Τι συνέβη όταν φέραμε σε επαφή χιλιάδες αγνώστους για να συζητήσουν για πολιτική

Την άνοιξη του 2019, πάνω από 17.000 Ευρωπαίοι από 33 χώρες δήλωσαν συμμετοχή για να κάνουν ένα πολιτικό διάλογο με έναν παντελώς άγνωστο. Συμμετείχαν στο «Η Ευρώπη Μιλάει», ένα πρότζεκτ που οργανώνει συζητήσεις ένας-προς-ένα μεταξύ ατόμων που διαφωνούν -- κάτι σαν Tinder για την πολιτική. Ο εκδότης Γιόχεν Βέγνκερ μοιράζεται τα απρόβλεπτα που συνέβησαν όταν οι άνθρωποι συναντήθηκαν για να συζητήσουν -- και καταδεικνύει πώς συζητήσεις πρόσωπο με πρόσωπο θα μπορούσαν να κάνουν έναν διχασμένο κόσμο να ξανασκεφτεί τη στάση του.

Λοιπόν, αυτή είναι η Τζοάνα.

Η Τζοάνα εργάζεται
σε ένα πανεπιστήμιο στην Πολωνία.

Και ένα Σάββατο στις 3 τα ξημερώματα,

ξύπνησε, έφτιαξε τον σάκο της

και ταξίδεψε πάνω από χίλια χιλιόμετρα,

μόνο και μόνο για να έχει
μια πολιτική διαφωνία

με έναν άγνωστο.

Το όνομά του είναι Κρίστοφ,
υπεύθυνος πελατών από τη Γερμανία.

Οι δυο τους δεν είχαν ξανασυναντηθεί.

Ήξεραν μόνο πως είχαν εντελώς αντίθετες
απόψεις περί ευρωπαϊκής πολιτικής,

μετανάστευσης, της σχέσης
με τη Ρωσία ή οτιδήποτε άλλο.

Και λογομαχούσαν για σχεδόν
μία ολόκληρη μέρα.

Και μετά από αυτό, η Τζοάνα μου έστειλε
ένα μάλλον ενοχλητικό ηλεκτρονικό μήνυμα.

«Ήταν τέλεια εμπειρία,
απόλαυσα το κάθε λεπτό!»

(Γέλια)

Αυτοί είναι ο Τομ από το Ηνωμένο Βασίλειο
και ο Νιλς από τη Γερμανία.

Ήταν επίσης άγνωστοι,

και αμφότεροι υποστηρικτές
των τοπικών ομάδων ποδοσφαίρου,

όπως φαντάζεστε, της Μπορούσια
Ντόρτμουντ και της Τότεναμ Χότσπερς.

Και συναντήθηκαν στο ακριβές σημείο
όπου το ποδόσφαιρο έχει τις ρίζες του,

σε ένα χωράφι στο Κέιμπριτζ.

Και δεν μάλωσαν για το ποδόσφαιρο.

αλλά για το Brexit.

Και αφού συζήτησαν επί ώρες
για αυτό το αμφιλεγόμενο θέμα,

έστειλαν επίσης ένα ανέλπιστο
ηλεκτρονικό μήνυμα.

«Ήταν πολύ ευχάριστο
και οι δύο το διασκεδάσαμε πολύ».

(Γέλια)

Την άνοιξη του 2019, λοιπόν,

πάνω από 17.000 Ευρωπαίοι από 33 χώρες

δήλωσαν συμμετοχή
σε μια πολιτική διαφωνία.

Χιλιάδες πέρασαν σύνορα για να συναντήσουν
έναν άγνωστο με διαφορετική άποψη,

και όλοι τους ήταν μέρος ενός πρότζεκτ
που λέγεται «Η Ευρώπη Μιλάει».

Τώρα, το να συζητάς για πολιτική
με άτομα με διαφορετικές απόψεις

έχει γίνει ιδιαίτερα δύσκολο,

και όχι μόνο στην Ευρώπη.

Οικογένειες χωρίζουν, φίλοι κόβουν επαφές.

Μένουμε στη φούσκα μας.

Οι φιλτραρισμένες φούσκες ενισχύονται
από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης,

αλλά δεν είναι, στην ουσία τους,
ψηφιακό δημιούργημα.

Η φιλτραρισμένη φούσκα υπήρχε από πάντα.

Στο μυαλό μας.

Όπως έχουν δείξει
επανειλημμένα πολλές έρευνες,

αγνοούμε, για παράδειγμα, συνέπειες
που αντίκεινται στις πεποιθήσεις μας.

Επομένως, η διόρθωση των fake news
είναι σίγουρα απαραίτητη,

αλλά δεν είναι επαρκής
για να κάνει μια διχασμένη κοινωνία

να ξανασκεφτεί τη στάση της.

Ευτυχώς, σύμφωνα με κάποιες
τουλάχιστον έρευνες,

ίσως υπάρχει ένας απλός τρόπος
να αποκτήσει κανείς μια νέα οπτική:

μια συζήτηση ένας-προς-έναν

με κάποιον που δεν
μοιράζεται την ίδια άποψη.

Σας επιτρέπει να δείτε
τον κόσμο με έναν νέο τρόπο,

μέσα από τα μάτια κάποιου άλλου.

Τώρα, είμαι ο εκδότης του «ZEIT ONLINE»,

ενός από τους μεγαλύτερους οργανισμούς
ηλεκτρονικής ενημέρωσης στη Γερμανία.

Ξεκινήσαμε το «Η Ευρώπη Μιλάει»
ως ένα συγκρατημένο εκδοτικό πείραμα.

Όπως πολλοί δημοσιογράφοι,

εντυπωσιαστήκαμε
από τον Τραμπ και το Brexit,

και η Γερμανία επίσης ερχόταν σε διχασμό,
ειδικά στο θέμα της μετανάστευσης.

Η άφιξη, λοιπόν, πάνω από ενός
εκατομμυρίου προσφύγων το 2015 και 2016

κυριαρχούσε στη διαμάχη.

Και όταν σκεφτόμασταν τις δικές μας
επικείμενες εκλογές του 2017,

ξέραμε σίγουρα πώς έπρεπε να επανεφεύρουμε
τον τρόπο που βλέπουμε την πολιτική.

Είμαστε τόσο κολλημένοι με τα ψηφιακά

που σκεφτήκαμε προφανώς πολλές
και περίεργες ιδέες ψηφιακών προϊόντων,

το ένα από αυτά ήταν
το Τίντερ για την πολιτική --

(Γέλια)

μια πλατφόρμα γνωριμιών
για αντίθετα πολιτικά προσκείμενους,

ένα εργαλείο που θα έφερνε σε επαφή
άτομα με διαφορετικές απόψεις.

Και αποφασίσαμε να το δοκιμάσουμε

και λανσάραμε αυτό που οι ειδικοί
αποκαλούν «ελάχιστο βιώσιμο προϊόν».

Οπότε ήταν πολύ απλό.

Το ονομάσαμε «Deutschland spricht» --
«Η Γερμανία Μιλάει» --

και το εγκαινιάσαμε τον Μάιο του 2017.

Και ήταν πραγματικά απλό.

Χρησιμοποιήσαμε κυρίως φόρμες της Google,

ένα εργαλείο με το οποίο μπορεί ο καθένας
να δημιουργήσει διαδικτυακές έρευνες.

Και σε όλο μας το περιεχόμενο
ενσωματώσαμε απλές ερωτήσεις όπως:

«Η Γερμανία υποδέχτηκε
υπερβολικά πολλούς πρόσφυγες;»

Πατάτε ναι ή όχι.

Σας ρωτήσαμε περισσότερες ερωτήσεις, όπως,
«Αντιμετωπίζει η Δύση σωστά τη Ρωσία;»

ή «Θα έπρεπε τα γκέι ζευγάρια
να έχουν δικαίωμα στον γάμο;»

Και αν απαντούσατε σε όλες
τις ερωτήσεις, σας θέταμε ακόμα μία:

«Γεια, θα θέλατε να γνωρίσετε έναν γείτονα
με τον οποίο διαφωνείτε παντελώς;»

(Γέλια)

Αυτό λοιπόν ήταν ένα πολύ απλό πείραμα
χωρίς καθόλου προϋπολογισμό.

Αναμέναμε να εγγραφούν
πάνω κάτω εκατό άτομα,

και σχεδιάζαμε να τους
αντιστοιχίσουμε σε ζευγάρια με το χέρι.

Και μία μέρα μετά, 1.000 άτομα
είχαν δηλώσει συμμετοχή.

Και μετά από μερικές βδομάδες,
12.000 Γερμανοί είχαν δηλώσει συμμετοχή

να συναντήσουν κάποιον με αντίθετη άποψη.

Είχαμε επομένως πρόβλημα.

(Γέλια)

Στήσαμε έναν γρήγορο
και πρόχειρο αλγόριθμο

που θα αντιστοίχιζε
τα ιδανικά Tinder ζευγάρια,

για παράδειγμα ανθρώπους που έμεναν
όσο πιο κοντά και είχαν απαντήσει

όσο πιο διαφορετικά.

Τους συστήσαμε μέσω μέιλ.

Και, όπως φαντάζεστε,
είχαμε πολλές ανησυχίες.

Μπορεί κανείς να μην εμφανιζόταν
όντως στο ραντεβού.

Μπορεί στην πράξη όλες
οι συζητήσεις να εξελίσσονταν χάλια.

Ή μπορεί να είχαμε κάποιον πρώην
δολοφόνο με τσεκούρι στις λίστες μας.

(Γέλια)

Αλλά τότε, μια Κυριακή
τον Ιούνιο του 2017,

κάτι όμορφο συνέβη.

Χιλιάδες Γερμανοί συναντήθηκαν σε ζευγάρια
και μίλησαν ειρηνικά για πολιτική.

Όπως ο Άννο.

Είναι ένας πρώην αστυνομικός κατά --
ή ήταν κατά -- του γάμου ομοφυλοφίλων,

και η Άννα, μια μηχανικός
που ζει σε ελεύθερη σχέση

με μια άλλη γυναίκα.

Και μιλούσαν για ώρες για όλα τα θέματα

στα οποία διαφωνούσαν.

Κάποια στιγμή, ο Άννο μας είπε αργότερα,

κατάλαβε ότι η Άννα πληγωνόταν από
τις δηλώσεις του για το γάμο ομοφυλοφίλων,

και άρχισε να αμφισβητεί
τις πεποιθήσεις του.

Αφού συζήτησαν για τρεις ώρες,

η Άννα κάλεσε τον Άννο
στο καλοκαιρινό της πάρτυ,

και σήμερα, χρόνια μετά,

ακόμα συναντιούνται
πού και πού και είναι φίλοι.

Ο αλγόριθμος αντιστοίχησε, για παράδειγμα,
αυτόν το δικαστικό επιμελητή.

Είναι και εκπρόσωπος τύπου του δεξιού,
λαϊκιστικού κόμματος AfD στη Γερμανία,

με μια σύμβουλο για εγκύους.

Παλαιότερα ήταν ενεργό μέλος
του κόμματος των Πρασίνων.

Αντιστοίχησε ακόμα
και τον καθηγητή με τον φοιτητή του.

(Γέλια)

Είναι ένας αλγόριθμος.

(Γέλια)

Αντιστοίχησε επίσης έναν πεθερό
με την ίδια του τη νύφη,

γιατί, προφανώς, μένουν κοντά
αλλά έχουν διαφορετικές αντιλήψεις.

Κατά γενικό κανόνα,

δεν παρατηρήσαμε, καταχωρήσαμε,
καταγράψαμε τις συζητήσεις,

γατί δεν θέλαμε οι άνθρωποι
να υποκριθούν με κανέναν τρόπο.

Αλλά έκανα μια εξαίρεση.

Συμμετείχα και εγώ ο ίδιος.

Και συνάντησα στη μοντέρνα γειτονιά μου
στο Βερολίνο, την Πρεντσλάουερ Μπεργκ,

τον Μίρκο.

Εδώ είμαι εγώ που μιλάω με τον Μίρκο.
Ο Μίρκο δεν ήθελε να είναι στη φωτογραφία.

Είναι ένας νέος βιομηχανικός χειριστής,

και μοιάζει με όλους
τους χίπστερ στη γειτονιά,

με γένια και σκούφο.

Μιλούσαμε για ώρες, και τον βρήκα
καταπληκτικό άνθρωπο.

Και παρότι είχαμε πολύ
διαφορετικές απόψεις

για τα περισσότερα θέματα --

με εξαίρεση ίσως
τα δικαιώματα των γυναικών,

όπου δεν μπορούσα
να κατανοήσω τις σκέψεις του --

ήταν πολύ ωραία.

Μετά τη συζήτησή μας,
αναζήτησα τον Μίρκο στο Google.

Και ανακάλυψα ότι στα εφηβικά του
χρόνια ήταν Νεοναζί.

Όπότε τον πήρα τηλέφωνο και απάντησε.

«Γεια, γιατί δεν μου το είπες;»

Και απάντησε, «Ξέρεις, δεν στο είπα
γιατί θέλω να το βγάλω από πάνω μου.

Δεν θέλω να μιλάω άλλο για αυτό».

Νόμιζα πως άνθρωποι με τέτοιο παρελθόν
δεν μπορούν ποτέ να αλλάξουν,

και έπρεπε να αναθεωρήσω τη θέση μου,

όπως έκαναν και άλλοι πολλοί συμμετέχοντες
που μας έστειλαν χιλιάδες μέιλ

και σέλφι επίσης.

Δεν καταγράφηκαν περιστατικά βίας.

(Γέλια)

Και δεν ξέρουμε και αν κάποιοι
κατέληξαν σε γάμο.

(Γέλια)

Εμείς, πάντως, ενθουσιαστήκαμε πολύ
και θέλαμε να το ξανακάνουμε,

συγκεκριμένα στην εκδοχή 2.0,

θέλαμε να αυξήσουμε
την ποικιλία των συμμετεχόντων,

γιατί προφανώς στον πρώτο γύρο
συμμετείχαν κυρίως αναγνώστες μας.

Οπότε εκμεταλλευτήκαμε τον ανταγωνισμό

και ζητήσαμε και από άλλα μέσα
μαζικής ενημέρωσης να συμμετάσχουν.

Συντονιστήκαμε μέσω του Slack.

Και αυτή η ζωντανή συνεργασία
11 μεγάλων γερμανικών οίκων MME

ήταν σίγουρα η πρώτη στη Γερμανία.

Τα νούμερα υπερδιπλασιάστηκαν:
28.000 άτομα έκαναν αίτηση αυτή τη φορά.

Και ο Γερμανός πρόεδρος --

τον βλέπετε στο κέντρο της φωτογραφίας --

έγινε υποστηρικτής μας.

Έτσι, χιλιάδες Γερμανών συναντήθηκαν
ξανά το καλοκαίρι του 2018

για να μιλήσουν με κάποιον
με διαφορετικά πιστεύω.

Κάποια ζευγάρια προσεκλήθησαν
στο Βερολίνο σε μια ιδιαίτερη εκδήλωση.

Και εκεί λήφθηκε αυτή η φωτογραφία,

το αγαπημένο μου, ως σήμερα,
σύμβολο του «Η Γερμανία Mιλάει».

Βλέπετε τον Χένρικ,
οδηγό λεωφορείου και προπονητή μποξ,

και τον Ένγκελμπερτ, διευθυντή
ενός κέντρου προστασίας παιδιών.

Απάντησαν και τις εφτά ερωτήσεις
που τους θέσαμε διαφορετικά.

Δεν είχαν συναντηθεί ποτέ ξανά πριν,

και είχαν μια πολύ έντονη συζήτηση

και φαίνονταν να τα πηγαίνουν καλά

μεταξύ τους.

Αυτή τη φορά θέλαμε να μάθουμε

και τον πιθανό αντίκτυπο
της συζήτησης στους συμμετέχοντες.

Ζητήσαμε λοιπόν από ερευνητές
να ρωτήσουν τους συμμετέχοντες.

Και τα δύο τρίτα των συμμετεχόντων
είπαν ότι έμαθαν κάτι

για τη στάση του συνομιλητή τους.

Το εξήντα τοις εκατό συμφώνησε
ότι οι οπτικές τους συνέκλιναν.

Το επίπεδο εμπιστοσύνης στην κοινωνία
επίσης φάνηκε να αυξήθηκε μετά το γεγονός,

σύμφωνα με τους ερευνητές.

Το ενενήντα τοις εκατό είπε
ότι απόλαυσε τη συζήτηση.

Το δέκα τοις εκατό είπε
ότι δεν τη διασκέδασε,

το οχτώ τοις εκατό μόνο και μόνο
επειδή το άλλο μέρος δεν εμφανίστηκε.

(Γέλια)

Μετά το «Η Γερμανία Μιλάει»,
μας προσέγγισαν πολλά διεθνή ΜΜΕ,

και αποφασίσαμε αυτή τη φορά να χτίσουμε
μια σοβαρή και ασφαλή πλατφόρμα.

Την ονομάσαμε «Η Χώρα μου Μιλάει».

Και ήδη μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα,
το «Η Χώρα μου Μιλάει» είχε αξιοποιηθεί

σε πάνω από δώδεκα
τοπικά και εθνικά πρότζεκτ

όπως το «Het grote gelijk» στο Βέλγιο
ή το «Suomi puhuu» στη Φινλανδία

ή το «Britain Talks»
στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Και όπως ανέφερα και στην αρχή
λανσάραμε και το «Η Ευρώπη Μιλάει»,

μαζί με 15 διεθνή ΜΜΕ ως συνεργάτες,

από τους «Financial Times»
στο Ηνωμένο Βασίλειο

μέχρι τους «Helsingin
Sanomat» στη Φινλανδία.

Χιλιάδες Ευρωπαίοι συναντήθηκαν
με έναν παντελώς άγνωστο

για να συζητήσουν για πολιτική.

Ως τώρα, μας πλησίασαν
πάνω από 150 διεθνή ΜΜΕ,

και ίσως κάποια μέρα να υπάρξει
κάτι σαν «Ο κόσμος Μιλάει,»

με εκατοντάδες χιλιάδες συμμετέχοντες.

Αλλά αυτό που έχει σημασία
δεν είναι οι αριθμοί,

προφανώς.

Αυτό που έχει σημασία είναι...

Κάθε φορά που δυο άνθρωποι συναντιούνται
για να μιλήσουν από κοντά για ώρες

χωρίς να ακούει κανείς,

αλλάζουν.

Το ίδιο και οι κοινωνίες μας.

Αλλάζουν λίγο λίγο,
συζήτηση με τη συζήτηση.

Αυτό που έχει σημασία είναι να ξαναμάθουμε

πώς να έχουμε συζητήσεις
πρόσωπο με πρόσωπο,

χωρίς να ακούει κανείς,

με έναν ξένο.

Όχι μόνο με έναν ξένο που γνωρίζουμε

μέσω του Tinder για την πολιτική,

αλλά και με έναν ξένο σε μια παμπ,
στο γυμναστήριο ή σε ένα συνέδριο.

Οπότε σας παρακαλώ να γνωρίσετε κάποιον

και να διαφωνήσετε

και να το διασκεδάσετε πολύ.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)

Ουάου!

(Χειροκρότημα)