Jaki był efekt dobrania w pary tysięcy osób, aby mogły porozmawiać o polityce?

Na wiosnę 2019 roku ponad 17 000 Europejczyków z 33 państw zgłosiło się, aby dyskutować z nieznajomym o polityce. Byli częścią projektu „Europe Talks”, który inicjuje rozmowy twarzą w twarz między osobami o odmiennych poglądach; coś w stylu Tindera, tylko od polityki. Edytor Jochen Wegner dzieli się zaskakującymi historiami, które miały miejsce podczas prowadzonych dyskusji. Pokazuje też, jak rozmowa twarzą w twarz mogłaby pomóc skłonić dzisiejszy, podzielony świat do refleksji.

Oto Joanna.

Joanna pracuje na uniwersytecie w Polsce.

W pewną sobotę o 3 rano,

wstała, spakowała plecak

i przejechała ponad tysiąc kilometrów,

tylko po to, aby uczestniczyć
w politycznej dyskusji

z zupełnie obcą jej osobą.

To Christoff z Niemiec,
kierownik działu obsługi klienta.

Tych dwoje nigdy się
wcześniej nie spotkało.

Wiedzieli tylko, że mają zupełnie
odmienne opinie na temat

polityki europejskiej, migracji,
stosunków z Rosją i wielu innych.

Dyskutowali prawie cały dzień.

Później Joanna wysłała mi
trochę irytującego maila:

"Fajne doświadczenie,
dobrze się bawiłam!".

(Śmiech)

A to są Tom z Wielkiej Brytanii
i Nils z Niemiec.

Oni też się nie znali.

Obydwaj kibicują
lokalnym drużynom piłkarskim:

Borussia Dortmund i Tottrnham Hotspurs.

Spotkali się w miejscu
narodzin piłki nożnej,

na jakimś polu w Cambridge.

Jednak nie dyskutowali o piłce nożnej,

ale o Brexicie.

Po kilkugodzinnej dyskusji
na ten drażliwy temat

również wysłali trochę
zaskakującego maila.

"Super, bardzo nam się podobało".

(Śmiech)

Tak więc na wiosnę 2019 roku

ponad 17 000 Europejczyków z 33 państw

zgłosiło się,
żeby podyskutować o polityce.

Tysiące przekroczyło granice, żeby spotkać
nieznajomego o odmiennych poglądach.

Uczestniczyli w projekcie "Europe Talks".

Nie tylko w Europie jest trudno

rozmawiać o polityce z osobami

o odmiennych poglądach.

Obserwujemy rozdarte rodziny,
przyjaciół, którzy ze sobą nie rozmawiają.

Tkwimy w naszych bańkach.

Te bańki informacyjne są wzmacniane
przez media społecznościowe,

choć nie są produktem rewolucji cyfrowej.

Bańka informacyjna zawsze istniała.

Jest w naszych umysłach.

Badania wielokrotnie pokazały na przykład,

że mamy skłonność do ignorowania wyników,
które zaprzeczają naszym przekonaniom.

Korygowanie "fake news" jest potrzebne,

ale nie wystarcza, żeby skłonić

podzielone społeczeństwo do przemyśleń.

Na szczęście według niektórych badań

może istnieć prosty sposób
na zyskanie nowej perspektywy:

prywatna dyskusja, sam na sam, z osobą,

która nie podziela twojej opinii.

Pozwala to na spojrzenie na świat
z innego punktu widzenia,

oczami innej osoby.

Jestem edytorem "ZEIT ONLINE",

jednej z głównych cyfrowych
organizacji medialnych w Niemczech.

Początki "Europe Talks" tkwią
w skromnym przedsięwzięciu edytorskim.

Jak wielu dziennikarzy,

byliśmy pod wrażeniem Trumpa
i Brexitu, ale i Niemcy stawały się

coraz bardziej podzielone,
zwłaszcza przez problem migracji.

Debata została zdominowana przez przyjazd

ponad miliona uchodźców
w latach 2015 i 2016.

Myśląc o naszych wyborach
nadchodzących w 2017 roku,

wiedzieliśmy, że trzeba na nowo
zdefiniować debatę polityczną.

Jako przykładni cyfrowi maniacy

mieliśmy wiele pomysłów
na dziwaczne cyfrowe produkty.

Jednym z nich był polityczny "Tinder"...

(Śmiech)

...randkowa aplikacja
dla politycznych oponentów,

Narzędzie, które umożliwiłoby
spotkania osób o różnych poglądach.

Postanowiliśmy je przetestować,

wprowadzając na rynek pierwszą wersję
produktu - "minimum viable product".

Była to bardzo prosta wersja.

Nazwaliśmy go "Deutschland spricht"
- "Niemcy mówią".

Wystartowaliśmy w maju 2017 roku.

Było to bardzo proste.

Użyliśmy głównie Google Forms,

ogólnie dostępnego narzędzia
do tworzenia ankiet internetowych.

Wbudowaliśmy w naszą stronę
proste pytania, jak to:

"Czy Niemcy przyjęły zbyt dużą
liczbę uchodźców?".

Odpowiadasz tak lub nie.

Wtedy zadaliśmy kolejne pytania:
"Czy Zachód sprawiedliwie traktuje Rosję?"

lub: "Czy pary homoseksualne powinny
mieć prawo do zawierania małżeństw?".

Po udzieleniu odpowiedzi na wszystkie
pytania zadaliśmy jeszcze jedno:

"Czy miałbyś ochotę spotkać sąsiada,
który zupełnie się z tobą nie zgadza?".

(Śmiech)

To był naprawdę prosty eksperyment,
bez żadnego budżetu.

Spodziewaliśmy się,
że zarejestruję się około stu osób.

Planowaliśmy dobrać je ręcznie w pary.

Pierwszego dnia
zarejestrowało się tysiąc osób.

Po kilku tygodniach
zarejestrowało się 12 000 Niemców,

żeby spotkać kogoś o odmiennych poglądach.

Mieliśmy problem.

(Śmiech)

Na szybko wymyśliliśmy prosty algorytm,

który dopasowałby idealne Tinder-pary.

Osoby, które mieszkają jak najbliżej
siebie i których odpowiedzi na pytania

są jak najbardziej przeciwstawne.

Przedstawiliśmy je sobie
za pośrednictwem maila.

Jak możecie sobie wyobrazić
mieliśmy wiele obaw.

Może nikt się nie pojawi.

Może wszystkie dyskusje będą beznadziejne.

A może w naszej bazie danych
mamy zabójcę z siekierą.

(Śmiech)

Jednak w niedzielę, w czerwcu 2017 roku,

stało się coś wspaniałego.

Tysiące Niemców spotkało się w parach
i spokojnie rozmawiało o polityce.

Tak jak Anno.

Jest on byłym policjantem,
który jest, a raczej był przeciwny

związkom małżeńskim par homoseksualnych.

I jak Anne, która jest inżynierem
i jest w związku partnerskim z kobietą.

Przez długie godziny rozmawiali
na wszystkie tematy,

na które mają inne poglądy.

Anno później nam powiedział,
że w pewnym momencie zdał sobie sprawę,

że Anne ranią jego wypowiedzi
na temat związków homoseksualnych

i wtedy zaczął kwestionować swoje poglądy.

Po trzygodzinnej rozmowie

Anne zaprosiła Anno
na swoją domową imprezę.

I po latach wciąż od czasu do czasu
się spotykają i są przyjaciółmi.

Na przykład nasz algorytm
dobrał w parę tego komornika.

rzecznika prawicowej
populistycznej partii AfD w Niemczech,

z tą terapeutką pracującą
z ciężarnymi kobietami,

i która kiedyś działała
w partii Zielonych.

Nawet dobraliśmy w parę
profesora i jego studenta.

(Śmiech)

Tak działa algorytm.

(Śmiech)

Udało się nam też dopasować
teścia z synową.

Ponieważ, oczywiście, mieszkają blisko
siebie i mają bardzo różne opinie.

Przyjęliśmy zasadę,

że nie obserwujemy, nie nagrywamy
ani nie dokumentujemy rozmów,

żeby uczestnicy mogli czuć się swobodnie.

Zrobiłem tylko jeden wyjątek.

Sam wziąłem udział.

W mojej modnej dzielnicy Berlina,
Prenzlauer Berg,

spotkałem się z Mirkiem.

Tutaj widać, jak z nim rozmawiam.
Mirko nie chciał być na zdjęciu.

Mirko pracuje w fabryce

i wygląda jak każdy hipster w okolicy,

z brodą i w czapce.

Rozmawialiśmy godzinami
i wydał mi się wyjątkową osobą.

choć mieliśmy bardzo różne opinie

na większość tematów,

może za wyjątkiem praw kobiet,

kiedy nie mogłem pojąć
jego sposobu myślenia,

była to bardzo miła rozmowa.

Po naszej rozmowie wygooglowałem go.

Dowiedziałem się, że jako nastolatek
działał w grupie neonazistowskiej.

Zadzwoniłem do niego i zapytałem:

"Hej, dlaczego mi o tym
nie powiedziałeś?".

A on na to: "Nie powiedziałem ci,
bo chcę to zostawić za sobą.

Już nie chcę więcej o tym rozmawiać".

Myślałem, że osoby z taką
przeszłością nigdy się nie zmieniają,

i musiałem przemyśleć moje przekonania,

tak jak wielu z uczestników,
którzy wysłali nam tysiące maili

i selfies.

Nie zarejestrowaliśmy żadnej przemocy.

(Śmiech)

Nie wiemy, czy któraś z par wzięła ślub.

(Śmiech)

Byliśmy bardzo podekscytowani
i chcieliśmy zrobić to jeszcze raz.

W wersji 2.0

chcieliśmy zwiększyć
zróżnicowanie uczestników,

bo za pierwszym razem
byli to głównie nasi czytelnicy.

Tym razem zaprosiliśmy do współpracy

konkurencyjne koncerny medialne,

Projekt koordynowaliśmy za pomocą Slack.

Taka współpraca 11. niemieckich
domów medialnych

była zdecydowanie pierwszą w Niemczech.

Liczby uległy zwielokrotnieniu:
tym razem 28 000 osób się zarejestrowało.

A prezydent Niemiec,

widzicie go tutaj po środku,

został naszym patronem.

Tysiące Niemców ponownie
spotkało się w lecie 2018 roku,

aby porozmawiać z kimś
o odmiennych poglądach.

Niektóre pary zaprosiliśmy do Berlina
na specjalnie zorganizowaną imprezę.

To jest zdjęcie ze spotkania.

Do dziś mój ulubiony
symbol "Germany Talks".

Widzicie Henrika, kierowcę
autobusu i trenera boksu,

i Engelberta, dyrektora
centrum pomocy dzieciom.

Odpowiedzieli oni odmiennie na
wszystkie zadane im siedem pytań.

Nigdy wcześniej się nie spotkali

i odbyli naprawdę zażartą dyskusję,

a mimo wszystko wyglądało na to,

że się dogadują.

Tym razem chcieliśmy się też dowiedzieć,

czy taka dyskusja będzie
miała wpływ na uczestników.

Poprosiliśmy o przeprowadzenie
wśród uczestników ankiety.

Dwie trzecie uczestników
powiedziała, że się czegoś nauczyła

o poglądach swojego oponenta.

60% potwierdziło, że ich poglądy
się do siebie zbliżyły.

Według badaczy po udziale
w dyskusji wzrósł również

poziom zaufania społecznego.

90% uczestników potwierdziło,
że odbyli ciekawą dyskusję.

10% powiedziało,
że nie podobała im się dyskusja,

z czego 8% tylko dlatego,
że ich partner nie przyszedł.

(Śmiech)

Po "Germany Talks" zgłosiło się do nas

wiele międzynarodowych
koncernów medialnych

i tym razem postanowiliśmy zbudować
solidną i bezpieczną platformę.

Nazwaliśmy ją "My country Talks".

W tym krótkim czasie
"My Country Talks" było użyte

w ponad dwunastu lokalnych
i narodowych projektach,

takich jak: "Het grote gelijk" w Belgii,
"Suomi puhuu" w Finlandii,

czy "Britain Talks" w Wielkiej Brytanii.

Jak wspomniałem na początku,
zainicjowaliśmy również "Europe Talks".

dzięki współpracy z piętnastoma
międzynarodowymi koncernami medialnymi,

od "Financial Times" w Wielkiej Brytanii,
do "Helsingin Sanomat" w Finlandii.

Tysiące Europejczyków
spotkało się z nieznajomymi,

aby dyskutować o polityce.

Do tej pory zgłosiło się do nas ponad 150
globalnych koncernów medialnych

i być może któregoś dnia
odbędzie się "The World Talks",

z setkami tysięcy uczestników.

Choć oczywiście
to nie liczby są tutaj ważne.

Co jest ważne...

Podczas rozmowy dwóch osób,

twarzą w twarz, bez świadków,

ich opinie ulegają zmianie.

A za tym całe społeczeństwa.

Zmiany zachodzą powoli,
dyskusja po dyskusji.

Ważne jest, że na nowo uczymy się

rozmawiać z nieznajomym,

twarzą w twarz,

bez świadków.

Nie tylko z nieznajomym poznanym

dzięki "Tinder for politics",

ale również z nieznajomym w barze,
na siłowni, czy konferencji.

Więc, proszę, poznajcie kogoś,

dyskutujcie

i dobrze się bawcie.

Dziękuję.

(Brawa)

Wow!

(Brawa)