Return to Video

Topluluk yönetimli doğal yaşamı koruma nasıl vahşi yaşamı kurtarabilir

  • 0:01 - 0:03
    Ben bir aslan koruyucuyum.
  • 0:03 - 0:05
    Kulağa havalı geliyor, değil mi?
  • 0:05 - 0:08
    Bazı kişilerin bunun ne anlama geldiği
    konusunda hiçbir fikri olmayabilir.
  • 0:08 - 0:11
    Ama eminim ki hepiniz
    Aslan Cecil'i duymuştur.
  • 0:11 - 0:13
    [Aslan Cecil (2002-2015)]
  • 0:13 - 0:18
    (Aslan kükrüyor)
  • 0:20 - 0:25
    2 Temmuz 2015'te bir daha uyanmadı.
  • 0:25 - 0:28
    Bir ödül avcısı tarafından
    öldürüldüğünde hayatı yarıda kalmıştı.
  • 0:29 - 0:32
    Araştırdığınız hayvanlara
    bağlanabileceğiniz söylenir.
  • 0:33 - 0:36
    Benim durumumda ise
    o hayvan Aslan Cecil'di,
  • 0:36 - 0:40
    Hwange Ulusal Parkı'nda
    üç yıl boyunca onu incelemiştim.
  • 0:40 - 0:42
    Ölümüne çok üzülmüştüm.
  • 0:44 - 0:47
    Ancak bu trajediden çıkan
    iyi şey, hikâyenin,
  • 0:47 - 0:52
    tehdit altındaki vahşi hayvanların
    kötü durumuna dikkat çekmesiydi.
  • 0:52 - 0:54
    Cecil'in ölümünden sonra
  • 0:54 - 0:57
    kendime bu soruları sormaya başladım:
  • 0:57 - 1:03
    Aslan Cecil'in yakınında yaşayan
    toplum onu korusaydı ne olurdu?
  • 1:04 - 1:09
    29 yerine 10 yaşındayken
    Cecil'le tanışsaydım ne olurdu?
  • 1:09 - 1:12
    Ben veya sınıf arkadaşlarım
    kaderini değiştirebilir miydik?
  • 1:13 - 1:17
    Birçok insan hayvanların yok olmasını
    durdurmak için çalışıyor
  • 1:17 - 1:19
    ancak bu insanların çok azı
  • 1:19 - 1:23
    bu ülkelere veya en çok etkilenen
    toplumlara aşina.
  • 1:24 - 1:26
    Ancak aslanlarla yaşayan toplumlar
  • 1:26 - 1:30
    aslanlara en çok yardım edebilecek
    en iyi konumdakilerdir.
  • 1:30 - 1:33
    Yerel insanlar vahşi yaşamın
    yüzleştiği zorluklara
  • 1:33 - 1:36
    çözüm üretmede ön sırada olmalı.
  • 1:36 - 1:39
    Bazen değişim sadece
    en çok etkilenen insanlar
  • 1:39 - 1:43
    sorumluluğu ele aldığında gerçekleşebilir.
  • 1:43 - 1:45
    Yerel toplumlar, aslanları
    ve diğer vahşi yaşamı etkileyen
  • 1:45 - 1:49
    en büyük tehditlerden olan kaçak avlanma
    veya yasa dışı vahşi yaşam ticaretiyle
  • 1:49 - 1:52
    savaşmada önemli bir rol oynuyorlar.
  • 1:52 - 1:55
    Bilimle uğraşan siyahi
    bir Afrikalı kadın olarak
  • 1:55 - 2:01
    tanıştığım insanlar her zaman bir çevreci
    olmak isteyip istemediğimi merak ediyorlar
  • 2:01 - 2:04
    çünkü benim gibi görünen
    çok çevreciyle tanışmıyorlar.
  • 2:04 - 2:05
    Büyürken
  • 2:05 - 2:09
    vahşi yaşamı koruyucu olmanın
    bir meslek olduğunu bile bilmiyordum.
  • 2:09 - 2:15
    Ana vatanımda vahşi bir hayvanı
    ilk gördüğümde 25 yaşındaydım,
  • 2:15 - 2:17
    hem de aslanlar
    ve Afrika yaban köpeklerinin
  • 2:17 - 2:20
    evimden sadece birkaç kilometre
    ötede yaşamasına rağmen.
  • 2:21 - 2:23
    Mirasımızın bir parçası olmasına rağmen
  • 2:23 - 2:26
    birçok insan vahşi yaşama
    maruz kalmadığından dolayı
  • 2:26 - 2:29
    Zimbabve'de bu oldukça sıradan bir durum.
  • 2:29 - 2:30
    Büyürken
  • 2:30 - 2:34
    aslanların arka bahçemde
    yaşadığını bile bilmiyordum.
  • 2:34 - 2:38
    Yüksek lisans araştırma projem için
    Afrika yaban köpeklerini araştırmak için
  • 2:38 - 2:41
    10 sene önce soğuk bir kış sabahında
  • 2:41 - 2:44
    Savé Valley Conservancy'e adım attığımda
  • 2:44 - 2:48
    çevremi sarmalayan güzellik
    ve huzur karşısında büyülenmiştim.
  • 2:49 - 2:52
    Hayatımın tutkusunu ve amacını
    bulmuş gibi hissediyordum.
  • 2:52 - 2:58
    Hayatımı hayvanları korumaya
    adayacağımın sözünü verdim.
  • 2:58 - 3:01
    Zimbabve'de çocukluğumdaki okul günlerimi
  • 3:01 - 3:03
    ve okuldaki diğer çocukları düşünüyorum.
  • 3:03 - 3:07
    Vahşi yaşamla etkileşime
    girmek için bir şansımız olsaydı
  • 3:07 - 3:11
    belki de daha fazla sınıf arkadaşımla
    şu anda yan yana çalışıyor olabilirdik.
  • 3:11 - 3:16
    Yerel toplumlar, vahşi yaşamla bir arada
    var olmak ve onu korumak istemeselerdi
  • 3:16 - 3:19
    tüm koruma çabaları boşu boşuna olurdu.
  • 3:20 - 3:23
    Bunlar, aynı ekosistemde
    vahşi hayvanlarla yaşayan
  • 3:23 - 3:26
    ve bunu yapmanın
    masrafını üstlenen toplumlar.
  • 3:27 - 3:32
    Eğer hayvanlarla direkt bir bağları
    veya faydaları yoksa
  • 3:32 - 3:34
    onları korumak isteyecek
    bir nedenleri de olmazdı.
  • 3:35 - 3:38
    Eğer yerel toplumlar
    vahşi yaşamı korumazsa
  • 3:38 - 3:41
    hiçbir dışarıdan müdahale
    işe yaramayacaktır.
  • 3:42 - 3:44
    O hâlde ne yapılmalı?
  • 3:45 - 3:48
    Çevreciler çevre eğitimine öncelik vermeli
    ve vahşi yaşamı korumak için
  • 3:48 - 3:52
    toplumun yeteneklerini
    geliştirmesine yardım etmeli.
  • 3:52 - 3:56
    Okul çağındaki çocuklar ve toplumlar
    ulusal parklara götürülmeli,
  • 3:56 - 3:59
    böylece vahşi yaşamla
    bağ kurma şansı elde edecekler.
  • 4:00 - 4:02
    Her çabada ve her seviyede
  • 4:02 - 4:06
    doğal yaşamı koruma, vahşi hayvanlarla
    toprağı paylaşan insanların
  • 4:06 - 4:08
    ekonomilerini de içermeli.
  • 4:09 - 4:11
    Eğer güven oluşturabilirsek
  • 4:11 - 4:14
    ve toplumlara gerçekten
    doğal yaşamı korumayı aşılayabilirsek
  • 4:14 - 4:17
    yerel çevrecilerin aynı zamanda
    her doğal yaşamı koruma çabasının
  • 4:17 - 4:20
    bir parçası olması oldukça önemli.
  • 4:20 - 4:23
    Yerel çevreciler olarak
    birçok engelle karşılaşıyoruz,
  • 4:23 - 4:28
    ayrımcılıktan tutun kültürel normlardan
    dolayı oluşan engellere kadar.
  • 4:28 - 4:30
    Ama gezegenimizin hayatta kalması için
  • 4:31 - 4:35
    yerli toplumları bu savaşta birleştirme
    çabalarımdan asla vazgeçmeyeceğim.
  • 4:36 - 4:39
    Sizden gelmenizi ve yanımdan
    durmanızı rica ediyorum.
  • 4:39 - 4:42
    Yerel nüfusları doğal yaşamı koruma
    çabalarının dışında bırakan
  • 4:42 - 4:46
    yarattığımız engelleri etkin bir şekilde
    ortadan kaldırmalıyız.
  • 4:46 - 4:50
    Hayatımı aslanları korumaya adadım
  • 4:50 - 4:52
    ve komşumun da böyle
    yapabileceğini biliyorum,
  • 4:52 - 4:56
    eğer yakınlarında yaşayan
    hayvanları bilselerdi.
  • 4:57 - 4:58
    Teşekkür ederim.
  • 4:58 - 5:03
    (Alkış)
Títol:
Topluluk yönetimli doğal yaşamı koruma nasıl vahşi yaşamı kurtarabilir
Speaker:
Moreangels Mbizah
Descripció:

Çevreci ve TED Fellow Moreangels Mbizah, 2015 yılında bir ganimet avcısı tarafından vurulana kadar ünlü Aslan Cecil'i araştırıyordu. Olayların nasıl farklı olabileceğini merak ediyor ve şöyle soruyor: "Cecil'in yakınında yaşayan toplum onu korusaydı ne olurdu?" Bu hızlı konuşmada, Mbizah Zimbabve'deki evinde doğal yaşamı koruma hareketinin durumunu ve vahşi yaşamla birlikte yaşayan toplumların neden onlara yardım etmede en iyi konumlanmış olanlar olduklarını paylaşıyor.
more » « less
Video Language:
English
Team:
TED
Projecte:
TEDTalks
Duration:
05:16

Turkish subtitles

Revisions