Een vrije wereld heeft satire nodig
-
0:01 - 0:07Ik was de laatste twintig jaar
politiek tekenaar op het wereldtoneel. -
0:07 - 0:11Hé, we hebben in die twintig jaar
een heleboel dingen zien gebeuren. -
0:12 - 0:15We zagen drie verschillende
katholieke pausen, -
0:15 - 0:19en we waren getuige van dat unieke moment:
-
0:19 - 0:22de verkiezing van een paus
op het Sint-Pietersplein -- -
0:22 - 0:26je weet wel, dat beetje witte rook ...
-
0:26 - 0:28en de officiële aankondiging.
-
0:28 - 0:31(Gelach)
-
0:31 - 0:33(Applaus)
-
0:37 - 0:41We zagen vier Amerikaanse presidenten.
-
0:41 - 0:42Obama, natuurlijk.
-
0:42 - 0:45Oh, Europeanen hielden van hem.
-
0:45 - 0:47Hij was een multilateralist.
-
0:47 - 0:48Hij begunstigde diplomatie.
-
0:48 - 0:51Hij wilde bevriend zijn met Iran.
-
0:51 - 0:53(Gelach)
-
0:58 - 0:59En toen ...
-
1:00 - 1:02De werkelijkheid bootste de karikatuur na
-
1:02 - 1:07toen Donald Trump de president
van de Verenigde Staten van Amerika werd. -
1:07 - 1:10(Gelach) (Applaus)
-
1:15 - 1:16Weet je ...
-
1:16 - 1:18Mensen komen naar ons toe en zeggen:
-
1:18 - 1:21'Het is te gemakkelijk
voor jullie cartoonisten. -
1:21 - 1:24Ik bedoel ... met mensen als Trump?'
-
1:24 - 1:26Nou, nee, het is niet makkelijk
-
1:26 - 1:30om een karikatuur te maken van een man
die zelf een karikatuur is. -
1:30 - 1:31(Gelach)
-
1:31 - 1:32Nee.
-
1:32 - 1:35(Applaus)
-
1:37 - 1:40Populisten zijn geen gemakkelijk
doelwit voor satire, -
1:40 - 1:42want de ene dag probeer je
ze vast te leggen -
1:42 - 1:44en de volgende dag overtreffen ze je.
-
1:44 - 1:45Bijvoorbeeld ...
-
1:45 - 1:47Zodra hij werd verkozen,
-
1:47 - 1:51probeerde ik de tweet te bedenken
die Trump op kerstavond zou sturen. -
1:51 - 1:53Dus deed ik dit, oké?
-
1:54 - 1:55En niet veel later ...
-
1:55 - 1:58(Gelach)
-
1:59 - 2:01En niet veel later tweette Trump dit.
-
2:03 - 2:05(Gelach)
-
2:08 - 2:10Het is hetzelfde!
-
2:10 - 2:12(Applaus)
-
2:13 - 2:15Dit is het tijdperk van de machthebbers.
-
2:15 - 2:20En aldra ontmoette Donald Trump
zijn persoonlijke held, -
2:20 - 2:21Vladimir Poetin.
-
2:21 - 2:24Zo verliep de eerste bijeenkomst.
-
2:25 - 2:28(Gelach)
-
2:29 - 2:32Ik zuig dit niet uit mijn duim.
-
2:32 - 2:36Na die eerste ontmoeting zei hij
dat ze overeenstemming hadden bereikt -
2:36 - 2:39over een gezamenlijke task force
voor cybersecurity. -
2:39 - 2:41Zo was het, als je het je goed herinnert.
-
2:41 - 2:46Oh, wie had de dingen kunnen bedenken
die we in deze twintig jaar zagen. -
2:46 - 2:50We zagen Groot-Brittannië
weglopen uit de Europese Unie. -
2:50 - 2:53(Gelach)
-
2:56 - 2:59In het Midden-Oosten
geloofden we een tijdje -
2:59 - 3:02in het democratische wonder
van de Arabische Lente. -
3:02 - 3:04We zagen dictators vallen,
-
3:04 - 3:06we zagen anderen blijven hangen.
-
3:06 - 3:09(Gelach)
-
3:09 - 3:13En dan is er die tijdloze
Kim-dynastie van Noord-Korea. -
3:13 - 3:16Deze jongens lijken rechtstreeks
uit Cartoon Network te komen. -
3:16 - 3:19Ik mocht twee van hen tekenen.
-
3:19 - 3:21Kim Jong-il, de vader ...
-
3:21 - 3:25Zijn overlijden, een aantal jaar geleden,
vormde een groot risico. -
3:25 - 3:27(Gelach)
-
3:28 - 3:30Dat was ...
-
3:30 - 3:32(Applaus)
-
3:35 - 3:40Daarna toonde de zoon, Kim Jong-un,
zich een waardige opvolger van de troon. -
3:40 - 3:43Hij is nu bevriend
met de Amerikaanse president. -
3:43 - 3:47Ze ontmoeten elkaar de hele tijd
en ze praten als vrienden. -
3:48 - 3:51(Gelach)
-
3:54 - 3:56Moeten we verbaasd zijn
-
3:56 - 3:58dat we in een wereld leven
-
3:58 - 4:00die wordt geregeerd door egomaniakken?
-
4:01 - 4:04Wat als ze nu eens gewoon
een weerspiegeling van onszelf waren? -
4:04 - 4:06Ik bedoel, kijk naar ons, ieder van ons.
-
4:07 - 4:09(Gelach)
-
4:10 - 4:13Ja, we houden van onze smartphones;
-
4:13 - 4:15we houden van onze selfies;
-
4:15 - 4:17we houden van onszelf.
-
4:17 - 4:21En dankzij Facebook
hebben we veel vrienden -
4:21 - 4:23over de hele wereld.
-
4:23 - 4:25Mark Zuckerberg is onze vriend.
-
4:26 - 4:28(Gelach)
-
4:31 - 4:34Weet je, hij en zijn collega's
in Silicon Valley -
4:34 - 4:37zijn de koningen en de keizers
-
4:37 - 4:38van onze tijd.
-
4:39 - 4:43Laten zien dat de keizer
geen kleren heeft, -
4:43 - 4:46dat is toch de taak van de satire?
-
4:46 - 4:47De macht de waarheid vertellen.
-
4:47 - 4:51Dit is altijd de historische rol geweest
van politieke cartoons. -
4:51 - 4:53In de jaren 1830,
-
4:53 - 4:56in het postrevolutionaire Frankrijk
onder koning Lodewijk Filips I, -
4:56 - 5:01vochten journalisten en karikaturisten
hard voor de vrijheid van de pers. -
5:02 - 5:03Ze werden gevangengezet en beboet,
-
5:03 - 5:05maar ze kregen de overhand.
-
5:05 - 5:09En deze karikatuur
van de koning door Daumier -
5:09 - 5:11ging de vorst definiëren.
-
5:11 - 5:13Ze markeerde de geschiedenis.
-
5:13 - 5:19Ze werd het tijdloze symbool
van satire dat zegevierde over autocratie. -
5:19 - 5:26Maar nu -- tweehonderd jaar na Daumier --
dreigen politieke cartoons te verdwijnen. -
5:28 - 5:33Neem deze lege ruimte op de voorpagina
van de Turkse oppositiekrant ‘Cumhuriyet’. -
5:34 - 5:37Daar stond normaal gesproken
de cartoon van Musa Kart. -
5:37 - 5:42In 2018 werd Musa Kart veroordeeld
tot drie jaar gevangenis. -
5:42 - 5:44Wat had hij gedaan?
-
5:44 - 5:48Hij had politieke cartoons getekend
in het Turkije van Erdogan. -
5:48 - 5:52Cartoonisten uit Venezuela,
Rusland en Syrië -
5:52 - 5:54werden gedwongen in ballingschap te gaan.
-
5:55 - 5:56Kijk naar dit beeld.
-
5:58 - 6:00Het lijkt zo onschuldig, toch?
-
6:01 - 6:03Toch is het zo provocerend.
-
6:03 - 6:05Toen hij dit beeld postte,
-
6:05 - 6:06wist Hani Abbas
-
6:06 - 6:08dat het zijn leven zou veranderen.
-
6:09 - 6:11Het was in 2012
-
6:11 - 6:13en de Syriërs gingen de straat op.
-
6:13 - 6:18Natuurlijk is de kleine rode bloem
het symbool van de Syrische revolutie. -
6:19 - 6:22Dus al snel zat het regime achter hem aan
-
6:22 - 6:23en moest hij het land ontvluchten.
-
6:24 - 6:25Een goede vriend van hem,
-
6:25 - 6:27cartoonist Akram Raslan,
-
6:27 - 6:29geraakte niet weg uit Syrië.
-
6:29 - 6:32Hij stierf door marteling.
-
6:35 - 6:41Een aantal van de beste cartoonisten
uit de Verenigde Staten van Amerika, -
6:41 - 6:44zoals Nick Anderson en Rob Rogers --
-
6:44 - 6:47dit is een cartoon van Rob --
-
6:47 - 6:48verloor onlangs zijn baan
-
6:48 - 6:53omdat uitgevers hun werk
te kritisch tegenover Trump vonden. -
6:54 - 6:57De Canadese cartoonist Michael de Adder
overkwam precies hetzelfde. -
6:58 - 7:00Hé, misschien moeten we
ons zorgen gaan maken. -
7:01 - 7:04Politieke cartoons
kwamen op met de democratie -
7:04 - 7:07en ze worden bedreigd
als de vrijheid dat wordt. -
7:07 - 7:09Weet je, door de jaren heen
-
7:09 - 7:14heeft Kofi Annan met initiatieven zoals
de Cartooning for Peace Foundation ... -
7:14 - 7:18Het is niet zeer bekend dat hij
de erevoorzitter van onze stichting was, -
7:18 - 7:21wijlen Kofi Annan, de Nobelprijswinnaar.
-
7:21 - 7:23Hij was een groot verdediger van cartoons.
-
7:23 - 7:28En in het bestuur van de Association
of American Editorial Cartoonists -
7:28 - 7:29hebben we gepleit
-
7:29 - 7:35voor gevangen gezette, bedreigde,
ontslagen, verbannen cartoonisten. -
7:35 - 7:39Maar ik heb nog nooit een geval gezien
van iemand die zijn baan verloor -
7:39 - 7:41vanwege een cartoon die niet van hem was.
-
7:42 - 7:43Nou, dat overkwam mij.
-
7:45 - 7:47De laatste twintig jaar zat ik
-
7:47 - 7:50bij de International Herald Tribune
en de New York Times. -
7:51 - 7:52Toen gebeurde er iets.
-
7:53 - 7:56In april 2019
-
7:56 - 7:59werd een cartoon door een beroemde
Portugese cartoonist, -
7:59 - 8:03die voor het eerst werd gepubliceerd
in de krant El Expresso in Lissabon, -
8:03 - 8:05opgepikt door een redacteur
bij de New York Times -
8:05 - 8:08en herdrukt in de internationale edities.
-
8:10 - 8:11Er barstte een storm van kritiek los.
-
8:11 - 8:14Het werd antisemitisch genoemd,
-
8:14 - 8:17veroorzaakte wijdvebreide woede,
-
8:17 - 8:18verontschuldigingen
-
8:18 - 8:21en pogingen van de Times
om reputatieschade te beperken. -
8:21 - 8:24Een maand later vertelde mijn redacteur me
-
8:24 - 8:28dat ze helemaal stopten
met politieke cartoons. -
8:29 - 8:33Dus we konden, en we moesten,
een discussie hebben over die cartoon. -
8:34 - 8:38Sommige mensen hadden associaties
met de ergste antisemitische propaganda. -
8:38 - 8:40Anderen, waaronder Israëliërs, zeiden:
-
8:40 - 8:43'nee, het is gewoon
een harde kritiek op Trump -
8:43 - 8:46die wordt weergegeven als blind
de eerste minister van Israël volgend.' -
8:47 - 8:48Ik heb problemen met deze cartoon,
-
8:48 - 8:52maar die discussie vond niet plaats
bij de New York Times. -
8:52 - 8:55Onder druk namen ze de gemakkelijkste weg:
-
8:55 - 8:59om geen problemen meer
met politieke cartoons te hebben, -
8:59 - 9:01stoppen we er helemaal mee.
-
9:02 - 9:04Hé, dat is nieuw.
-
9:04 - 9:07Vonden we zonet
de preventieve zelfcensuur uit? -
9:09 - 9:12Ik denk dat dit
omvangrijker is dan cartoons. -
9:12 - 9:14Dit gaat over opinie en journalistiek.
-
9:14 - 9:17Dit gaat uiteindelijk over de democratie.
-
9:19 - 9:21We leven nu in een wereld
-
9:21 - 9:24waar de moraalridders
zich op social media verzamelen -
9:24 - 9:26en stormenderhand opkomen.
-
9:27 - 9:30De meest verontwaardigde stemmen
zetten meestal de toon -
9:30 - 9:32en de woedende menigte volgt.
-
9:33 - 9:35Deze socialmediabendes,
-
9:35 - 9:38soms aangevuurd door belangengroepen,
-
9:38 - 9:41vallen de redacties aan
in een overweldigende klap. -
9:42 - 9:46Ze laten uitgevers en redacteuren
in paniek tegenmaatregelen nemen. -
9:46 - 9:51Dat laat geen ruimte
voor zinvolle discussies. -
9:51 - 9:55Twitter is een plaats voor woede,
niet voor discussie. -
9:57 - 9:58En weet je wat?
-
9:58 - 10:00Iemand beschreef vrij goed
-
10:00 - 10:03onze menselijke conditie
in deze rumoerige tijd. -
10:03 - 10:04Weet je wie?
-
10:05 - 10:07Shakespeare, 400 jaar geleden.
-
10:09 - 10:10Dit spreekt mij aan.
-
10:10 - 10:13Shakespeare is nog steeds
erg relevant, of niet soms? -
10:13 - 10:15Maar de wereld is ietwat veranderd.
-
10:15 - 10:18(Gelach)
-
10:18 - 10:19Het is waar.
-
10:19 - 10:22(Applaus)
-
10:25 - 10:29Social media zijn zowel een zegen
als een vloek voor cartoons. -
10:29 - 10:31Dit is het tijdperk van het beeld,
-
10:31 - 10:34dus het wordt gedeeld en gaat viraal,
-
10:34 - 10:37maar dat maakt het ook
een eersterangs doelwit. -
10:38 - 10:41Steeds vaker is de cartoon
niet het doelwit, -
10:41 - 10:43maar het medium dat hem publiceerde.
-
10:44 - 10:49Die relatie tussen traditionele media
en social media is merkwaardig. -
10:50 - 10:53Aan de ene kant heb je
het tijdrovende proces -
10:53 - 10:55van informatie, controle, dataverwerking.
-
10:55 - 10:58Aan de andere kant
is het, ronduit gezegd, een open buffet -
10:58 - 11:01voor geruchten, meningen, emoties,
-
11:01 - 11:03versterkt door algoritmen.
-
11:05 - 11:11Zelfs kwaliteitskranten bootsen de codes
van sociale netwerken na op hun websites. -
11:11 - 11:14Ze benadrukken de tien meest gelezen
en de tien meest gedeelde verhalen. -
11:15 - 11:19Ze zouden de tien belangrijkste verhalen
naar voren moeten halen. -
11:19 - 11:22(Applaus)
-
11:28 - 11:33De media moeten zich niet
door social media laten intimideren -
11:33 - 11:37en redacteuren moeten ophouden
met bang te zijn van de boze menigte. -
11:38 - 11:41(Applaus)
-
11:45 - 11:49We gaan er geen waarschuwingen op zetten
zoals op sigarettenpakjes, toch? -
11:49 - 11:51(Gelach)
-
11:51 - 11:52Kom nou.
-
11:54 - 11:59Politieke cartoons zijn bedoeld
om te provoceren, net als opinies. -
11:59 - 12:03Maar bovenal zijn ze bedoeld
om je te laten nadenken. -
12:03 - 12:04Je voelt je gekwetst?
-
12:04 - 12:05Gewoon laten gaan.
-
12:05 - 12:07Je vindt het niet leuk?
-
12:07 - 12:09Kijk de andere kant op.
-
12:10 - 12:14Vrijheid van expressie
is niet onverenigbaar met dialoog -
12:14 - 12:16en naar elkaar luisteren.
-
12:16 - 12:19Maar het is niet verenigbaar
met onverdraagzaamheid. -
12:20 - 12:23(Applaus)
-
12:26 - 12:33Laten we niet onze eigen censors worden
in naam van de politieke correctheid. -
12:33 - 12:35We moeten opstaan en terugduwen,
-
12:35 - 12:38want als we dat niet doen,
worden we morgen wakker -
12:38 - 12:40in een gesaneerde wereld,
-
12:40 - 12:44waar elke vorm van satire
en politieke cartoons onmogelijk wordt. -
12:44 - 12:50Want als politieke druk
toegeeft aan politieke correctheid, -
12:50 - 12:52vergaat de vrijheid van meningsuiting.
-
12:53 - 12:56(Applaus)
-
12:57 - 13:01Herinner je je januari 2015?
-
13:02 - 13:07Door het bloedbad
onder journalisten en cartoonisten -
13:07 - 13:09bij Charlie Hebdo in Parijs
-
13:09 - 13:15leerden we de meest extreme vorm
van censuur kennen: -
13:15 - 13:16moord.
-
13:16 - 13:18Denk eraan hoe het voelde.
-
13:19 - 13:22Wat je ook dacht
van dat satirische tijdschrift, -
13:22 - 13:26wat je ook voelde
bij die bepaalde cartoons, -
13:26 - 13:31we voelden allemaal dat er iets
fundamenteels op het spel stond, -
13:31 - 13:33dat de burgers van vrije samenlevingen --
-
13:33 - 13:35eigenlijk, burgers van elke samenleving --
-
13:35 - 13:39humor net zo hard nodig hebben
als de lucht die we inademen. -
13:40 - 13:43Dat is de reden waarom de extremisten,
-
13:43 - 13:44de dictators,
-
13:44 - 13:45de autocraten
-
13:45 - 13:48en eigenlijk alle ideologen van de wereld
-
13:48 - 13:50geen humor verdragen.
-
13:52 - 13:55In de krankzinnige wereld
waarin we nu leven, -
13:55 - 13:58hebben we politieke cartoons
meer dan ooit nodig. -
13:59 - 14:01En hebben we humor nodig.
-
14:01 - 14:02(Applaus)
-
14:02 - 14:03Dank je.
-
14:03 - 14:06(Applaus)
- Title:
- Een vrije wereld heeft satire nodig
- Speaker:
- Patrick Chappatte
- Description:
-
We hebben humor nodig zoals we de lucht die we inademen nodig hebben, zegt cartoonist Patrick Chappatte. In een toespraak geïllustreerd met hoogtepunten uit een carrière besteed aan het doorlichten van alles, van dictators en ideologen tot selfies en socialmedia-mobs, voert Chappatte een klinkend, vaak hilarisch betoog voor de noodzaak van satire. "Politieke cartoons ontstaan samen met democratie en ze worden bedreigd als de vrijheid dat is", zegt hij.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 14:29
Oeds Eilander approved Dutch subtitles for A free world needs satire | ||
Oeds Eilander accepted Dutch subtitles for A free world needs satire | ||
Oeds Eilander edited Dutch subtitles for A free world needs satire | ||
Rik Delaet edited Dutch subtitles for A free world needs satire | ||
Oeds Eilander declined Dutch subtitles for A free world needs satire | ||
Oeds Eilander edited Dutch subtitles for A free world needs satire | ||
Oeds Eilander edited Dutch subtitles for A free world needs satire | ||
Oeds Eilander edited Dutch subtitles for A free world needs satire |