Przypadek, który zmienił świat

Zobacz pełną lekcję na: https://ed.ted.com/lessons/the-accident-that-changed-the-world-allison-ramsey-and-mary-staicu

W 1928 roku naukowiec Alexander Fleming wrócił do laboratorium i znalazł coś nieoczekiwanego: kolonię pleśni rosnącą na szalce Petriego, której zapomniał umieścić wcześniej w inkubatorze. Wokół kolonii pleśni znajdowała się strefa całkowicie wolna od bakterii. Czym okazało się to tajemnicze zjawisko? Allison Ramsey oraz Mary Staicu zdradzają, jak odkryto penicylinę i jak to odkrycie zmieniło medycynę.

Lekcja: Allison Ramsey i Mary Staicu, reżyseria: WOW-HOW Studio.

Londyn, rok 1928, grupka zarodników pleśni
przemieszcza się po laboratorium.

Trafia na szalkę Petriego
i osadza się na niej,

co daje początek medycznej rewolucji.

Laboratorium należy do Alexandra Fleminga,
szkockiego naukowca,

badającego właściwości bakterii zakaźnych.

Fleming jest w tym czasie na urlopie.

Po powrocie zastaje
kolonię pleśni na szalce,

którą zapomniał włożyć do inkubatora.

Wokół kolonii znajduje się strefa

zupełnie i niespodziewanie
wolna od bakterii.

Badając to tajemnicze zjawisko,

Fleming zdał sobie sprawę,
że pleśń wydziela substancję,

która zabija bakterie.

Pleśń pochodziła z rodzaju
pędzlaków, Penicillium,

stąd Flemming nazwał ten
antybakteryjny związek penicyliną.

W ten sposób Fleming odkrył
mikrobowy system odpornościowy.

Pędzlaki produkują penicylinę non-stop,

żeby bronić się przed zagrożeniami,

jak kolonie bakterii,
które mogłyby zająć pożywienie.

Penicylina zabija wiele rodzajów bakterii

poprzez zaburzenia w syntezie
ich ścian komórkowych.

Ściany komórkowe zbudowane są
z grubej, ochronnej siatki cukrów

i aminokwasów,

które ulegają ciągłemu rozkładowi,
a następnie regeneracji.

Penicylina łączy się z jednym
ze związków tworzących siatkę

i zapobiega odbudowie ściany
komórkowej w krytycznym momencie.

Jednocześnie penicylina uwalnia
wysoce aktywne molekuły,

które powodują dalsze uszkodzenia.

W końcu struktura komórki
zostaje całkowicie zniszczona.

Taki dwustronny atak jest śmiercionośny
dla szerokiego spektrum bakterii,

czy to na szalce Petriego,
w organizmie, czy gdziekolwiek.

Co ważne, nie jest szkodliwa
dla naszych komórek,

ponieważ nie mają ścian komórkowych.

Przez dziesięć lat od odkrycia Fleminga

penicylina była laboratoryjną zagadką.

Ale podczas drugiej wojny światowej

naukowcom udało się
wyizolować aktywny związek

i wyhodować pleśń w większych ilościach.

Za swoją pracę otrzymali Nagrodę Nobla.

Zespoły w Oksfordzie
i Ameryce kontynuowały pracę.

Po kilku latach produkt był
dostępny na rynku.

Penicylina i jej podobne związki szybko
zrewolucjonizowały leczenie infekcji.

Na dzień dzisiejszy

pozostają najważniejszymi antybiotykami,
ratującymi życie, stosowanymi w medycynie.

Jednak im więcej używamy antybiotyków,
tym więcej bakterii się na nią uodparnia.

W przypadku penicyliny

niektóre bakterie wytwarzają związki,
które niszczą główną strukturę

zakłócającą syntezę
ściany komórkowej.

Użycie antybiotyków rośnie,

zatem coraz więcej bakterii
wypracowało ten system obronny.

Antybiotyki stają się nieskuteczne

w walce z coraz większą liczbą
infekcji bakteryjnych.

Dlatego ważne, żeby lekarze
nie przepisywali antybiotyków na wyrost.

Jednocześnie pięć do piętnastu procent
pacjentów w krajach rozwiniętych

uważa, że ma alergię na penicylinę.

Jest to najczęściej
zgłaszana alergia na lek.

Ogromna większość, 90 procent z nich,

wcale nie jest uczulona na penicylinę.

Skąd to błędne postrzeganie?

Wielu pacjentów uważa,
że nabywa alergię w wieku dziecięcym,

kiedy pojawia się wysypka
po leczeniu infekcji penicyliną

lub jej podobnymi związkami.

Za wysypkę obwinia się penicylinę,

chociaż to pierwotna infekcja
zazwyczaj jest winowajcą

lub reakcja infekcji na leczenie.

Jednak prawdziwa alergia na penicylinę,

kiedy organizm traktuje
penicylinę jako intruza,

zdarza się rzadko
i jest bardzo niebezpieczna.

Jeśli podejrzewasz u siebie alergię,
ale nie jesteś pewny,

udaj się do alergologa.

Wykona badania, które potwierdzą,

czy faktycznie jesteś uczulony.

Nawet jeśli masz alergię na penicylinę,

system odpornościowy może stracić
zdolność jej rozpoznawania.

Osiemdziesiąt procent
uczulonych na penicylinę

wyrasta z alergii w ciągu dziecięciu lat.

To dobra wiadomość dla tych,
którzy obecnie borykają się

z alergią na penicylinę.

Pewnego dnia ten lek może ocali ich życie,
tak jak ocalił wielu innym.