-
Títol:
Que pode dicir o teu alento da túa saúde
-
Descripció:
Non hai mellor forma de deter unha enfermidade que collela e tratala a tempo, antes de que aparezan os síntomas. Esa é a idea principal de probas médicas como a radiografía, as resonancias magnéticas e as análises de sangue. Pero hai un medio con potencial subestimado para as análises médicas: o teu alento. O tecnólogo Julian Burschka comparte os últimos avances na ciencia da análise do alento --o rastrexo dos compostos orgánicos volátiles no teu alento exhalado-- e como podería utilizarse como una ferramenta poderosa á hora de detectar, predicir e, finalmente, previr unha enfermidade.
-
Speaker:
Julian Burschka
-
Teño tendencia a asumir o peor,
-
e de cando en vez,
este costume xógame malas pasadas.
-
Por exemplo, se sinto unha dor
inesperada no corpo
-
que nunca antes sentira
e que non sei a que atribuír,
-
de súpeto a miña mente pode
pensar que é unha cardiopatía
-
ou que unha dor no papo da perna
é unha trombose venosa.
-
Pero ata agora, non me diagnosticaron
ningunha doenza fatal ou incurable.
-
Ás veces, temos dores sen razón aparente.
-
Pero non todo o mundo ten
tanta sorte coma min.
-
Cada ano, máis de 50 millóns de persoas
morren no mundo.
-
Especialmente en economías
con altos ingresos como a nosa,
-
un gran número das mortes están causadas
por enfermidades de evolución lenta:
-
cardiopatía, enfermidade pulmonar crónica,
cancro, alzhéimer, diabetes,
-
por nomear algunhas.
-
A humanidade fixo progresos enormes
diagnosticando e tratando moitas delas.
-
Mais estamos nun momento
no que non se pode avanzar máis en saúde
-
soamente desenvolvendo tratamentos novos.
-
E isto é evidente cando vemos un aspecto
-
que moitas destas enfermidades
teñen en común:
-
a probabilidade dun tratamento exitoso
-
depende fortemente de cando se empeza.
-
Pero unha enfermidade normalmente só
se detecta cando hai síntomas.
-
O problema é que hai enfermidades
que, de feito, poden ser asintomáticas,
-
e por tanto imperceptibles,
durante moito tempo.
-
Por isto, hai unha persistente necesidade
de novos métodos
-
de detección nos primeiros estadios,
-
antes de que empecen os síntomas.
-
Na asistencia sanitaria
chámaselle rastrexo,
-
que, segundo a definición
da Organización Mundial da Saúde,
-
é "a presunta identificación
dunha enfermidade non recoñecida
-
nunha persoa aparentemente sa,
-
mediante probas... que se poden facer
rápida e sinxelamente..."
-
É unha definición longa,
así que a vou repetir:
-
Identificación dunha enfermidade
non recoñecida
-
nunha persoa aparentemente sa
-
mediante probas que se poden facer
rápida e sinxelamente.
-
E quero pór especial énfase
nas palabras "rápida e sinxelamente"
-
porque moitos dos métodos que existen
-
son exactamente o contrario.
-
E aqueles de vós que pasarades
por unha colonoscopia
-
como parte dun rastrexo
de cancro colorrectal
-
saberedes o que quero dicir.
-
Obviamente, hai unha gran variedade
de ferramentas dispoñibles
-
para levar a cabo as probas.
-
Isto vai dende técnicas de escaneamento
como a radiografía
-
ou a resonancia magnética
-
ata análises de sangue ou tecidos.
-
Todos fixemos esas probas.
-
Pero hai un medio que pasamos por alto
durante moito tempo:
-
un medio de fácil acceso,
-
basicamente inesgotable,
-
e que alberga grandes expectativas
nas análises médicas.
-
e é o noso alento.
-
O alento humano está constituído
esencialmente por cinco compoñentes:
-
nitróxeno, oxíxeno,
dióxido de carbono, auga e argon.
-
Pero ademais destes cinco, hai centos
doutros compoñentes
-
presentes en moi pequenas cantidades.
-
Chámanse compostos orgánicos volátiles,
-
e soltamos centos, incluso miles,
-
cada vez que exhalamos.
-
A análise destes compostos
orgánicos volátiles no noso alento
-
chámase análise do alento.
-
De feito, creo que moitos de vós
xa experimentastes a análise do alento.
-
Imaxinade: estades indo
para casa de madrugada,
-
cando de súpeto,
aparece un amable policía
-
que vos pide cordialmente
pero con firmeza
-
que estacionedes na beiravía
e sopredes por un aparato coma este.
-
Isto é un alcoholímetro
-
que se usa para medir
a concentración de etanol no alento
-
e determinar se conducir
nesas condicións é unha boa idea.
-
Eu digo que conduciría bastante ben,
-
pero deixádeme comprobar.
-
(bip)
-
0,0, así que nada do que preocuparse,
todo ben.
-
(Risas)
-
Agora imaxinade un aparato coma este,
-
que non só mide os niveis de alcohol
no voso alento,
-
senón que detecta enfermidades
como as que citei antes
-
e potencialmente outras máis.
-
O concepto de correlacionar
o cheiro do alento dunha persoa
-
con certos problemas médicos,
-
de feito, remóntase á Grecia antiga.
-
Pero as investigacións sobre a análise
do alento só se dispararon recentemente,
-
e o que unha vez fora un soño
estase a converter nunha realidade.
-
E permitídeme que volva sacar
esta lista que vos ensinei antes.
-
Para a maioría das enfermidades
aquí enumeradas,
-
hai abundantes probas científicas
-
que suxiren que a enfermidade podería
detectarse cunha análise de alento.
-
Pero como funciona exactamente?
-
A parte esencial é un sensor
-
que detecta os compostos orgánicos
volátiles no noso alento.
-
É dicir: cando está exposto
a unha mostra de alento,
-
o sensor produce unha marca complexa
-
que resulta da mestura de compostos
orgánicos volátiles que exhalamos.
-
Esta marca representa
unha pegada do teu metabolismo,
-
o teu microbioma
-
e os procesos bioquímicos
que ocorren no teu corpo.
-
Se tes unha enfermidade,
-
o teu organismo cambiará,
-
e tamén o fará a composición
do teu aire exhalado.
-
E logo o último que queda por facer
é correlacionar tal marca
-
coa presenza ou ausencia
de certos problemas médicos.
-
A tecnoloxía promete
varios beneficios innegables.
-
En primeiro lugar, o sensor
pode facerse en miniatura
-
e integrarse en aparatos
pequenos e portátiles
-
como este alcoholímetro.
-
Isto permitiría usar a proba
en moitas situacións diferentes
-
e incluso na casa,
-
para que ir ao médico
-
non sexa necesario cada vez
que haxa que facer unha proba.
-
En segundo lugar, a análise do alento
non é invasiva
-
e resulta tan sinxela
coma soprar nun alcoholímetro.
-
Esta simpleza e comodidade
reduciría a carga para o paciente
-
e achegaría un incentivo
para adoptar a tecnoloxía de forma xeral.
-
E en terceiro lugar,
a tecnoloxía é tan flexible
-
que o mesmo aparato pode empregarse
-
para detectar un gran número
de problemas de saúde.
-
A análise do alento poderíase usar
para detectar moitas enfermidades á vez.
-
Hoxe en día, cada enfermidade require
un instrumento médico diferente
-
para realizar un exame.
-
Pero isto significa que só podes atopar
o que estás a buscar.
-
Con todas estas prestacións,
a análise do alento está destinada
-
a ofrecer o que lles falta
a moitas probas tradicionais.
-
E o máis importante,
-
todas estas prestacións
deberían proporcionar co tempo
-
unha plataforma para análises médicas
-
que poida operar
a un atractivo baixo custo por proba.
-
Pola contra,
os instrumentos médicos existentes
-
adoitan implicar grandes custos por proba.
-
Entón, con fin de manter os custos baixos,
-
o número de probas
ten que estar restrinxido,
-
e iso supón que
a) as probas só se poden realizar
-
nunha parte reducida da poboación,
por exemplo, na de alto risco;
-
e b) o número de probas por persoa
tense que manter reducido ao mínimo.
-
Mais non sería beneficioso
-
realizar a proba en grupos
máis grandes de xente,
-
con máis frecuencia e durante un período
maior para cada individuo?
-
Especialmente o último daría acceso
a algo moi valioso
-
chamado datos lonxitudinais.
-
Os datos lonxitudinais son un conxunto
de datos que monitorizan o mesmo paciente
-
ó longo de moitos meses ou anos.
-
Actualmente, as decisións médicas adoitan
basearse nun conxunto limitado de datos,
-
onde só hai dispoñible unha ollada
ó historial médico dun paciente
-
para a toma de decisións.
-
Neste caso,
-
as anomalías detéctanse normalmente
-
comparando o perfil sanitario dun paciente
-
co perfil sanitario medio
dunha poboación de referencia.
-
Os datos lonxitudinais abrirían
unha nova dimensión
-
e permitirían detectar anomalías
-
baseándose no propio historial médico
dun paciente.
-
Isto abrirá o camiño
para un tratamento personalizado.
-
Soa bastante ben, non?
-
Agora teredes unha pregunta
que será máis ou menos así:
-
"Se a tecnoloxía é tan boa como di,
por que non se utiliza na actualidade?"
-
E a única resposta que vos podo dar é:
-
non todo é tan fácil como soa.
-
Hai desafíos técnicos, por exemplo.
-
Está a necesidade de sensores
extremadamente fiables
-
que poidan detectar mesturas
de compostos orgánicos volátiles
-
coa suficiente reproducibilidade.
-
E outro desafío técnico é este:
-
Como tomar mostras do alento de alguén
de xeito tan definido
-
para que o propio proceso de mostraxe
-
non altere o resultado da análise?
-
E está a necesidade de información.
-
A análise do alento precisa ser validada
en ensaios clínicos,
-
e hai que recoller suficientes datos
-
para que as condicións individuais
poidan medirse con respecto ós estándares.
-
A análise do alento só pode funcionar
-
se se pode xerar un gran conxunto de datos
-
e facelo accesible ao uso xeral.
-
Se a análise do alento
cumpre as expectativas,
-
é unha tecnoloxía que de verdade
nos podería axudar
-
a transformar o noso sistema sanitario;
-
transformalo dun sistema reactivo
-
no que o tratamento o poñen en marcha
os síntomas de enfermidade
-
a un sistema proactivo,
-
no que a detección de enfermidades,
o diagnóstico e o tratamento
-
poden ocorrer nun estadio inicial,
-
moito antes de que se dean os síntomas.
-
Isto lévame ó último punto,
e é un fundamental.
-
Que é exactamente unha enfermidade?
-
Imaxinade que a análise do alento
poida ser comercializada como digo,
-
e a detección anticipada fose rutineira.
-
O problema que queda é, de feito,
un problema
-
ó que debe enfrontarse
calquera medida de prevención
-
porque, para moitas enfermidades,
-
é á miúdo imposible predicir
con suficiente seguridade
-
se unha enfermidade chegaría
a causar síntomas
-
ou poñer a vida dunha persoa en perigo.
-
Isto é o sobrediagnóstico,
-
e leva a un dilema.
-
Se se identifica unha enfermidade,
-
poderías elixir non tratala
-
porque hai una probabilidade
de que nunca a vaias sufrir.
-
Pero canto sufrirías
-
soamente sabendo que tes unha enfermidade
potencialmente mortal?
-
E non te arrepentirías
de que se detectase a enfermidade
-
en primeiro lugar?
-
A segunda opción é someterse
a un tratamento anticipado
-
coa esperanza de curala.
-
Mais normalmente isto provocaría
efectos secundarios.
-
Para ser precisos:
-
o maior problema non é o sobrediagnóstico,
-
é o sobretratamento,
-
porque non todas as enfermidades
teñen que tratarse ao momento
-
só porque haxa un tratamento dispoñible.
-
A crecente adopción
de exames rutineiros
-
implicará a cuestión:
-
a que chamamos “enfermidade”,
que pode xustificar o seu tratamento,
-
e que é unha “anomalía” que non debería
ser motivo de preocupación?
-
Teño a esperanza de que as probas
rutineiras usando a análise do alento
-
acheguen suficientes datos
e mellor comprensión
-
para que nalgún momento,
poidamos romper este dilema
-
e predicir con suficiente seguridade
-
se tratar e cando nun estadio inicial.
-
O noso alento e a mestura de compostos
orgánicos volátiles que exhalamos
-
conteñen gran cantidade de información
sobre a nosa condición fisiolóxica.
-
Co que sabemos hoxe,
só rozamos a superficie.
-
Canta máis información e perfís de alento
recollamos en toda a poboación,
-
incluíndo todo tipo de xénero, idade,
orixe e estilo de vida,
-
maior será o poder da análise do alento.
-
E, co tempo, esta podería proporcionar
unha potente ferramenta
-
non só para detectar proactivamente
enfermidades específicas
-
senón tamén para predicilas
e finalmente previlas.
-
E esta debería ser motivación suficiente
-
para aproveitar as oportunidades e
desafíos
-
que pode presentar a análise do alento,
-
incluso para a xente que non é
hipocondríaca a media xornada coma min.
-
Grazas.
-
(Aplausos)
anglès [en]
àrab [ar]
grec [el]