Showing Revision 6 created 12/19/2019 by Cihan Ekmekçi.

1. Títol:
   Tarihteki "en kötü" rahibe - Theresa A. Yugar
2. Descripció:

   Tüm dersi görüntülemek için: //ed.ted.com/lessons/history-s-worst-nun-theresa-a-yugar

   Juana Ramírez de Asbaje, saygın ilahıyatçılar, hukukçular ve matematikçilerden oluşan bir jüri heyetinin önüne oturdu. Sorabildikleri en zor soruları sorarak Juana'nın bilgisini test etmek için davet edildiler. Juana, karmaşık denklemlerden felsefik sorgulara her türlü soruyu başarıyla cevapladı. Bu etkileyici kadın kimdir? Theeresa Yugar, Meksikalı şair ve alimin hayatını detaylı bir şekilde anlatıyor.

   Ders: Theresa A. Yugar, video Wow-How Studio tarafından hazırlanmıştır.

3. Speaker:
   Theresa A. Yugar
4. 6826 0:07 - 0:11
   Juana Ramírez de Asbaje,
   saygın ilahıyatçılar, hukukçular
5. 10924 0:11 - 0:14
   ve matematikçilerden oluşan
   bir jüri heyetinin önüne oturdu.
6. 14254 0:14 - 0:18
   Yeni İspanya kral naibi onları,
   sorabildikleri en zor soruları sorarak
7. 18288 0:18 - 0:21
   genç kadının bilgisini
   ölçmeleri için davet etti.
8. 21478 0:21 - 0:24
   Juana, karmaşık denklemlerden
9. 24408 0:24 - 0:28
   felsefik sorgulara her türlü
   soruyu başarıyla cevapladı.
10. 28118 0:28 - 0:30
    Gözlemciler daha sonra sahneyi;
11. 29928 0:30 - 0:34
    "bir kraliyet savaş gemisinin birkaç
    kanoyu savuşturmasına" benzetecektir.
12. 33628 0:34 - 0:38
    Bu sorguya maruz kalan kadın
    17. yüzyılın ortalarında doğdu.

    ¶

13. 38225 0:38 - 0:43
    O zamanlar Meksika bir asırdan
    fazladır İspanyol kolonisiydi;
14. 42708 0:43 - 0:46
    karmaşık ve katmanlı bir
    sınıf sistemine öncülük ediyordu.
15. 46118 0:46 - 0:49
    Juana'nın anneannesi ve dedesi
    İspanya'da doğmuştu,
16. 49018 0:49 - 0:52
    bu da onları Meksika'nın en
    saygıdeğer sınıfının üyesi yapıyordu.
17. 52448 0:52 - 0:57
    Ancak Juana gayri meşru doğmuştu
    ve İspanyol ordusunda yüzbaşı olan babası;
18. 57317 0:57 - 1:01
    annsesi Doña Isabel'i, Juana ve
    kız kardeşleriyle tek başına bırakmıştı.
19. 62277 1:02 - 1:05
    Neyse ki dedesinin orta halli serveti,
20. 64905 1:05 - 1:07
    aileye rahat bir yaşam sağladı.
21. 67205 1:07 - 1:11
    Doña Isabel, okuma yazma bilmemesine
    ve zamanın kadın nefretine rağmen,
22. 70815 1:11 - 1:14
    babasının iki mülkünü başarıyla yöneterek
23. 73905 1:14 - 1:17
    kızları için güçlü bir örnek oluşturdu.
24. 77605 1:18 - 1:22
    Muhtemelen bu örnek Juana'nın hayat boyu
    kendine güvenmesine ilham verdi.

    ¶

25. 81892 1:22 - 1:26
    Üç yaşındayken, okula giden
    ablasını gizlice takip etti.
26. 85986 1:26 - 1:30
    Yüksek öğretimin sadece erkekler için
    olduğunu öğrendiğinde
27. 89606 1:30 - 1:33
    annesine kılık değiştirerek
    gitmek için yalvardı.
28. 92956 1:33 - 1:37
    Teklifi reddedilen Juana, teselliyi
    dedesinin özel kütüphanesinde buldu.
29. 97747 1:38 - 1:42
    Ergenlik çağının başında
    felsefi tartışmada,
30. 102195 1:42 - 1:45
    Latincede ve Aztek dili
    Nahuatide uzmanlaştı.
31. 105245 1:45 - 1:47
    Juana'nın erken gelişen zekası,

    ¶

32. 107315 1:47 - 1:50
    Meksika Şehri kraliyet
    mahkemesinin dikkatini çekti
33. 109865 1:50 - 1:52
    ve on altı yaşına geldiğinde
34. 111565 1:52 - 1:55
    kral naibi ve eşi, onu
    nedimeleri olarak aldı.
35. 115788 1:56 - 2:01
    Burada, senaryoları ve şiirleri mahkemeyi
    önce hayran bırakıp sonra öfkelendirdi.
36. 120668 2:01 - 2:04
    Provakatif şiiri Aptal Erkekler
    cinsiyetçi çifte standartları
37. 123788 2:04 - 2:06
    kötü bir şekilde eleştirdi,
    erkeklerin kadınları
38. 126408 2:06 - 2:11
    ahlaksızlıkla suçlayarak
    kadınları yozlaştırmalarını kınadı.
39. 130928 2:11 - 2:15
    Eseri tartışılmasına rağmen
    hayranlık uyandırdı
40. 134808 2:15 - 2:16
    ve birçok evlilik teklifi aldı.
41. 136478 2:16 - 2:20
    Fakat Juana evlilikten çok
    bilgiyle ilgiliydi.
42. 139618 2:20 - 2:22
    Zamanın ataerkil toplumunda
43. 142168 2:22 - 2:25
    bunu bulabileceği tek bir yer vardı.
44. 145048 2:25 - 2:29
    İspanyol Engizisyon Mahkemesi'nin
    hararetli etkisi altında olan Kilise,

    ¶

45. 149039 2:29 - 2:31
    Juana'ya bekar kalarak
46. 151179 2:31 - 2:34
    bağımsızlığını ve saygınlığını
    koruma imkanı sağladı.
47. 154659 2:35 - 2:39
    20 yaşında Santa Paula
    Hieroynmite Manastırı'na girdi
48. 159079 2:39 - 2:43
    ve yeni ismini aldı:
    Sor Juana Inés de la Cruz
49. 163409 2:43 - 2:48
    Yıllarca Sor Juana kilisenin
    değerli hazinesi olarak görüldü.

    ¶

50. 167651 2:48 - 2:52
    Dini müzik ve şiire ek olarak
    felsefe ve matematik hakkında
51. 172184 2:52 - 2:55
    dramalar, komediler ve eleştiriler yazdı.
52. 174604 2:55 - 2:56
    Çok büyük bir kütüphane oluşturdu
53. 176204 2:56 - 2:59
    ve bu kütüphane birçok seçkin
    alim tarafından ziyaret edildi.
54. 179244 2:59 - 3:02
    Manastırın hazinedarı
    ve arşivcisi olarak hizmet ederken
55. 182094 3:02 - 3:05
    aynı zamanda yeğeni
    ve kız kardeşlerinin geçimlerini,
56. 185174 3:05 - 3:08
    onlardan faydalanmaya çalışan
    erkeklere karşı korudu.
57. 187854 3:08 - 3:12
    Fakat açık sözlülüğü eninde sonunda
    bağışçılarıyla ters düşmesine sebep oldu.

    ¶

58. 192435 3:12 - 3:19
    1690'da bir piskopos Juana’nın saygın bir
    vaaza dair kişisel eleştirisini yayınladı.
59. 198889 3:19 - 3:22
    Yayınlanırken, Sor Juana'ya
    kendisini tartışmaya değil
60. 202439 3:22 - 3:25
    duaya adaması konusunda uyardı.
61. 205122 3:25 - 3:28
    Cevabı, eğer Tanrı
    kullanmalarını istemeseydi
62. 208062 3:28 - 3:30
    kadınlara zeka vermezdi oldu.
63. 210302 3:30 - 3:34
    Bu konuşma, Meksika
    Başpiskopusluğunun dikkatini çekti.
64. 214507 3:35 - 3:38
    Sor Juana'nın itibarı
    yavaşça elinden alındı,
65. 217907 3:38 - 3:41
    kitaplarını satmaya ve her şeyden
    vazgeçmeye zorlandı.
66. 220827 3:41 - 3:45
    Kısıtlamaya sinirli fakat kiliseden
    ayrılmaya niyetli olmayan Juana,
67. 224827 3:45 - 3:47
    buruk bir şekilde yeminini yeniledi.
68. 226867 3:47 - 3:50
    Son meydan okuma eyleminde kendi kanıyla:
69. 230047 3:50 - 3:53
    "Ben, aralarında en kötüsü"
    yazarak yemini imzaladı.
70. 233487 3:53 - 3:58
    İlimden yoksun bırakılan Sor Juana,
    hayır işlerine yönlendi

    ¶

71. 237661 3:58 - 4:03
    ve 1695'te kız kardeşlerine bakarken
    kaptığı bir hastalıktan dolayı öldü.
72. 243198 4:03 - 4:09
    Bugün Sor Juana Amerika'daki
    ilk feminist olarak kabul edilmektedir.
73. 248535 4:09 - 4:13
    Sayısız belgesel, roman
    ve operaya konu olup
74. 252741 4:13 - 4:16
    ayrıca 200'lük Meksika pesosunun
    yüzü olmuştur.
75. 255961 4:16 - 4:19
    Nobel ödüllü Octavio Paz'ın sözleriyle:
76. 259221 4:19 - 4:23
    "Sor Juana'nın çalışmalarının tarihin bir
    ürünü olduğunu söylemek yeterli değildir,
77. 263329 4:23 - 4:28
    tarihin de onun çalışmalarının bir
    ürünü olduğunu eklememiz gerekir."