Return to Video

Šta su matične ćelije? - Craig A. Kohn

  • 0:07 - 0:10
    Zamislite dva čovjeka kako slušaju muziku.
  • 0:10 - 0:11
    Koje su šanse
  • 0:11 - 0:12
    da obojica slušaju
  • 0:12 - 0:13
    baš istu muziku?
  • 0:13 - 0:15
    Vjerovatno vrlo male.
  • 0:15 - 0:18
    Kako god, svako ima
    vrlo različit okus u muzici.
  • 0:18 - 0:20
    Sada, koje su šanse
  • 0:20 - 0:21
    da će Vaše tijelo
  • 0:21 - 0:23
    trebati u potpunosti istu
    medicinsku njegu i tretman
  • 0:23 - 0:25
    kao i tijelo druge osobe?
  • 0:25 - 0:26
    Čak niže.
  • 0:26 - 0:28
    Tokom života,
  • 0:28 - 0:30
    svako od nas imat će vrlo raličite potrebe
  • 0:30 - 0:32
    za našu zdravstvenu njegu.
  • 0:32 - 0:34
    Naučnici i doktori
    konstantno istražuju načine
  • 0:34 - 0:37
    kako napraviti medicinu
    što više personaliziranom.
  • 0:38 - 0:39
    Jedan od načina jeste
  • 0:39 - 0:41
    istraživanjem matičnih ćelija.
  • 0:42 - 0:45
    Matične ćelije su ćelije
    koje nisu diferencirane,
  • 0:45 - 0:49
    što znači da nemaju
    određen posao i funkciju.
  • 0:49 - 0:51
    Dok ćelije kože štite Vaše tijelo,
  • 0:51 - 0:52
    mišićne ćelije kontraktiraju,
  • 0:52 - 0:54
    i nervne ćelije šalju signale,
  • 0:54 - 0:59
    matične ćelije nemaju određenu
    strukturu ili funkciju.
  • 0:59 - 1:01
    Matične ćelije imaju potencijal
  • 1:01 - 1:04
    da postanu bilo koja ćelija u tijelu.
  • 1:05 - 1:06
    Vaše tijelo koristi matične ćelije
  • 1:06 - 1:09
    da zamijeni istrošene ćelije kada umru.
  • 1:09 - 1:11
    Naprimjer, unutrašnjost tankog crijeva
  • 1:11 - 1:14
    se kompletno promijeni svaka 4 dana.
  • 1:15 - 1:17
    Matične ćelije ispod
    površinskog sloja tankog crijeva
  • 1:17 - 1:20
    zamijene ove ćelije kada se potroše.
  • 1:20 - 1:23
    Naučnici se nadaju
    da bi se matične ćelije
  • 1:23 - 1:27
    mogle koristiti da se kreira specijalna
    vrsta personalizirane medicine
  • 1:27 - 1:30
    pomoću koje bismo mogli zamijeniti
    vlastite dijelove tijela sa
  • 1:30 - 1:32
    pa, vlastitim dijelovima tijela.
  • 1:33 - 1:35
    Istraživači matičnih ćelija naporno rade
  • 1:35 - 1:37
    na pronalasku načina
    korištenja matičnih ćelija
  • 1:37 - 1:40
    da bi kreirali nova tkiva
    koja bi zamijenila
  • 1:40 - 1:43
    dijelove organa koja su oštećeni
    povredom ili bolešću.
  • 1:43 - 1:46
    Korištenje matičnih ćelija za zamjenu
    oštećenog tjelesnog tkiva
  • 1:46 - 1:49
    naziva se regenerativnom medicinom.
  • 1:49 - 1:52
    Naprimjer, naučnici trenutno
    koriste matične ćelije
  • 1:52 - 1:54
    da liječe pacijente sa bolestima krvi
  • 1:54 - 1:56
    kao što je leukemija.
  • 1:56 - 1:58
    Leukemija je oblik raka
  • 1:58 - 2:00
    koji zahvata koštanu srž.
  • 2:00 - 2:03
    Koštana srž je spužvasto tkivo
    unutar kosti
  • 2:03 - 2:05
    gdje se krvne ćelije proizvode.
  • 2:05 - 2:09
    Kod leukemije, neke od ćelija
    unutar koštane srži
  • 2:09 - 2:13
    nekontrolisano rastu, preokupljajući
    zdrave matične ćelije
  • 2:13 - 2:15
    koje formiraju krvne ćelije.
  • 2:15 - 2:17
    Neki pacijenti oboljeli od leukemije
  • 2:17 - 2:19
    mogu primiti transplataciju
    matičnih ćelija.
  • 2:19 - 2:21
    Ove nove matične ćelije će proizvesti
  • 2:21 - 2:24
    krvne ćelije koje su potrebne pacijentu.
  • 2:24 - 2:26
    Postoji nekoliko vrsta
  • 2:26 - 2:27
    matičnih ćelija koje naučnici mogu
  • 2:27 - 2:30
    koristiti za medicinski tretman
    i istraživanje.
  • 2:30 - 2:33
    Odrasle matične ćelije
    ili tkivno specifične matične ćelije
  • 2:33 - 2:35
    su pronađene u malim količinama
  • 2:35 - 2:37
    u večini tkiva u tijelu.
  • 2:37 - 2:39
    Tkivno specifične matične ćelije
    zamjenjuju
  • 2:39 - 2:41
    već postojeće ćelije u organima
  • 2:41 - 2:43
    kada se one potroše i umru.
  • 2:44 - 2:46
    Embrionske matične ćelije su formirane
  • 2:46 - 2:49
    od ostatka embrija
    koji se dobrovoljno donira
  • 2:49 - 2:51
    od strane pacijenata iz fertilnih klinika.
  • 2:51 - 2:54
    Za razliku od tkivno specifičnih
    matičnih ćelija,
  • 2:54 - 2:57
    embrionske matične ćelije
    su pluripotentne.
  • 2:57 - 2:59
    To znači da mogu biti uzgojene
  • 2:59 - 3:01
    u bilo koje tkivo iz našeg tijela.
  • 3:02 - 3:04
    Treća vrsta matičnih ćelija
  • 3:04 - 3:07
    se naziva induciranim pluripotentnim
    matičnim ćelijama.
  • 3:08 - 3:11
    Ovo su regularne ćelije kože,
    masti, jetre i drugih organa
  • 3:11 - 3:12
    koje naučnici promijene
  • 3:12 - 3:15
    da bi se one mogle ponašati
    kao embrionske matične ćelije.
  • 3:15 - 3:17
    Kao embrionske matične ćelije,
  • 3:17 - 3:20
    one također mogu postati
    bilo koja vrsta ćelija iz tijela.
  • 3:20 - 3:22
    Dok se naučnici i doktori nadaju
  • 3:22 - 3:24
    korištenju svih ovih vrsta matičnih ćelija
  • 3:24 - 3:27
    kako bi napravili nova tkiva
    koja bi zaliječila tijelo,
  • 3:27 - 3:29
    oni također mogu koristiti matične ćelije
  • 3:29 - 3:32
    da bi razumjeli
    kako naše tijelo funkcionira.
  • 3:32 - 3:35
    Naučnici mogu gledati matične ćelije kako
  • 3:35 - 3:37
    se razvijaju u tkiva
    da bi razumjeli mehanizme
  • 3:37 - 3:40
    koje tijelo koristi da formira novo tkivo
  • 3:40 - 3:43
    na kontroliran i reguliran način.
  • 3:43 - 3:45
    Naučnici se nadaju
    da će naredna istraživanja
  • 3:45 - 3:47
    ne samo razviti specijaliziranu medicinu
  • 3:47 - 3:49
    koja je specifična za svaku osobu,
  • 3:49 - 3:51
    već i pružiti bolje razumijevanje
  • 3:51 - 3:53
    fiziologije tijela
  • 3:53 - 3:54
    i kada je zdravo
  • 3:54 - 3:55
    i kada nije.
Title:
Šta su matične ćelije? - Craig A. Kohn
Speaker:
Craig A. Kohn
Description:

Pogledajte kompletnu lekciju: http://ed.ted.com/lessons/what-are-stem-cells-craig-a-kohn

Je li personalizirana medicina za individualna tijela moguća u budućnosti? Vjerovatno - sa korištenjem matičnih ćelija, nediferenciranih ćelija koje imaju mogućnost postati bilo koje tkivo u nešem tijelu. Craig A. Kohn objašnjava ulogu ovih nevjerovatnih, tranformirajućih ćelija te načine na koje naučnici prikupljaju njihov medicinski potencijal.

Lekciju napravio Craig A. Kohn, animaciju napravio Qa'ed Mai.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:11
Ivana Korom approved Bosnian subtitles for What are stem cells?
Ivana Korom edited Bosnian subtitles for What are stem cells?
Ivana Korom accepted Bosnian subtitles for What are stem cells?
Ivana Korom edited Bosnian subtitles for What are stem cells?
Ivana Korom edited Bosnian subtitles for What are stem cells?
Tarik Suljic edited Bosnian subtitles for What are stem cells?

Bosnian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.