WEBVTT

00:00:01.809 --> 00:00:05.862
Yogi Berra, de Amerikaanse
honkballer en filosoof, heeft gezegd:

00:00:06.720 --> 00:00:10.017
"Zonder doel komen we 
misschien wel helemaal nergens uit."

00:00:11.525 --> 00:00:15.571
Wetenschappelijk onderzoek
geeft ons meer inzicht,

00:00:15.595 --> 00:00:20.357
meer helderheid over hoe de toekomst
eruit zal zien in een veranderend klimaat

00:00:20.791 --> 00:00:23.000
en wat dat betekent voor onze gezondheid.

00:00:23.714 --> 00:00:26.989
Ik ga het hebben over een aspect 
dat daar mee te maken heeft:

00:00:27.443 --> 00:00:29.719
hoe de uitstoot van broeikasgassen

00:00:29.719 --> 00:00:31.879
door het verbranden 
van fossiele brandstoffen

00:00:32.129 --> 00:00:35.959
de voedingswaarde
van ons voedsel vermindert.

NOTE Paragraph

00:00:37.011 --> 00:00:39.150
Laten we beginnen met de voedselpiramide.

00:00:39.154 --> 00:00:41.276
Jullie kennen allemaal de voedselpiramide.

00:00:41.288 --> 00:00:43.816
We hebben allemaal
uitgebalanceerde voeding nodig.

00:00:43.816 --> 00:00:45.347
We hebben eiwitten nodig,

00:00:45.351 --> 00:00:47.092
we hebben mineralen nodig,

00:00:47.092 --> 00:00:48.388
we hebben vitamines nodig.

00:00:48.388 --> 00:00:51.178
Dit is dus een manier om te bedenken

00:00:51.178 --> 00:00:54.086
hoe we kunnen zorgen
dat we elke dag voldoende binnenkrijgen

00:00:54.190 --> 00:00:56.318
zodat we groeien en gezond blijven.

NOTE Paragraph

00:00:56.332 --> 00:00:58.947
Maar we eten niet alleen omdat het moet,

00:00:58.947 --> 00:01:00.791
we eten ook voor ons plezier.

00:01:00.905 --> 00:01:03.508
Brood, pasta, pizza --

00:01:03.532 --> 00:01:07.623
er zijn talloze voedingsmiddelen
die belangrijk zijn in een cultuur.

00:01:07.623 --> 00:01:09.169
Die eten we graag.

00:01:10.088 --> 00:01:12.479
En die zijn belangrijk voor onze voeding,

00:01:12.483 --> 00:01:14.923
maar ook voor onze cultuur.

NOTE Paragraph

00:01:15.757 --> 00:01:21.281
Kooldioxide-uitstoot is gestegen sinds
het begin van de industriële revolutie,

00:01:21.285 --> 00:01:26.647
van zo'n 280 deeltjes per miljoen
tot meer dan 410 nu.

00:01:26.671 --> 00:01:28.404
En het blijft stijgen.

00:01:28.944 --> 00:01:33.364
Planten halen de koolstof
voor de groei uit deze kooldioxide.

00:01:33.378 --> 00:01:34.854
Het gaat de plant in,

00:01:34.854 --> 00:01:36.065
wordt afgebroken

00:01:36.065 --> 00:01:39.449
en de koolstof 
wordt gebruikt voor de groei.

00:01:40.472 --> 00:01:43.135
Ze hebben ook voedingsstoffen
nodig uit de grond.

00:01:44.166 --> 00:01:47.512
En dus is kooldioxide plantenvoedsel.

NOTE Paragraph

00:01:49.186 --> 00:01:54.172
Het zou goed nieuws moeten zijn
dat stijgende kooldioxideconcentraties

00:01:54.176 --> 00:01:57.152
zorgen voor voedselzekerheid 
over de hele wereld,

00:01:57.156 --> 00:02:00.464
zodat iedereen elke dag
genoeg te eten heeft.

00:02:01.466 --> 00:02:06.351
Ongeveer 820 miljoen mensen in de wereld
hebben niet elke dag genoeg te eten.

00:02:07.090 --> 00:02:10.722
Er is dus nogal wat geschreven
over hoe hogere CO2-concentraties

00:02:10.722 --> 00:02:13.217
kunnen bijdragen aan voedselzekerheid.

00:02:13.511 --> 00:02:18.263
We moeten de vooruitgang
in voedselproductie versnellen

00:02:18.617 --> 00:02:22.802
om een wereldbevolking van negen
à tien miljard te kunnen voeden in 2050

00:02:23.226 --> 00:02:26.037
en om de doelstellingen te halen
voor Duurzame Ontwikkeling,

00:02:26.037 --> 00:02:27.773
en dan vooral doelstelling nummer 2,

00:02:27.773 --> 00:02:30.689
over het verminderen
van voedselonzekerheid,

00:02:30.689 --> 00:02:32.517
het verhogen van de voedingswaarde

00:02:32.517 --> 00:02:35.671
en het beschikbaar maken
van voedsel voor iedereen.

00:02:36.195 --> 00:02:40.445
We weten inmiddels dat klimaatverandering
de landbouwproductiviteit beïnvloedt.

00:02:40.959 --> 00:02:43.385
De aarde is al één graad Celsius opgewarmd

00:02:43.385 --> 00:02:45.200
sinds het pré-industriële tijdperk.

00:02:45.704 --> 00:02:49.083
Daardoor veranderen lokale
temperaturen en neerslagpatronen,

00:02:49.537 --> 00:02:53.945
en dat beïnvloedt 
de landbouwproductiviteit

00:02:53.945 --> 00:02:55.337
overal in de wereld.

00:02:56.312 --> 00:02:59.603
En het zijn niet alleen lokale
temperatuurs- en neerslagveranderingen,

00:02:59.607 --> 00:03:00.833
het zijn de extremen.

00:03:01.553 --> 00:03:05.224
Extremen zoals hittegolven,
overstromingen en droogtes

00:03:05.248 --> 00:03:08.938
hebben grote invloed op de productiviteit.

NOTE Paragraph

00:03:10.677 --> 00:03:12.543
En dat kooldioxide,

00:03:13.037 --> 00:03:14.934
behalve dat het plantengroei bevordert,

00:03:16.018 --> 00:03:18.555
ook andere gevolgen heeft:

00:03:18.819 --> 00:03:21.885
namelijk dat planten 
door een hogere kooldioxideconcentratie

00:03:21.909 --> 00:03:25.974
meer koolhydraten,
suiker en zetmeel produceren,

00:03:25.978 --> 00:03:30.818
maar dat concentraties van eiwitten
en essentiële voedingsstoffen verminderen.

00:03:31.262 --> 00:03:37.355
Dit is cruciaal voor hoe we nadenken
over de ontwikkeling van voedselzekerheid.

NOTE Paragraph

00:03:38.532 --> 00:03:39.642
Een paar avonden terug,

00:03:39.642 --> 00:03:42.462
tijdens de tafelgesprekken 
over klimaatverandering,

00:03:42.462 --> 00:03:45.517
zei iemand dat hij
voor vijf zevende optimistisch was:

00:03:46.451 --> 00:03:48.852
vijf dagen per week was hij een optimist

00:03:49.306 --> 00:03:51.871
en dit onderwerp is
voor de overige twee dagen.

NOTE Paragraph

00:03:53.227 --> 00:03:55.386
Wanneer we het
hebben over micronutriënten

00:03:55.410 --> 00:03:59.527
zijn die vrijwel allemaal aangetast 
door hogere CO2-concentraties.

00:03:59.851 --> 00:04:02.060
Twee in het bijzonder zijn ijzer en zink.

00:04:02.284 --> 00:04:06.161
Wanneer je niet genoeg ijzer binnenkrijgt,
kun je bloedarmoede ontwikkelen.

00:04:06.315 --> 00:04:08.979
Dat kan resulteren
in vermoeidheid, kortademigheid

00:04:09.393 --> 00:04:12.486
en verder nog een aantal
vrij ernstige gevolgen.

00:04:12.750 --> 00:04:14.416
Als je niet genoeg zink opneemt,

00:04:14.490 --> 00:04:16.861
kun je een gebrek aan eetlust ontwikkelen.

00:04:17.045 --> 00:04:19.202
Dat is overal een wezenlijk probleem.

00:04:19.202 --> 00:04:22.291
Ongeveer een miljard
mensen heeft een tekort aan zink.

00:04:22.295 --> 00:04:25.105
Het is erg belangrijk voor
de gezondheid van moeder en kind.

00:04:25.189 --> 00:04:26.966
Het heeft invloed op de ontwikkeling.

00:04:27.788 --> 00:04:31.605
De B-vitamines zijn
essentieel om talloze redenen.

00:04:31.633 --> 00:04:34.627
Ze helpen ons voedsel
om te zetten in energie.

00:04:34.627 --> 00:04:39.545
Ze zijn belangrijk voor diverse 
fysiologische processen in ons lichaam.

00:04:39.984 --> 00:04:42.688
Als er meer koolstof in een plant zit,

00:04:42.712 --> 00:04:44.370
zit er minder stikstof in

00:04:44.394 --> 00:04:46.030
en minder vitamine B.

NOTE Paragraph

00:04:46.731 --> 00:04:48.315
En het gaat niet alleen over ons.

00:04:48.319 --> 00:04:50.078
Het vee is al aangetast,

00:04:50.082 --> 00:04:53.734
want de kwaliteit
van hun voedsel gaat achteruit.

00:04:53.734 --> 00:04:57.059
In feite heeft dit
gevolgen voor elke planteneter.

00:04:57.059 --> 00:04:59.059
Denk bijvoorbeeld ook eens

00:04:59.059 --> 00:05:01.109
aan onze huisdieren, 
onze katten en honden.

00:05:01.109 --> 00:05:04.577
Als je de etiketten leest
van de meest gangbare huisdierenvoeding,

00:05:04.601 --> 00:05:08.626
zie je dat ze voor een groot deel
bestaan uit granen.

00:05:09.270 --> 00:05:11.017
Dit raakt dus iedereen.

NOTE Paragraph

00:05:11.381 --> 00:05:13.697
Hoe weten we dat dit een probleem is?

00:05:13.697 --> 00:05:15.608
We hebben het gezien in veldonderzoek

00:05:15.612 --> 00:05:18.853
en bij experimenten in het laboratorium.

00:05:18.967 --> 00:05:20.447
Bij het veldonderzoek --

00:05:20.471 --> 00:05:23.926
en ik zal me hier met name
richten op tarwe en rijst --

00:05:24.940 --> 00:05:27.220
zijn er velden met bijvoorbeeld rijst

00:05:27.220 --> 00:05:29.530
die zijn onderverdeeld
in verschillende percelen.

00:05:30.460 --> 00:05:32.564
De percelen zijn allemaal gelijk:

00:05:32.568 --> 00:05:34.459
de grond is hetzelfde,

00:05:34.473 --> 00:05:36.192
de neerslag is gelijk --

00:05:36.216 --> 00:05:37.592
alles is hetzelfde.

00:05:38.152 --> 00:05:42.059
Alleen wordt er kooldioxide geblazen 
over sommige percelen.

00:05:42.637 --> 00:05:44.058
Zo kun je vergelijken

00:05:45.082 --> 00:05:48.112
wat de effecten zijn
onder de huidige condities

00:05:48.285 --> 00:05:52.532
en onder toekomstige
condities met meer kooldioxide.

NOTE Paragraph

00:05:53.032 --> 00:05:56.117
Ik heb meegewerkt
aan een van deze onderzoeken.

00:05:56.117 --> 00:06:00.756
We hebben 18 rijstsoorten
onderzocht in China en Japan

00:06:00.756 --> 00:06:02.602
en die gekweekt onder condities

00:06:02.602 --> 00:06:04.925
die zijn te verwachten later deze eeuw.

00:06:07.185 --> 00:06:09.227
Als we naar de uitkomsten kijken:

00:06:09.227 --> 00:06:12.353
de witte balk laat
de huidige condities zien

00:06:12.353 --> 00:06:16.289
en de rode balk die later deze eeuw.

00:06:16.741 --> 00:06:20.335
Proteïne neemt af
met ongeveer tien procent,

00:06:20.759 --> 00:06:24.522
ijzer zo'n acht procent,
zink ongeveer vijf procent.

00:06:25.404 --> 00:06:27.950
Dit klinkt niet
als een dramatische daling,

00:06:27.974 --> 00:06:31.658
maar als je kijkt naar
de allerarmsten in elk land,

00:06:31.902 --> 00:06:33.637
die voornamelijk zetmeel eten,

00:06:34.271 --> 00:06:37.877
dan zie je dat dit bij de mensen
die toch al op het randje leven

00:06:37.877 --> 00:06:39.558
tot regelrechte tekorten zal leiden

00:06:39.562 --> 00:06:41.799
met als gevolg
allerlei gezondheidsproblemen.

NOTE Paragraph

00:06:42.263 --> 00:06:46.138
De bevindingen zijn een stuk
aanmerkelijker bij de B-vitamines.

00:06:46.138 --> 00:06:49.777
Als je kijkt naar vitamine B1 en B2,

00:06:49.801 --> 00:06:52.010
zie je een afname van 17 procent.

00:06:52.494 --> 00:06:57.513
Panthotheenzuur, vitamine B5, 
vermindert met 13 procent.

00:06:57.517 --> 00:07:00.674
Foliumzuur neemt met zo'n 30 procent af.

00:07:00.888 --> 00:07:04.752
Dit zijn gemiddelden 
van de diverse experimenten.

00:07:05.186 --> 00:07:08.498
Foliumzuur is essentieel
voor de ontwikkeling van kinderen.

00:07:08.782 --> 00:07:10.885
Zwangeren die te weinig foliumzuur krijgen

00:07:10.885 --> 00:07:13.931
hebben een veel grotere kans
op een kind met geboorteafwijkingen.

00:07:14.599 --> 00:07:19.809
Dit zijn dus ernstige potentiële
gevolgen voor onze gezondheid

00:07:19.809 --> 00:07:21.870
wanneer de hoeveelheid CO2 
blijft toenemen.

NOTE Paragraph

00:07:23.636 --> 00:07:24.881
In een ander voorbeeld

00:07:24.881 --> 00:07:29.310
in modellen die zijn gemaakt
door Chris Weyant en zijn collega's,

00:07:29.310 --> 00:07:33.846
zien we hoe meer CO2
leidt tot minder ijzer en zink --

00:07:33.846 --> 00:07:35.948
er werd alleen gekeken
naar ijzer en zink --

00:07:36.452 --> 00:07:38.403
met allerlei gevolgen voor de gezondheid.

00:07:38.403 --> 00:07:41.765
Ze keken naar malaria,
aandoeningen met diarree, longontsteking,

00:07:41.765 --> 00:07:43.559
bloedarmoede door ijzertekort,

00:07:43.583 --> 00:07:47.284
en ze keken naar
de mogelijke gevolgen in 2050.

00:07:47.584 --> 00:07:49.968
Hoe donkerder de kleur hier,

00:07:49.968 --> 00:07:51.788
hoe groter de gevolgen.

00:07:51.982 --> 00:07:54.251
Je ziet de enorme impact

00:07:54.705 --> 00:07:56.744
in Azië en Afrika,

00:07:57.638 --> 00:08:00.503
maar vergeet niet dat
in landen als de Verenigde Staten

00:08:00.507 --> 00:08:01.803
en landen in Europa,

00:08:02.057 --> 00:08:04.472
de bevolking ook getroffen kan worden.

00:08:05.075 --> 00:08:08.749
Volgens hun berekeningen kunnen
wel 125 miljoen mensen worden getroffen.

00:08:10.041 --> 00:08:13.648
Ze hebben ook modellen gemaakt
van de meest effectieve maatregelen

00:08:14.112 --> 00:08:17.717
en hun conclusie was
het reduceren van broeikasgassen:

00:08:18.641 --> 00:08:21.703
de uitstoot van broeikasgassen
moet naar beneden vóór 2050,

00:08:21.703 --> 00:08:25.050
zodat we ons niet zoveel zorgen
hoeven te maken over deze effecten

00:08:25.050 --> 00:08:26.264
later deze eeuw.

NOTE Paragraph

00:08:28.568 --> 00:08:31.074
Deze experimenten, deze onderzoeksmodellen

00:08:31.098 --> 00:08:33.656
lieten klimaatverandering zelf
buiten beschouwing.

00:08:34.082 --> 00:08:36.856
Ze richtten zich alleen
op de factor kooldioxide.

00:08:37.584 --> 00:08:39.714
Dus als je ze combineert,

00:08:39.738 --> 00:08:43.197
verwacht men dat de impact
veel groter zal zijn dan wat ik nu vertel.

NOTE Paragraph

00:08:44.108 --> 00:08:47.127
Ik zou jullie hier nu het liefst
willen kunnen vertellen

00:08:47.151 --> 00:08:49.929
hoezeer het voedsel 
dat jullie aten als ontbijt,

00:08:49.929 --> 00:08:51.939
dat jullie straks bij de lunch gaan eten,

00:08:51.939 --> 00:08:54.868
is veranderd ten opzichte van
dat wat jullie grootouders aten

00:08:54.892 --> 00:08:56.966
gelet op de voedzaamheid ervan.

00:08:58.312 --> 00:08:59.329
Maar dat kan ik niet.

00:08:59.493 --> 00:09:00.976
Dat hebben we nooit onderzocht.

00:09:02.253 --> 00:09:05.404
Ik zou jullie graag vertellen 
hoe de huidige voedselonzekerheid

00:09:05.408 --> 00:09:07.451
wordt beïnvloed door die veranderingen.

00:09:07.801 --> 00:09:08.827
Maar dat kan ik niet.

00:09:09.121 --> 00:09:11.040
Ook dat hebben we nooit onderzocht.

00:09:12.437 --> 00:09:14.999
Er is veel dat we
nog niet weten op dit gebied.

00:09:15.903 --> 00:09:19.262
Onder andere wat mogelijke
oplossingen kunnen zijn.

00:09:19.986 --> 00:09:22.370
We weten niet precies
wat die oplossingen zijn,

00:09:22.764 --> 00:09:25.217
maar we hebben een heleboel opties.

00:09:25.521 --> 00:09:27.832
Er zijn technologische ontwikkelingen.

00:09:28.056 --> 00:09:31.396
Er is plantenveredeling.
Er is biofortificatie.

00:09:31.396 --> 00:09:32.928
De bodem kan verschil maken.

00:09:33.262 --> 00:09:35.955
Natuurlijk is het ook
erg nuttig om te weten

00:09:36.189 --> 00:09:39.630
hoe deze aanpassingen in de toekomst
onze gezondheid zullen beïnvloeden

00:09:39.634 --> 00:09:42.739
en die van onze kinderen
en die van onze kleinkinderen.

00:09:44.111 --> 00:09:46.094
Dit soort investeringen kost tijd.

00:09:47.053 --> 00:09:47.872
Het kost tijd

00:09:47.872 --> 00:09:49.892
om al deze kwesties uit te zoeken.

00:09:51.427 --> 00:09:55.044
Er is geen nationale instelling of concern

00:09:55.044 --> 00:09:56.722
die dit onderzoek financiert.

00:09:57.799 --> 00:10:02.899
We hebben deze investeringen hard nodig
om te onderzoeken welke kant het op gaat.

NOTE Paragraph

00:10:04.048 --> 00:10:06.147
Wat we ondertussen wel kunnen doen,

00:10:06.681 --> 00:10:11.859
is ervoor zorgen dat iedereen
toegang heeft tot een volwaardig dieet,

00:10:12.813 --> 00:10:16.482
niet alleen degenen in de welvarende delen
van de wereld, maar overal.

00:10:17.552 --> 00:10:22.081
We moeten ook individueel en gezamenlijk
de uitstoot van broeikasgassen verminderen

00:10:22.411 --> 00:10:25.263
om de uitdagingen van
de nabije toekomst te verkleinen.

NOTE Paragraph

00:10:27.520 --> 00:10:32.785
Ze zeggen: als je onderwijs te duur vindt,
kijk dan maar eens wat onwetendheid kost.

00:10:34.042 --> 00:10:34.961
Toch maar niet ...

00:10:35.977 --> 00:10:38.153
Laten we investeren in onszelf,

00:10:38.787 --> 00:10:39.965
in onze kinderen

00:10:39.969 --> 00:10:41.287
en in onze planeet.

NOTE Paragraph

00:10:41.287 --> 00:10:42.399
Dank u wel.

NOTE Paragraph

00:10:42.399 --> 00:10:44.238
(Applaus)