Temel hak olarak iltica talebinde bulunma hakkı

Mülteci ve göçmen hakları avukatı Melanie Nezer, savunmasız durumda olanları korumak konusunda vatandaşların devleti nasıl sorumlu tutabileceklerini göstererek güney ABD sınırındaki krize derhâl tarihi bir bakış açısıyla bakılması gerektiğini paylaşıyor. "Bir ülke gücünü şefkat ve faydacılık ile gösterir, baskı ve korku ile değil" diyor.

Geçen yaz, Ellie isimli
bir kadın beni aradı.

Güney sınırında ailelerin
ayrı düştüklerini duymuş

ve yardım etmek için ne
yapabileceğini sordu.

Dedesinin ve babasının
hikâyesini anlattı.

Çocukluğunda, Polonya'da oğlunun
güvenliğinden endişelenen babası,

onlara bir miktar para vermiş

ve Avrupa boyunca batıya
doğru yürümelerini söylemiş.

Onlar da bunu yapmışlar,
Avrupa boyunca tüm yolu yürümüşler.

Ardından, bir bota binmişler
ve Amerika'ya ulaşmışlar.

Ellie, Meksika boyunca yürüyen
gençlerin hikâyesini duyduğunda

düşünebildiği tek şeyin dedesi
ve erkek kardeşi olduğunu

ve kendisine göre, bu hikâyelerin
tamamen aynı olduğunu söyledi.

Bu kardeşler, Hassenfeld kardeşlerdi;

"Has" ve "Bros"

yani, Hasbro oyuncak şirketi.

Bu da bizi Bay Patates Kafa'ya götürüyor.

Ama bu, aslında bu hikâyeyi
anlatma sebebim değil.

Size bunu anlatıyorum çünkü bu hikâye
bana, kendi üç çocuğumu

böyle bir yolculuğa yollamak için inancım
ve cesaretim olur muydu diye düşündürdü.

Eskiden güvenli olduğumuz yerde
artık güvenli olamayacaklarını bilerek

gitmelerini izleyebilir miydim?

Kariyerime, onlarca yıl önce,
Güney ABD sınırında

Orta Amerikalı sığınmacılarla
çalışarak başladım.

Son 16 yılda, avukat olarak
HIAS'ta bulundum.

Bu, dünya çapında mülteci hakları için
mücadele eden bir Yahudi organizasyonu.

Öğrendiklerimden biri şuydu:

Bizim daha güvenli ve daha güçlü olmamızı
sağladığı söylenen şeyler,

bazen bunu sağlamaz.

Hatta bu ilkelerin bazıları,
istenenin tam tersi sonuçlara sahip

ve bu esnada büyük ve gereksiz
ızdıraplara neden oluyor.

Öyleyse neden insanlar
güney sınırımıza geliyor?

Güney sınırımıza gelen mülteci
ve göçmenlerin çoğu şu üç ülkeden kaçıyor:

Guatemala, Honduras ve El Salvador.

Bu ülkeler sürekli olarak dünyanın
en şiddetli ülkeleri arasında sıralanıyor.

Kendiniz ve aileniz için
gelecek kurmayı bırakın,

bu ülkelerde güvende
olmanız bile çok zor.

Kadınlara ve kızlara karşı şiddet yaygın.

İnsanlar Orta Amerika'dan
nesillerdir kaçıyor.

ABD'nin son derece dahil olduğu 1980'lerin
sivil savaşlarından kaçan mülteciler

nesillerden beri kıyılarımıza geliyor.

Bu yeni bir durum değil.

Yeni olan şey, son zamanlarda
ailelerin ve çocukların

kontrol noktalarına gelip iltica talebinde
bulunmalarındaki ani artış.

Bunlar, son zamanlarda
haberlerde yer aldı,

bu yüzden bu resimleri gördüğünüzde
şunları hatırlamanızı istiyorum:

İlki, bu alıkoymalar, güney sınırında
yapılan en üst düzey alıkoymalar değil

ve aslında insanlar kendilerini
kontrol noktalarında tanıtıyorlar.

İkincisi, insanlar sırtlarında
kıyafetleri ile geliyorlar.

Bazıları parmak arası terlikle geliyor.

Üçüncüsü, biz dünyanın en güçlü ülkesiyiz.

Panik yapmanın zamanı değil.

Güvenli olan varış ülkesinin, kesin şeyler
hakkında düşünmesi kolaydır.

"Bu yasal mı değil mi?"

Ama bu sorularla boğuşan ve aileleri
hakkında bu kararları alan insanlar

çok daha farklı sorular
üzerine düşünüyorlar.

"Kızımı nasıl güvende tutarım?"

"Oğlumu nasıl korurum?"

Kesin bir şey istiyorsanız

iltica talebinde bulunmak
kesinlikle yasaldır.

Bu, kendi hukukumuzda ve uluslararası
hukukta bulunan temel bir hak.

Hatta bu hak,

(Alkışlar)

1951 Mülteci Sözleşmesinden doğar.

Bu sözleşme, dünyanın
Holokost'a tepkisidir

ve ülkelerin, insanları, zarar görecekleri
veya öldürülecekleri ülkelere

asla geri göndermeyeceklerini
söyleme şeklidir.

Mültecilerin buraya gelmesinin
birkaç yolu var.

Bunlardan biri, ABD
Mülteci Kabul Programı.

Bu programla ABD, yurt dışındaki
mültecileri belirliyor,

aralarından seçiyor
ve onları ABD'ye getiriyor.

ABD geçen yıl, programın
başlangıcı olan 1980'den beri

herhangi bir zamana kıyasla
daha az mülteci yerleştirdi.

Bu yıl muhtemelen daha da az olacak.

Şu an, dünyada, yazılı tarihe geçen
herhangi bir zamandan,

2. Dünya Savaşı döneminden bile,

daha fazla mültecinin olduğu bir zaman.

Mültecilerin ülkeye gelmesinin
başka bir yolu iltica talebinde bulunmak.

İltica edenler, sınıra gelen

ve ülkelerine gönderilirlerse
zulüm göreceklerini söyleyen kişilerdir.

İltica eden, mülteci tanımını
karşıladığını kanıtlamak için

ABD'de bir süreçten geçer.

İltica talebinde bulunmak hiçbir zaman
bu kadar zor olmamıştı.

Sınır muhafızları, insanlar
sınırlarımıza geldiklerinde onlara,

ülkemizin dolu olduğunu
ve başvuru yapamayacaklarını söylüyorlar.

Bunun benzeri görülmedi
ve yasal değil.

Orwellci gibi bir başlığı olan

"Göçmen Koruma Protokolleri"
adlı yeni bir program altında,

dosyaları ABD mahkemelerinde yer edinene
kadar -ki bu işlem aylar, yıllar alabilir-

mültecilere Meksika'da beklemek
zorunda oldukları söyleniyor.

Bu süre içinde güvende değiller
ve avukatlara erişimleri de yok.

Ülkemiz, hükûmetimiz, iltica
taleplerinden caymaları için

3 binden fazla çocuğu ebeveynlerinin
kollarından ayırarak alıkoydu.

Birçoğu daha küçük çocuktu

ve aralarında görme engelli
6 yaşında bir kız vardı.

Bu hâlâ devam ediyor.

Hiçbir suçu olmayan insanları

cezaevlerinde fiilî olarak alıkoymak için
milyarlar harcıyoruz.

Aileleri ayırmak, göç sistemimizi
diğerlerinden ayıran bir nitelik oldu.

Bu, tepede parlayan bir şehirden,
bir umut ışığından

ya da kendimizi ve değerlerimizi anlatma
şekillerimizden oldukça farklı.

Göç her zaman bizimleydi
ve her zaman bizimle olacak.

İnsanların kaçma nedenleri,
yani zulüm, savaş, şiddet,

iklim değişikliği

ve telefonunuzdan başka yerlerde
hayatın nasıl olduğunu görebilme imkânı;

bu baskılar gün geçtikçe artıyor.

Ama dünyadaki gerçeklik düşünüldüğünde

mantıklı ve değerlerimizi yansıtan
politikalar oluşturmamızın yolları var.

Yapmamız gereken ilk şey,

uzun zamandır ulusal tartışmamızın
bu konudaki temeli olan

zehirleyici söylemi kaldırmak.

(Alkışlar)

Ben bir göçmen ya da mülteci değilim

ama bu saldırıları üzerime alınıyorum

çünkü dedelerim de göçmendi.

Büyük büyükannem Rose, çocuklarını
Polonya'dan New York'a gönderirken

onları 7 yıl görmemiş.

Dedem 7 yaşındayken onu bırakmış
ve 14 yaşına kadar onu hiç görmemiş.

Ailemin diğer tarafında ise
büyükannem Aliza,

Filistin'deki İngiliz Mandasına gitmek
için 1930'larda Polonya'dan ayrılmış

ve ailesini ve arkadaşlarını
bir daha görmemiş.

Küresel göç ve yerinden edilmeye tepki
olarak küresel iş birliğinin,

göçün kriz değil, sadece göç olmasında
ve insanların bunu birlikte halletmesinde

çok katkısı vardır.

İnsani yardım da önem teşkil ediyor.

Mülteci ve göçmen gönderen Orta Amerika
ülkelerine sağladığımız desteğin boyutu

zorlama ve alıkoymaya harcadığımız
masrafın ufacık bir kısmı.

İşe yarayan bir iltica sistemimiz
kesinlikle olabilir.

Sınır duvarı maliyetinin
ufacık bir kısmı ile

daha çok hakim işe alabilir,
sığınmacılara avukat sağlayabilir

ve insancıl bir iltica sistemi
oluşturabiliriz.

(Alkışlar)

Daha fazla mülteci yerleştirebiliriz.

Mülteci programındaki düşüş hakkında
size fikir vermesi için,

dünyadaki en geniş çaplı
mülteci krizine karşılık olarak

ABD üç yıl önce 15 bin
Suriyeli mülteci yerleştirdi.

Bir yıl sonra bu sayı 3 bin oldu.

Geçen yıl ise 62'ydi.

62 kişi.

Göçü engellemek ve mültecileri
ülke dışında tutmak için

kullanılan sert söylemler
ve çabalara rağmen

anketlere göre, ülkedeki mülteciler
ve göçmenlere destek

hiç bu kadar yüksek olmamıştı.

Çalıştığım yer olan HIAS gibi örgütler,

insani yardım örgütleri
ve inanç temelli örgütler

destek veya muhalif olmaya değer bir yasa

ya da denetime ihtiyacı olan
bir politika olduğunda

taraf tutmanızı kolaylaştırıyor.

Telefonunuz varsa
bir şeyler yapabilirsiniz,

daha fazlasını yapmak isterseniz,
yapabilirsiniz.

Kıyı boyunca içinde çocukların olduğu
bu alıkoyma merkezlerini görürseniz,

ki bunlar cezaevleri,

eskisi gibi olamazsınız.

Ellie ile yaptığım görüşmede
hoşuma giden şey,

dedesinin ve büyükannesinin hikâyelerinin

bugünkü hikâyelerden
farklı olmadığını bilmesiydi

ve o buna dair bir şeyler
yapmak istedi.

Buradan ayrılırken size
bir şey bırakacaksam,

Bay Patates Kafa'nın geçmişinden başka,

tabii Bay Patates Kafa da
ayrılmak için güzel bir hikâye,

bu şu olacaktır: Bir ülke, gücünü

şefkat ve yararcılık ile gösterir;

baskı ve korku ile değil.

(Alkışlar)

Hassenfeldlerin hikâyeleri, akrabalarımın
ve akrabalarınızın hikâyeleri

günümüzde hâlâ yaşanıyor, hepsi aynı.

Bir ülke, mültecilere
"Çekip git." dediği zaman değil,

"Tamam, seni aldık. Güvendesin."
dediği zaman güçlüdür.

Teşekkür ederim.

(Alkışlar)

Teşekkürler.

(Alkışlar)