Hóa trị hoạt động như thế nào? - Hyunsoo Joshua No

Xem toàn bộ bài học tại: https://ed.ted.com/lessons/how-does- hóa trị liệu-work-hyunoo-joshua-no

Trong suốt thế chiến thứ nhất, các nhà khoa học đã cố gắng tạo ra thuốc giải chất khí màu vàng độc hại có tên là khí mù tạc. Họ nhận thấy loại khí này phá hủy tủy của những người lính bị nhiễm vĩnh viễn. Điều này mang đến cho các nhà khoa học một sáng kiến: tế bào ung thư và tủy có tốc độ nhân đôi chóng mặt. Liệu khí mù tạc có thể được sử dụng để chống lại ung thư không? Hyunsoo No sẽ kể chi tiết quá trình phát hiện và phát triển của hóa trị.

Bài giảng bởi Hyunsoo Joshua No, biên đạo bởi Artrake Studio.

Trong thế chiến thứ nhất,

một trong những nỗi kinh hoàng
của chiến tranh chiến hào

là một loại hơi độc màu vàng
tên là khí mù tạc.

Những ai không may mắn bị phơi nhiễm

sẽ thấy ngạt thở, mắt bỏng rát,

và nổi những bóng nước phồng rộp trên da.

Các nhà khoa học
cố tìm mọi cách để tạo ra thuốc chữa

chống lại thứ vũ khí chết người này.

Trong lúc nghiên cứu,
họ nhận thấy

khí này phá hủy tủy
của những người lính bị nhiễm vĩnh viễn,

khiến không còn khả năng tạo tế bào máu.

Dù có những tác động khủng khiếp,

nó vẫn mang đến
cho các nhà khoa học một sáng kiến.

Tế bào ung thư và tủy có điểm chung là:
tốc độ nhân đôi chóng mặt.

Liệu một trong những vũ khí
hủy diệt bậc nhất của chiến tranh

có thể biến thành vũ khí tối thượng
trong cuộc chiến chống ung thư?

Trong những năm 1930,
các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm

tiêm hợp chất dẫn xuất khí mù tạc
vào tĩnh mạch của bệnh nhân ung thư.

Tốn rất nhiều thời gian và thử nghiệm
để tìm ra liệu pháp điều trị thích hợp.

Khi thế chiến thứ hai kết thúc,

thuốc hóa trị đầu tiên được tạo ra.

Ngày nay,
có hơn 100 loại thuốc thuốc hóa trị.

Thuốc hóa trị được đưa vào cơ thể
bằng cách uống hoặc tiêm,

sử dụng các tác nhân gây độc,
tức là hợp chất gây hại cho tế bào sống.

Về bản chất, những thuốc này

gây hại cho mọi tế bào trong cơ thể
ở một mức độ nào đó

kể cả những tế bào khỏe mạnh.

Nhưng nó lại có tác động mạnh
lên các tế bào phân chia nhanh,

đặc trưng của tế bào ung thư.

Ví dụ, những thuốc hóa trị đầu tiên

ngày nay vẫn còn được sử dụng
gọi là tác nhân kiềm hóa.

Thuốc được tiêm vào máu

và theo máu đi đến các tế bào
trong khắp cơ thể.

Bên trong tế bào,
khi gặp DNA chuẩn bị sao chép,

chúng sẽ phá hủy các đơn phân
trong cấu trúc xoắn kép của DNA,

khiến tế bào chết đi,
trừ khi sai hỏng được sửa chữa.

Vì tế bào ung thư nhân lên rất nhanh,

nên hấp thụ nhiều tác nhân kiềm hóa,

DNA của chúng tiếp xúc nhiều hơn
với các tác nhân kiềm hóa

và hiếm khi tự sửa chữa,

nên các tế bào này chết nhiều hơn
các tế bào khác,

có nhiều thời gian
để tự sửa chữa DNA bị hỏng

và các tác nhân kiềm hóa
cũng không tích tụ nhiều tại đây.

Một nhóm thuốc hóa trị khác
là hợp chất ổn định vi ống.

Tế bào chứa các ống nhỏ gắn kết với nhau
giúp tế bào phân chia và nhân đôi DNA,

sau đó lại phân tách ra.

Khi chất ổn định vi ống vào trong tế bào,

làm cho các vi ống không thể gắn kết

ngăn không cho phân bào hoàn tất,
làm tế bào chết đi.

Đó mới chỉ là hai ví dụ
về sáu loại thuốc hóa trị

ta sử dụng ngày nay.

Dù lợi ích to lớn,
hóa trị vẫn có một nhược điểm khổng lồ:

ảnh hưởng lên các tế bào khỏe mạnh
lẽ ra phải được nhân lên nhanh chóng.

Nang lông, tế bào trong khoang miệng,
tế bào niêm mạc đường tiêu hóa,

hệ sinh sản và tủy xương
cũng bị ảnh hưởng như tế bào ung thư.

Giống như tế bào ung thư,

các tế bào bình thường này
cũng phân chia nhanh chóng,

nghĩa là chúng cần nhiều chất hơn,

do đó chịu nhiều ảnh hưởng
của thuốc hóa trị nhiều hơn,

gây ra một số tác dụng phụ

như rụng tóc, mệt mỏi, vô sinh,
buồn nôn và ói mửa.

Bác sĩ thường kê thêm thuốc
để giảm bớt các tác dụng phụ này,

như thuốc chống nôn liều mạnh.

Để giảm rụng tóc,
kê thêm thuốc hạ sốt

giúp giảm nhiệt độ quanh đầu
và hạn chế co thắt mạch máu,

giảm lượng hóa chất
tiếp xúc với nang lông.

Sau khi kết thúc hóa trị,

những mô khỏe bị ảnh hưởng sẽ hồi phục

và bắt đầu được tái tạo lại như trước.

Chỉ trong năm 2018,

đã có hơn 17 triệu người khắp thế giới
được chẩn đoán mắc bệnh ung thư.

Hóa trị và những phương pháp trị liệu khác
mang lại hy vọng cho nhiều người.

Cứ nhìn vào thực tế là sẽ rõ,
95% người ung thư tinh hoàn

sống sót
nhờ những tiến bộ trong điều trị.

Ngay cả những người
mắc bệnh bạch cầu cấp dòng tủy (AML),

một loại ung thư máu ác tính,

hóa trị cũng giúp khoảng 60% bệnh nhân
dưới 60 tuổi thuyên giảm

sau giai đoạn đầu điều trị.

Các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm kiếm
các phương pháp can thiệp chuẩn xác hơn

chỉ tác động lên tế bào ung thư.

Điều đó
sẽ giúp tăng tỉ lệ sống của bệnh nhân,

những mô sống khỏe mạnh
cũng ít bị ảnh hưởng hơn,

để cải thiện hơn nữa một trong số
các công cụ chống ung thư tốt nhất ta có.