Return to Video

લોકો ખોટી વસ્તુઓ કરતા કેમ ગભરાય છે?-

  • 0:06 - 0:11
    એક નવી દવા હાર્ટ અટેકનો
    ખતરો 40% સુધી ટાળી દે છે.
  • 0:11 - 0:14
    શાર્ક વડે થતાં હુમલા બમણા થઇ ગયા છે.
  • 0:14 - 0:19
    રોજ એક લીટર સોડા પીવાથી
    કેન્સરનો ખતરો બમણો થાય છે.
  • 0:19 - 0:22
    આ બધાં ઉદાહરણો સાપેક્ષ જોખમોનાં છે,
  • 0:22 - 0:26
    અને છાપાનાં લેખોમાં આને
    સામાન્ય રીતે દર્શાવાય છે.
  • 0:26 - 0:30
    જોખમની ગણતરી એ
    આંકડાકીય વિચાર અને
  • 0:30 - 0:32
    વ્યક્તિગત પસંદગીની
    જટિલ ગણતરી છે.
  • 0:32 - 0:35
    આવાં સાપેક્ષ જોખમો
    અને નિરપેક્ષ જોખમો
  • 0:35 - 0:40
    વચ્ચેનો તફાવત એક અડચણ છે.
  • 0:40 - 0:43
    જોખમ એક ઘટના થવાની સંભાવના છે.
  • 0:43 - 0:45
    એને કાં તો ટકા રૂપે દર્શાવાય--
  • 0:45 - 0:49
    જેમકે 60 અને 70 વર્ષની ઉંમરના પુરુષોમાં
  • 0:49 - 0:51
    11% હાર્ટ અટેક થાય છે.
  • 0:51 - 0:57
    અથવા તો એને દર રૂપે દર્શાવાય-
    જેમકે ઑસ્ટ્રેલિયાના
  • 0:57 - 1:00
    પશ્ચિમી તટ પર વીસ લાખમાંથી
    એક જણાને શાર્ક કરડશે.
  • 1:00 - 1:04
    આ આંકડાઓ તમને
    હાર્ટ અટેકનું ખરેખર જોખમ
  • 1:04 - 1:06
    અને શાર્કના હુમલાનું જોખમ જણાવશે.
  • 1:06 - 1:12
    જોખમમાં થતો ફેરફાર કોઈ સાપેક્ષ કે
    નિરપેક્ષ પદમાં દર્શાવાય છે.
  • 1:12 - 1:16
    દાખલા તરીકે, 2009માં થયેલ એક રીવ્યુ મુજબ મેમોગ્રાફી
  • 1:16 - 1:23
    ની સ્ક્રીનિંગે મહિલાઓમાં સ્તન કેન્સરનું
    પ્રમાણ 1000એ 5 માં થી 4 કરી દીધું.
  • 1:23 - 1:26
    આ નિરપેક્ષ જોખમમાં ઘટાડો લગભગ 0.1% હતો.
  • 1:26 - 1:31
    પરંતુ સાપેક્ષ રીતે જોઈએ તો મૃત્યુદર માં
  • 1:31 - 1:33
    5થી ઘટાડો 4 થયો એટલે કે 20% ઘટાડો થયો.
  • 1:33 - 1:35
    આ અહેવાલોના ઉંચા આંકડાને આધારે લોકોએ
  • 1:35 - 1:38
    સ્ક્રીનિંગની અસરને ઓવરએસ્ટિમેટ કરી દીધી.
  • 1:38 - 1:42
    આ બંને રીતના જોખમોને દર્શાવવાના તફાવતને
  • 1:42 - 1:45
    સમજવા માટે એક કાલ્પનિક દવાનું ઉદાહરણ લઈએ
  • 1:45 - 1:49
    કે જે હાર્ટ એટેકના જોખમને 40% ઘટાડે છે.
  • 1:49 - 1:51
    ધારો કે 1000 લોકોનું એક જૂથ છે,
  • 1:51 - 1:55
    જેમને નવી દવા લીધી નથી
    અને તેથી 10ને અટેક આવ્યા.
  • 1:55 - 2:00
    નિરપેક્ષ જોખમ 1000માં થી 10 એટલે કે 1% છે.
  • 2:00 - 2:03
    જો એવું જ એક 1000 જણાનું જૂથ હોય કે જેણે
  • 2:03 - 2:06
    દવા લીધી છે તો અટેકની સંખ્યા 6 થઇ જશે.
  • 2:06 - 2:10
    બીજા શબ્દોમાં, દવા 10માં થી
    4 અટેક ઓછા કરી દેશે;
  • 2:10 - 2:13
    એટલે કે સાપેક્ષ રીતે 40%નો ઘટાડો થઇ જશે.
  • 2:13 - 2:19
    જ્યારે, નિરપેક્ષ ઘટાડો
    1% થી માત્ર 0.6% થઇ ગયો.
  • 2:19 - 2:24
    પણ સાપેક્ષ ઘટાડો કે જે
    40% થયો તે અગત્યનો છે.
  • 2:24 - 2:27
    ચોક્કસપણે અમુક હાર્ટ એટેકને નિવારવા
  • 2:27 - 2:31
    અથવા તેની નકારાત્મક
    અસરો ગણકારવા જેવી છે?
  • 2:31 - 2:33
    જરૂરી નથી.
  • 2:33 - 2:36
    સમસ્યા એ છે કે આ પસંદગીઓ કે જે અમુક જોખમો
  • 2:36 - 2:39
    ઓછા કરે છે તે તમને
    બીજી સમસ્યામાં મૂકી શકે છે.
  • 2:39 - 2:45
    ધારોકે હાર્ટ અટેકની
    દવાઓએ 1%ના અડધાં દર્દીમાં
  • 2:45 - 2:47
    કેન્સર કરી નાખ્યું.
    તો આપણા 1000 જણાનાં સમૂહમાં
  • 2:47 - 2:50
    4 એટેકને તો આપણે દવાથી રોકી દઈશું
  • 2:50 - 2:54
    પણ કેન્સરના 5 નવા કેસ થઇ જશે.
  • 2:54 - 2:58
    હાર્ટ એટેકમાં થતો આ
    સાપેક્ષ ઘટાડો ભલે મહત્વનો
  • 2:58 - 3:01
    લાગતો અને કેન્સરમાં થતો
    વધારો ભલે નાનો લાગતો.
  • 3:01 - 3:04
    પણ તે લગભગ સમાન કિસ્સામાં કામ કરે છે.
  • 3:04 - 3:05
    ખરેખર જિંદગીમાં આ જોખમની
  • 3:05 - 3:08
    ગણતરી વ્યક્તિગત કિસ્સામાં બદલાય છે
  • 3:08 - 3:11
    અને તે વ્યકિગત પરિબળો પર પણ નિર્ભર છે.
  • 3:11 - 3:14
    જો તમે હ્ર્દય રોગના દર્દીના પરિવારની મેડિકલ
  • 3:14 - 3:17
    હિસ્ટ્રી જાણતા હોવ તો તમે પ્રોત્સાહિત થઈને
  • 3:17 - 3:19
    દવા આપશો કે જે
    હાર્ટ એટેકનું જોખમ ઓછું કરશે,
  • 3:19 - 3:24
    તમને ખબર છે કે તે
    જોખમમાં બહુ જ ઓછો ઘટાડો કરે છે.
  • 3:24 - 3:28
    કેટલીક વાર, આપણે એવા જોખમો કે જે તુલનીય
  • 3:28 - 3:30
    નથી તેની સામે ખુલતાં
    પહેલાં નક્કી કરવું પડે છે.
  • 3:30 - 3:33
    ઉદાહરણ તરીકે, ધારો કે,
    હૃદય રોગની દવા કમજોર
  • 3:33 - 3:36
    બનાવવાનું જોખમ ધરાવે છે
    પણ તે જીંદગીને નુકસાનકારક નથી.
  • 3:36 - 3:39
    તેઓ માથાનાં દુખાવા
    જેવી આડઅસરો ધરાવે છે
  • 3:39 - 3:43
    ના કે કેન્સર જેવી. તો
    આપણું વિશ્લેષણ થોડુંક બદલાશે.
  • 3:43 - 3:47
    અને કેટલીકવાર તે સાચી પસંદગી નથી હોતી:
  • 3:47 - 3:52
    અમુક એવું પણ કહેશે કે
    શાર્કના હુમલાનું જોખમ
  • 3:52 - 3:54
    નિવારવા માટે તમે સમુદ્રમાં તરવાનું
  • 3:54 - 3:57
    અવગણ્યું છે જયારે
    બીજા તરવાનું અવગણવા તૈયાર જ
  • 3:57 - 4:01
    નહિ થાય કારણ કે શાર્કના
    હુમલાનું જોખમ ઓછું છે.
  • 4:01 - 4:05
    આ બધાં કારણોને લીધે,
    જોખમની ગણતરી એક
  • 4:05 - 4:08
    અટપટી આધારરેખા
    ધરાવે છે અને તેનું રિપોર્ટિંગ
  • 4:08 - 4:11
    ગેરમાર્ગે દોરી શકે જયારે
    તે આંકડાને નિરપેક્ષ રીતે
  • 4:11 - 4:14
    અને બીજા સાપેક્ષ પદોમાં દર્શાવે.
  • 4:14 - 4:16
    આ પરિમાણો કઈ રીતે કામ કરે છે તેની
  • 4:16 - 4:19
    સમજ તમને ગૂંચવણોમાંથી
  • 4:19 - 4:21
    બહાર કાઢશે અને સારી રીતે જોખમ ગણાવશે.
Title:
લોકો ખોટી વસ્તુઓ કરતા કેમ ગભરાય છે?-
Speaker:
ગેર્ડ ગિગેરેન્ઝર
Description:

આખો પાઠ જુઓ: https://ed.ted.com/lessons/how-likely-is-a-shark-attack-gerd-gigerenzer

એક નવી દવા કે જે હ્રદયરોગનાં હુમલાને 40% સુધી ઘટાડે છે. શાર્ક અટેકની સંખ્યા બમણી થઈ ગઈ છે. એક લીટર સોડા એક દિવસમાં પીવાથી તમારી કેન્સર થવાની સંભાવના બમણી થાય છે. આ બધા ઉદાહરણો છાપામાં દર્શાવાય છે પરંતુ તે ગેરમાર્ગે દોરનારા હોઈ શકે છે. તો તમે જોખમની ગણતરી કઈ રીતે કરી શકો? ગેર્ડ ગિગેરેન્ઝર તમને સાપેક્ષ અને નિરપેક્ષ જોખમ વચ્ચેનો ભેદ સમજાવે છે.

ગેર્ડ ગિગેરેન્ઝર નો પાઠ, વિસોરમા વડે નિર્દેશિત.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:21

Gujarati subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.