Làm thời gian trôi chậm lại (trong văn học và phim ảnh) - Aaron Sitze

Xem bài thuyết trình đầy đủ: http://ed.ted.com/lessons/slowing-down-time-in-writing-film-aaron-sitze
Những khoảnh khắc trong cuộc đời chúng ta dường như kéo dài mãi mãi. Dù cho khoảnh khắc ấy là nụ hôn đầu tiên hay một vụ tai nạn ô tô, thời gian có thể dường như kéo dài ra hay thậm chí dừng lại. Aaron Sitze giải thích cách cảm giác ấy được truyền vào trong những bộ phim và cách bạn có thể sử dụng để làm thời gian như trôi chậm lại trong những bài viết của mình.
Bài thuyết trình của Aaron Sitze, minh họa bởi TED - Ed.

Tôi gặp tai nạn ô tô lần đầu năm16 tuổi

Tôi chỉ vừa lấy bằng lái và
đang lái xe về nhà

Khi một chiếc ôtô đi vào giao lộ

và bùm! chiếc xe đó đâm vào xe tôi

Sự việc đó xảy ra quá nhanh

Bùm!

Nhưng khi tôi nhớ lại ký ức đó,

Tai nạn thực sự diễn ra chẳng tới 2 giây.

Tôi nhìn thấy những chiếc bánh xe
lăn qua biển báo dừng,

tôi có thời gian để suy nghĩ,

"Bạn biết đấy, tôi nghĩ xe đó
sẽ đâm vào xe tôi."

Tôi thấy góc bên phải của mui xe

cong gập lên như lá thiếc,

tôi thấy mảng sơn đỏ tróc ra và
bay vào không trung,

tôi có thể nhìn thấy toàn bộ sự việc
giống như nó đang xảy ra chậm.

Trong trí nhớ của tôi, trải nghiệm đó
diễn ra tới 10 giây.

Nhưng tại sao?

Tại sao thời gian nhớ lại lại dài hơn

thời gian nó thực sự đã diễn ra?

Đây là một hiện tượng thú vị

và không chỉ với tai nạn xe,

chơi tàu lượn siêu tốc,

hay nụ hôn đầu.

Các sự việc đó dường như diễn ra
lâu hơn thực tế.

Nhưng tại sao?

Và khi nói đến việc
viết về trải nghiệm đó,

Làm thế nào để tôi thể hiện được
những cảm xúc đặc biệt?

Làm thế nào để làm chậm thời gian
như một nhà văn?

Để có đáp án, chúng ta phải tới Hollywood.

Bạn xem, cách đạo diễn
tạo chuyển động chậm

sẽ cho ta biết cách mà nhà văn có thể
tạo ra chuyển động chậm.

Đầu tiên, hãy nhớ cách bộ phim được làm.

Khi máy quay hoạt động, nó không
ghi lại chuyển động,

mà ghi lại rất nhiều hình ảnh riêng lẻ.

Sau đó khi những hình ảnh được chiếu lại,

Chúng kết hợp với nhau
và tạo thành chuyển động,

giống như một cuốn sách đang lật mở.

Vậy, hãy tưởng tượng một người quay phim

cần quay nữ diễn viên nhảy
trên cánh đồng hoa cúc

trong chuyển động bình thường.

Sẵn sàng, diễn.

Cô ấy nhảy trên cánh đồng,

Anh ấy quay lại,

và dừng.

Nói theo bài toán đơn giản,

người quay phim ghi lại được 50 hình ảnh,

50 khung hình nhỏ cho độ dài của phim

Bây giờ, hãy chiếu lại bộ phim

với tỷ lệ 50 khung hình trong 5s.

Tỷ lệ đó không đổi.

Máy chiếu sẽ luôn chiếu ở cùng một tốc độ.

Thật đơn giản, chúng ta có 50 khung hình,
thì phim dài 5s.

Cô ấy nhảy trên cánh đồng...

...và dừng!

Vậy, tiếp theo, chúng ta làm chậm phim
như thế nào?

Cách chúng ta tạo ra chuyển động chậm?

Có lẽ thật bất ngờ, nhưng chúng ta
không cần ít ảnh đi,

chúng ta cần nhiều ảnh hơn.

Sẵn sàng, diễn!

Cô ấy nhảy trên cánh đồng,

Anh ấy quay lại,

và dừng.

Bây giờ chúng ta có một đoạn phim dài,

hãy coi là dài 100 khung hình.

Bây giờ, khi chúng ta chiếu lại,

cần thời gian lâu hơn để chiếu hết,

Và có cảnh nữ diễn viên chuyển động chậm,

nhảy múa trên cánh đồng hoa cúc!

Bây giờ, nói tới viết văn.

Khi bạn viết một bài văn tường thuật,

bạn có lẽ muốn áp dụng hiệu ứng làm chậm
trong vài cảnh.

Nó là một hiệu ứng tuyệt vời,
giống ở Hollywood,

và nó thu hút người đọc chú ý tới
những cảnh quan trọng.

Vâng, đây là cách bạn làm điều đó.

Bạn thấy đấy, khi ta đọc,

não chúng ta biến từ ngữ thành hình ảnh

và những hình ảnh kết hợp lại
tạo thành chuyển động.

Vì vậy cái chúng ta đọc là
cái chúng ta nhìn thấy

trong khoảng thời gian cần để đọc.

Ví dụ, tưởng tượng bạn đang viết
bài văn kể

về cú ném phạt quyết định trong
trận đấu tranh chức vô địch.

Một khoảnh khắc như nhà văn

bạn có thể muốn làm thời gian
trôi chậm lại,

để thực sự ghi lại
sự căng thẳng đến từng giây

được tạo nên bởi khung cảnh.

Bạn tập trung,

bạn đặt bút lên giấy,

bạn thực sự muốn khiến
thời gian trôi chậm lại,

bạn viết:

"Tôi ném bóng vào rổ.

Thời gian trôi chậm lại.
Và chúng tôi chiến thắng."

Để đọc nó, chỉ mất 2 giây,

Vì thế, người đọc cũng tưởng tượng ra
một cảnh mà chỉ có 2 giây.

Quả bóng bay lên, rơi xuống, hết.

Nhìn xem, thậm chí bạn đã viết
"thời gian trôi chậm lại",

cũng không gây hiệu ứng
với người đọc.

Chỉ bằng một câu nói,
điều đó không xảy ra.

Bây giờ, áp dụng cách chúng ta
làm phim,

thời gian trôi chậm nhờ
nhiều hình ảnh,

và thử lại,

lần này viết dài hơn.

"Tôi nhún đầu gối và giữ bóng lỏng tay.

Để bóng nảy trên sàn nhà một lần nữa,

Tôi tập trung suy nghĩ.

Đây là thời điểm.

Tay phải tôi duỗi thẳng khi tôi ném bóng
với một cú bấm nhẹ nhàng,

bóng xoay nhẹ khi bay vòng cung
tới phía vành rổ.

Tôi nín thở.

Trái bóng đập nhẹ vào vành sau của rổ

rơi xuống lưới với tiếng xoạt nhẹ nhàng

Và đám đông nhảy bật lên khỏi ghế ngồi."

Nhìn xem, chúng ta vừa làm chậm thời gian
nhờ lời văn của chúng ta.

Tóm lại là:

Có những khoảnh khắc trong cuộc sống
diễn ra lâu hơn

nó thực sự diễn ra.

Khi bạn có kế hoạch viết
văn tường thuật,

nghĩ về những khoảnh khắc,

những mảnh ghép của cuộc sống:

khoảnh khắc nghe tin buồn,

khoảnh khắc nghe tin vui,

khoảnh khắc vui sướng khi bạn nhận ra
mình đạt một bước tiến,

hay khoảnh khắc bạn nhận ra mình
không đạt được điều đó.

Xác định được những khoảnh khắc
trong bài văn,

thì bạn có thể sử dụng hiệu ứng làm chậm
khi viết.

Cần nhớ, nói "thời gian trôi chậm lại"
chưa đủ,

và cũng là chưa đủ khi viết vài tính từ

trong một câu, để biểu đạt
ý này hay ý kia.

Văn miêu tả là văn hay, điều đó đúng.

Nhưng nếu bạn muốn thể hiện cảm xúc của
những chuyển động chậm trong cuộc sống

bạn phải thực sự lấp đầy

nhiều không gian hơn trên trang giấy,

sử dụng nhiều hình ảnh hơn để nói.

Làm như vậy, bạn sẽ tạo ra sự căng thẳng

và giữ cho người đọc hiếu kỳ.

Với cách đó, lần viết sau,

bạn sẽ điều khiển chiếc máy quay
văn phong của chính mình.