Η ομορφιά και η πολυπλοκότητα εύρεσης κοινού εδάφους

Πώς μπορούμε να διαφωνούμε μεταξύ μας, με σεβασμό και παραγωγικότητα; Σε αυτή την ομιλία, ο Ματ Τρόμπλει μιλάει για τον «αγωνισμό» -την τάση να υιοθετείς μία άκαμπτη στάση σε θέματα- και μοιράζεται μαζί μας γιατί η εύρεση διαφορετικών πτυχών σε συμφωνίες μπορεί να είναι το πρώτο βήμα για την επίλυση των συγκρούσεων. «Όταν μπορείτε να βρείτε ακόμη και το μικρότερο κοινό έδαφος με κάποιον, σας επιτρέπει να καταλάβετε το όμορφο θαύμα και την πολυπλοκότητα και το μεγαλείο του άλλου ατόμου», λέει.

Η ιστορία μας ξεκινάει
πριν από μερικά χρόνια,

όταν η γυναίκα μου κι εγώ
λάβαμε μια επιστολή παραπόνων

από έναν ανώνυμο γείτονα.

(Γέλια)

Δεν θα ξεχάσω ποτέ πώς η γυναίκα μου
μεταμορφώθηκε μπροστά στα μάτια μου,

από μια ευγενική, γαλήνια, γλυκιά γυναίκα,

σε μια άγρια μαμά αρκούδα,
έτοιμη να προστατέψει τα μικρά της.

Ήταν πολύ έντονο.

Λοιπόν, ακούστε τι έγινε.

Αυτή είναι η οικογένειά μας.

Αυτή είναι η γυναίκα μου, εγώ
και τα πέντε απίθανα παιδιά μας.

Είμαστε αρκετά φωνακλάδες,
αρκετά σαματατζήδες.

Έτσι είμαστε εμείς.

Θα παρατηρήσατε ότι δύο από τα παιδιά μας
είναι λίγο διαφορετικά από εμάς

και αυτό γιατί είναι υιοθετημένα.

Ο γείτονας μας, ωστόσο,
έβλεπε δύο παιδιά που δεν μας μοιάζουν

να παίζουν έξω απο το σπίτι μας κάθε μέρα

και συμπέρανε ότι λειτουργούμε
παράνομο παιδικό σταθμό στο σπίτι μας.

(Γέλια)

Θυμώσαμε πολύ για την «ταμπέλα»
που έβαλαν στα παιδιά μας,

αλλά ξέρω ότι αυτό είναι μόνο
ένα μικρό παράδειγμα φυλετικού ρατσισμού.

Αλλά αυτό δεν τείνουμε να κάνουμε
όλοι μας κάποιες φορές

με ανθρώπους που σκέφτονται διαφορετικά,

πιστεύουν ή ψηφίζουν διαφορετικά;

Αντί να έχουμε μια καλή γειτονική σχέση,

κρατάμε τις αποστάσεις μας

και οι πράξεις μας απέναντι τους

καθοδηγούνται από το ποιος
βλέπει τον κόσμο όπως εμείς

και ποιος νομίζουμε πως όχι.

Βλέπετε, ο γείτονάς μου πάσχει
από μια κατάσταση που λέγεται αγωνισμός.

Και μερικές φορές όλοι πάσχουμε
από αυτή την πάθηση.

Δεν είναι ιατρική πάθηση,
αλλά είναι μεταδοτική.

Ας μιλήσουμε λίγο για τον αγωνισμό.

Η αγαπημένη μου ερμηνεία
του αγωνισμού είναι,

να υιοθετείς μια πολεμική στάση
σε ένα μη πολεμικό πλαίσιο.

Η λέξη αγωνισμός προέρχεται
από την ελληνική λέξη «αγών»

από όπου προέρχεται η λέξη «αγωνία».

Πολύ ταιριαστό.

Όλοι τείνουμε να έχουμε
συμπτώματα αγωνισμού,

όταν εμμένουμε σε δύο
βαθιά ριζωμένες πεποιθήσεις

που ορίστηκαν πρώτη φορά
από τον συγγραφέα Ρικ Γουόρεν.

Η πρώτη είναι πως όταν αγαπάμε κάποιον,

πρέπει να συμφωνούμε
με όλα όσα κάνει ή πιστεύει.

Η δεύτερη είναι ακριβώς το αντίστροφο,

δηλαδή αν διαφωνούμε με κάποιον,

σημαίνει πως είτε τους φοβόμαστε
ή τους μισούμε.

Δεν είμαι σίγουρος ότι συνειδητοποιούμε

το βάρος που φέρει αυτός ο τρόπος σκέψης,

όταν οι σχέσεις μας πεθαίνουν,

επειδή νομίζουμε ότι πρέπει
να συμφωνούμε ή να διαφωνούμε

ό,τι κι αν γίνει.

Δείτε τις συζητήσεις που είχαμε
σχετικά με το Brexit,

ή το Χονγκ Κονγκ.

Για τις συμφωνίες με το Ισραήλ
ή ίσως την πρόταση μομφής.

Βάζω στοίχημα ότι όλοι μπορούμε
να σκεφτούμε τουλάχιστον μια σχέση μας

η οποία ήταν τεταμένη
ή να τελείωσε εξαιτίας αυτών των θεμάτων,

ή ακόμα χειρότερα,

εξαιτίας κάποιου πιο ασήμαντου λόγου
από αυτούς.

Η θεραπεία του αγωνισμού
δεν είναι κάτι ανέφικτο.

Η ερώτηση είναι, πώς;

Θα προτείνω δύο στρατηγικές,

απ' όπου, βάσει της εμπειρίας μου,
πρέπει να ξεκινήσουμε.

Αρχικά, πρέπει να καλλιεργήσουμε
κάποιο κοινό έδαφος,

που σημαίνει να εστιάσουμε
στα κοινά που έχουμε.

Θέλω να ξέρετε ότι χρησιμοποιώ
αυτές τις λέξεις επίτηδες.

Με τη λέξη «καλλιεργήσουμε»,
εννοώ ότι πρέπει να εργαστούμε συνειδητά

για να βρούμε κοινό έδαφος με κάποιον.

Όπως εργάζεται ο αγρότης
για να καλλιεργήσει τη γη.

Το κοινό έδαφος είναι μια κοινή ορολογία,

άρα, ας σας εξηγήσω τουλάχιστον
τι δεν εννοώ μ' αυτό.

Λέγοντας κοινό έδαφος,
δεν εννοώ ότι οι απόψεις μας ταυτίζονται,

ότι συμφωνούμε
ή αποδεχόμαστε κάτι απόλυτα.

Αυτό που εννοώ είναι
να βρούμε ένα κοινό πράγμα

στη σχέση μας με κάποιο άλλο άτομο.

Μερικές φορές, αυτό το ένα πράγμα
είναι δύσκολο να το βρούμε.

Θέλω να σας διηγηθώ
μια προσωπική ιστορία,

αλλά πριν το κάνω,
θα σας πω μερικά πράγματα για μένα.

Είμαι λευκός,

άντρας,

μεσαίας τάξης,

χριστιανός ευαγγελιστής.

Ξέρω ότι μόλις ξεστόμισα αυτές τις λέξεις,

κάποιοι από εσάς σχηματίσατε
κάποια εικόνα για μένα.

Δεν πειράζει,

ξέρω ότι δεν είναι όλη η εικόνα θετική.

Αλλά όσοι έχετε το ίδιο θρήσκευμα με μένα,

σας ενημερώνω ότι θα κάνω κάτι αντιφατικό.

Και μπορείτε να με αγνοήσετε.

Καθώς προχωράμε,

αν δυσκολεύεστε να με ακούτε,

σας ζητάω ευγενικά να σκεφτείτε

και να δείτε μήπως υποκύπτετε
στον αγωνισμό.

Αν με απορρίπτετε απλώς επειδή νομίζετε

ότι βλέπετε τον κόσμο
διαφορετικά από εμένα.

Για αυτό το λόγο
δεν είμαστε εδώ και μιλάμε;

Εντάξει, έτοιμοι;

Σκεφτόμουν πολύ πώς να βρω κοινό έδαφος,

στο θέμα του προσδιορισμού του φύλου,

ως χριστιανός ευαγγελιστής.

Οι χριστιανοί σαν κι εμένα,

πιστεύουμε ότι ο Θεός
μας δημιούργησε άντρα και γυναίκα.

Άρα τι κάνω;

Σηκώνω ψηλά τα χέρια και λέω,

«Δε μπορώ να έχω σχέση με κάποιον
που είναι διεμφυλικός,

ή ΛΟΑΤΚΙ;»

Όχι.

Αν το έκανα, θα ενέδιδα στον αγωνισμό.

Έτσι, ξεκίνησα να κοιτάω
τα θεμέλια της πίστης μου,

το πρώτο απο τα οποία,

είναι ότι από τα τρία δισεκατομμύρια
γονίδια που σε κάνουν άνθρωπο,

-παρεμπιπτόντως, μοιραζόμαστε
το 99,9% αυτών των γονιδίων-

πιστεύω ότι όλα αυτά γονίδια
προέρχονται από έναν έξυπνο σχεδιαστή.

Αυτό αμέσως μου δίνει κοινό έδαφος
με οποιονδήποτε.

Αυτό που επίσης μου δίνει,

είναι την πίστη ότι σε όλους μας

έχει δοθεί το δικαίωμα στη ζωή,

από τον ίδιο έξυπνο σχεδιαστή.

Έσκαψα ακόμα πιο βαθιά όμως.

Βρήκα ότι η πίστη μου δεν με έχει διδάξει

να ξεκινάω σχέσεις μαλώνοντας με κάποιον

μέχρι να πιστέψουν αυτό που εγώ πιστεύω,

ή μέχρι να τους πείσω.

Όχι, η πίστη μου με δίδαξε
να ξεκινάω σχέσεις

αγαπώντας τους ως ισότιμα μέλη
της ανθρώπινης φυλής.

Ειλικρινά όμως,

κάποιος με το ίδιο θρήσκευμα,
τραβάει μια γραμμή,

και αρνείται να απευθυνθεί σε κάποιον
με την αντωνυμία του φύλου επιλογής του.

Αλλά έτσι δεν πιστεύω το ψέμα
που λέει ότι για να σε σεβαστώ,

θα πρέπει να απορρίψω αυτά που πιστεύω;

Πάμε μαζί πίσω στο χρόνο.

Ας πούμε ότι είμαστε 20 χρόνια πριν,

κι έρχεται ο Μοχάμεντ Άλι στην πόρτα σας.

Και του ανοίγετε την πόρτα.

Θα του απευθυνθείτε ως Μοχάμεντ Άλι,

ή με το προηγούμενο όνομά του,
Κάσιους Κλέι;

Νομίζω ότι οι περισσότεροι θα πείτε,
Μοχάμεντ Άλι.

Επίσης νομίζω
ότι οι περισσότεροι από εσάς,

δεν θα πιστεύατε ότι θα γίνετε
αυτομάτως μουσουλμάνοι,

απλά λέγοντας το όνομά του.

Το να τον σεβαστούμε,
δεν θα μου κοστίσει, δεν θα μας κοστίσει,

απολύτως τίποτα,

κι επιπλέον θα μας δώσει το κοινό έδαφος
για να φτιάξουμε μια σχέση.

Και αυτή η σχέση είναι
που θα γιατρέψει τον αγωνισμό,

όχι το να εγκαταλείψουμε όσα πιστεύουμε.

Άρα, το να σεβαστώ την πίστη μου,

σημαίνει να απορρίψω
τα άκαμπτα συμπτώματα του αγωνισμού.

Δηλαδή, μπορώ και θα σε αγαπήσω.

Μπορώ και θα σε αποδεχτώ,

και δεν χρειάζεται
να αποδεχτώ το ψέμα που λέει ότι,

αν κάνω αυτά τα πράγματα,
θα εγκαταλείψω αυτά που πιστεύω

ή θα επιλέξω να σε φοβάμαι
ή να σε μισήσω.

Γιατί εστιάζω σε αυτά που έχουμε κοινά.

Όταν θα καταφέρεις να βρεις
έστω και ελάχιστο κοινό έδαφος με κάποιον,

σου επιτρέπει να καταλάβεις
το όμορφο θαύμα,

την πολυπλοκότητα

και το μεγαλείο του άλλου ανθρώπου.

Η δεύτερη στρατηγική,

σου δίνει χώρο

ν' αναπνεύσεις.

Να κάνεις παύση.

Να ηρεμήσεις.

Να έχεις σχέσεις
που γιατρεύουν τον αγωνισμό.

Και το πώς να κρατήσεις ζωντανές
αυτές τις σχέσεις.

Η δεύτερη στρατηγική είναι
η ανταλλαγή υπερβολικής χάρης.

(Γέλιο)

Και πάλι, δεν μασάω τα λόγια μου.

Λέγοντας χάρη, δεν εννοώ
να γραφτούμε όλοι στο μπαλέτο -

αυτό θα ήταν παράξενο.

(Γέλια)

Αυτό που εννοώ είναι να μην ακυρώνουμε
τα πάντα εξαιτίας ενός λάθους.

Ακόμα και αν αυτό το λάθος σε πρόσβαλε.

Ακόμα και βαθιά.

Ίσως η επιζών του Ολοκαυτώματος,
Κόρι τεν Μπουμ, το έθεσε καλύτερα,

όταν είπε,

«Να συγχωρείς σημαίνει
πως απελευθερώνεις έναν αιχμάλωτο,

μόνο και μόνο για να καταλάβεις
ότι ο αιχμάλωτος ήσουν εσύ».

Η πίστη μου μού έχει διδάξει ότι
ότι δεν θα είμαστε ποτέ τέλειοι,

συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού μου.

Άρα, χρειαζόμαστε τη χάρη ενός σωτήρα,

που για μένα είναι ο Χριστός.

Κι ενώ ορίζω τη χάρη
στο πλαίσιο της πίστης μου,

ξέρω οι πολλοί από εσάς
της έχετε δώσει άλλον ορισμό,

με διαφορετικούς τρόπους.

Ένας από τους αγαπημένους μου

είναι του ραδιοφωνικού παραγωγού,
Όσγουλντ Χόφμαν που είπε:

«Χάρη είναι η αγάπη
που αγαπάει το δυσάρεστο,

και το μη αγαπητό».

Μου αρέσει πολύ αυτή η εικόνα της χάρης.

Γιατί ξέρω ότι εγώ,
και ίσως πολλοί από εσάς,

μπορούμε να θυμηθούμε κάποια στιγμή,

που δεν ήμασταν καθόλου αξιαγάπητοι.

Άρα, θα ήταν το αποκορύφωμα
της υποκρισίας,

και τολμώ να πω, ενάντιο στην πίστη μου,

εάν εγώ αποδεχόμουν

την άνευ όρων, χωρίς επιφυλάξεις
χάρη και αγάπη από τον Θεό,

και μετά γύριζα από την άλλη

και έβαζα έστω κι έναν όρο
στην αγάπη που σου δίνω.

Με ποια λογική θα το έκανα;

Είναι απολύτως βέβαιο,

πιο βέβαιο δεν γίνεται,

ότι όλοι όταν ήμασταν παιδιά

μας πίεσαν οι γονείς μας
να ζητήσουμε συγνώμη από κάποιον,

κι εμείς πηγαίναμε και λέγαμε,
«Συγνώμη»,

απλά για να ξεμπερδεύουμε.

Δεν μιλάμε για αυτό.

Αυτό που λέμε δεν είναι να δώσεις
υποχρεωτικά στον άλλον χάρη,

αλλά να το επιλέξεις και να το θέλεις.

Έτσι ανταλλάσσουμε την χάρη.

Ακούστε, ξέρω ότι αυτό μπορεί
να ακουστεί πολύ θεωρητικό,

γι' αυτό θέλω να σας μιλήσω
για μια ηρωίδα μου.

Μια ηρωίδα της χάρης.

Είναι 2014.

Στο Ιράν.

Και η μητέρα ενός δολοφονημένου γιού
είναι στην κεντρική πλατεία.

Ο άντρας που δολοφόνησε τον γιό της
είναι κι αυτός στην πλατεία,

στην αγχόνη,

πάνω σε μια καρέκλα,

με τη θηλιά στο λαιμό του,

και δεμένα τα μάτια του.

Στη Σαμέρε Αλιχάντ

δόθηκε το αποκλειστικό δικαίωμα,
σύμφωνα με τους νόμους της χώρας της,

είτε να συγχωρέσει αυτόν τον άντρα,

ή να προχωρήσει η εκτέλεσή του.

Με άλλα λόγια,
θα μπορούσε να τον συγχωρέσει,

ή, στην κυριολεξία, να σπρώξει η ίδια
την καρέκλα κάτω από τα πόδια του.

(Ξεφυσάει)

Εγώ απλά...

Δεν μπορώ καν να φανταστώ την αγωνία
που περνούσαν η Σαμέρε και ο άντρας

εκείνη τη στιγμή.

Η Σαμέρε με την επιλογή που είχε να κάνει,

και ο άντρας που εκείνη τη στιγμή έκλαιγε,

ικετεύοντας για συγχώρεση.

Η Σαμέρε είχε μια επιλογή.

Και επέλεξε εκείνη τη στιγμή
να πάει προς τον άντρα

και να τον χαστουκίσει στο πρόσωπο.

Και αυτό σήμαινε την συγχώρεσή της.

Γίνεται ακόμα καλύτερο.

Αμέσως μετά, κάποιος τη ρωτάει,

της πήραν συνέντευξη, και είπε,

«Ένιωσα σαν όλη η οργή
να εξαφανίστηκε από την καρδιά μου

και το αίμα στις φλέβες μου
ξεκίνησε να τρέχει πάλι».

Δεν είναι υπέροχο αυτό;

Τι εικόνα της χάρης, τι ηρωίδα της χάρης!

Κι αυτό είναι μάθημα για όλους μας.

Όπως είπε ο θεολόγος Τζον Πάιπερ,

«Η xάρη είναι δύναμη, όχι απλά συγχώρεση».

Και αν το σκεφτείτε,

χάρη είναι το δώρο που δίνουμε
σε κάποιον άλλον σε μια σχέση

και που δηλώνει ότι αυτή η σχέση
είναι πολύ πιο σημαντική

απ' όσα μας χωρίζουν.

Και αν το σκεφτούμε ακόμα περισσότερο,

όλοι έχουμε τη δύναμη
να εκτελέσουμε στις σχέσεις μας,

ή να συγχωρέσουμε.

Ποτέ δεν μάθαμε ποιος ήταν
ο ανώνυμος γείτονάς μας.

(Γέλια)

Αλλά αν το μαθαίναμε,
εύχομαι απλώς να λέγαμε,

«Μπορούμε να πιούμε έναν καφέ;»

Μπορεί να υπάρχει κάποιος
που να πρέπει να πιείτε καφέ μαζί του,

ώστε να βρείτε τα κοινά σας σημεία.

Ή μπορεί να υπάρχει κάποιος
με τον οποίο έχετε σχέση

και πρέπει να ανταλλάξετε χάρη.

Ίσως κάνοντας εσείς την πρώτη κίνηση.

Αυτές οι δύο στρατηγικές με έχουν διδάξει,

πώς να ανταλλάσω χάρη στις σχέσεις μου,

και να απολαμβάνω τον υπέροχο
σχεδιασμό των γειτόνων μου.

Θέλω να συνεχίσω να επιλέγω
τις σχέσεις πάνω από τον αγωνισμό.

Θα επιλέξετε να το κάνετε μαζί μου;

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)