Return to Video

De schoonheid en complexiteit van raakvlakken zoeken

  • 0:01 - 0:04
    Ons verhaal begint enkele jaren geleden,
  • 0:04 - 0:07
    toen we thuis een klachtenbrief
    in de bus kregen
  • 0:07 - 0:09
    van een anonieme buur.
  • 0:09 - 0:11
    (Gelach)
  • 0:11 - 0:16
    Ik zal nooit vergeten hoe mijn vrouw
    voor mijn ogen veranderde
  • 0:16 - 0:20
    van een vriendelijke, rustige, lieve dame
  • 0:20 - 0:25
    in een boze grizzlybeer
    die haar jongen wou beschermen.
  • 0:25 - 0:26
    Het was intens.
  • 0:27 - 0:28
    Wat was er precies gebeurd?
  • 0:28 - 0:30
    Dit is ons gezin.
  • 0:30 - 0:31
    Mijn vrouw en ik
  • 0:31 - 0:33
    met onze vijf fantastische kinderen.
  • 0:33 - 0:36
    We zijn wat luidruchtig en onstuimig;
  • 0:36 - 0:37
    we zijn wie we zijn.
  • 0:38 - 0:40
    Je kan zien dat twee van onze kinderen
  • 0:40 - 0:42
    er iets anders uitzien dan Mary en ik.
  • 0:42 - 0:44
    Dat is omdat ze geadopteerd zijn.
  • 0:44 - 0:47
    Onze buur zag echter
    twee anders uitziende kinderen
  • 0:47 - 0:50
    die elke dag voor ons huis speelden
  • 0:50 - 0:51
    en kwam tot de conclusie
  • 0:51 - 0:54
    dat we thuis een illegale crèche runden.
  • 0:54 - 0:57
    (Geroezemoes)
  • 0:58 - 1:01
    We waren heel boos dat onze kinderen
    zo werden gestereotypeerd,
  • 1:01 - 1:06
    maar ik weet dat dit slechts
    een klein voorbeeld is van racisme.
  • 1:07 - 1:10
    Maar is dat niet wat we
    allemaal af en toe doen
  • 1:10 - 1:12
    met mensen die anders denken,
  • 1:12 - 1:16
    andere opvattingen hebben,
    of anders stemmen?
  • 1:16 - 1:19
    In plaats van als echte buren
    met elkaar om te gaan
  • 1:19 - 1:21
    houden we afstand
  • 1:21 - 1:22
    en ons gedrag tegenover elkaar
  • 1:22 - 1:26
    wordt beïnvloed door
    wie de wereld ziet zoals wij
  • 1:26 - 1:28
    en wie niet.
  • 1:29 - 1:33
    Mijn buurman leed aan 'agonisme'.
  • 1:34 - 1:37
    En soms lijden we allemaal
    aan die aandoening.
  • 1:37 - 1:41
    Het is geen medische aandoening,
    maar het is wel besmettelijk.
  • 1:42 - 1:44
    Laten we het even hebben over agonisme.
  • 1:44 - 1:46
    Mijn favoriete definitie van het woord
  • 1:46 - 1:52
    is een oorlogszuchtige houding aannemen
    wanneer er geen oorlog is.
  • 1:53 - 1:56
    Agonisme komt van
    het Griekse stamwoord 'agon',
  • 1:56 - 1:57
    net als het Engelse 'agony'.
  • 1:58 - 1:59
    Hoe toepasselijk.
  • 2:02 - 2:04
    We hebben allemaal symptomen van agonisme
  • 2:04 - 2:06
    als we vasthouden
    aan twee diepgewortelde overtuigingen
  • 2:06 - 2:10
    die het eerst werden geïdentificeerd
    door auteur Rick Warren.
  • 2:10 - 2:12
    Het eerste is
  • 2:12 - 2:14
    dat als we iemand graag zien,
  • 2:14 - 2:17
    we akkoord moeten gaan met alles
    wat hij doet of gelooft.
  • 2:18 - 2:20
    Het tweede is het omgekeerde,
  • 2:20 - 2:21
    als we het oneens zijn met iemand
  • 2:21 - 2:25
    is dat omdat we bang
    voor hem zijn of hem haten.
  • 2:26 - 2:30
    Ik weet niet of we beseffen
    hoe die manier van denken ons kwelt,
  • 2:30 - 2:32
    wanneer onze relaties kapot gaan
  • 2:32 - 2:35
    omdat we denken dat we
    het altijd eens of oneens moeten zijn,
  • 2:35 - 2:37
    wat er ook gebeurt.
  • 2:38 - 2:41
    Denk maar aan onze gesprekken
    over de Brexit,
  • 2:41 - 2:43
    of Hong Kong,
  • 2:43 - 2:46
    of de Israëlische nederzettingen
    of de afzetting van een staatshoofd.
  • 2:48 - 2:51
    Ik wed dat we allemaal
    minstens één persoonlijke relatie kennen
  • 2:51 - 2:56
    die gespannen werd of misschien zelfs
    stukliep door deze onderwerpen,
  • 2:56 - 2:57
    of, nog tragischer,
  • 2:57 - 3:00
    door een veel banaler onderwerp.
  • 3:01 - 3:04
    De remedie voor agonisme
    ligt niet buiten ons bereik.
  • 3:04 - 3:06
    De vraag is hoe?
  • 3:07 - 3:09
    Mag ik twee strategieën voorstellen
  • 3:09 - 3:11
    waarmee ik heb geleerd te beginnen.
  • 3:12 - 3:16
    Ten eerste: cultiveer jullie raakvlakken,
  • 3:16 - 3:19
    ofwel focus op wat we gemeen hebben.
  • 3:20 - 3:23
    Ik gebruik mijn woorden heel bewust.
  • 3:23 - 3:26
    Met 'cultiveren' bedoel ik
    dat we bewust op zoek gaan
  • 3:26 - 3:29
    naar onze raakvlakken met iemand.
  • 3:29 - 3:32
    Net als een boer die de grond bewerkt.
  • 3:33 - 3:35
    En 'raakvlak' is een veelgebruikte term,
  • 3:35 - 3:37
    dus laat me uitleggen wat ik niet bedoel.
  • 3:37 - 3:41
    Met raakvlak bedoel ik niet
    dat we dezelfde persoon zijn
  • 3:41 - 3:43
    of 100% dezelfde mening hebben.
  • 3:43 - 3:46
    Al wat ik bedoel is dat we
    één iets zoeken dat ons verenigt,
  • 3:46 - 3:51
    iets wat we gemeen hebben
    in onze relatie met iemand anders.
  • 3:52 - 3:55
    Soms is het moeilijk iets te vinden.
  • 3:55 - 3:57
    Daarom een persoonlijk verhaal,
  • 3:57 - 3:58
    maar eerst
  • 3:58 - 4:00
    zal ik jullie iets meer
    over mezelf vertellen.
  • 4:00 - 4:02
    Ik ben een blanke
  • 4:02 - 4:05
    cisgender man
  • 4:05 - 4:07
    uit de middenklasse
    en een evangelisch christen.
  • 4:08 - 4:11
    Zodra ik die woorden zei,
  • 4:11 - 4:13
    hadden sommigen
    een bepaald beeld van mij.
  • 4:13 - 4:15
    Dat is OK,
  • 4:15 - 4:17
    ik weet dat dat beeld
    niet enkel positief is.
  • 4:18 - 4:21
    Maar voor zij die hetzelfde geloof hebben,
  • 4:21 - 4:24
    weet dat ik jullie ook
    tegen de haren zal instrijken,
  • 4:24 - 4:26
    en dat je mij misschien
    ook niet zal mogen.
  • 4:26 - 4:27
    Dus straks,
  • 4:27 - 4:30
    als je het moeilijk hebt met wat ik zeg,
  • 4:30 - 4:32
    vraag ik gewoon dat je eens nadenkt
  • 4:32 - 4:35
    en nagaat of je
    agonisme in jezelf herkent
  • 4:35 - 4:36
    als je mij afwijst
  • 4:36 - 4:40
    enkel omdat je denkt
    dat we de wereld anders zien.
  • 4:40 - 4:42
    Want daarover hebben we het, niet?
  • 4:43 - 4:44
    Klaar, iedereen?
  • 4:44 - 4:48
    Ik heb lang nagedacht
    over hoe ik raakvlakken kan vinden
  • 4:48 - 4:51
    op het vlak van genderfluïditeit
  • 4:51 - 4:53
    als evangelisch christenen.
  • 4:53 - 4:55
    Christenen zoals ik
  • 4:55 - 4:59
    geloven dat God ons
    als man of vrouw heeft geschapen.
  • 5:00 - 5:01
    Dus wat doe ik?
  • 5:01 - 5:02
    Geef ik het op en zeg ik
  • 5:02 - 5:05
    dat ik geen relatie kan hebben
    met iemand die transgender
  • 5:05 - 5:08
    of LGBTQIA is?
  • 5:08 - 5:09
    Nee.
  • 5:09 - 5:11
    Dan zou ik toegeven aan agonisme.
  • 5:12 - 5:15
    Dus ik nam de fundamenten
    van mijn geloof onder de loep,
  • 5:15 - 5:17
    waarvan het eerste is
  • 5:17 - 5:21
    dat de drie miljard genen
    die ons tot mens maken,
  • 5:21 - 5:26
    99,9% van die genen
    hebben we trouwens gemeen,
  • 5:26 - 5:30
    dat ik geloof dat een intelligente
    ontwerper al die genen heeft gecreëerd.
  • 5:30 - 5:34
    En dat geeft me meteen
    een raakvlak met eender wie.
  • 5:34 - 5:35
    Het geeft me ook
  • 5:37 - 5:40
    het geloof dat elk van ons
  • 5:40 - 5:43
    het recht heeft gekregen om te leven
  • 5:43 - 5:46
    door diezelfde intelligente ontwerper.
  • 5:51 - 5:52
    Ik groef echter nog dieper
  • 5:53 - 5:55
    en besefte dat mijn geloof mij niet leert
  • 5:55 - 5:57
    een relatie aan te gaan door te bekvechten
  • 5:57 - 6:00
    tot iemand gelooft wat ik geloof,
  • 6:00 - 6:01
    of door mij is overtuigd.
  • 6:01 - 6:03
    Nee, het leerde me een relatie te beginnen
  • 6:03 - 6:07
    door iemand graag te zien
    als een gelijkwaardig lid van de mensheid.
  • 6:09 - 6:11
    Maar eerlijk is eerlijk,
  • 6:11 - 6:13
    sommige medegelovigen trekken een streep
  • 6:13 - 6:17
    en weigeren iemand aan te spreken
    met de aanspreekvorm van hun keuze.
  • 6:17 - 6:21
    Maar is dat niet geloven in de leugen
    dat ik je enkel kan respecteren
  • 6:21 - 6:23
    als ik mijn eigen overtuigingen opgeef?
  • 6:26 - 6:27
    We gaan terug in de tijd,
  • 6:27 - 6:28
    zo'n 20 jaar geleden,
  • 6:28 - 6:31
    en Muhammad Ali staat voor je deur.
  • 6:31 - 6:32
    Je opent de deur.
  • 6:33 - 6:36
    Zou je hem aanspreken met Muhammad Ali
  • 6:36 - 6:38
    of met zijn vroegere naam Cassius Clay?
  • 6:39 - 6:42
    Velen onder jullie zouden
    waarschijnlijk Muhammad Ali zeggen.
  • 6:42 - 6:45
    En ik denk dat de meesten
  • 6:45 - 6:49
    niet zouden denken dat we ons
    tot de islam moeten bekeren
  • 6:49 - 6:50
    door zijn naam te gebruiken.
  • 6:52 - 6:55
    Hem respect tonen zou mij,
    of eender wie van ons,
  • 6:55 - 6:57
    absoluut niets kosten.
  • 6:57 - 7:01
    En het zou ons een raakvlak geven
    om een relatie aan te gaan.
  • 7:02 - 7:05
    En het is de relatie die agonisme geneest,
  • 7:05 - 7:07
    niet het opgeven van wat we geloven.
  • 7:09 - 7:12
    Dus als ik mijn geloof wil eren,
  • 7:12 - 7:15
    moet ik enkel de rigide symptomen
    van agonisme verwerpen.
  • 7:15 - 7:18
    Dus ik kan en zal je graag zien.
  • 7:18 - 7:20
    Ik kan en zal je aanvaarden
  • 7:20 - 7:23
    en ik hoef niet in de leugen te geloven
  • 7:23 - 7:26
    dat ik daarom mijn eigen
    opvattingen moet laten varen,
  • 7:26 - 7:28
    of angst of haat voor je moet voelen.
  • 7:29 - 7:32
    Want ik focus op wat we gemeen hebben.
  • 7:35 - 7:39
    Als je zelfs maar het kleinste
    beetje raakvlak kan vinden met iemand,
  • 7:40 - 7:45
    zal je begrijpen hoe wonderlijk,
  • 7:45 - 7:46
    hoe complex
  • 7:47 - 7:50
    en hoe majestueus die andere persoon is.
  • 7:54 - 7:56
    Onze tweede strategie
  • 7:56 - 7:58
    geeft ons de ruimte om
    (Ademt in)
  • 7:58 - 7:59
    te ademen.
  • 8:00 - 8:01
    Te pauzeren.
  • 8:01 - 8:03
    Te kalmeren.
  • 8:03 - 8:07
    Om het soort relaties te hebben
    die agonisme genezen.
  • 8:08 - 8:11
    En hoe we die relaties
    in leven kunnen houden.
  • 8:13 - 8:18
    Onze tweede strategie is
    extravagante gratie en genade.
  • 8:18 - 8:19
    (Lacht)
  • 8:20 - 8:22
    Ook hier een bewuste woordkeuze.
  • 8:22 - 8:25
    Met gratie bedoel ik niet
    dat we allemaal ballet moeten volgen.
  • 8:25 - 8:26
    Dat zou raar zijn.
  • 8:26 - 8:27
    (Gelach)
  • 8:27 - 8:32
    Ik bedoel dat we niet alles
    moeten laten vallen omwille van één fout.
  • 8:32 - 8:34
    Zelfs als die fout
    je persoonlijk heeft beledigd.
  • 8:35 - 8:36
    Misschien zelfs diep.
  • 8:38 - 8:43
    Holocaust-overlever
    Corrie ten Boom zei het het best
  • 8:43 - 8:44
    toen ze zei:
  • 8:45 - 8:49
    "Vergeven is een gevangene vrijlaten
  • 8:49 - 8:51
    en beseffen dat die gevangene ikzelf was."
  • 8:54 - 8:58
    Mijn geloof leert me
    dat wij mensen nooit perfect zullen zijn,
  • 8:58 - 8:59
    ikzelf inbegrepen.
  • 9:00 - 9:02
    Dus we hebben de gratie nodig
    van een redder,
  • 9:02 - 9:04
    en voor mij is dat Jezus.
  • 9:05 - 9:08
    Ook al omschrijf ik gratie
    op basis van mijn geloof,
  • 9:08 - 9:12
    ik weet dat anderen dit anders omschrijven
  • 9:12 - 9:13
    en op andere manieren.
  • 9:13 - 9:17
    Een van mijn favorieten is
    radiopresentator Oswald Hoffmann, die zei:
  • 9:17 - 9:20
    "Gratie is de liefde voor het ongeliefde
  • 9:21 - 9:23
    en het onbeminnelijke."
  • 9:23 - 9:26
    En dat vind ik een mooi beeld van gratie.
  • 9:26 - 9:28
    Want ik weet dat ikzelf
  • 9:28 - 9:30
    en jullie misschien ook, momenten hebben
  • 9:30 - 9:32
    waarop we heel onbeminnelijk zijn.
  • 9:37 - 9:40
    Dus het zou het toppunt
    van hypocrisie zijn
  • 9:40 - 9:44
    en zelfs het tegenovergestelde
    van mijn geloof,
  • 9:44 - 9:46
    om zelf
  • 9:46 - 9:50
    de onvoorwaardelijke gratie
    en liefde van God te aanvaarden
  • 9:50 - 9:52
    en mij dan om te draaien
  • 9:52 - 9:56
    en mijn liefde voor jou
    voorwaardelijk te maken.
  • 9:57 - 10:00
    Wat zou ik in hemelsnaam denken?
  • 10:05 - 10:08
    En met extravagant bedoel ik
    volledig overdreven,
  • 10:08 - 10:10
    niet enkel een vakje aanvinken.
  • 10:11 - 10:12
    We herinneren ons allemaal als kind
  • 10:12 - 10:15
    dat onze ouders ons dwongen
    onze excuses aan te bieden.
  • 10:15 - 10:18
    We liepen naar die persoon
    en zeiden (Boos): "Sorry."
  • 10:18 - 10:19
    Gewoon om het achter de rug hebben.
  • 10:19 - 10:21
    Daar hebben we het niet over.
  • 10:21 - 10:24
    Waar we het over hebben,
    is niet gratie te móeten geven
  • 10:24 - 10:26
    maar ervoor te kiezen
    en het oprecht te willen.
  • 10:26 - 10:30
    Dat is extravagante gratie.
  • 10:32 - 10:35
    Ik weet dat dit
    heel theoretisch kan klinken.
  • 10:35 - 10:38
    Dus ik wil je graag vertellen
    over een van mijn helden.
  • 10:38 - 10:40
    Een held in gratie en genade.
  • 10:40 - 10:42
    Het is 2014.
  • 10:43 - 10:44
    In Iran.
  • 10:45 - 10:49
    En de moeder van een vermoorde jongen
    staat op een openbaar plein.
  • 10:51 - 10:55
    De man die haar zoon
    heeft vermoord is er ook,
  • 10:55 - 10:57
    bij een galg,
  • 10:57 - 11:00
    op een stoel,
  • 11:00 - 11:02
    met een strop rond zijn nek
  • 11:02 - 11:04
    en een blinddoek voor zijn ogen.
  • 11:06 - 11:07
    Samereh Alinejad
  • 11:07 - 11:11
    had als enige het recht gekregen
    onder de wetgeving van haar land
  • 11:11 - 11:14
    om ofwel deze man gratie te verlenen
  • 11:14 - 11:16
    of hem te executeren.
  • 11:17 - 11:20
    Met andere woorden: ze kon hem vergeven
  • 11:20 - 11:23
    of letterlijk de stoel
    onder zijn voeten wegschoppen.
  • 11:26 - 11:27
    (Ademt uit)
  • 11:28 - 11:29
    Ik...
  • 11:30 - 11:34
    Ik kan me niet voorstellen wat er
    door haar en zijn hoofd ging
  • 11:34 - 11:35
    op dat moment.
  • 11:35 - 11:37
    Samereh, die haar keuze moest maken,
  • 11:37 - 11:40
    en de man die, volgens het verslag,
    aan het huilen was
  • 11:40 - 11:42
    en haar smeekte om vergeving.
  • 11:44 - 11:45
    En Samereh had een keuze.
  • 11:46 - 11:49
    Ze koos ervoor om
    naar de man toe te stappen
  • 11:49 - 11:52
    en hem in zijn gezicht te slaan.
  • 11:52 - 11:55
    En zo gaf ze hem vergeving.
  • 11:57 - 11:58
    Het wordt nog beter.
  • 11:59 - 12:03
    Net daarna stelde iemand haar
    een vraag in een interview,
  • 12:03 - 12:04
    en ze antwoordde:
  • 12:04 - 12:08
    "Ik voelde de woede wegebben uit mijn hart
  • 12:08 - 12:12
    en het bloed in mijn aderen
    begon weer te stromen."
  • 12:12 - 12:14
    Is dat niet ongelooflijk?
  • 12:14 - 12:18
    Wat een voorbeeld van gratie,
    wat een heldin van genade.
  • 12:18 - 12:20
    En we kunnen hier
    allemaal een les uit leren.
  • 12:20 - 12:22
    Zoals de theoloog John Piper zei:
  • 12:22 - 12:27
    "Gratie is kracht, niet enkel vergeving."
  • 12:28 - 12:30
    En als je erover nadenkt,
  • 12:30 - 12:34
    is gratie het geschenk dat we
    iemand anders geven in een relatie
  • 12:34 - 12:38
    waarmee je aangeeft:
    onze relatie is belangrijker
  • 12:38 - 12:40
    dan wat ons verdeelt.
  • 12:42 - 12:44
    En als je er nog verder over nadenkt,
  • 12:44 - 12:49
    hebben we allemaal de macht
    om iemand te executeren in onze relaties
  • 12:49 - 12:51
    of te vergeven.
  • 12:55 - 12:58
    We konden nooit de identiteit
    van onze anonieme buur achterhalen.
  • 12:59 - 13:00
    (Gelach)
  • 13:01 - 13:04
    Maar als dat wel zou gebeuren,
    hoop ik dat we zullen zeggen:
  • 13:04 - 13:05
    "Drinken we een kopje koffie?"
  • 13:06 - 13:09
    Misschien is er iemand
    met wie je koffie moet drinken
  • 13:09 - 13:11
    om je raakvlakken te zoeken.
  • 13:12 - 13:15
    Of misschien heb je een relatie met iemand
  • 13:15 - 13:18
    en is het nodig om
    extravagante gratie te tonen.
  • 13:19 - 13:20
    Zet zelf de eerste stap.
  • 13:21 - 13:23
    Deze twee strategieën hebben me geleerd
  • 13:23 - 13:27
    hoe ik extravagante gratie
    kan geven in mijn relaties
  • 13:27 - 13:31
    en kan genieten van
    de schoonheid van mijn buren.
  • 13:32 - 13:37
    Ik wil blijven kiezen voor relaties
    boven agonisme.
  • 13:37 - 13:39
    Doen jullie mee?
  • 13:40 - 13:41
    Bedankt.
  • 13:41 - 13:43
    (Applaus)
Title:
De schoonheid en complexiteit van raakvlakken zoeken
Speaker:
Matt Trombley
Description:

Hoe kunnen we het met elkaar oneens zijn op een respectvolle en constructieve manier? In deze doordachte voordracht spreekt Matt Trombley over 'agonisme', de neiging om een starre houding aan te nemen over bepaalde kwesties. Hij legt uit waarom het vinden van raakvlakken de eerste stap kan zijn in het oplossen van een conflict. Of in zijn eigen woorden: "Als je zelfs maar het kleinste beetje raakvlak kan vinden met iemand, zal je begrijpen hoe wonderlijk, complex en majestueus die andere persoon is."
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
14:30

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.