Tarihteki "en kötü" rahibe - Theresa A. Yugar

Tüm dersi görüntülemek için: //ed.ted.com/lessons/history-s-worst-nun-theresa-a-yugar

Juana Ramírez de Asbaje, saygın ilahıyatçılar, hukukçular ve matematikçilerden oluşan bir jüri heyetinin önüne oturdu. Sorabildikleri en zor soruları sorarak Juana'nın bilgisini test etmek için davet edildiler. Juana, karmaşık denklemlerden felsefik sorgulara her türlü soruyu başarıyla cevapladı. Bu etkileyici kadın kimdir? Theeresa Yugar, Meksikalı şair ve alimin hayatını detaylı bir şekilde anlatıyor.

Ders: Theresa A. Yugar, video Wow-How Studio tarafından hazırlanmıştır.

Juana Ramírez de Asbaje,
saygın ilahıyatçılar, hukukçular

ve matematikçilerden oluşan
bir jüri heyetinin önüne oturdu.

Yeni İspanya kral naibi onları,
sorabildikleri en zor soruları sorarak

genç kadının bilgisini
ölçmeleri için davet etti.

Juana, karmaşık denklemlerden

felsefik sorgulara her türlü
soruyu başarıyla cevapladı.

Gözlemciler daha sonra sahneyi;

"bir kraliyet savaş gemisinin birkaç
kanoyu savuşturmasına" benzetecektir.

Bu sorguya maruz kalan kadın
17. yüzyılın ortalarında doğdu.

O zamanlar Meksika bir asırdan
fazladır İspanyol kolonisiydi;

karmaşık ve katmanlı bir
sınıf sistemine öncülük ediyordu.

Juana'nın anneannesi ve dedesi
İspanya'da doğmuştu,

bu da onları Meksika'nın en
saygıdeğer sınıfının üyesi yapıyordu.

Ancak Juana gayri meşru doğmuştu
ve İspanyol ordusunda yüzbaşı olan babası;

annsesi Doña Isabel'i, Juana ve
kız kardeşleriyle tek başına bırakmıştı.

Neyse ki dedesinin orta halli serveti,

aileye rahat bir yaşam sağladı.

Doña Isabel, okuma yazma bilmemesine
ve zamanın kadın nefretine rağmen,

babasının iki mülkünü başarıyla yöneterek

kızları için güçlü bir örnek oluşturdu.

Muhtemelen bu örnek Juana'nın hayat boyu
kendine güvenmesine ilham verdi.

Üç yaşındayken, okula giden
ablasını gizlice takip etti.

Yüksek öğretimin sadece erkekler için
olduğunu öğrendiğinde

annesine kılık değiştirerek
gitmek için yalvardı.

Teklifi reddedilen Juana, teselliyi
dedesinin özel kütüphanesinde buldu.

Ergenlik çağının başında
felsefi tartışmada,

Latincede ve Aztek dili
Nahuatide uzmanlaştı.

Juana'nın erken gelişen zekası,

Meksika Şehri kraliyet
mahkemesinin dikkatini çekti

ve on altı yaşına geldiğinde

kral naibi ve eşi, onu
nedimeleri olarak aldı.

Burada, senaryoları ve şiirleri mahkemeyi
önce hayran bırakıp sonra öfkelendirdi.

Provakatif şiiri Aptal Erkekler
cinsiyetçi çifte standartları

kötü bir şekilde eleştirdi,
erkeklerin kadınları

ahlaksızlıkla suçlayarak
kadınları yozlaştırmalarını kınadı.

Eseri tartışılmasına rağmen
hayranlık uyandırdı

ve birçok evlilik teklifi aldı.

Fakat Juana evlilikten çok
bilgiyle ilgiliydi.

Zamanın ataerkil toplumunda

bunu bulabileceği tek bir yer vardı.

İspanyol Engizisyon Mahkemesi'nin
hararetli etkisi altında olan Kilise,

Juana'ya bekar kalarak

bağımsızlığını ve saygınlığını
koruma imkanı sağladı.

20 yaşında Santa Paula
Hieroynmite Manastırı'na girdi

ve yeni ismini aldı:
Sor Juana Inés de la Cruz

Yıllarca Sor Juana kilisenin
değerli hazinesi olarak görüldü.

Dini müzik ve şiire ek olarak
felsefe ve matematik hakkında

dramalar, komediler ve eleştiriler yazdı.

Çok büyük bir kütüphane oluşturdu

ve bu kütüphane birçok seçkin
alim tarafından ziyaret edildi.

Manastırın hazinedarı
ve arşivcisi olarak hizmet ederken

aynı zamanda yeğeni
ve kız kardeşlerinin geçimlerini,

onlardan faydalanmaya çalışan
erkeklere karşı korudu.

Fakat açık sözlülüğü eninde sonunda
bağışçılarıyla ters düşmesine sebep oldu.

1690'da bir piskopos Juana’nın saygın bir
vaaza dair kişisel eleştirisini yayınladı.

Yayınlanırken, Sor Juana'ya
kendisini tartışmaya değil

duaya adaması konusunda uyardı.

Cevabı, eğer Tanrı
kullanmalarını istemeseydi

kadınlara zeka vermezdi oldu.

Bu konuşma, Meksika
Başpiskopusluğunun dikkatini çekti.

Sor Juana'nın itibarı
yavaşça elinden alındı,

kitaplarını satmaya ve her şeyden
vazgeçmeye zorlandı.

Kısıtlamaya sinirli fakat kiliseden
ayrılmaya niyetli olmayan Juana,

buruk bir şekilde yeminini yeniledi.

Son meydan okuma eyleminde kendi kanıyla:

"Ben, aralarında en kötüsü"
yazarak yemini imzaladı.

İlimden yoksun bırakılan Sor Juana,
hayır işlerine yönlendi

ve 1695'te kız kardeşlerine bakarken
kaptığı bir hastalıktan dolayı öldü.

Bugün Sor Juana Amerika'daki
ilk feminist olarak kabul edilmektedir.

Sayısız belgesel, roman
ve operaya konu olup

ayrıca 200'lük Meksika pesosunun
yüzü olmuştur.

Nobel ödüllü Octavio Paz'ın sözleriyle:

"Sor Juana'nın çalışmalarının tarihin bir
ürünü olduğunu söylemek yeterli değildir,

tarihin de onun çalışmalarının bir
ürünü olduğunu eklememiz gerekir."