مێژووی پوختی کحول
-
0:07 - 0:12چیمپانزییەک چەند هەڵووژەیەکی
زۆرگەیوو دەکەوێتە بەردەمی. -
0:12 - 0:14زۆربەیان پارچە بوون.
-
0:14 - 0:18نزیکی دەکەنەوە لە
بۆنی میوە فریودەرەکە. -
0:18 - 0:19گەدەی پڕ دەکات و
-
0:19 - 0:23هەست بە شتێک دەکات کە...
کاریگەری سەیرە. -
0:23 - 0:26ئەم مەیموونە ئاگادارنییە
کە لە بەردەم پڕۆسەیەکە -
0:26 - 0:28کە مرۆڤ سوودی لێ وەردەگرێت
-
0:28 - 0:33بۆ درووست کردنی
بیرە، مەی، و خواردنەوەی کحولی تر. -
0:33 - 0:37شەکری ناو میوەی زۆر گەیوو
بوونەوەری زۆر بچووک ڕادەکێشێت -
0:37 - 0:39کە ناسراون بە هەوێن.
-
0:39 - 0:44کاتێک هەوێنەکان شەکرەکە دەخۆن
ئاوێتەیەک درووست دەکەن ناوی ئیسانۆڵ- -
0:44 - 0:47جۆری کحولە لە ناو
خواردنەوە کحولیەکان. -
0:47 - 0:50ئەم پرۆسەیە پێی دەگووترێت هەڵهاتن.
-
0:50 - 0:52کەس نازانێت لەچ کاتێک
-
0:52 - 0:55مرۆڤ دەستی کرد بە درووست کردنی
خواردنەوەی هەڵهاتوو. -
0:55 - 1:00کۆنترین بەڵگە دەگەڕێتەوە بۆ
٧٠٠٠ ساڵ پێش زایین لە چین، -
1:00 - 1:02کاتێک پاشماوەی مەنجەڵی قوڕ
-
1:02 - 1:05ئاشکرای کردووە کە خەڵک خواردنەوەی
کحولییان درووست کردووە -
1:05 - 1:09لە برنجی هەڵهاتوو، ئاڵەف،
ترێ، لەگەڵ هەنگوین. -
1:09 - 1:11لە چەند هەزارەیەکدا،
-
1:11 - 1:15زۆربەی کەلتووری جیهانی
خواردنەوەکانیان هەڵدەهێنا. -
1:15 - 1:20میزۆپۆتامی و میسری دێرین
بیرەیان درووست دەکرد -
1:20 - 1:22لە دانەوێڵەی پاککراوی کۆگاکراو.
-
1:22 - 1:25ئەم بیرەیە
بۆ هەموو چینێکی کۆمەڵایەتی بەردەست بوو، -
1:25 - 1:28تەنانەت کرێکارەکانیش
لە خواردنی رۆژانە وەریان دەگرت. -
1:28 - 1:30هەروەها مەیشیان درووست دەکرد،
-
1:30 - 1:33بەڵام بەهۆی کەش و هەوا
گوونجاو نەبوو بۆ گەشەکردنی ترێ، -
1:33 - 1:36کارێکی دەگمەن و گران بوو.
-
1:36 - 1:40بەڵام لە یۆنان و ڕۆمدا
کە ترێ ئاسان گەشە دەکات، -
1:40 - 1:45مەی زۆر بەردەست بوو
وەکو بیرە لە میسڕ و میزۆپۆتامیا. -
1:45 - 1:49چونکە هەوێن
هەموو شەکرێک هەڵدەهێنێت، -
1:49 - 1:51خەڵکی دێرین کحولیان درووست کرد
-
1:51 - 1:54لەهەر ڕووەکێک و دانەوێڵەیەک
کە لەناوچەکەدا گەشەی دەکرد. -
1:54 - 1:57لە ئەمریکای باشوور،
خەڵکی چیچەیان لە دانەوێڵە درووست دەکرد، -
1:57 - 2:00هەندێك جار ڕووەکی هۆشبەریان تێ دەکرد.
-
2:00 - 2:04کە ئێستا نیو مەکسیکۆیە
پۆڵک، لە شیلەی کاکتوس درووست کراوە، -
2:04 - 2:05خواردنەوەیەکی بەناوبانگ بوو،
-
2:05 - 2:09لە کاتێکدا ئەفریقی ڕۆژهەڵات
بیرەی مۆز و دارخورمایان درووست دەکرد. -
2:09 - 2:14لە ناوچەی ئێستا کە ژاپۆنە،
خەڵک ساکێیان لە برنج درووست دەکرد. -
2:14 - 2:18نزیکە هەموو ناوچەیەکی جیهان
خواردنەوەی هەڵهاتووی تایبەتی خۆی هەبووە. -
2:18 - 2:21کاتێک حکول خواردن
بووە بەشێک لە ژیانی ڕۆژانە، -
2:21 - 2:26هەندێک دەسەڵاتداران کاریگەری
ئەرێنیان دەبینی- -
2:26 - 2:29پزیشکانی یۆنانی
دەیانگووت مەی بۆ تەندرووستی باشە، -
2:29 - 2:32و هۆزانڤانان
دانیان بەکاریگەریە بەهرەمەندیەکانی دانا. -
2:32 - 2:36بەڵام خەڵکیتر هەبوون
زیاتر نیگەرانی خراپیەکانی بوون. -
2:36 - 2:39فەیلەسووفی یۆنانی دەیانگووت مەیخۆنەوە.
-
2:39 - 2:44نووسەری کۆنی مەسیحی و جوولەکە
لە ئەوروپا مەییان کردە ناو بۆنەگێڕانیان -
2:44 - 2:47بەلام خواردنەوەی زۆریان
بە کفر دانا. -
2:47 - 2:50و لە ڕۆژهەڵاتی ناوڕاستدا،
ئەفریقا، و ئیسپانیا، -
2:50 - 2:53یاسایەکی ئیسلامی لە دژی نزا کردن
کاتێک خواردووتەوە -
2:53 - 2:57بەرەبەرە بەهێز بوو
و بوو بە قەدەغەی کحول. -
2:57 - 3:02خواردنەوەی هەڵاتووی دێرین
ڕێژەی کحولی کەم بوو. -
3:02 - 3:04لە سەدا ١٣،
-
3:04 - 3:07پاشماوەکانی کە هەوێن
درووستی دەکات لەهەڵهێناندا -
3:07 - 3:10ژەهراوی دەبن و دەیانکووژن.
-
3:10 - 3:11کاتێک هەوێنەکان دەمرن،
-
3:11 - 3:15هەڵاتن دەوەستێت
و ڕێژەی کحول جێگیر دەبێت. -
3:15 - 3:19کەواتە بۆ هەزارەها ساڵ
ڕێژەی کحول دیارکراو بوو. -
3:19 - 3:21ئەوە گۆڕا بەداهێنانی
پرۆسەیەک بەناوی -
3:21 - 3:23دڵۆپاندن.
-
3:23 - 3:27نووسینی عەرەبی سەدەی نۆیەم
باسی شلەی کووڵاوی هەڵاتوو دەکات -
3:27 - 3:30بۆ هەڵماندنی کحول لە ناویدا.
-
3:30 - 3:33کحول دەکووڵێت
لە پلەی گەرمی نزمتر لە ئاو، -
3:33 - 3:35بۆیە سەرەتا دەبێتە هەڵم.
-
3:35 - 3:39ئەم هەڵمە بگرە و ساردی بکەرەوە،
و ئەوەی ماوە کحولی شلە -
3:39 - 3:44زۆر چڕترە لە هەر
خواردنەوەیەکی هەڵاتووی تر. -
3:44 - 3:48سەرەتا، ئەمانە بۆ
تەندرووستی بەکار دەهێنرا. -
3:48 - 3:51دواتر بوونە
کەل وپەلی بازرگانی -
3:51 - 3:55چونکە بە پێچەوانەی بیرە و مەی
ئەوان تێکناچن. -
3:55 - 3:57ڕەمی درووستکراو لە شەکر
-
3:57 - 3:59لە کۆڵۆنی ئەوروپی لە کاریبیان
دروێنە دەکرێت -
3:59 - 4:01بووە پێداویستی بۆ دەریاوانان
-
4:01 - 4:04و بازرگانی پێکرا لەگەڵ ئەمریکای باکوور.
-
4:04 - 4:07ئەوروپیەکان بڕاندی وجینیان
هێنایە ئەفریقا -
4:07 - 4:10و بەکۆیلە، زەوی، و بەروبوومی
-
4:10 - 4:12وەک ڕۆنی خورما و لاستیک گۆڕیانەوە.
-
4:12 - 4:16ئیسپرتۆ لەم ناوچانە بووە
جۆرێک لە پارە. -
4:16 - 4:18لە چاخی گەڕاندا،
-
4:18 - 4:22ئیسپرتۆ بووە بەشێکی گرنگ لە
گەشتی دەریای دوور و درێژ. -
4:22 - 4:26لە ئەوروپا بۆ ئاسیای ڕۆژهەڵات و ئەمریکاکان
گەشت بکەیت چەند مانگێکی دەوێت، -
4:26 - 4:29و ئاوی پاراو بهێڵیتەوە بۆ دەستەکە
کارێکی سەخت و ئاستەم بوو. -
4:29 - 4:34زیاد کردنی ستڵێت بڕاندی بۆ بەرمیلی ئاو
زیاتر بە پاراوی دەیهێشتەوە -
4:34 - 4:39چونکە کحول پارێزەرە
کە میکرۆبی زیانبەخش دەکووژێت. -
4:39 - 4:40بۆیە لە١٦٠٠کاندا،
-
4:40 - 4:44کحول لە بەخشینی چێژێک بە
ئاژەڵانەوە بەرەو -
4:44 - 4:50بازرگانی جیهانی و گەشت کردن ڕۆیشت-
لەگەڵ هەموو ئاکامەکانیان. -
4:50 - 4:51هەتا کات دەڕۆیشت،
-
4:51 - 4:55ڕۆلی لە کۆمەڵگەی مرۆڤایەتیدا
تەنها ئاڵۆزتر دەبوو.
- Title:
- مێژووی پوختی کحول
- Speaker:
- ڕۆد فیلیپس
- Description:
-
more » « less
تەواوت وانەکە لێرە ببینە ://ed.ted.com/lessons/a-brief-history-of-alcohol-rod-phillips
کەس بە ڕاستی نازانێت کەی مرۆڤ دەستی کرد بە درووست کردنی خواردنەوەی هەڵاتوو. کۆنترین بەڵگە دەگەڕێتەوە بۆ ٧٠٠٠ساڵ پێش زایین لە چین، کاتێک پاشماوەی مەنجەڵی قوڕ ئاشکرای کردووە کە خەڵکی خواردنەوەی کحولی لە برنجی هەڵاتوو، ئاڵەف، ترێ، وهەنگوین درووست کردووە. کەواتە چۆن کحول بووە بەشێک لە بازرگانی جیهان و گەشت کردن؟ ڕۆد فیلیپس گەشت دەکات بەناو پەرەسەندنی کحولدا.
وانەکە لە لایەن رۆد فلیپسەوە ئامادە کراوە و لە لایەن ئانتۆن بۆگتاتی کاری دەرهێنانی بۆ کراوە
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:56
|
Daban Q Jaff approved Kurdish subtitles for A brief history of alcohol | |
|
|
Daban Q Jaff edited Kurdish subtitles for A brief history of alcohol | |
|
|
Daban Q Jaff edited Kurdish subtitles for A brief history of alcohol | |
|
|
Daban Q Jaff accepted Kurdish subtitles for A brief history of alcohol | |
|
saba gushad edited Kurdish subtitles for A brief history of alcohol | |
|
|
saba gushad edited Kurdish subtitles for A brief history of alcohol | |
|
|
saba gushad edited Kurdish subtitles for A brief history of alcohol | |
|
|
saba gushad edited Kurdish subtitles for A brief history of alcohol |