100 yıl ayakta kalan bir şirketi nasıl yaratırsınız

Uzun süre ayakta duran bir şirket yaratmak istiyorsanız, esinlenmek için kendi bağışıklık sisteminizden daha iyisi yoktur. Şirketlerin kısalan ömrü hakkında şaşırtıcı istatistikler paylaşırken ve değişim geçirirken gelişen dayanıklı iş yerleri kurmak için yaşayan organizmalardan altı prensibi üst düzey yöneticilerin nasıl uyguladığını açıklarken stratejist Martin Reeves'e katılın.

Bir ürün tasarımcısı olduğunuzu düşünün.

Bir ürün tasarladınız,

adı insanın bağışıklık sistemi
olan yeni bir tip ürün.

Bu ürünü şüpheci, kati olarak

saçmalıktan uzak duran bir
müdüre tanıtıyorsunuz.

Ona Bob diyelim.

Hepimiz en az bir Bob tanıyoruz, değil mi?

Nasıl giderdi?

Bob, tamamen yeni bir tipte

kişisel sağlık ürünü için
inanılmaz bir fikrim var.

Adı insanın bağışıklık sistemi.

Yüzünüzden gördüğüm kadarıyla
bununla ilgili bir sorununuz var.

Endişelenmeyin. Biliyorum çok karmaşık.

Size sıkıcı detaylara inmeden,

bu ürünün harika özelliklerini
anlatmak istiyorum.

Öncelikle her bileşenin
milyonlarca kopyası ile

fazlalıkları akıllıca kullanır --

lökosit, beyaz kan hücreleri --

beklenmeyen şeylere karşı

büyük bir tampon yaratmak
için gerekli olmalarından önce.

Sadece lökositlere değil, aynı zamanda

B hücrelerine, T hücrelerine,
doğal öldürücü hücrelere, antikorlara

sahip olarak akıllıca
çeşitlilikten faydalanır.

Aslında bileşenler fark etmez.

Asıl nokta şu ki birlikte

farklı yaklaşımların çeşitliliği evrimin
getirdiği hemen hemen

her şeyle başa çıkabilir.

Tasarım tamamıyla modülerdir.

İnsan teninin yüzey bariyeri,

çok hızlı tepki veren kalıtsal
bağışıklık sisteminiz

ve hedefe yönelik uyumsal
bağışıklık sisteminiz var.

Olay şu ki bir sistem bozulursa,
diğeri devreye girebilir,

bu da neredeyse hatasız
bir sistem yaratır.

Seni kaybettiğimi görebiliyorum Bob,
ama benimle kal,

çünkü işte gerçekten de
çekici bir özellik.

Ürün tamamen uyarlanabilir.

Daha önce hiç karşılaşmadığı
tehditlere karşı

hedefe yönelik antikorlar geliştirebilir.

Aynı zamanda bunu her küçük tehditi
fark edip tepki vererek

inanılmaz bir öngörüyle yapar.

Dahası daha sonra tekrar
karşılaşılacağını göz önüne alarak

önceki tehditleri hatırlar.

Bugün size tanıttığım şey,
tek başına bir ürün değil.

Ürün, insan vücudunu oluşturan
büyük sisteme dâhildir

ve bu eşsiz seviyedeki biyolojik
korumayı yaratmak için

sistemle tam bir uyum içinde çalışır.

Peki Bob, bana dürüstçe ürünüm
hakkında ne düşündüğünü söyle.

Bob da şöyle bir şey diyebilir:

Sunumundaki çaba ve tutku

için çok içten teşekkürler,

vesaire --

(Gülüşmeler)

Ama dürüst olmak gerekirse,
bu tamamen saçmalık.

Ürününün kilit satış
noktalarının verimsizlik

ve karmaşıklık olduğunu söylüyor gibisin.

Sana 80-20'yi öğretmediler mi?

Dahası bu ürünün
depolandığını söylüyorsun.

Fazla tepki veriyor,

devamında bir şeyler uyduruyor

ve aslında başkasının yararı
için tasarlanmış.

Sana bunu söylediğim için üzgünüm
ama bu başarılı değil.

Bob'un felsefesiyle ilerleseydik,

bence sonuçta daha verimli bir
bağışıklık sistemi elde ederdik.

Kısa vadede verimlilik
her zaman önemlidir.

Daha karmaşık, daha verimli,
paranın karşılığı daha fazla.

Buna kim hayır diyebilir?

Ne yazık ki küçük bir sorun var

ve o da bu ürünün
kullanıcıları olan bizler

gelecek kış yeni bir çeşit grip virüsüyle
karşılaştığımızda,

bir hafta sonra muhtemelen ölürdük.

Küresel bir teknoloji şirketinin
genel müdürü

bana çok ilginç bir soru sorduğunda,

biyoloji, iş dünyası, uzun hayat

ve dayanıklılığa ilk defa ilgi duydum.

Soru şuydu:

Şirketimizin 100 yıl ayakta kalması
için ne yapmalıyız?

Görünüşte masum bir soru

ama aslında ABD'de halka açık
bir şirketin ortalama

yaşam ömrünün 30 yıl olduğu
göz önüne alındığında,

düşündüğünüzden daha aldatıcı.

Bu ömür, çalışanlarının keyfini çıkarmayı

beklediklerinin yarısından daha az.

Eğer böyle bir şirketin genel müdürü olup

yatırımcılar tarafından
rahatsız edilseydiniz

ve değişimle mücadele etseydiniz,

30 yılda neler olduğuyla çok fazla
ilgilenmediğiniz için sizi affedebilirdik.

Ama geceleri sizi uyutmayacak bir şey:

Şirketinizin beş yıl içinde
var olmama olasılığı

ortalama olarak şu anda şaşırtıcı
bir şekilde yüzde 32.

Bu da şirketinizin sadece
beş sene içinde ele geçirilme

veya başarısız olma ihtimalinin
üçte bir oranında olduğu anlamında.

Hadi teknoloji genel müdürünün
sorusuna geri dönelim.

Herhangi bir şirketten daha uzun süre

ölüm kalım savaşında olan doğadan

başka nereden daha iyi
bir tavsiye alabiliriz?

Eski bir biyolog olarak,

hemen gerçek bir biyoloğu
aramaya karar verdim;

Princeton Üniversitesi'nde

Biyoloji ve Matematik profesörü
olan arkadaşım Simon Levin'i.

Birlikte doğal tropikal
yağmur ormanlarından

işletilen ormanlar
ve balık tarlalarına değin

çeşitli biyolojik sistemlere baktık.

Kendimize şu soruyu sorduk:

Bu sistemleri dayanıklı
ve uzun ömürlü yapan şey nedir?

Bulduğumuz şeyse insanın
bağışıklık sistemi

mucizesinin temeli olduğunu
gördüğümüz altı prensibin

fazlalık olmaktan yerleşik olmaya değin

tekrar tekrar ortaya çıkması.

Aslında bu prensiplerin
sadece biyolojik olarak

uzun ömürlü sistemlerde değil,

ister inanın ister inanmayın,

Roma İmparatorluğu
ve Katolik Kilisesi gibi

uzun ömürlü sosyal sistemlerde
de çok karakteristik

olarak bulunduğunu gördük.

Aynı zamanda iş dünyasına baktık

ve aynı özelliklerin dayanıklı ve
uzun ömürlü

iş yerlerinin de niteliği olduğunu gördük

ve bu özelliklerin olmadığı iş yerlerinin
kısa ömürlü olduğunu fark ettik.

Öncelikle kurumsal bağışıklık
sisteminin çöküşüyle neler

olduğuna bakalım.

Bu güzel bina Japonya, Osaka'daki
Shitennoji Tapınak Kompleksi'nin

bir parçası.

Aslında Japonya'daki
en eski tapınaklardan biri.

Koreli bir sanatçı tarafından yapılmıştır,

çünkü o zamanlar Japonya
henüz tapınak inşa etmiyordu.

Bu Koreli sanatçı tapınak inşa eden
bir şirket kurmaya koyuldu.

İnanılmaz bir şekilde şirketi Kongō Gumi

1.428 yıl sonra hâlâ ayaktaydı.

Aslında dünyada en uzun süre
faaliyet gösteren

şirket oldu.

Peki Kongō Gumi bugün ne durumda?

Korkarım çok da iyi değil.

Japon ekonomisinin

balon döneminde emlak yatırımı için

çok ağır borçlandı.

Balon patladığında ise borçlarını
yeniden yapılandıramadı.

Şirket başarısız oldu

ve büyük bir inşaat şirketi
tarafından satın alındı.

Trajik bir şekilde Kongō ailesinin
40 nesillik çok dikkatli

idaresi sonrasında

Kongō Gumi ihtiyatlılık
prensibini uygulamada

olağanüstü bir hataya düştü.

Şirket başarısızlıklarından bahsetmişken:

Hepimiz Kodak'ın başarısızlığına aşinayız,

Ocak 2012'de iflasını

ilan eden şirket.

Ancak daha da ilginç soru:

Neden Fujifilm --

aynı ürün, dijital teknolojiden
aynı baskı, aynı zaman --

Fujifilm nasıl oldu da
hayatta kaldı ve büyüdü?

Fujifilm kozmetikten eczacılığa,
tıbbi sistemlerden biyomateryale

birçok alanda çeşitlenmek üzere

kimya, malzeme bilimi ve optiklerdeki

kabiliyetlerini kullandı.

Bu çeşitlendirme girişimlerinden
bazıları başarısız oldu.

Ama toplamda

hayatta kalmak ve büyümek için
portföyünü yeterli oranda

adapte edebildi.

Genel müdür Bay Komori'nin dediği gibi,

strateji başarılı oldu,
çünkü rakiplerinden daha fazla

"cebi ve çekmecesi" vardı.

Elbette demek istediği

rakiplerinden daha fazla
seçenek yarattıklarıydı.

Fujifilm'in hayatta kalma nedeni
uyguladığı ihtiyatlılık, çeşitlilik

ve adaptasyon

ilkeleriydi.

Felaket getiren bir fabrika yangını,
burada gördüğümüz gibi,

Toyota'ya otomobil fren sistemleri için

valf sağlayan tek fabrikayı
bir gecede ortadan kaldırdı.

Dayanıklılığın nihai testi.

Araba üretim sahasından acı bir duruşa.

O zaman Toyota araba üretimini
nasıl kurtarabildi?

Ne kadar sürdüğünü düşünebiliyor musunuz?

Sadece beş gün.

Beş günde hiç fren valfi olmamasından
olayı tamamen atlatmaya.

Bu nasıl mümkün oldu?

Toyota üretimi yeniden tasarlamak,
eksik fren valf kapasitesini doldurmak

ve araba üretiminin tekrar işlemesini

sağlamak için

hızlıca ve kolayca
tedarikçilerle çalışabilmek adına

tedarikçi ağını çok işbirlikçi
bir şekilde yönetti.

Toyota mevcut kapasitesini kolayca
yeniden tasarlayabilmek için

tedarik ağının parçalı olması,

entegre bir sisteme yerleşik olması
ve işlevsellik fazlalığı

prensiplerini uyguladı.

İyi ki de çok az şirket felaket
getiren yangınlara teslim oluyor.

Ancak her gün gazetede
teknolojinin yıkıcılığına

teslim olan şirketleri okuyoruz.

O zaman nasıl oluyor da
tüketici optik devi Essilor

teknolojinin yıkıcılığından sakınıp
ondan kazanç dahi elde edebiliyor?

Ve evet, teknolojinin yıkıcılığı sadece
yazılım ve elektronikte

önemli değil.

Essilor potansiyel yıkıcı teknolojileri

bulmak için rekabetçi çevreyi
dikkatlice tarar.

Bu teknolojileri pahalı hâle gelmeden

veya rakipler etrafında seferber
olmadan çok erkenden elde eder,

sonra başarısızlık riski veya

kendi kendini yok etme riski olsa bile,

bu teknolojileri kendisi geliştirir.

Essilor ihtiyatlılık ve adaptasyon
ilkelerini kullanarak

40 yıldan fazla süre boyunca

oyunun kazananı oldu

ve olağanüstü bir performans sergiledi.

Peki bu prensipler bu kadar güçlüyse,
neden iş yaşamında

yaygın olarak uygulanmıyor
diye düşünebilirsiniz.

Neden bu sözcükleri her gün kullanmıyoruz?

Değişim öncelikle beyinde başlamalı.

Bob'a yaptığımız tanıtımı
tekrar düşünürsek,

insanın bağışıklık sistemi
mucizesini destekleyen

prensipleri uygulamak için

öncelikle iş dünyası hakkında

farklı düşünmeliyiz.

Tipik olarak iş dünyası hakkında düşününce

"mekanik düşünme"
dediğimiz şeyi kullanırız.

Hedefler koyar,

sorunları analiz ederiz,

planlar yapıp onlara sadık kalırız

ve her şeyden ötesi

verimi ve kısa dönem
performansı vurgularız.

Beni yanlış anlamayın --

bu nispeten sabit ortamlarda

nispeten basit zorlukları ele almanın

fevkalade kolay ve etkili bir yolu.

Bu, Bob ve ben de dâhil
birçoğumuzun muhtemelen

her gün karşılaştığımız iş hayatı
sorunlarını çözme yolumuz.

Aslında iş yaşamında oldukça
iyi bir zihinsel modeldi --

genel anlamda --

1980'lerin ortalarında,

küreselleşme ile teknoloji

ve telekomünikasyonda
devrimin birleşimi, iş dünyasını

daha dinamik ve öngörülemez
hâle getirene kadar.

Peki şimdi giderek daha fazla yüz yüze
geldiğimiz daha dinamik

ve öngörülemez durumlar?

Bence mekanik düşünmeye ek olarak,

altı prensibimizle şekillenen
biyolojik düşünme

sanatında da uzmanlaşmalıyız.

Diğer bir deyişle, beklenmeyen
ve karmaşık durumları

kontrol etmek yerine ne zaman

ve nasıl şekillendirebileceğimizi

daha mütevazı olarak
ve zekice düşünmeliyiz.

Biraz da bir topu atmakla
bir kuşu bırakmak

arasındaki fark gibi.

Top muhtemelen istenen hedefe doğru

düz bir çizgide giderken,

kuş kesinlikle böyle yapmaz.

Peki ne düşünüyorsunuz?

Kulağa belki de biraz uygulanamaz,
biraz teorik mi geliyor?

Hiç öyle değil.

Her küçük girişimci şirket

doğal şekilde düşünür ve
biyolojik olarak hareket eder.

Neden?

Çünkü kaba kuvvetle çevresini
şekillendirmek için

yeterli kaynağı yoktur.

Değişime tampon olacak ölçekten yoksundur

ve bir girişimin hayatta kalması
için zorlu olasılıkları

sürekli olarak düşünür.

Elbette ironi şudur ki

her büyük şirket küçük,
girişimci bir şirket olarak başlamıştır.

Ama bir yerlerde

çoğu biyolojik olarak düşünme
ve davranma becerisini kaybetmiştir.

Bugünün ortamında hayatta kalmak
ve gelişmek için

biyolojik olarak düşünme
kabiliyetlerini yenilemelidirler.

Yani sadece kısa dönemli
performansı düşünmeyelim.

Bildiğim her şirket ana strateji sorusunu

düşünmek üzere çok zaman harcar:

Rekabetçi oyunumuz ne kadar iyi?

Buna ek olarak ikincil,

daha biyolojik ve aynı
önemdeki soruyu düşünelim:

Bu oyun ne kadar sürecek?

Çok teşekkürler.

(Alkış)