işi,
-
yüksek karbondioksitten
düşük demir ve çinkoya --
-
sadece demir ve çinkoya baktılar --
-
çeşitli sağlık sonuçlarına kadar
olan bu zincere baktılar.
-
Sıtmaya, ishalli hastalıklara, zatürreye,
demir eksikliği anemisine
-
ve 2050'de sonuçlarının
ne olabileceğine baktılar.
-
Burada renk ne kadar koyuysa
-
sonuçlar da o kadar büyük.
-
En büyük etkilerin Asya ve Afrika'da
olduğunu görebilirsiniz
-
ancak aynı zamanda ABD
ve Avrupa'daki ülkelerde de
-
nüfuslar bundan etkilenebilir.
-
Yaklaşık olarak 125 milyon insanın
etkilenebileceğini tahmin ediyorlar.
-
Aynı zamanda en etkili müdahalenin
ne olacağını da modellediler
-
ve nihai kararları
sera gazlarını azaltmaktı:
-
Yüzyılın ortasına kadar
sera gazı emisyonlarını azaltmak
-
ki böylece yüzyılın ilerleyen zamanlarında
-
bu sonuçlar hakkında
endişelenmemize gerek kalmasın.
-
Bu deneyler, bu modelleme çalışmaları
¶
-
iklim değişikliğinin kendisini
hesaba katmadı.
-
Sadece karbondioksit
bileşenine odaklandılar.
-
Dolayısıyla ikisini birleştirince
-
etkinin size söylediğimden
daha büyük olması bekleniyor.
-
Kahvaltı için yediğiniz yemeğin,
öğle yemeği için yiyeceğiniz yemeğin
¶
-
besin kalitesi açısından büyükanne
ve büyükbabanızın yediklerinden
-
ne kadar değiştiğini
size şimdi anlatabilmek isterdim.
-
Ama anlatamam.
-
Bu konu hakkında bir araştırmamız yok.
-
Şu anki gıda güvensizliğinin
bu değişimler tarafından
-
ne kadar etkilendiğini anlatmak isterdim.
-
Ama anlatamam.
-
Bu konu hakkında da bir araştırmamız yok.
-
Olası çözümlerin ne olabileceği de
dahil olmak üzere
-
bu alanda bilinmesi gereken çok şey var.
-
Bu çözümlerin ne olduğunu
tam olarak bilmiyoruz
-
fakat birçok seçeneğimiz var.
-
Teknolojide ilerleme kaydettik.
-
Bitki ıslahımız var.
Biyolojik arıtmamız var.
-
Toprak bir fark yaratabilir
-
ve tabii bu değişimlerin
gelecekteki sağlığımızı,
-
çocuklarımız sağlığını
ve torunlarımızın sağlığını
-
nasıl etkileyebileceğini bilmenin
çok yararı olacaktır.
-
Bu yatırımlar zaman alır.
-
Tüm bu sorunları çözmek zaman alacak.
-
Bu araştırmaya yatırım yapan herhangi bir
ulusal bir kuruluş veya iş grubu yok.
-
Nereye gittiğimizi bilmemiz için
bu yatırımlara son derece ihtiyacımız var.
-
Bu süre içerisinde yapabileceğimiz şey
¶
-
tüm insanların tam bir beslenmeye
erişimi olduğundan emin olmak,
-
sadece dünyanın zengin kısımlarında değil
dünyanın her yerinde.
-
Ayrıca yüzyılın ilerleyen zamanlarında
gelecek olan zorlukları azaltmak için
-
sera gazı emisyonlarını teker teker
ve toplu olarak düşürmemiz gerekiyor.
-
Eğitimin pahalı olduğunu düşünüyorsan
cahilliği dene diye bir söz vardır.
¶
-
Denemeyelim.
-
Kendimize yatırım yapalım;
-
çocuklarımıza
-
ve de gezegenimize.
-
-