Vechten tegen ongelijkheid | Max Lawson | TEDxPorto
-
0:13 - 0:17Ik wil beginnen met jullie
twee mensen voor te stellen, -
0:17 - 0:20twee ongelooflijke jonge mensen
die hun leven hebben geriskeerd -
0:20 - 0:23in een gevecht tegen onrecht
en voor vrijheid. -
0:23 - 0:26Degene links is Ayach, uit Tunesië,
-
0:26 - 0:29en rechts zie je Lamin, uit Gambia.
-
0:29 - 0:34Beiden waren actief
in vreedzame revoluties in hun land, -
0:34 - 0:36vechtend tegen een dictatoriaal regime,
-
0:36 - 0:39vechtend tegen corrupte overheden.
-
0:39 - 0:42Ik sprak met ze
over het fenomeen ongelijkheid -
0:42 - 0:44en waar ze heel fanatiek over waren,
-
0:44 - 0:48was het feit dat een andere regering
voor hen pas het begin was. -
0:48 - 0:51Ze wilden echt bouwen
aan een eerlijkere, betere wereld. -
0:51 - 0:54En over die inspiratie
wil ik het vandaag gaan hebben. -
0:57 - 1:01Het lijdt geen twijfel
dat we in een ongelijkheidscrisis zitten. -
1:01 - 1:06We zien extreme vormen van rijkdom
die we nooit eerder zagen. -
1:06 - 1:09Acht mensen -- acht mannen,
om precies te zijn -- -
1:09 - 1:13bezitten net zoveel
als de armste 3,6 miljard mensen. -
1:14 - 1:17Toen Oxfam begon met deze berekeningen,
-
1:17 - 1:21waren het 350 miljardairs,
ongeveer 4 jaar geleden, -
1:21 - 1:24en gebruikten we
een plaatje van een vliegtuig. -
1:24 - 1:27Toen werden het 62 miljardairs;
die konden in een dubbeldekkerbus. -
1:27 - 1:30Dit jaar zijn het er acht
en vragen we ons af: -
1:30 - 1:33Hoeveel minder kan het nog?
Hoe ongelijk kan het verdeeld zijn? -
1:33 - 1:36En de feiten liegen er niet om.
-
1:36 - 1:40Of je nu kijkt naar
arme landen of rijke landen, -
1:40 - 1:45in de meeste zie je het verschil
tussen de rijksten en de rest -
1:45 - 1:47zeer snel toenemen.
-
1:47 - 1:53In rijke landen ging men er altijd van uit
-
1:53 - 1:56dat hoe rijker je land werd,
-
1:56 - 2:00des te eerlijker de koek werd verdeeld.
-
2:00 - 2:04Maar er gebeurde iets eind jaren 70
waardoor dat veranderde -
2:04 - 2:07en nu, in de rijke landen,
-
2:07 - 2:10groeit de ongelijkheid
op een genadeloze manier. -
2:13 - 2:15Nou en?
-
2:15 - 2:16Waarom is het belangrijk
-
2:16 - 2:19dat rijke mensen rijker dan ooit worden?
-
2:19 - 2:21Om een aantal redenen.
-
2:21 - 2:24Bij Oxfam zijn we zeer gedreven
om een eind te maken aan armoede -
2:24 - 2:28en je kunt gewoon
geen einde maken aan armoede -
2:28 - 2:31als je dit gat tussen rijk
en arm niet aanpakt. -
2:31 - 2:32Ik zal je een voorbeeld geven.
-
2:33 - 2:37In Nigeria hadden ze jaarlijks
een economische groei van 7% -
2:37 - 2:40gedurende tien jaar vanaf 2000.
-
2:40 - 2:43Maar wie kreeg er het meest van die groei?
-
2:43 - 2:44Kijk eens naar deze grafiek.
-
2:44 - 2:50Het overgrote deel, ja bijna alle
economische groei in die periode -
2:50 - 2:53ging naar de top 10%
van de Nigeriaanse maatschappij. -
2:53 - 2:57In een land waar 10 miljoen kinderen
nog steeds niet naar school kunnen -
2:57 - 3:01en heel veel kinderen sterven
voor ze vijf jaar oud zijn ... -
3:03 - 3:07was de economische groei sterk,
nam de armoede toe -
3:07 - 3:09en het aantal miljonairs
verdubbelde bijna. -
3:10 - 3:13Het is dus belangrijk
dat we ook naar ongelijkheid kijken -
3:13 - 3:15en niet alleen naar economische groei.
-
3:15 - 3:19Maar er zijn meer redenen
waarom ongelijkheid erg belangrijk is. -
3:19 - 3:21Ik kom uit Engeland, het VK,
-
3:21 - 3:26Ik groeide op in Zuid-Engeland
en ging naar een overheidsschool. -
3:27 - 3:28Op mijn weg naar school
-
3:28 - 3:33fietste ik altijd langs
een van 's lands duurste privéscholen. -
3:33 - 3:34Ik was jong.
-
3:34 - 3:37Ik dacht dat het niets uitmaakte.
Ik kende die mensen niet. -
3:37 - 3:40Ik vond wel dat ze
een mooi cricketveld hadden -
3:40 - 3:42en het was echt een prachtige school.
-
3:42 - 3:45Ik heb me nooit gerealiseerd
hoe belangrijk dit was, -
3:45 - 3:47tot ik naar de universiteit ging
-
3:47 - 3:50en ik erachter kwam dat de meeste mensen
die ook op de universiteit zaten -
3:50 - 3:53op een privéschool hadden gezeten.
-
3:53 - 3:55Kijk eens naar de statistieken.
-
3:55 - 3:59Zeven procent van de Britse kinderen
gaat naar een privéschool -- -
3:59 - 4:00maar 7%.
-
4:01 - 4:05Maar 50% van onze journalisten
ging naar een privéschool. -
4:05 - 4:0970% van onze rechters
ging naar een privéschool. -
4:09 - 4:11En wat misschien nog wel het ergste is:
-
4:11 - 4:15meer dan de helft van onze rockbands
ging naar een privéschool. -
4:15 - 4:16(Gelach)
-
4:16 - 4:19Zelfs Coldplay ging naar een privéschool.
-
4:19 - 4:19(Gelach)
-
4:19 - 4:22Dus die arbeidersbands uit het verleden --
-
4:22 - 4:25The Clash, The Jam, zelfs The Beatles --
-
4:25 - 4:26vergeet het maar.
-
4:26 - 4:29Tenzij je op een privéschool zat,
kun je niet meer beroemd worden. -
4:29 - 4:30(Gelach)
-
4:31 - 4:33Waarom is dat zo belangrijk?
-
4:33 - 4:35Het gaat om sociale mobiliteit.
-
4:35 - 4:36We kennen allemaal de American Dream,
-
4:36 - 4:39het idee dat als je talent hebt
en je hard werkt, -
4:39 - 4:41als je de maatschappij
iets te bieden hebt, -
4:41 - 4:43dat je dan vooruit kunt komen.
-
4:43 - 4:46Nou, die Amerikaanse droom
is een Amerikaanse nachtmerrie geworden. -
4:46 - 4:50Als je voor een dubbeltje geboren bent,
wordt je nooit een kwartje -- -
4:50 - 4:52met name in de VS, maar overal ter wereld.
-
4:52 - 4:54Het idee dat je je kunt opwerken
in de maatschappij -
4:54 - 4:56wordt almaar moeilijker
-
4:56 - 4:58en dat is een heel slechte zaak
voor de mensheid. -
4:58 - 5:01Als je denkt aan alle problemen
waar we voor staan -- -
5:01 - 5:05klimaatverandering,
problemen in de zorg -- -
5:05 - 5:08dan hebben we onze beste,
meest getalenteerde mensen nodig. -
5:08 - 5:11Ik woonde en werkte in scholen in Afrika
-
5:11 - 5:14en je ziet met name meisjes
stoppen met school, -
5:14 - 5:16als ze zeven of acht jaar oud zijn
-
5:16 - 5:18en nog amper iets geleerd hebben.
-
5:18 - 5:21Je vraag je toch af --
denk eens aan het verspilde talent. -
5:21 - 5:25Denk aan de raketgeleerden,
de onderwijzers, de ingenieurs -
5:25 - 5:30die op dit moment
niet meer naar school kunnen -
5:30 - 5:31en ergens op het veld werken.
-
5:31 - 5:33Dat talent gaat voor altijd verloren.
-
5:33 - 5:35Het is dus erg belangrijk.
-
5:37 - 5:41Een ander probleem met ongelijkheid
is dat wanneer je rijk bent -
5:41 - 5:44en je koopt gewoon een jacht
of een heel mooie auto, -
5:44 - 5:46dat doet er niet zo toe.
-
5:46 - 5:48Maar als je begint de politiek te kopen,
-
5:48 - 5:50als je begint de media te kopen,
-
5:50 - 5:54als je begint te regelen
dat je onschendbaar bent voor de wet, -
5:54 - 5:57wat we over ter wereld zien
en niet alleen in arme landen -- -
5:57 - 6:00kijk maar naar het kabinet van Trump
-
6:00 - 6:06om te zien dat het probleem
van miljardairs die macht kopen -
6:06 - 6:08overal ter wereld een serieus problem is.
-
6:08 - 6:12Deze man, Franklin Roosevelt,
was president van de VS -
6:12 - 6:14net na de Grote Depressie,
-
6:14 - 6:17toen het idee postvatte
dat georganiseerd geld -
6:17 - 6:20de controle over de Amerikaanse
maatschappij had verkregen. -
6:20 - 6:21Men moest terug gaan vechten.
-
6:21 - 6:24Ik denk dat het op dit moment net zo is,
-
6:24 - 6:25dat extreme rijkdom
-
6:25 - 6:29onze politiek gevangen neemt,
onze economieën gevangen neemt, -
6:29 - 6:31zodat we een economie hebben
die werkt voor de top 1% -
6:31 - 6:34in plaats van voor ons allemaal.
-
6:36 - 6:39Sommigen zullen zeggen
dat ongelijkheid onafwendbaar is -- -
6:39 - 6:43het is zoals met de regen of het weer;
je kunt er niet veel aan doen. -
6:44 - 6:47Als mensen dat zeggen,
laat ik ze graag deze foto zien. -
6:47 - 6:51Equatoriaal Guinea,
een klein land in Afrika, -
6:51 - 6:54valt in de categorie hoge inkomens.
-
6:54 - 6:57Het gemiddelde inkomen
per hoofd van de bevolking -
6:57 - 7:00is hoger dan in Portugal of Spanje,
-
7:00 - 7:04maar de zuigelingensterfte
is er hoger dan in Haiti. -
7:04 - 7:07Er is dus een ongelooflijke ongelijkheid.
-
7:08 - 7:12Deze auto's waren van de zoon
van de president van Equatoriaal Guinea. -
7:13 - 7:14Nu ben ik geen auto-expert,
-
7:14 - 7:17maar ik zie wat Maserati's,
Mercedes Benz ... -
7:17 - 7:20Ze werden in beslag genomen
-
7:20 - 7:24in een rechtszaak
die was aangespannen door de VS -
7:24 - 7:27voor misdaden tegen de bevolking
van Equatoriaal Guinea. -
7:27 - 7:29Ze legden ook beslag
op zijn landgoed in Malibu -
7:29 - 7:31en naar het schijnt bezat hij ook
-
7:31 - 7:34de witte handschoen
die ooit Michael Jackson toebehoorde; -
7:34 - 7:35die is hem ook afgenomen.
-
7:36 - 7:38Wat ik bedoel te zeggen
-
7:38 - 7:41is dat je zelfs op de moeilijkste
en meest corrupte plaatsen -
7:41 - 7:43nog terug kunt vechten.
-
7:43 - 7:47Dat geld werd vervolgens teruggegeven
aan de mensen van Equatoriaal Guinea. -
7:48 - 7:49En in Latijns Amerika
-
7:49 - 7:55zien we een heel positieve trend
in de laatste tien à vijftien jaar. -
7:55 - 7:58Op dat continent zien we landen
tegen de wereldwijde trend ingaan, -
7:58 - 8:02in tegengestelde richting,
en de ongelijkheid wordt er minder. -
8:02 - 8:05Het gat tussen arm en rijk
wordt er kleiner. -
8:05 - 8:07Dus onvermijdbaar is het niet.
-
8:07 - 8:09Als landen de juiste keuzes maken,
-
8:09 - 8:13kunnen we dat gat dichten,
met alle voordelen van dien. -
8:15 - 8:19Een van de vier belangrijkste bestanddelen
-
8:19 - 8:22om ongelijkheid terug te brengen --
-
8:22 - 8:25Warren Buffet is 's werelds
op een na rijkste man. -
8:26 - 8:28Ieder jaar gaat hij ervoor zitten
-
8:28 - 8:31om zijn belastingpercentage
uit te rekenen -- -
8:31 - 8:35hoeveel procent hij betaalt --
-
8:35 - 8:39en hij vergelijkt dat met hoeveel
zijn secretaris betaalt. -
8:39 - 8:41En ieder jaar, de afgelopen tien jaar,
-
8:41 - 8:45heeft hij een lager percentage betaald
dan zijn secretaris. -
8:45 - 8:47De wereld staat op zijn kop,
-
8:47 - 8:50want de rijkste mensen
betalen geen belasting meer. -
8:50 - 8:54De rijkste bedrijven betalen
bijna geen belasting meer. -
8:54 - 8:57Het zijn de gewone mensen
die de belasting opbrengen. -
8:57 - 9:03Dus we zien een opwaarts rijkdomsvacuüm
waar het geld naartoe vloeit. -
9:03 - 9:06Dus wat zeker moet veranderen
is het belastingsysteem. -
9:06 - 9:11De rijkste mensen en de rijkste bedrijven
zullen naar rato moeten bijdragen. -
9:12 - 9:13Opleiding is cruciaal.
-
9:13 - 9:17Openbare diensten zoals gezondheidszorg,
dat zagen we in Zuid-Amerika. -
9:17 - 9:18Er is veel geïnvesteerd
-
9:18 - 9:22in het soort diensten
dat arme mensen nodig hebben, -
9:22 - 9:25vanwege het genoemde feit
dat mensen iets moeten kunnen bereiken, -
9:25 - 9:28maar ook vanwege
de enorme druk op arme mensen -
9:28 - 9:30als je geen gratis medische zorg hebt,
-
9:30 - 9:35als je bang bent om ziek te worden
omdat je de dokter niet kunt betalen. -
9:35 - 9:39Investeringen in die sectoren
kunnen ongelijkheid transformeren. -
9:39 - 9:40En ten slotte: lonen.
-
9:40 - 9:44We hebben lonen zien stagneren
voor heel veel gewone mensen -
9:44 - 9:49in de hele wereld, in Europa,
maar ook in vele andere gebieden, -
9:49 - 9:51terwijl de topsalarissen omhoog schieten.
-
9:52 - 9:53Wat kun je doen?
-
9:53 - 9:56Het minimumloon verhogen,
is wat ze in Brazilie hebben gedaan -
9:56 - 9:58om dat gat te dichten.
-
9:59 - 10:00Maar als laatste,
-
10:00 - 10:02wat is dat vierde bestanddeel?
-
10:02 - 10:05Dit is de belangrijkste, denk ik.
-
10:06 - 10:10Ik ben in mijn leven
betrokken geweest bij veel campagnes -
10:10 - 10:14en heb het geluk gehad samen te mogen
werken met een aantal ongelooflijke mensen -
10:14 - 10:17en we staan echt
op de schouders van reuzen, -
10:17 - 10:20we kunnen bouwen op de ongelooflijke
campagnes van vroeger -
10:20 - 10:22die ons vrouwenstemrecht gaven,
-
10:22 - 10:23die een eind aan de slavernij maakten
-
10:23 - 10:26en een einde aan apartheid.
-
10:26 - 10:29Elke keer dat de mensheid
een stap vooruit heeft gemaakt, -
10:29 - 10:31kwam dat door volksbewegingen.
-
10:31 - 10:35Ze kwamen tot stand door de macht
van de gemeenschap, van gewone mensen -
10:35 - 10:39die mondig werden om af te dwingen
dat hun leiders voor hen werkten -
10:39 - 10:42en niet voor die 1%.
-
10:42 - 10:47Dus ik denk dat volksbewegingen
cruciaal zijn in dit verhaal. -
10:47 - 10:50En als we de strijd aan willen gaan
met de ongelijkheidscrisis, -
10:50 - 10:52als we ons een betere wereld voorstellen,
-
10:52 - 10:53een eerlijkere wereld,
-
10:53 - 10:57moeten we nu meer dan ooit
samenwerken om dat gat te dichten -
10:57 - 10:59en vechten voor een eerlijkere wereld.
-
11:00 - 11:02Er vormt zich een alliantie
in de wereld om dat te doen. -
11:02 - 11:05Deze foto is van de Filipijnen,
-
11:05 - 11:06waar ik pas ben geweest.
-
11:06 - 11:09Ze hebben juist een
verschrikkelijke dictator gekozen -
11:09 - 11:13die de aanstichter is
van vele moorden in het land. -
11:13 - 11:16Ze gaan opnieuw de straat op,
met gevaar voor eigen leven, -
11:16 - 11:18vechtend voor een eerlijkere samenleving,
-
11:18 - 11:21vechtend voor een betere wereld,
-
11:21 - 11:23die we ons allemaal
wel voor kunnen stellen -
11:23 - 11:26en waarvan we allemaal wel vinden
dat die er kan en moet komen. -
11:26 - 11:30Dus denk ik dat het heel belangrijk is
-
11:30 - 11:32om te begrijpen dat we wel weten
wat er moet gebeuren: -
11:32 - 11:34belastingen heffen bij de rijken
-
11:34 - 11:37en dat geld gebruiken voor diensten
die de hele samenleving ten goede komen. -
11:37 - 11:39We moeten mensen genoeg betalen.
-
11:39 - 11:42Dit is echt niet zo ingewikkeld:
we weten dat het zo werkt. -
11:42 - 11:44Maar eerst en vooral, we moeten --
-
11:44 - 11:46en dan bedoel ik jou en mij --
-
11:46 - 11:48we moeten voor deze dingen vechten,
-
11:48 - 11:50want anders gebeuren ze nooit.
-
11:50 - 11:53Wij zijn de mensen
waar we op gewacht hebben. -
11:54 - 11:57(Applaus)
- Title:
- Vechten tegen ongelijkheid | Max Lawson | TEDxPorto
- Description:
-
Het gat tussen arm en rijk heeft extreme vormen aangenomen. Acht mannen bezitten samen net zoveel als 3,6 miljard mensen. Ongelijkheid ondermijnt onze samenleving, corrodeert onze politiek en maakt een eind aan armoede onmogelijk. Toch is ongelijkheid niet onontkoombaar en zijn eerlijkere samenlevingen mogelijk. Om het rijkdomsgat te dichten, mobiliseren mensen zich in heel de wereld. Ze eisen van hun leiders een menselijkere economie, die werkt voor de meerderheid en niet voor de uitverkoren enkeling. Het is nu tijd om in actie te komen.
Max Lawson is Head of Advocacy and Public Policy bij Oxfam GB. Zijn team bestaat uit vier groepen die zich richten op humanitaire en conflictproblemen, financiering voor ontwikkeling, klimaatverandering en private-sectorontwikkeling.
Deze talk werd gehouden op een TEDx-evenement, in de stijl van de TED-conferenties, maar onafhankelijk georganiseerd door een lokaal team. Meer informatie hierover op http://ted.com/tedx
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDxTalks
- Duration:
- 12:04
Peter van de Ven approved Dutch subtitles for Fighting inequality | Max Lawson | TEDxPorto | ||
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for Fighting inequality | Max Lawson | TEDxPorto | ||
Oeds Eilander accepted Dutch subtitles for Fighting inequality | Max Lawson | TEDxPorto | ||
Oeds Eilander edited Dutch subtitles for Fighting inequality | Max Lawson | TEDxPorto | ||
Oeds Eilander edited Dutch subtitles for Fighting inequality | Max Lawson | TEDxPorto | ||
Oeds Eilander edited Dutch subtitles for Fighting inequality | Max Lawson | TEDxPorto | ||
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for Fighting inequality | Max Lawson | TEDxPorto | ||
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for Fighting inequality | Max Lawson | TEDxPorto |