Showing Revision 29 created 06/26/2019 by Serv. de Norm. Lingüística U. de Santiago de Compostela.

1. Títol:
   Que pode dicir o teu alento da túa saúde
2. Descripció:

   Non hai mellor forma de deter unha enfermidade que collela e tratala a tempo, antes de que aparezan os síntomas. Esa é a idea principal de probas médicas como a radiografía, as resonancias magnéticas e as análises de sangue. Pero hai un medio con potencial subestimado para as análises médicas: o teu alento. O tecnólogo Julian Burschka comparte os últimos avances na ciencia da análise do alento --o rastrexo dos compostos orgánicos volátiles no teu alento exhalado-- e como podería utilizarse como una ferramenta poderosa á hora de detectar, predicir e, finalmente, previr unha enfermidade.

3. Speaker:
   Julian Burschka
4. 738 0:01 - 0:03
   Teño tendencia a asumir o peor,
5. 3757 0:04 - 0:07
   e de cando en vez,
   este costume xógame malas pasadas.
6. 6644 0:07 - 0:10
   Por exemplo, se sinto unha dor
   inesperada no corpo
7. 9949 0:10 - 0:13
   que nunca antes sentira
   e que non sei a que atribuír,
8. 13480 0:13 - 0:18
   de súpeto a miña mente pode
   pensar que é unha cardiopatía
9. 18024 0:18 - 0:21
   ou que unha dor no papo da perna
   é unha trombose venosa.
10. 21699 0:22 - 0:25
    Pero ata agora, non me diagnosticaron
    ningunha doenza fatal ou incurable.
11. 25241 0:25 - 0:28
    Ás veces, temos dores sen razón aparente.
12. 29098 0:29 - 0:31
    Pero non todo o mundo ten
    tanta sorte coma min.
13. 31970 0:32 - 0:35
    Cada ano, máis de 50 millóns de persoas
    morren no mundo.
14. 36287 0:36 - 0:40
    Especialmente en economías
    con altos ingresos como a nosa,
15. 39844 0:40 - 0:44
    un gran número das mortes están causadas
    por enfermidades de evolución lenta:
16. 44623 0:45 - 0:49
    cardiopatía, enfermidade pulmonar crónica,
    cancro, alzhéimer, diabetes,
17. 48955 0:49 - 0:50
    por nomear algunhas.
18. 51300 0:51 - 0:56
    A humanidade fixo progresos enormes
    diagnosticando e tratando moitas delas.
19. 56859 0:57 - 1:00
    Mais estamos nun momento
    no que non se pode avanzar máis en saúde
20. 60084 1:00 - 1:03
    soamente desenvolvendo tratamentos novos.
21. 63398 1:03 - 1:06
    E isto é evidente cando vemos un aspecto
22. 65822 1:06 - 1:08
    que moitas destas enfermidades
    teñen en común:
23. 69418 1:09 - 1:12
    a probabilidade dun tratamento exitoso
24. 72270 1:12 - 1:15
    depende fortemente de cando se empeza.
25. 75370 1:15 - 1:19
    Pero unha enfermidade normalmente só
    se detecta cando hai síntomas.
26. 79632 1:20 - 1:24
    O problema é que hai enfermidades
    que, de feito, poden ser asintomáticas,
27. 84049 1:24 - 1:27
    e por tanto imperceptibles,
    durante moito tempo.
28. 87902 1:28 - 1:32
    Por isto, hai unha persistente necesidade
    de novos métodos
29. 91827 1:32 - 1:34
    de detección nos primeiros estadios,
30. 93799 1:34 - 1:36
    antes de que empecen os síntomas.
31. 97135 1:37 - 1:39
    Na asistencia sanitaria
    chámaselle rastrexo,
32. 99435 1:39 - 1:43
    que, segundo a definición
    da Organización Mundial da Saúde,
33. 102624 1:43 - 1:48
    é "a presunta identificación
    dunha enfermidade non recoñecida
34. 108306 1:48 - 1:51
    nunha persoa aparentemente sa,
35. 110891 1:51 - 1:55
    mediante probas... que se poden facer
    rápida e sinxelamente..."
36. 115429 1:55 - 1:58
    É unha definición longa,
    así que a vou repetir:
37. 118237 1:58 - 2:01
    Identificación dunha enfermidade
    non recoñecida
38. 121746 2:02 - 2:04
    nunha persoa aparentemente sa
39. 124254 2:04 - 2:08
    mediante probas que se poden facer
    rápida e sinxelamente.
40. 128292 2:08 - 2:11
    E quero pór especial énfase
    nas palabras "rápida e sinxelamente"
41. 131385 2:11 - 2:14
    porque moitos dos métodos que existen
42. 133969 2:14 - 2:16
    son exactamente o contrario.
43. 136189 2:16 - 2:19
    E aqueles de vós que pasarades
    por unha colonoscopia
44. 138912 2:19 - 2:22
    como parte dun rastrexo
    de cancro colorrectal
45. 142135 2:22 - 2:23
    saberedes o que quero dicir.
46. 145209 2:25 - 2:28
    Obviamente, hai unha gran variedade
    de ferramentas dispoñibles
47. 148309 2:28 - 2:30
    para levar a cabo as probas.
48. 150298 2:30 - 2:34
    Isto vai dende técnicas de escaneamento
    como a radiografía
49. 154008 2:34 - 2:36
    ou a resonancia magnética
50. 156162 2:36 - 2:38
    ata análises de sangue ou tecidos.
51. 158190 2:38 - 2:40
    Todos fixemos esas probas.
52. 161344 2:41 - 2:45
    Pero hai un medio que pasamos por alto
    durante moito tempo:
53. 165674 2:46 - 2:48
    un medio de fácil acceso,
54. 168440 2:48 - 2:50
    basicamente inesgotable,
55. 170485 2:50 - 2:54
    e que alberga grandes expectativas
    nas análises médicas.
56. 174994 2:55 - 2:57
    e é o noso alento.
57. 178514 2:59 - 3:02
    O alento humano está constituído
    esencialmente por cinco compoñentes:
58. 182649 3:03 - 3:09
    nitróxeno, oxíxeno,
    dióxido de carbono, auga e argon.
59. 189349 3:09 - 3:13
    Pero ademais destes cinco, hai centos
    doutros compoñentes
60. 192772 3:13 - 3:15
    presentes en moi pequenas cantidades.
61. 195179 3:15 - 3:18
    Chámanse compostos orgánicos volátiles,
62. 197756 3:18 - 3:20
    e soltamos centos, incluso miles,
63. 200113 3:20 - 3:22
    cada vez que exhalamos.
64. 203110 3:23 - 3:26
    A análise destes compostos
    orgánicos volátiles no noso alento
65. 206503 3:27 - 3:28
    chámase análise do alento.
66. 209545 3:30 - 3:33
    De feito, creo que moitos de vós
    xa experimentastes a análise do alento.
67. 213333 3:33 - 3:37
    Imaxinade: estades indo
    para casa de madrugada,
68. 216958 3:37 - 3:39
    cando de súpeto,
    aparece un amable policía
69. 219680 3:40 - 3:42
    que vos pide cordialmente
    pero con firmeza
70. 222496 3:42 - 3:46
    que estacionedes na beiravía
    e sopredes por un aparato coma este.
71. 227486 3:47 - 3:50
    Isto é un alcoholímetro
72. 230733 3:51 - 3:54
    que se usa para medir
    a concentración de etanol no alento
73. 234464 3:54 - 3:58
    e determinar se conducir
    nesas condicións é unha boa idea.
74. 238509 3:59 - 4:00
    Eu digo que conduciría bastante ben,
75. 240480 4:00 - 4:02
    pero deixádeme comprobar.
76. 242788 4:03 - 4:05
    (bip)
77. 248445 4:08 - 4:11
    0,0, así que nada do que preocuparse,
    todo ben.
78. 251429 4:11 - 4:13
    (Risas)
79. 254298 4:14 - 4:17
    Agora imaxinade un aparato coma este,
80. 256983 4:17 - 4:20
    que non só mide os niveis de alcohol
    no voso alento,
81. 259951 4:20 - 4:24
    senón que detecta enfermidades
    como as que citei antes
82. 263791 4:24 - 4:26
    e potencialmente outras máis.
83. 266868 4:27 - 4:30
    O concepto de correlacionar
    o cheiro do alento dunha persoa
84. 270690 4:31 - 4:33
    con certos problemas médicos,
85. 272834 4:33 - 4:35
    de feito, remóntase á Grecia antiga.
86. 275905 4:36 - 4:41
    Pero as investigacións sobre a análise
    do alento só se dispararon recentemente,
87. 280900 4:41 - 4:44
    e o que unha vez fora un soño
    estase a converter nunha realidade.
88. 285307 4:45 - 4:48
    E permitídeme que volva sacar
    esta lista que vos ensinei antes.
89. 289047 4:49 - 4:52
    Para a maioría das enfermidades
    aquí enumeradas,
90. 292495 4:52 - 4:55
    hai abundantes probas científicas
91. 294712 4:55 - 4:58
    que suxiren que a enfermidade podería
    detectarse cunha análise de alento.
92. 299917 5:00 - 5:02
    Pero como funciona exactamente?
93. 302421 5:02 - 5:05
    A parte esencial é un sensor
94. 305223 5:05 - 5:08
    que detecta os compostos orgánicos
    volátiles no noso alento.
95. 309364 5:09 - 5:12
    É dicir: cando está exposto
    a unha mostra de alento,
96. 312318 5:12 - 5:15
    o sensor produce unha marca complexa
97. 315026 5:15 - 5:19
    que resulta da mestura de compostos
    orgánicos volátiles que exhalamos.
98. 320141 5:20 - 5:24
    Esta marca representa
    unha pegada do teu metabolismo,
99. 324481 5:24 - 5:26
    o teu microbioma
100. 325670 5:26 - 5:29
     e os procesos bioquímicos
     que ocorren no teu corpo.
101. 329980 5:30 - 5:32
     Se tes unha enfermidade,
102. 331597 5:32 - 5:34
     o teu organismo cambiará,
103. 333908 5:34 - 5:37
     e tamén o fará a composición
     do teu aire exhalado.
104. 337479 5:37 - 5:43
     E logo o último que queda por facer
     é correlacionar tal marca
105. 342633 5:43 - 5:46
     coa presenza ou ausencia
     de certos problemas médicos.
106. 347921 5:48 - 5:51
     A tecnoloxía promete
     varios beneficios innegables.
107. 351719 5:52 - 5:55
     En primeiro lugar, o sensor
     pode facerse en miniatura
108. 354840 5:55 - 5:58
     e integrarse en aparatos
     pequenos e portátiles
109. 357710 5:58 - 6:00
     como este alcoholímetro.
110. 360437 6:00 - 6:03
     Isto permitiría usar a proba
     en moitas situacións diferentes
111. 363474 6:03 - 6:05
     e incluso na casa,
112. 365272 6:05 - 6:07
     para que ir ao médico
113. 367290 6:07 - 6:10
     non sexa necesario cada vez
     que haxa que facer unha proba.
114. 370946 6:11 - 6:14
     En segundo lugar, a análise do alento
     non é invasiva
115. 374350 6:14 - 6:18
     e resulta tan sinxela
     coma soprar nun alcoholímetro.
116. 378900 6:19 - 6:24
     Esta simpleza e comodidade
     reduciría a carga para o paciente
117. 383918 6:24 - 6:27
     e achegaría un incentivo
     para adoptar a tecnoloxía de forma xeral.
118. 387973 6:28 - 6:32
     E en terceiro lugar,
     a tecnoloxía é tan flexible
119. 392105 6:32 - 6:34
     que o mesmo aparato pode empregarse
120. 394369 6:34 - 6:38
     para detectar un gran número
     de problemas de saúde.
121. 398224 6:38 - 6:43
     A análise do alento poderíase usar
     para detectar moitas enfermidades á vez.
122. 404195 6:44 - 6:48
     Hoxe en día, cada enfermidade require
     un instrumento médico diferente
123. 407550 6:48 - 6:49
     para realizar un exame.
124. 409561 6:50 - 6:53
     Pero isto significa que só podes atopar
     o que estás a buscar.
125. 414637 6:55 - 6:58
     Con todas estas prestacións,
     a análise do alento está destinada
126. 418520 6:59 - 7:02
     a ofrecer o que lles falta
     a moitas probas tradicionais.
127. 422671 7:03 - 7:04
     E o máis importante,
128. 424334 7:04 - 7:08
     todas estas prestacións
     deberían proporcionar co tempo
129. 427708 7:08 - 7:10
     unha plataforma para análises médicas
130. 430238 7:10 - 7:14
     que poida operar
     a un atractivo baixo custo por proba.
131. 435713 7:16 - 7:19
     Pola contra,
     os instrumentos médicos existentes
132. 438987 7:19 - 7:21
     adoitan implicar grandes custos por proba.
133. 441920 7:22 - 7:24
     Entón, con fin de manter os custos baixos,
134. 444222 7:24 - 7:27
     o número de probas
     ten que estar restrinxido,
135. 447562 7:28 - 7:31
     e iso supón que
     a) as probas só se poden realizar
136. 450827 7:31 - 7:35
     nunha parte reducida da poboación,
     por exemplo, na de alto risco;
137. 455535 7:36 - 7:41
     e b) o número de probas por persoa
     tense que manter reducido ao mínimo.
138. 461459 7:41 - 7:43
     Mais non sería beneficioso
139. 463327 7:43 - 7:46
     realizar a proba en grupos
     máis grandes de xente,
140. 466311 7:46 - 7:50
     con máis frecuencia e durante un período
     maior para cada individuo?
141. 471845 7:52 - 7:55
     Especialmente o último daría acceso
     a algo moi valioso
142. 475730 7:56 - 7:58
     chamado datos lonxitudinais.
143. 478950 7:59 - 8:03
     Os datos lonxitudinais son un conxunto
     de datos que monitorizan o mesmo paciente
144. 483076 8:03 - 8:06
     ó longo de moitos meses ou anos.
145. 487318 8:07 - 8:12
     Actualmente, as decisións médicas adoitan
     basearse nun conxunto limitado de datos,
146. 492392 8:12 - 8:16
     onde só hai dispoñible unha ollada
     ó historial médico dun paciente
147. 495608 8:16 - 8:18
     para a toma de decisións.
148. 498210 8:18 - 8:21
     Neste caso,
149. 500533 8:21 - 8:23
     as anomalías detéctanse normalmente
150. 503350 8:23 - 8:26
     comparando o perfil sanitario dun paciente
151. 505940 8:26 - 8:29
     co perfil sanitario medio
     dunha poboación de referencia.
152. 510419 8:30 - 8:34
     Os datos lonxitudinais abrirían
     unha nova dimensión
153. 514361 8:34 - 8:37
     e permitirían detectar anomalías
154. 517253 8:37 - 8:40
     baseándose no propio historial médico
     dun paciente.
155. 520861 8:41 - 8:44
     Isto abrirá o camiño
     para un tratamento personalizado.
156. 524741 8:45 - 8:46
     Soa bastante ben, non?
157. 527194 8:47 - 8:50
     Agora teredes unha pregunta
     que será máis ou menos así:
158. 530193 8:50 - 8:55
     "Se a tecnoloxía é tan boa como di,
     por que non se utiliza na actualidade?"
159. 535012 8:55 - 8:57
     E a única resposta que vos podo dar é:
160. 537514 8:58 - 9:00
     non todo é tan fácil como soa.
161. 540983 9:01 - 9:04
     Hai desafíos técnicos, por exemplo.
162. 544494 9:04 - 9:08
     Está a necesidade de sensores
     extremadamente fiables
163. 547532 9:08 - 9:11
     que poidan detectar mesturas
     de compostos orgánicos volátiles
164. 550824 9:11 - 9:13
     coa suficiente reproducibilidade.
165. 553629 9:14 - 9:16
     E outro desafío técnico é este:
166. 556088 9:16 - 9:21
     Como tomar mostras do alento de alguén
     de xeito tan definido
167. 561098 9:21 - 9:23
     para que o propio proceso de mostraxe
168. 563470 9:23 - 9:26
     non altere o resultado da análise?
169. 567187 9:27 - 9:29
     E está a necesidade de información.
170. 569556 9:30 - 9:33
     A análise do alento precisa ser validada
     en ensaios clínicos,
171. 573538 9:34 - 9:36
     e hai que recoller suficientes datos
172. 576054 9:36 - 9:40
     para que as condicións individuais
     poidan medirse con respecto ós estándares.
173. 581167 9:41 - 9:44
     A análise do alento só pode funcionar
174. 583664 9:44 - 9:46
     se se pode xerar un gran conxunto de datos
175. 586461 9:46 - 9:49
     e facelo accesible ao uso xeral.
176. 591050 9:51 - 9:54
     Se a análise do alento
     cumpre as expectativas,
177. 594745 9:55 - 9:57
     é unha tecnoloxía que de verdade
     nos podería axudar
178. 597295 9:57 - 10:00
     a transformar o noso sistema sanitario;
179. 600410 10:00 - 10:04
     transformalo dun sistema reactivo
180. 603588 10:04 - 10:07
     no que o tratamento o poñen en marcha
     os síntomas de enfermidade
181. 606774 10:07 - 10:09
     a un sistema proactivo,
182. 608813 10:09 - 10:12
     no que a detección de enfermidades,
     o diagnóstico e o tratamento
183. 612051 10:12 - 10:14
     poden ocorrer nun estadio inicial,
184. 613959 10:14 - 10:16
     moito antes de que se dean os síntomas.
185. 617590 10:18 - 10:21
     Isto lévame ó último punto,
     e é un fundamental.
186. 621537 10:22 - 10:24
     Que é exactamente unha enfermidade?
187. 624590 10:25 - 10:28
     Imaxinade que a análise do alento
     poida ser comercializada como digo,
188. 628649 10:29 - 10:31
     e a detección anticipada fose rutineira.
189. 632417 10:32 - 10:35
     O problema que queda é, de feito,
     un problema
190. 634745 10:35 - 10:37
     ó que debe enfrontarse
     calquera medida de prevención
191. 637757 10:38 - 10:40
     porque, para moitas enfermidades,
192. 639602 10:40 - 10:43
     é á miúdo imposible predicir
     con suficiente seguridade
193. 643450 10:43 - 10:46
     se unha enfermidade chegaría
     a causar síntomas
194. 646016 10:46 - 10:48
     ou poñer a vida dunha persoa en perigo.
195. 648990 10:49 - 10:51
     Isto é o sobrediagnóstico,
196. 651573 10:52 - 10:53
     e leva a un dilema.
197. 653927 10:54 - 10:56
     Se se identifica unha enfermidade,
198. 656035 10:56 - 10:58
     poderías elixir non tratala
199. 658103 10:58 - 11:02
     porque hai una probabilidade
     de que nunca a vaias sufrir.
200. 662955 11:03 - 11:04
     Pero canto sufrirías
201. 664478 11:04 - 11:08
     soamente sabendo que tes unha enfermidade
     potencialmente mortal?
202. 667889 11:08 - 11:11
     E non te arrepentirías
     de que se detectase a enfermidade
203. 670613 11:11 - 11:12
     en primeiro lugar?
204. 673281 11:13 - 11:17
     A segunda opción é someterse
     a un tratamento anticipado
205. 677193 11:17 - 11:19
     coa esperanza de curala.
206. 679485 11:19 - 11:22
     Mais normalmente isto provocaría
     efectos secundarios.
207. 685623 11:26 - 11:27
     Para ser precisos:
208. 687751 11:28 - 11:30
     o maior problema non é o sobrediagnóstico,
209. 690349 11:30 - 11:32
     é o sobretratamento,
210. 691826 11:32 - 11:35
     porque non todas as enfermidades
     teñen que tratarse ao momento
211. 694865 11:35 - 11:37
     só porque haxa un tratamento dispoñible.
212. 699441 11:39 - 11:42
     A crecente adopción
     de exames rutineiros
213. 702163 11:42 - 11:44
     implicará a cuestión:
214. 705082 11:45 - 11:49
     a que chamamos “enfermidade”,
     que pode xustificar o seu tratamento,
215. 709197 11:49 - 11:54
     e que é unha “anomalía” que non debería
     ser motivo de preocupación?
216. 715404 11:55 - 12:00
     Teño a esperanza de que as probas
     rutineiras usando a análise do alento
217. 720360 12:00 - 12:03
     acheguen suficientes datos
     e mellor comprensión
218. 723144 12:03 - 12:07
     para que nalgún momento,
     poidamos romper este dilema
219. 727714 12:08 - 12:10
     e predicir con suficiente seguridade
220. 730168 12:10 - 12:13
     se tratar e cando nun estadio inicial.
221. 734794 12:15 - 12:20
     O noso alento e a mestura de compostos
     orgánicos volátiles que exhalamos
222. 739537 12:20 - 12:24
     conteñen gran cantidade de información
     sobre a nosa condición fisiolóxica.
223. 745262 12:25 - 12:28
     Co que sabemos hoxe,
     só rozamos a superficie.
224. 749993 12:30 - 12:34
     Canta máis información e perfís de alento
     recollamos en toda a poboación,
225. 754258 12:34 - 12:38
     incluíndo todo tipo de xénero, idade,
     orixe e estilo de vida,
226. 758814 12:39 - 12:41
     maior será o poder da análise do alento.
227. 762147 12:42 - 12:47
     E, co tempo, esta podería proporcionar
     unha potente ferramenta
228. 767749 12:48 - 12:52
     non só para detectar proactivamente
     enfermidades específicas
229. 772239 12:52 - 12:56
     senón tamén para predicilas
     e finalmente previlas.
230. 777110 12:57 - 12:59
     E esta debería ser motivación suficiente
231. 779752 13:00 - 13:04
     para aproveitar as oportunidades e
     desafíos
232. 783959 13:04 - 13:06
     que pode presentar a análise do alento,
233. 786444 13:06 - 13:10
     incluso para a xente que non é
     hipocondríaca a media xornada coma min.
234. 790532 13:11 - 13:11
     Grazas.
235. 791713 13:12 - 13:16
     (Aplausos)