Trong suốt khoảng thời gian dài, có hai điều bí ẩn khiến tôi lo lắng. Tôi không hiểu được chúng và, thật ra, tôi khá e ngại để tìm hiểu chúng. Điều đầu tiên là, tôi đã 40 tuổi rồi, và trong suốt đời tôi, từ năm này tới năm khác, bệnh trầm cảm và lo lắng ngày càng trầm trọng ở Mỹ, ở Anh, và khắp các nước phương Tây. Tôi muốn biết tại sao. Tại sao điều này xảy ra với ta? Tại sao mỗi năm trôi qua, càng có nhiều người phải vật lộn chật vật qua ngày? Tôi muốn biết điều này vì một bí mật cá nhân. Khi tôi là một thiếu niên, tôi đã đi gặp bác sĩ và nói rằng tôi có cảm giác, như một cơn đau đang giằng xé tôi. Tôi không thể kiểm soát nó. Tôi không thể hiểu tại sao nó lại xảy ra, tôi cảm thấy xấu hổ vì nó. Vị bác sĩ đã kể một câu chuyện mà giờ tôi mới hiểu đó là một ý định tốt nhưng được đơn giản hóa quá mức. Nhưng không hoàn toàn sai. Ông nói: "Chúng tôi biết tại sao mọi người thấy thế này. Vài người chỉ tự nhiên bị mất cân bằng hóa học trong đầu họ -- con rõ ràng là một trong số đó. Điều ta cần làm là kê cho con vài liều thuốc, và con sẽ trở lại bình thường." Tôi đã uống loại thuốc tên là Paxil hay Seroxat, đó là một loại thuốc với nhiều tên khác nhau ở các nước. Và tôi cảm thấy khỏe hơn hẳn. Nhưng không lâu sau đó, cảm giác đau đớn bắt đầu quay lại. Vì thế tôi được kê liều cao hơn đến khi, sau 13 năm, tôi đã uống liều thuốc tối đa mà được phép uống. Và trong mười ba năm đó, gần như mọi lúc tôi phải chịu những cơn đau. Tôi bắt đầu tự hỏi bản thân: "Điều gì đang xảy ra ở đây? Bởi vì bạn đang làm mọi thứ theo như chỉ dẫn bởi câu truyện thống trị nền văn hóa này tại sao bạn vẫn thấy thế này?" Để khám phá ra lý do của hai điều bí ẩn này, cho quyển sách tôi viết, tôi đành tham gia một chuyến đi quanh thế giới, tôi đã đi hơn 40,000 dặm. Tôi muốn nói chuyện với các chuyên gia hàng đầu thế giới về nguyên nhân của trầm cảm và lo lắng quan trọng hơn, là giải pháp cho chúng, và về những người đã trải qua trầm cảm và lo lắng và trở lại bình thường bằng mọi cách. Tôi đã học được rất nhiều thứ từ những người tuyệt vời tôi gặp. Nhưng tôi nghĩ trọng tâm của những điều đó là, đến nay, ta có bằng chứng khoa học cho chín nguyên nhân khác nhau của trầm cảm và lo lắng. Hai trong số đó thật ra là từ cơ chế sinh học của ta. Các gen có thể khiến ta nhạy cảm hơn với các vấn đề, dù chúng không quyết định vận mệnh ta. Có những thay đổi của não xảy ra khi bạn bị trầm cảm khiến việc thoát ra khó khăn hơn. Nhưng hầu hết các yếu tố được chứng minh gây ra trầm cảm và lo lắng không phải từ cơ chế sinh học của ta. Mà là những yếu tố trong cách sống của ta. Một khi bạn hiểu được nó, nó mở ra một loạt cách giải quyết khác nhau để áp dụng với con người song song với thuốc chống trầm cảm hóa học. Ví dụ như, nếu bạn đơn độc, bạn có khả năng cao bị trầm cảm. Nếu, khi làm việc, bạn không kiểm soát được công việc, bạn chỉ biết làm những gì được yêu cầu, bạn có khả năng bị trầm cảm. Nếu bạn rất ít tiếp xúc với thế giới bên ngoài, bạn cũng có khả năng bị trầm cảm. Một thứ gắn kết nhiều nguyên nhân của trầm cảm và lo lắng mà tôi đã biết được. Không phải tất cả, nhưng nhiều trong số đó. Mọi người ở đây biết rằng ta có những nhu cầu vật chất tự nhiên, phải không? Rõ ràng là vậy. Bạn cần thức ăn, nước uống, nơi ở, không khí sạch. Nếu tôi tước những thứ này của bạn, bạn sẽ gặp rắc rối lớn, rất nhanh chóng. Nhưng đồng thời, mỗi người đều có những nhu cầu tâm lý tự nhiên. Bạn cần cảm thấy không lạc lõng, Bạn cần cảm thấy cuộc sống có ý nghĩa và mục đích. Bạn cần cảm thấy được nhìn nhận và coi trọng. Bạn cần cảm thấy mình có một tương lai rõ ràng. Nền văn hóa mà ta tạo ra tốt về nhiều mặt. Có những thứ tốt hơn nhiều so với quá khứ -- Tôi mừng là được sống lúc này Nhưng ta đang càng kém hơn trong việc đáp ứng các nhu cầu tâm lý sâu kín và tiềm ẩn này. Đó không phải thứ duy nhất đang diễn ra, nhưng tôi nghĩ đó là lý do chính cho sự gia tăng của khủng hoảng này. Tôi cảm thấy nó thật sự khó để tiếp nhận. Tôi đã vật lộn với ý nghĩ về việc thay đổi suy nghĩ bệnh trầm cảm là vấn đề của não thành bệnh có nhiều nguyên nhân, trong đó đa số do cách sống của ta. Và tôi chỉ bắt đầu nhận ra điều này vào một ngày nọ, tôi tới phỏng vấn một bác sĩ tâm thần Nam Phi tên là Derek Summerfield. Ông là một bác sĩ tuyệt vời. Bác sĩ Summerfield tình cờ đến Campuchia vào năm 2001, khi họ lần đầu giới thiệu thuốc chống trầm cảm hóa học tới người dân nước này. Các bác sĩ Campuchia chưa từng nghe tới những loại thuốc này, nên họ như kiểu, đó là gì vậy? Ông đã giải thích cho họ. Và họ nói với ông rằng, "Chúng tôi không cần chúng vì đã có thuốc chống trầm cảm rồi." Và ông như kiểu, "Ý các bạn là gì?" Ông nghĩ họ sẽ nói về các dược phẩm thực vật, như St. John's Wort, ginkgo biloba và những thứ tương tự. Tuy nhiên, họ kể cho ông một câu chuyện. Có một người nông dân nước họ làm việc trên cánh đồng lúa. Một ngày nọ, anh ta đứng trên quả mìn bị bỏ lại sau chiến tranh với Mỹ, và anh ta bị mất một chân. Nên họ gắn cho anh chân giả, sau một thời gian, anh ta trở lại cánh đồng lúa làm việc. Nhưng có lẽ, làm việc dưới nước sẽ rất đau nhức khi bạn đang mang chân giả, và tôi đoán là rất đau khổ khi quay lại làm việc nơi anh ta gặp tai nạn. Anh ta bắt đầu khóc lóc cả ngày, và không chịu ra khỏi giường, anh ta có các triệu chứng trầm cảm nghiêm trọng. Bác sĩ Campuchia nói, "Đó là lúc chúng tôi cho anh ta thuốc chống trầm cảm." Và bác sĩ Summerfield đã hỏi: "Đó là gì?" Họ giải thích rằng họ đến và ngồi xuống với anh ta. Họ lắng nghe anh. Họ đã hiểu được sự đau đớn của anh -- khó cho anh ta để nhận ra điều đó khi đang bị trầm cảm, nhưng nó gây ra những ảnh hưởng rất dễ hiểu trong cuộc sống của anh. Một vị bác sĩ đang nói chuyện với mọi người đã nói rằng, "Nếu ta mua cho anh ta một con bò cái, anh ta có thể làm người nuôi bò sữa, anh ta sẽ không ở trong tình cảnh đau buồn thế này, anh ta sẽ không phải đi làm ở cánh đồng lúa." Nên họ mua cho anh một con bò. Chỉ trong vài tuần, anh ta ngừng khóc, trong một tháng, anh ta hết bị trầm cảm. Họ nói với bác sĩ Summerfield, "Anh thấy đó, bác sĩ, con bò chính là thuốc chống trầm cảm, đó là ý của anh, phải không?" (Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) Nếu bạn phải nghĩ về trầm cảm theo cách tôi đã từng, và của hầu hết mọi người ở đây, nghe như trò đùa tệ hại, phải không? "Tôi đã gặp bác sĩ để xin thuốc chống trầm cảm, bà đã đưa tôi một con bò." Nhưng những thứ trực giác mà các bác sĩ Campuchia biết, dựa vào giai thoại chủ quan và thiếu khoa học này, là điều mà cơ quan y tế hàng đầu thế giới, Tổ chức Y tế Thế giới, đang cố gắng chỉ ra cho ta nhiều năm qua, dựa vào bằng chứng khoa học chính xác nhất. Nếu bạn bị trầm cảm, nếu bạn thấy lo lắng, bạn không yếu đuối, bạn không hề điên khùng, hơn hết là, bạn không phải là một chiếc máy bị hỏng các bộ phận. Bạn là một người với các nhu cầu không được đáp ứng. Cũng rất quan trọng để nghĩ về những điều các bác sĩ Campuchia và Tổ chức Y tế Thế giới không nói. Họ không nói với anh nông dân, "Này, anh bạn, anh cần bình tĩnh lại. Việc của anh là tự tìm ra và khắc phục vấn đề này." Trái lại, họ nói rằng, "Chúng ta là một nhóm ở đây để giúp đỡ bạn, nên chúng ta có thể cùng nhau tìm ra và khắc phục vấn đề." Đó là điều những người bị trầm cảm cần, và đó là điều mà họ xứng đáng được. Đây là lý do một trong các bác sĩ hàng đầu Liên Hợp Quốc, trong bài phát biểu chính thức nhân ngày Sức khỏe Thế giới, hai năm trước vào năm 2017, nói rằng ta cần bàn luận ít hơn về sự thiếu cân bằng hóa học và nhiều hơn về sự thiếu cân bằng trong cách sống của ta. Các loại thuốc làm nhiều người dễ chịu -- chúng khiến tôi dễ chịu trong một lúc -- nhưng đúng hơn là vì vấn đề này nằm sâu hơn cơ chế sinh học của thuốc, các giải pháp cũng cần đào sâu hơn. Nhưng khi lần đầu tôi biết điều đó, tôi nhớ là đã nghĩ rằng, "Mình có thể xem các bằng chứng khoa học, mình đã đọc rất nhiều nghiên cứu, mình đã phỏng vấn rất nhiều chuyên gia đang giải thích điều này," nhưng tôi vẫn nghĩ, "Làm sao có thể làm điều đó?" Những thứ đang khiến ta bị trầm cảm trong nhiều trường hợp phức tạp hơn so với nông dân Campuchia này. Ta phải bắt đầu tìm kiếm từ đâu? Nhưng sau đó, trong chuyến hành trình dài cho quyến sách của tôi, vòng quanh thế giới, tôi đã gặp những người đang đúng nghĩa làm điều đó, từ Sydney, tới San Francisco, cho tới São Paulo. Tôi đã tiếp tục gặp những người đã hiểu các nguyên nhân sâu thẳm của trầm cảm và lo lắng và cùng lập thành các nhóm khắc phục chúng. Rõ ràng, tôi không thể kể về những người tuyệt vời mà tôi được biết và viết về họ hay cả chín nguyên nhân của trầm cảm và lo lắng mà tôi học được, vì TED không cho tôi một bài nói chuyện mười tiếng -- bạn có thể phàn nàn điều đó với họ. Tôi muốn tập trung vào hai nguyên nhân và nếu được, hai giải pháp được rút ra từ đó. Đây là điều đầu tiên. Ta là xã hội đơn độc nhất trong lịch sử loài người. Một nghiên cứu gần đây đã hỏi người Mỹ: "Bạn có cảm thấy mình không còn gần gũi với bất kì ai?" Và 39% trong số đó đã nói nó đúng với họ. "Không gần gũi với ai." Trong các thang đo lường quốc tế về mức độ cô đơn, người Anh và các nước châu Âu khác chỉ sau người Mỹ, phòng khi có người ở đây cảm thấy tự mãn. (Tiếng cười) Tôi đã dành nhiều thời gian bàn về điều này với chuyên gia hàng đầu thế giới về sự cô độc, một người tuyệt vời là giáo sư John Cacioppo, người đã ở Chicago, và tôi đã nghĩ nhiều về câu hỏi mà nghiên cứu của ông đặt ra. Giáo sư Cacioppo đã hỏi, "Tại sao ta tồn tại? Tại sao ta ở đây, tại sao ta sống?" Một lý do chính là tổ tiên của ta ở trên các thảo nguyên của châu Phi rất giỏi một thứ. Họ không lớn hơn những con thú họ săn bắt nhiều lần, họ không nhanh nhẹn hơn chúng nhiều lần, nhưng họ giỏi hơn trong việc kết hợp thành các nhóm và hợp tác với nhau. Đây là siêu năng lực của loài người chúng ta -- ta lập thành nhóm với nhau, như những chú ong sống chung một tổ, loài người đã tiến hóa và sống trong bộ tộc. Và ta là những người đầu tiên đã giải tán các bộ tộc của ta. Nó khiến ta thấy tồi tệ. Nhưng chúng ta có thể thay đổi Một người hùng trong sách, và thật ra, trong cuộc sống của tôi là vị bác sĩ tên Sam Everington. Ông là bác sĩ đa khoa ở một nơi nghèo khổ ở Đông London, nơi tôi đã từng sống nhiều năm. Và Sam thực sự đã không thoải mái, bởi vì có quá nhiều bệnh nhân đến gặp ông vì bệnh trầm cảm và lo lắng trầm trọng. Giống tôi, ông không phản đối thuốc chống trầm cảm hóa học, ông nghĩ chúng giúp giảm đau phần nào. Nhưng ông thấy hai điều. Thứ nhất, bệnh nhân của ông bị trầm cảm và lo lắng đã lâu vì những lí do rất dễ hiểu, như cô đơn. Thứ hai, mặc dù thuốc giúp một vài người giảm đau, nhưng không giải quyết vấn đề cho nhiều người. Vấn đề mấu chốt. Một ngày nọ, Sam tiên phong thực hiện một phương thức khác. Một phụ nữ đã đến trung tâm y tế của ông người tên là Lisa Cunningham. Tôi được biết Lisa sau này. Lisa đã bị nhốt trong nhà của mình với bệnh trầm cảm và lo lắng nghiêm trọng suốt bảy năm. Khi tới trung tâm của Sam, bà được nói rằng, "Đừng lo lắng, chúng tôi vẫn sẽ kê các loại thuốc này, nhưng chúng tôi cũng sẽ kê thuốc khác. Chúng tôi sẽ kê đơn cho bạn đến trung tâm này hai lần một tuần để gặp một nhóm người bị trầm cảm và lo lắng khác, không phải để nói bạn đáng thương thế nào, nhưng tìm ra những điều ý nghĩa mà các bạn có thể làm với nhau vì thế bạn sẽ không đơn độc và không thấy cuộc sống vô nghĩa." Lần đầu tiên nhóm này gặp nhau, Lisa thực sự đã ói mửa vì lo lắng, nó quá sức với cô ấy. Nhưng mọi người vỗ vai cô ấy và họ bắt đầu trò chuyện, họ như kiểu, " Ta có thể làm gì?" Đây là khu ổ chuột của người Đông London như tôi, họ không biết gì về làm vườn. Họ nói, "Tại sao ta không học làm vườn?" Có một khu vực sau các phòng khám của bác sĩ mà chỉ toàn bụi cây rậm. "Sao không biến nó thành khu vườn?" Họ bắt đầu mượn sách từ thư viện, xem các video trên YouTube. Họ bắt đầu thực hiện nó. Họ bắt đầu học về các mùa. Có rất nhiều bằng chứng rằng tiếp xúc thế giới tự nhiên là một liều thuốc chống trầm cảm mạnh mẽ. Nhưng họ đã bắt đầu làm những điều còn quan trọng hơn. Họ bắt đầu lập thành một bộ tộc. Họ bắt đầu lập thành một nhóm. Họ bắt đầu quan tâm đến nhau. Nếu có một người không đến, những người khác sẽ đi tìm và hỏi "Bạn có ổn không?" giúp họ tìm ra điều đang gây rắc rối ngày hôm đó. Cách mà Lisa đề xuất với tôi, "Khi khu vườn bắt đầu nở hoa, chúng tôi ở thời khắc đẹp nhất." Giải pháp này gọi là toa thuốc xã hội, nó trải rộng khắp châu Âu. Ngày càng nhiều những bằng chứng cho rằng nó có thể tạo ra tác động tích cực và làm giảm bệnh trầm cảm và lo lắng. Một ngày nọ, tôi nhớ là đứng trong khu vườn mà Lisa và các người bạn từng bị trầm cảm đã tạo ra -- nó thực sự là một khu vườn đẹp -- và có suy nghĩ rằng, nó được gợi cảm hứng bởi giáo sư Hugh Mackay ở Úc. Tôi cho là, rất thường xuyên khi mọi người gục ngã, điều ta nói với họ -- tôi chắc rằng mọi người ở đây, cả tôi -- đã nói, "Bạn chỉ cần là bạn, là chính bạn." Và tôi đã nhận ra, thật ra, điều ta nên nói với họ là, "Đừng là bạn. Đừng có là chính bạn. Hãy là chúng ta. Một phần của cả nhóm." (Tiếng vỗ tay) Giải pháp cho các vấn đề này không phải là tự mình giải quyết như một cá nhân độc lập -- Đó cũng là lý do gây ra khủng hoảng. Giải pháp nằm ở chỗ kết nối lại với thứ lớn hơn bản thân. Điều đó liên quan tới một nguyên nhân khác của trầm cảm và lo lắng mà tôi muốn nói tới. Mọi người biết rằng đồ ăn vặt chiếm phần lớn chế độ ăn uống của ta và khiến ta bị bệnh. Tôi không nói điều đó với nghĩa cao siêu nào cả tôi chỉ trích dẫn bài nói chuyện của McDonald's. Tôi thấy mọi người ăn bữa sáng dinh dưỡng TED, nên tôi không có ý gì đâu. Như đồ ăn vặt chiếm phần lớn chế độ dinh dưỡng của ta và khiến ta bị bệnh, những giá trị vô bổ cũng chiếm lĩnh suy nghĩ của ta khiến ta bị bệnh tinh thần. Trong hàng ngàn năm, các nhà triết học đã nói, nếu bạn nghĩ cuộc sống chỉ xoay quanh tiền bạc, địa vị và khoe khoang, bạn sẽ cảm thấy nó vô nghĩa. Đó không phải chính xác câu nói của Schopenhauer, nhưng đó là ý chính câu nói của ông. Nhưng kì lạ, hầu như không ai nghiên cứu khoa học điều này, đến khi một người thực sự phi thường mà tôi biết, giáo sư Tim Kasser, thuộc trường Cao đẳng Knox ở Illinois, ông đã nghiên cứu điều này được ba mươi năm. Nghiên cứu của ông chỉ ra vài điều thực sự rất quan trọng. Đầu tiên, bạn càng tin bạn có thể dùng tiền để thoát khỏi đau buồn để có một cuộc sống tốt, bạn càng bị trầm cảm và lo lắng. Thứ hai, là một xã hội, ta càng trở nên bị dẫn dắt bởi những niềm tin này. Trải qua suốt đời tôi, dưới sức mạnh của quảng cáo, Instagram và những thứ tương tự. Khi tôi nghĩ về những điều này, tôi thấy nó giống việc ta được cho ăn từ khi sơ sinh, một loại KFC cho tâm hồn. Ta được chỉ dẫn những địa điểm sai lầm để tìm ra hạnh phúc, cũng như đồ ăn vặt không đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng và thực chất khiến bạn thấy tồi tệ, các giá trị vô bổ không đáp ứng nhu cầu tâm lý của bạn, và khiến bạn rời xa cuộc sống tốt đẹp. Nhưng lần đầu khi tôi cùng với giáo sư Kasser và khi tôi đang tim hiểu những thứ này, tôi cảm thấy một cảm xúc rối bời kì lạ Nhưng mặt khác, tôi thấy nó thực sự kích thích. Tôi có thể thấy rất thường xuyên trong cuộc sống, khi tôi gục ngã tôi đã cố để cải thiện nó với nhiều giải pháp khoe mẽ, hào nhoáng bên ngoài. Và tôi có thể hiểu tại sao nó không hiệu quả. Tôi đã nghĩ, "không phải hiển nhiên sao? không phải quá tầm thường,sao ?" Nếu tôi nói với các bạn, sẽ không ai nói dối vào giây phút cuối đời và nghĩ về những thứ bạn đã mua hay lượng retweet trên mạng, bạn sẽ nhớ lại những thời khắc yêu thương, ý nghĩa và gắn kết trong đời. Tôi nghĩ điều đó nghe có vẻ rập khuôn. Nhưng tôi nói chuyện với giáo sư Kassar và hỏi rằng, "Tại sao em cảm thấy sự đối lập kì lạ này?" Ông trả lời, "Ở một vài mức độ, ta đều biết những điều này. Nhưng trong xã hội, ta không sống như vậy." Ta biết rõ đến mức chúng trở nên rập khuôn, nhưng ta không sống như nó. Tôi tiếp tục hỏi lý do tại sao ta biết rõ những điều này, nhưng không sống như vậy? Một lúc sau, giáo sư Kasser nói với tôi, "Bởi vì ta sống trong một cỗ máy được thiết kế để khiến ta thờ ơ với những điều quan trọng về cuộc sống." Tôi đã phải suy nghĩ về điều đó. "Vì ta sống trong một cỗ máy được thiết kế để khiến ta quên đi thứ quan trọng về cuộc sống." Và giáo sư Kassar muốn tìm ra liệu ta có thể cắt ngang cỗ máy đó. Ông đã làm nhiều nghiên cứu về điều này. Tôi sẽ nói về một ví dụ, và tôi rất mong các bạn sẽ thử làm với bạn bè và người thân. Nhờ một người là Nathan Dungan, ông tập hợp một nhóm thanh niên và người lớn đến gặp nhau tại một loạt các buổi hội nghị suốt một thời gian. Và một nhiệm vụ của nhóm là khiến mọi người nghĩ về một khoảnh khắc trong đời mà thật ra họ đã tìm thấy ý nghĩa và mục đích. Với nhiều người khác nhau, điều đó khác nhau. Một số người cho đó là lúc chơi nhạc, viết lách, giúp đỡ người khác -- Tôi tin là các bạn có thể nghĩ ra điều gì đó, phải không? Và một nhiệm vụ khác của nhóm là khiến họ tự hỏi, "Bằng cách nào bạn có thể cống hiến đời bạn nhiều hơn cho những khoảnh khắc ý nghĩa và có mục đích, hơn là việc mua những thứ không cần thiết với bạn và đưa nó lên mạng xã hội để khiến mọi người trầm trồ "Ôi trời, thật ghen tị!" Và điều họ tìm ra là, tham gia các buổi họp thế này, giống như Chương trình người nghiện rượu ẩn danh, phải không? Việc mời họ đến các buổi họp này, truyền tải những giá trị, khiến họ hành động và kiểm tra lẫn nhau tạo ra một thay đổi đáng kể trong quan điểm của họ. Nó đưa họ ra khỏi cơn bão của những tin nhắn gây trầm cảm mà khiến ta tìm kiếm hạnh phúc sai chỗ, và hướng về những giá trị ý nghĩa và lành mạnh đưa ta thoát khỏi bệnh trầm cảm. Nhưng với tất cả phương án mà tôi đã chứng kiến và viết về chúng, và có nhiều phương án tôi không thể nói ở đây, tôi vẫn suy nghĩ, bạn biết đấy: Tại sao mất nhiều thời gian để tôi nhìn ra những điều này? Vì khi bạn giải thích cho mọi người -- vài điều thì phức tạp, nhưng không phải tất cả -- khi giải thích cho mọi người, nó không hề khó, phải không? Ở vài mức độ, ta đều biết những điều này. Tại sao ta thấy khó để hiểu chúng? Tôi nghĩ có nhiều lý do. Nhưng tôi nghĩ chủ yếu là ta phải thay đổi cách hiểu về trầm cảm và lo lắng thực sự là gì. thật sự là có những nhân tố sinh học liên quan đến trầm cảm và lo lắng. Nhưng nếu ta chỉ thấy những nhân tố sinh học này như tôi đã làm rất lâu, và tôi cho rằng nền văn hóa này đã ảnh hưởng rất nhiều đến tôi điều mà ta gián tiếp nói với mọi người, không ai cố ý cả nhưng điều ta gián tiếp nói với mọi người "Nỗi đau của bạn không là gì cả. Nó chỉ là bị trục trặc thôi. Nó như một vấn đề nhỏ trong chương trình máy tính, đó chỉ là một vấn đề dây dẫn trong đầu bạn." Nhưng tôi chỉ có thể thay đổi đời mình khi tôi nhận ra trầm cảm không phải là một trục trặc. Nó là một dấu hiệu. Bệnh trầm cảm là một dấu hiệu. Nó nói cho bạn điều gì đó. (Tiếng vỗ tay) Ta cảm thấy thế này vì nhiều lý do, và rất khó để họ nhận ra khi mắc trầm cảm -- Tôi hiểu rất rõ điều đó từ trải nghiệm cá nhân. Nhưng với sự giúp đỡ đúng, ta có thể hiểu được các vấn đề này và ta có thể khắc phục chúng cùng nhau. Nhưng để làm điều đó, bước đầu tiên là phải ngừng công kích các dấu hiệu này bằng việc coi chúng là sự yếu đuối, điên khùng hay chỉ là vấn đề sinh học, của một nhóm người. Ta cần phải lắng nghe những dấu hiệu này, vì chúng đang nói với ta những điều ta thực sự phải nghe. Chỉ khi ta thực sự lắng nghe các dấu hiệu này, công nhận và tôn trọng chúng, khi đó ta mới có thể nhìn ra những giải pháp tự do, lành mạnh và sâu sắc hơn. Những khó khăn đang chờ đợi xung quanh ta. Xin cảm ơn. (Tiếng vỗ tay)