Tarihteki "en kötü" rahibe - Theresa A. Yugar
-
0:07 - 0:11Juana Ramírez de Asbaje,
saygın ilahıyatçılar, hukukçular -
0:11 - 0:14ve matematikçilerden oluşan
bir jüri heyetinin önüne oturdu. -
0:14 - 0:18Yeni İspanya kral naibi onları,
sorabildikleri en zor soruları sorarak -
0:18 - 0:21genç kadının bilgisini
ölçmeleri için davet etti. -
0:21 - 0:24Juana, karmaşık denklemlerden
-
0:24 - 0:28felsefik sorgulara her türlü
soruyu başarıyla cevapladı. -
0:28 - 0:30Gözlemciler daha sonra sahneyi;
-
0:30 - 0:34"bir kraliyet savaş gemisinin birkaç
kanoyu savuşturmasına" benzetecektir. -
0:34 - 0:38Bu sorguya maruz kalan kadın
17. yüzyılın ortalarında doğdu. -
0:38 - 0:43O zamanlar Meksika bir asırdan
fazladır İspanyol kolonisiydi; -
0:43 - 0:46karmaşık ve katmanlı bir
sınıf sistemine öncülük ediyordu. -
0:46 - 0:49Juana'nın anneannesi ve dedesi
İspanya'da doğmuştu, -
0:49 - 0:52bu da onları Meksika'nın en
saygıdeğer sınıfının üyesi yapıyordu. -
0:52 - 0:57Ancak Juana gayri meşru doğmuştu
ve İspanyol ordusunda yüzbaşı olan babası; -
0:57 - 1:01annsesi Doña Isabel'i, Juana ve
kız kardeşleriyle tek başına bırakmıştı. -
1:02 - 1:05Neyse ki dedesinin orta halli serveti,
-
1:05 - 1:07aileye rahat bir yaşam sağladı.
-
1:07 - 1:11Doña Isabel, okuma yazma bilmemesine
ve zamanın kadın nefretine rağmen, -
1:11 - 1:14babasının iki mülkünü başarıyla yöneterek
-
1:14 - 1:17kızları için güçlü bir örnek oluşturdu.
-
1:18 - 1:22Muhtemelen bu örnek Juana'nın hayat boyu
kendine güvenmesine ilham verdi. -
1:22 - 1:26Üç yaşındayken, okula giden
ablasını gizlice takip etti. -
1:26 - 1:30Yüksek öğretimin sadece erkekler için
olduğunu öğrendiğinde -
1:30 - 1:33annesine kılık değiştirerek
gitmek için yalvardı. -
1:33 - 1:37Teklifi reddedilen Juana, teselliyi
dedesinin özel kütüphanesinde buldu. -
1:38 - 1:42Ergenlik çağının başında
felsefi tartışmada, -
1:42 - 1:45Latincede ve Aztek dili
Nahuatide uzmanlaştı. -
1:45 - 1:47Juana'nın erken gelişen zekası,
-
1:47 - 1:50Meksika Şehri kraliyet
mahkemesinin dikkatini çekti -
1:50 - 1:52ve on altı yaşına geldiğinde
-
1:52 - 1:55kral naibi ve eşi, onu
nedimeleri olarak aldı. -
1:56 - 2:01Burada, senaryoları ve şiirleri mahkemeyi
önce hayran bırakıp sonra öfkelendirdi. -
2:01 - 2:04Provakatif şiiri Aptal Erkekler
cinsiyetçi çifte standartları -
2:04 - 2:06kötü bir şekilde eleştirdi,
erkeklerin kadınları -
2:06 - 2:11ahlaksızlıkla suçlayarak
kadınları yozlaştırmalarını kınadı. -
2:11 - 2:15Eseri tartışılmasına rağmen
hayranlık uyandırdı -
2:15 - 2:16ve birçok evlilik teklifi aldı.
-
2:16 - 2:20Fakat Juana evlilikten çok
bilgiyle ilgiliydi. -
2:20 - 2:22Zamanın ataerkil toplumunda
-
2:22 - 2:25bunu bulabileceği tek bir yer vardı.
-
2:25 - 2:29İspanyol Engizisyon Mahkemesi'nin
hararetli etkisi altında olan Kilise, -
2:29 - 2:31Juana'ya bekar kalarak
-
2:31 - 2:34bağımsızlığını ve saygınlığını
koruma imkanı sağladı. -
2:35 - 2:3920 yaşında Santa Paula
Hieroynmite Manastırı'na girdi -
2:39 - 2:43ve yeni ismini aldı:
Sor Juana Inés de la Cruz -
2:43 - 2:48Yıllarca Sor Juana kilisenin
değerli hazinesi olarak görüldü. -
2:48 - 2:52Dini müzik ve şiire ek olarak
felsefe ve matematik hakkında -
2:52 - 2:55dramalar, komediler ve eleştiriler yazdı.
-
2:55 - 2:56Çok büyük bir kütüphane oluşturdu
-
2:56 - 2:59ve bu kütüphane birçok seçkin
alim tarafından ziyaret edildi. -
2:59 - 3:02Manastırın hazinedarı
ve arşivcisi olarak hizmet ederken -
3:02 - 3:05aynı zamanda yeğeni
ve kız kardeşlerinin geçimlerini, -
3:05 - 3:08onlardan faydalanmaya çalışan
erkeklere karşı korudu. -
3:08 - 3:12Fakat açık sözlülüğü eninde sonunda
bağışçılarıyla ters düşmesine sebep oldu. -
3:12 - 3:191690'da bir piskopos Juana’nın saygın bir
vaaza dair kişisel eleştirisini yayınladı. -
3:19 - 3:22Yayınlanırken, Sor Juana'ya
kendisini tartışmaya değil -
3:22 - 3:25duaya adaması konusunda uyardı.
-
3:25 - 3:28Cevabı, eğer Tanrı
kullanmalarını istemeseydi -
3:28 - 3:30kadınlara zeka vermezdi oldu.
-
3:30 - 3:34Bu konuşma, Meksika
Başpiskopusluğunun dikkatini çekti. -
3:35 - 3:38Sor Juana'nın itibarı
yavaşça elinden alındı, -
3:38 - 3:41kitaplarını satmaya ve her şeyden
vazgeçmeye zorlandı. -
3:41 - 3:45Kısıtlamaya sinirli fakat kiliseden
ayrılmaya niyetli olmayan Juana, -
3:45 - 3:47buruk bir şekilde yeminini yeniledi.
-
3:47 - 3:50Son meydan okuma eyleminde kendi kanıyla:
-
3:50 - 3:53"Ben, aralarında en kötüsü"
yazarak yemini imzaladı. -
3:53 - 3:58İlimden yoksun bırakılan Sor Juana,
hayır işlerine yönlendi -
3:58 - 4:03ve 1695'te kız kardeşlerine bakarken
kaptığı bir hastalıktan dolayı öldü. -
4:03 - 4:09Bugün Sor Juana Amerika'daki
ilk feminist olarak kabul edilmektedir. -
4:09 - 4:13Sayısız belgesel, roman
ve operaya konu olup -
4:13 - 4:16ayrıca 200'lük Meksika pesosunun
yüzü olmuştur. -
4:16 - 4:19Nobel ödüllü Octavio Paz'ın sözleriyle:
-
4:19 - 4:23"Sor Juana'nın çalışmalarının tarihin bir
ürünü olduğunu söylemek yeterli değildir, -
4:23 - 4:28tarihin de onun çalışmalarının bir
ürünü olduğunu eklememiz gerekir."
- Title:
- Tarihteki "en kötü" rahibe - Theresa A. Yugar
- Speaker:
- Theresa A. Yugar
- Description:
-
Tüm dersi görüntülemek için: //ed.ted.com/lessons/history-s-worst-nun-theresa-a-yugar
Juana Ramírez de Asbaje, saygın ilahıyatçılar, hukukçular ve matematikçilerden oluşan bir jüri heyetinin önüne oturdu. Sorabildikleri en zor soruları sorarak Juana'nın bilgisini test etmek için davet edildiler. Juana, karmaşık denklemlerden felsefik sorgulara her türlü soruyu başarıyla cevapladı. Bu etkileyici kadın kimdir? Theeresa Yugar, Meksikalı şair ve alimin hayatını detaylı bir şekilde anlatıyor.
Ders: Theresa A. Yugar, video Wow-How Studio tarafından hazırlanmıştır.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:32
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for History's "worst" nun | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for History's "worst" nun | ||
Nihal Aksakal accepted Turkish subtitles for History's "worst" nun | ||
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for History's "worst" nun | ||
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for History's "worst" nun | ||
Saliha Karatepeli edited Turkish subtitles for History's "worst" nun | ||
Saliha Karatepeli edited Turkish subtitles for History's "worst" nun | ||
Saliha Karatepeli edited Turkish subtitles for History's "worst" nun |