Trong xã hội
ta cần tuân theo luật pháp
để duy trì trật tự.
Bạn có biết
các vật chất hóa học
cũng tuân theo
những định luật cụ thể?
Sự thật là
ta có thể mô tả những định luật đó
bằng cách quan sát
những mối liên hệ giữa các vật chất.
Vài định luật đơn giản để bắt đầu
là những định luật chi phối chất khí.
Năm 1662, Robert Boyle nhận ra rằng
các chất khí có phản ứng rất thú vị
khi ông cho chúng
vào lọ rồi thay đổi thể tích.
Lấy 1 chai không rồi đóng nắp chai.
bóp cái chai lại, điều gì sẽ xảy ra?
Áp suất bên trong chai tăng lên
kích thước chai giảm đi.
Bạn chỉ có thể bóp cho đến khi
khí trong chai đẩy lại tay chúng ta.
Đây là tính chất tỉ lệ nghịch
và nó không thay đổi tỉ lệ
với mọi loại khí.
Định luật Boyle
giúp các nhà hóa học dự đoán thể tích
bất kì loại khí nào dưới mọi áp suất vì
các mối liên hệ luôn giống nhau.
Năm 1780, Jacques Charles
nhận thấy mối liên hệ khác nhau
giữa khí và nhiệt độ của chúng.
Nếu từng thấy
khinh khí cầu
bạn đã thấy định luật này xảy ra.
Khi khí cầu chưa được dùng,
chúng phẳng lì
Thay vì thổi nó lên như bóng bay,
họ dùng ngọn lửa to
để làm nóng không khí
bên trong khinh khí cầu.
Không khí nóng lên, khí cầu căng ra vì
thể tích của khí ga tăng lên.
Khí càng nóng, thể tích càng tăng,
đây là định luật của Charles.
Định luật này khác định luật của Boyle.
Định luật của Charles
nói về mối quan hệ trực tiếp.
Nhiệt độ tăng, thể tích cũng sẽ tăng theo.
Định luật thứ 3 cũng được
biểu thị dễ dàng
Khi thổi bóng bay, thể tích sẽ tăng lên.
Khi thổi, bạn đưa càng nhiều phần tử
khí từ trong phổi của mình.
Điều này làm thể tích quả bóng tăng.
Đây là định luật của Avogadro.
Các phần tử khí ga thêm vào
trong quả bóng
dẫn đến thể tích cũng tăng theo.
Nếu thổi vào quá nhiều,
bạn biết chuyện gì
xảy ra tiếp theo rồi đấy.
Định luật này có ở khắp nơi,
kể cả giữa các phần tử khí ga nhỏ li ti.
Nếu bạn nén chúng,
áp suất sẽ tăng vì
các phần tử được nén vào nhau.
Thể tích nhỏ nghĩa là áp suất lớn vì
các phần tử này sẽ đẩy lại.
Nhiệt độ tăng, khí ga sẽ chuyển động,
lúc đó thể tích cũng sẽ tăng.
Cuối cùng, nếu bạn cho khí
vào 1 vật chứa,
thể tích tăng làm vật chứa ấy sẽ phồng ra.
Nhưng cẩn thận đừng
cho nhiều quá
hoặc bạn sẽ làm nổ quả bóng đấy.