Nanopartiküller kanser tedavisini nasıl değiştirebilir?
-
0:01 - 0:06Bu yılın Nisan ayında,
bir pazar öğleden sonrasıydı. -
0:06 - 0:09Telefonum çalıyordu, açtığımda ise
-
0:10 - 0:12telefondaki ses, "Ben Rebecca.
-
0:13 - 0:18Seni cenazeme davet etmek için
arıyorum." dedi. -
0:18 - 0:22"Rebecca, neden bahsediyorsun?" dedim.
-
0:22 - 0:27"Joy, arkadaşım olarak
gitmeme izin vermelisin. -
0:27 - 0:28Vaktim doldu." dedi.
-
0:30 - 0:32Ertesi gün, ölmüştü.
-
0:34 - 0:37Rebecca öldüğünde 31 yaşındaydı.
-
0:38 - 0:42Meme kanseri ile 8 yıl mücadele etti.
-
0:42 - 0:43Hastalığı 3 kez tekrarladı.
-
0:44 - 0:46Onu yarı yolda bıraktım.
-
0:47 - 0:49Bilim dünyası onu yarı yolda bıraktı.
-
0:50 - 0:52Tıp dünyası onu yarı yolda bıraktı.
-
0:53 - 0:55Yalnızca onu da değil.
-
0:56 - 0:58Her beş saniyede bir,
-
0:58 - 1:00bir kişi kanser yüzünden
hayatını kaybediyor. -
1:01 - 1:06Bugün, tıbbi araştırmacılar olarak
-
1:06 - 1:09kendimizi, Rebecca ve onun gibi hastaların
-
1:09 - 1:12yüzüstü bıraktığımız
son hastalardan olmasına adadık. -
1:13 - 1:17ABD hükûmeti 1970'lerden beri
hastaların hayatını kurtarmada -
1:17 - 1:20kısıtlı ilerleme gösteren
bazı kanser türleri üzerine -
1:20 - 1:24yapılan araştırmalar için
100 milyar dolardan fazla para harcadı. -
1:24 - 1:28Özellikle bazı kötü huylu
kanser türleri için. -
1:29 - 1:31Bir değişime ihtiyacımız var.
-
1:31 - 1:35Çünkü açıkça, şu ana kadar
yaptığımız şeyler bir işe yaramıyor. -
1:37 - 1:40Tıpta yaptığımız şey ise
sanki kanser büyük bir yangınmış gibi -
1:40 - 1:42itfaiyeciler yollamak.
-
1:43 - 1:45Bu itfaiyeciler ise
kanser ilaçları oluyor. -
1:46 - 1:50Ama onları itfaiye aracı olmadan,
-
1:50 - 1:55ulaşım, merdiven ve gerekli ekipmanları
tedarik etmeden yolluyoruz. -
1:57 - 2:03Bu itfaiyecilerin yüzde 99'undan
fazlası yangına hiç ulaşamıyor. -
2:04 - 2:09Kanser ilaçlarının yüzde 99'undan fazlası
asla tümöre ulaşamıyor. -
2:09 - 2:13Çünkü onları hedefledikleri yere götürecek
-
2:13 - 2:16ekipmanları ve ulaşım araçları yok.
-
2:18 - 2:22Anlaşılıyor ki bütün olay
konum, konum ve konum. -
2:22 - 2:23(Gülme sesleri)
-
2:23 - 2:27Yani onları doğru yere götürecek
bir itfaiye aracına ihtiyacımız var. -
2:28 - 2:33Buraya size, nanopartiküllerin itfaiye
araçları olduğunu anlatmak için geldim. -
2:33 - 2:37Kanser ilaçlarını
nanopartiküllere yükleyebiliriz. -
2:37 - 2:41Bu şekilde nanopartiküller
kanser ilacını -
2:41 - 2:47tümörün kalbine götürecek, taşıma aracı
ve gerekli ekipman görevi görebilirler. -
2:48 - 2:50Peki nanopartikül nedir
-
2:50 - 2:53ve nano boyutta olmak ne anlama geliyor?
-
2:54 - 2:59Birçok farklı materyalden yapılmış
birçok farklı nanopartikül vardır. -
2:59 - 3:02Metal bazlı nanopartiküller
-
3:02 - 3:05ya da yağ bazlı nanopartiküller gibi.
-
3:05 - 3:09Fakat nano boyutun ne demek olduğunu
daha iyi resmedebilmek adına -
3:09 - 3:13bir saç telimi aldım
ve mikroskoba yerleştirdim. -
3:14 - 3:16Çok ince bir saçım var,
-
3:16 - 3:21yaklaşık 40.000 nanometre çapında.
-
3:21 - 3:24Bu şu anlama geliyor,
400 adet nanoparçacığı alıp -
3:24 - 3:31üst üste koyarsak tek bir saç telinin
kalınlığına anca ulaşabiliyoruz. -
3:32 - 3:37Kanser ve diğer hastalıklarla
savaşmak için Jacksonville, Mayo Clinic'te -
3:37 - 3:40bir nanopartikül laboratuvarı yönetiyorum.
-
3:40 - 3:41Mayo Clinic'te,
-
3:41 - 3:45araştırmalarımızı destekleyen
hibeler ve cömert bağışlar sayesinde -
3:45 - 3:50hastalar için gerçekten
fark yaratacak ekipmanlarımız var. -
3:52 - 3:57Peki bu nanopartiküller,
ilaçları tümöre nasıl ulaştırıyor? -
3:58 - 4:01Geniş bir alet çantaları var.
-
4:02 - 4:08Nanopartiküller olmadan kanser ilaçları
böbrekler tarafından kolayca atılıyorlar. -
4:08 - 4:10Çünkü çok küçükler.
-
4:10 - 4:12Elekte su taşımak gibi bir şey yani.
-
4:13 - 4:16Tümöre ulaşacak yeterli vakitleri yok.
-
4:16 - 4:18Burada bunun bir resmini görüyoruz.
-
4:18 - 4:22İtfaiyecilerimiz yani kanser ilaçları,
kanda dolaşıyorlar -
4:22 - 4:27ancak hızlıca vücuttan atılıyorlar
ve tümörün içine ulaşamamış oluyorlar. -
4:28 - 4:33Fakat bu kanser ilaçlarını
nanopartiküllerin içine yerleştirirsek -
4:33 - 4:37vücuttan atılmayacaklar
çünkü nanopartiküller fazla büyük -
4:38 - 4:41ve kanda dolaşmaya devam edecekler.
-
4:41 - 4:44Tümörü bulmak için daha fazla
zamanları olacak. -
4:44 - 4:47Burada kanser ilacını, itfaiyecileri
-
4:47 - 4:50itfaiye aracı, yani
nanopartiküllerin içinde görüyoruz. -
4:50 - 4:54Kanda dolaşıyorlar, vücuttan atılmıyorlar
-
4:54 - 4:57ve gerçekten tümöre ulaşıyorlar.
-
4:59 - 5:02Peki nanopartiküller
başka neler yapabiliyor? -
5:03 - 5:08Kanser ilaçlarını vücutta
yok olmaya karşı koruyorlar. -
5:08 - 5:12Kandaki enzimler
nedeniyle çabucak yok olan -
5:12 - 5:15çok önemli ancak hassas bazı ilaçlar var.
-
5:15 - 5:21Eğer nanopartikül koruması olmazsa
görevlerini yapamazlar. -
5:22 - 5:25Nanopartiküllerin bir diğer özelliği ise
-
5:25 - 5:31tümöre birebir uyan
ve ona parmaklarıyla tutunan -
5:31 - 5:33küçük ellere benzeyen yüzey uzantılarıdır.
-
5:33 - 5:37Yani nanopartiküller kanda dolaşırken
kanser hücrelerine tutunarak -
5:37 - 5:41işlerini yapabilmeleri için
kanser ilaçlarına zaman kazandırabilirler. -
5:42 - 5:46Bunlar, nanopartiküllerin
pek çok işlevinden sadece birkaçı. -
5:47 - 5:48Bugün, kanser için
-
5:48 - 5:52klinik olarak onaylanmış
10'dan fazla nanopartikül, -
5:52 - 5:55dünyanın her yerinde hastalara sunuluyor.
-
5:56 - 6:00Ancak hâlâ, Rebecca gibi
kaybettiğimiz hastalarımız var. -
6:01 - 6:05Peki onaylanmış olan
nanopartiküllerin getirdiği -
6:05 - 6:08zorluklar ve kısıtlamalar neler?
-
6:10 - 6:13Büyük bir zorluk karaciğer.
-
6:13 - 6:16Çünkü karaciğer vücudun
filtrasyon sistemidir. -
6:16 - 6:20Virüsler, bakteriler
hatta nanopartiküller gibi -
6:20 - 6:24yabancı cisimleri algılar ve yok eder.
-
6:24 - 6:28Ayrıca karaciğerdeki bağışıklık hücreleri
nanopartikülleri yiyerek -
6:28 - 6:31onların tümöre ulaşmalarını engeller.
-
6:33 - 6:37Burada, böbreklerin
artık bir sorun teşkil etmediği -
6:37 - 6:40fakat itfaiye araçlarının,
yani nanopartiküllerin -
6:40 - 6:46karaciğerde takıldığı ve çok daha azının
tümöre ulaştığı bir resim görüyoruz. -
6:47 - 6:50Gelecek nesil nanopartikülleri
daha da geliştirebilmek için -
6:50 - 6:55karaciğerdeki bağışıklık hücrelerini
geçici olarak devre dışı bırakabiliriz. -
6:55 - 6:58Peki bu hücreleri nasıl
devre dışı bırakabiliriz? -
6:58 - 7:03Bağışıklık hücrelerinin, nanopartikülleri
yemelerini engellemede işe yarayabilecek -
7:03 - 7:09başka belirtiler için
klinik olarak onaylı ilaçları inceledik. -
7:10 - 7:14Ve beklenmedik bir şekilde,
klinik öncesi çalışmalarımızdan birinde -
7:14 - 7:1870 yıllık bir sıtma ilacının
bağışıklık hücrelerinin, -
7:18 - 7:23nanopartikülleri yemesine
engel olduğunu bulduk. -
7:23 - 7:25Böylece karaciğerden kaçabilecekler
-
7:25 - 7:29ve tümöre giden yolculuklarına
devam edebilecekler. -
7:31 - 7:34Burada, karaciğerin
engellendiğini görüyoruz. -
7:34 - 7:38Nanopartiküller, karaciğer yerine
tümörün içine gidebiliyorlar. -
7:39 - 7:46Bazen, bilimde beklenmedik bağlantılar
yeni çözümlere yol açabilir. -
7:48 - 7:54Nanopartiküllerin karaciğere takılmasını
engelleyen bir diğer strateji ise -
7:54 - 7:57vücudun kendine ait
nanopartiküllerini kullanmaktır. -
7:57 - 7:59Evet sürpriz, sürpriz!
-
7:59 - 8:06Siz, siz ve siz, hepimizin vücudunda
nanopartiküller dolaşıyor. -
8:06 - 8:09Ve vücudumuzun bir parçası oldukları için
-
8:09 - 8:13karaciğer onları yabancı olarak
tanımlamaya daha az meyilli. -
8:15 - 8:19Bu biyolojik nanopartiküller;
-
8:19 - 8:22tükürükte, kanda, idrarda
ve pankreas sıvısında bulunabilir. -
8:22 - 8:24Onları vücudumuzdan alıp
-
8:24 - 8:28kanser ilaçları için
itfaiye araçları olarak kullanabiliriz. -
8:29 - 8:30Böylelikle
-
8:30 - 8:33karaciğerdeki bağışıklık hücreleri
biyolojik nanoparçaları yemeye -
8:33 - 8:35daha az meyilli olur.
-
8:36 - 8:39Bu nedenle karaciğeri kandırmak için
-
8:39 - 8:41Truva Atı benzeri
bir konsept kullanıyoruz. -
8:41 - 8:45Burada kanda dolaşan
biyolojik nanopartikülleri görüyoruz. -
8:45 - 8:49Karaciğer tarafından fark edilmiyorlar
ve tümöre ulaşabiliyorlar. -
8:51 - 8:57Gelecekte, kanser ilaçlarının
yanlış bölgede bulunmalarını engelleyerek, -
8:58 - 9:03doğanın kendi nanopartiküllerinden
kanser ilacı teslimatı için faydalanmak, -
9:03 - 9:06yan etkileri azaltmak
ve hayat kurtarmak istiyoruz. -
9:08 - 9:10Ancak büyük bir sorunla karşı karşıyayız.
-
9:10 - 9:17Büyük miktarda nanopartikül,
hasar vermeden nasıl izole edilebilir? -
9:19 - 9:22Bunu yapabilmek için
laboratuvarım bir yöntem geliştirdi. -
9:22 - 9:26Vücuttan alınan
büyük miktarda sıvıyı işleyerek -
9:26 - 9:31biyolojik nanopartiküllerin
yüksek konsantrasyonda -
9:31 - 9:34ve yüksek kalitede
formülasyonlarını üretebiliriz. -
9:34 - 9:38Bu nanopartiküller
henüz klinik kullanımda değil. -
9:38 - 9:44Çünkü laboratuvardan
ecza dolabınıza bir şey koymak -
9:44 - 9:46ortalama 12 yıl sürüyor.
-
9:48 - 9:54Ve bu, hayatını bu mücadeleye adamış
bilim insanları ve doktorlardan oluşan -
9:54 - 9:59bir ekibin birlikte çalışmasını
gerektiren bir zorluk. -
10:00 - 10:05Hastalardan aldığımız ilham sayesinde
çalışmaya devam ediyoruz. -
10:06 - 10:10İnanıyorum ki bu nano ilaçlar üzerinde
çalışmaya devam edersek -
10:10 - 10:14sağlıklı organlara
verilen hasarı azaltmayı, -
10:14 - 10:15yaşam kalitesini artırmayı
-
10:15 - 10:18ve gelecekteki hastaları
kurtarmayı başarabiliriz. -
10:20 - 10:23Öyle zannediyorum ki
-
10:23 - 10:28bu tedaviler Rebecca için de
ulaşılabilir olsaydı -
10:28 - 10:31ondan gelen o arama, o davet,
-
10:33 - 10:34cenazesi için değil de
-
10:34 - 10:35düğünü için olabilirdi.
-
10:35 - 10:37Teşekkür ederim.
-
10:37 - 10:40(Alkış sesleri)
- Title:
- Nanopartiküller kanser tedavisini nasıl değiştirebilir?
- Speaker:
- Joy Wolfram
- Description:
-
Kanser ilaçlarının yüzde doksan dokuzu, görevini yapacak vakit bulamadan vücuttan atılarak tümörlere ulaşamıyor. Hayat kurtaran bu ilaçları, daha iyi nasıl verebiliriz? Kanser araştırmacısı Joy Wolfram, nanoparçacıklar -- tümörlere ilaçları isabetli bir şekilde ulaştırmak üzere kullanılabilecek küçük parçacıklar -- üzerine yepyeni bir tıbbi araştırma paylaşıyor ve bunların kötü huylu hücrelere saldırmak üzere ilaçları vücutta nasıl daha uzun süre tutabileceğini açıklıyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 10:53
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for How nanoparticles could change the way we treat cancer | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for How nanoparticles could change the way we treat cancer | ||
Nevaz Mescioğlu accepted Turkish subtitles for How nanoparticles could change the way we treat cancer | ||
Nevaz Mescioğlu edited Turkish subtitles for How nanoparticles could change the way we treat cancer | ||
Burakhan Uçar edited Turkish subtitles for How nanoparticles could change the way we treat cancer | ||
Nevaz Mescioğlu declined Turkish subtitles for How nanoparticles could change the way we treat cancer | ||
Nevaz Mescioğlu edited Turkish subtitles for How nanoparticles could change the way we treat cancer | ||
Öner Deniz Aslan edited Turkish subtitles for How nanoparticles could change the way we treat cancer |