0:00:01.292,0:00:05.583
Cheguei aos Estados Unidos desde Xamaica [br]coa miña familia no verán de 1.968.

0:00:06.083,0:00:09.643
Éramos seis e viviamos confinados [br]nun piso de dúas habitacións

0:00:09.667,0:00:12.226
nun edificio de tres andares en Brooklyn.

0:00:12.250,0:00:14.059
No barrio vivían moitos nenos

0:00:14.083,0:00:16.726
algúns falaban español e outros inglés.

0:00:16.750,0:00:19.184
Ao comezo non me deixaban xogar con eles

0:00:19.208,0:00:22.143
porque, como dicían meus pais,[br]"Sonche moi rillotes"

0:00:22.167,0:00:23.184
(Risos)

0:00:23.208,0:00:25.601
así que só podía velos pola fiestra.

0:00:25.625,0:00:28.684
Patinar era unha das actividades favoritas

0:00:28.708,0:00:31.601
Encantáballes agarrarse á parte traseira[br]dos buses

0:00:31.625,0:00:33.559
e soltábanse

0:00:33.583,0:00:35.934
cando o bus chegaba ó final da rúa

0:00:35.958,0:00:38.101
diante do meu edificio.

0:00:38.125,0:00:40.559
Un día, apareceu una nena nova.

0:00:40.583,0:00:44.934
Ouvín os risos de sempre mesturados [br]con: "Mira, mira!"

0:00:44.958,0:00:46.268
"Mira, mira!"

0:00:46.292,0:00:48.101
Falaban español.

0:00:48.125,0:00:52.101
O grupo suxeitouse á parte traseira do bus[br]ao comezo da rúa

0:00:52.125,0:00:56.643
e segundo baixaban a rúa[br]berrando "Mira, mira, mira, mira"

0:00:56.667,0:00:59.101
o bus parou de súpeto.

0:00:59.125,0:01:02.684
Os que tiñan máis experiencia ceibáronse,

0:01:02.708,0:01:06.393
pero a nena nova golpeouse e [br]caeu na beirarrúa.

0:01:06.417,0:01:08.083
Non se movía.

0:01:09.000,0:01:11.268
Os adultos correron a axudala.

0:01:11.292,0:01:13.601
O condutor do bus saíu a ver qué pasara

0:01:13.625,0:01:15.309
e chamar a unha ambulancia.

0:01:15.333,0:01:17.226
Saíalle sangue da cabeza.

0:01:17.250,0:01:19.059
Non abría os ollos.

0:01:19.083,0:01:20.476
Esperamos pola ambulancia,

0:01:20.500,0:01:21.768
esperamos e esperamos,

0:01:21.792,0:01:23.921
até que alguén dixo:[br]"Onde está a ambulancia?"

0:01:23.925,0:01:25.582
"Onde está a ambulancia?"

0:01:25.582,0:01:27.785
Por fin, chegou a policía.

0:01:28.259,0:01:32.300
Un home negro maior dixo:[br]"A ambulancia non vai vir."

0:01:33.000,0:01:35.684
Repetiullo máis alto a un policía

0:01:35.708,0:01:37.893
"Vostede sabe que non vai vir.

0:01:37.917,0:01:40.083
Aquí nunca mandan ambulancias."

0:01:41.083,0:01:44.601
O policía mirou para os meus veciños que[br]comezaban a fartarse,

0:01:44.625,0:01:46.559
recolleu a nena, meteuna no coche [br]

0:01:46.583,0:01:48.018
e marchou.

0:01:48.042,0:01:50.351
Eu tiña dez anos.

0:01:50.375,0:01:52.184
Sabía que isto non era xusto.

0:01:52.208,0:01:54.601
Sabía que podiamos facer algo.

0:01:54.625,0:01:57.226
O que eu puiden facer foi facerme médico

0:01:57.250,0:01:58.559
Fíxenme médico interno

0:01:58.583,0:02:02.934
e compromentinme a coidar daqueles[br]ós que chamamos desatendidos,

0:02:02.958,0:02:04.268
os vulnerábeis,

0:02:04.292,0:02:07.833
como os meus primeiros veciños [br]nos Estados Unidos.

0:02:09.042,0:02:13.268
Durante os meus primeiros anos [br]de formación no Harlem dos 80,

0:02:13.292,0:02:17.643
presenciei un aumento de homes [br]mozos con VIH.

0:02:17.667,0:02:19.476
Cando me mudei a Miami,

0:02:19.500,0:02:22.393
vin que o VIH tamén afectaba [br]a mulleres e nenos

0:02:22.417,0:02:25.184
principalmente xente pobre de cor.

0:02:25.208,0:02:29.518
En poucos anos, unha infección [br]que afectaba a un grupo da poboación

0:02:29.542,0:02:31.893
tornouse nunha epidemia mundial.

0:02:31.917,0:02:34.559
Volvín a sentir que tiña que facer algo.

0:02:34.583,0:02:38.684
Por sorte, coa axuda de activistas, [br]defensores, educadores

0:02:38.708,0:02:41.309
e médicos coma min que tratan[br]a enfermidade,

0:02:41.333,0:02:43.476
atopamos un camiño.

0:02:43.500,0:02:47.726
Investimos na educación para reducir[br]a transmisión do VIH

0:02:47.750,0:02:51.309
e proporcionar protección legal[br]a aqueles coa enfermidade.

0:02:51.333,0:02:53.601
Queriámosnos asegurar de que

0:02:53.625,0:02:57.101
pacientes de todo o mundo

0:02:57.125,0:02:59.559
sen importar o seu nivel económico

0:02:59.583,0:03:02.143
puidesen ter acceso á medicación.

0:03:02.167,0:03:05.518
Novos tratamentos xurdiron [br]en poucas décadas

0:03:05.542,0:03:09.393
e tornaron esta enfermidade mortal[br]nunha enfermidade crónica

0:03:09.417,0:03:10.976
como a diabetes.

0:03:11.000,0:03:13.625
Agora até hai unha vacina no horizonte.

0:03:15.625,0:03:17.559
Nos últimos cinco ou sete anos,

0:03:17.583,0:03:21.226
estou a ver unha epidemia diferente [br]nos pacientes en Florida,

0:03:21.250,0:03:23.393
algo coma isto.

0:03:23.417,0:03:28.601
Anna Mae, unha administrativa xubilada[br]que vive dunha renda fixa en Opa-locka,

0:03:28.625,0:03:31.101
veu a recoller as súas receitas.

0:03:31.125,0:03:34.809
Tiña síntomas crónicos [br]de presión arterial, diabetes,

0:03:34.833,0:03:36.559
doenzas cardiovasculares e asma

0:03:36.583,0:03:39.782
mesturados con doenza [br]pulmonar obstrutiva crónica

0:03:39.782,0:03:41.643
DPOC.

0:03:41.667,0:03:44.226
Anna Mae era un dos meus pacientes [br]máis regulares,

0:03:44.250,0:03:47.768
así que me sorprendeu que precisase[br]receitas novas

0:03:47.792,0:03:49.309
tan axiña.

0:03:49.333,0:03:50.851
Ao final da visita,

0:03:50.875,0:03:54.476
Anna deume un papel da compañía[br]eléctrica para que o asinase.

0:03:54.500,0:03:56.976
Non pagara a factura da luz.

0:03:57.000,0:04:01.303
O papel certificaba que o paciente tiña [br]unha enfermidade grave

0:04:01.303,0:04:03.768
que requería un equipamento que se [br]vería prexudicado

0:04:03.792,0:04:06.715
se lle cortaban a electricidade.

0:04:07.917,0:04:09.434
"Pero señora Anna Mae," dixen,

0:04:09.458,0:04:11.893
"Vostede non precisa dunha máquina[br]para respirar,

0:04:11.917,0:04:13.708
non creo que isto [br]lle vaia valer."

0:04:14.583,0:04:17.809
Tras algunhas preguntas, [br]dixo que usaba o aire acondicionado

0:04:17.833,0:04:21.601
día e noite porque non podía [br]respirar coa calor.

0:04:21.625,0:04:25.684
Como tiña que comprar mais inhaladores[br]para a asma,

0:04:25.708,0:04:28.518
non lle quedaba diñeiro [br]para as facturas.

0:04:28.542,0:04:29.809
Firmei o papel,

0:04:29.833,0:04:31.934
pero como sabía que non lle ía valer,

0:04:31.958,0:04:34.458
mandeille un traballador social.

0:04:35.250,0:04:36.643
Tamén falei con Jorge,

0:04:36.667,0:04:38.393
un bo home que moitas veces

0:04:38.417,0:04:39.768
agasallábanos froitas

0:04:39.792,0:04:43.059
que vendía nas rúas de Miami.

0:04:43.083,0:04:46.518
Os seus riles non funcionaban ben

0:04:46.542,0:04:50.106
e cando traballaba todo o día na rúa

0:04:50.106,0:04:52.033
por causa da calor [br]e deshidratación

0:04:52.033,0:04:54.684
non lle chegaba o suficiente sangue[br]aos riles.

0:04:54.708,0:04:58.768
Os seus riles sempre estaban mellor[br]cando descansaba uns días.

0:04:58.792,0:05:01.768
Pero sen diñeiro, que ía facer?

0:05:01.792,0:05:06.267
Como dicía: "Teño que traballar [br]aínda que chova, faga sol, frío ou calor."

0:05:06.917,0:05:10.143
Pero o peor caso [br]era o de Sandra Faye Twiggs

0:05:10.167,0:05:12.726
de Fort Lauderdale, quen tiña DPOC.

0:05:12.750,0:05:16.808
Sandra fora arrestada tras pelexar[br]coa sua filla por un ventilador.

0:05:17.774,0:05:19.351
Cando saíu da cárcere,

0:05:19.399,0:05:21.250
volveu ao seu piso

0:05:21.250,0:05:23.143
e non parou de toser

0:05:23.167,0:05:25.167
até que morreu tres días despois.

0:05:26.583,0:05:28.726
Isto é o que vin:

0:05:28.750,0:05:32.434
hai datos que mostran que as alerxias[br]están a comezar antes,

0:05:32.458,0:05:34.684
as temperaturas nocturnas [br]están a aumentar,

0:05:34.708,0:05:36.559
as árbores están a medrar [br]mais rápido

0:05:36.583,0:05:39.976
e os moquitos que transmiten doenzas[br]perigosas como a Zika ou o dengue

0:05:40.000,0:05:42.625
están a aparecer en áreas nas [br]que antes non existían.

0:05:43.458,0:05:47.184
Tamén estou a ver sinais de xentrificación[br]climáticas.

0:05:47.208,0:05:50.143
Isto acontece cando os ricos se mudan [br]a áreas pobres

0:05:50.167,0:05:52.476
que están en zonas máis elevadas

0:05:52.500,0:05:55.792
polo que teñen menos [br]probabilidades de asolagarse.

0:05:56.375,0:06:00.059
Un exemplo é a miña paciente Marie,[br]quen sufría estrés e ansiedade,

0:06:00.083,0:06:04.018
porque fora desaloxadado seu piso [br]en Little Haiti, Miami

0:06:04.042,0:06:06.893
para poder construir un edificio de pisos[br]de luxo.

0:06:06.917,0:06:10.851
Os construtores creían que Little Haiti[br]non se inundaría

0:06:10.875,0:06:13.625
porque está a 3 metros sobre o [br]nivel do mar.

0:06:14.708,0:06:19.684
As temperaturas está a aumentar [br]máis e máis.

0:06:19.708,0:06:24.476
Unha emerxencia sanitaria maior có[br]SIDA/VIH está cada vez máis preto,

0:06:24.500,0:06:27.746
e os meus pacientes mais desfavorecidos[br]déronme as primeiras probas

0:06:27.746,0:06:29.833
de como vai ser.

0:06:29.833,0:06:32.559
Esta nova epidemia é o cambio climático,

0:06:32.583,0:06:35.559
e ten diferentes efectos para a saúde.

0:06:35.583,0:06:38.893
Hai catro formas nas que o cambio [br]climático nos poden influír.

0:06:38.917,0:06:43.101
Direitamente, pola calor, fenómenos [br]meteorolóxicos extremos e contaminación;

0:06:43.125,0:06:45.226
polo contaxio de enfermidades,

0:06:45.250,0:06:48.684
polos problemas co suministro [br]de comida e auga,

0:06:48.708,0:06:52.059
e afectando tamén [br]o noso benestar emocional.

0:06:52.083,0:06:56.226
En medicina usamos regras [br]mnemotécnicas para axudar á memoria,

0:06:56.250,0:06:58.643
esta "onda de calor" mnemotécnica

0:06:58.667,0:07:01.667
amosa oito efectos do cambio climático [br]na saúde.

0:07:02.597,0:07:05.351
Doenzas relacionadas coa calor.

0:07:05.375,0:07:09.601
Aumento das doenzas cardiovasculares[br]e pulmonares.

0:07:09.625,0:07:11.934
Empeoramento do asma.

0:07:11.958,0:07:13.809
Lesións traumáticas,

0:07:13.833,0:07:16.434
especialmente durante fenómenos [br]meteorolóxicos extremos.

0:07:16.458,0:07:19.726
Infeccións alimentarias.

0:07:19.750,0:07:21.976
Empeoramento das alerxias.

0:07:22.000,0:07:27.309
Enfermidades transmitidas por vectores[br]como o Zika, dengue e doenza de Lyme.

0:07:27.333,0:07:30.792
E finalemente, o aumento do estrés [br]emocional

0:07:31.375,0:07:35.851
Os pobres e vulnerábeis xa están a sentir [br]os efectos do cambio climático.

0:07:35.875,0:07:39.250
Son, metaforicamente, o paxaro [br]na mina de carbón.

0:07:39.833,0:07:43.851
As súas experiencias son coma [br]profecías ou presaxios.

0:07:43.875,0:07:46.476
Unha luz para amosarnos

0:07:46.500,0:07:51.268
que estamos a facer algo co noso mundo[br]que está a afectalos a eles primeiro.

0:07:51.292,0:07:54.000
Pero seremos os seguintes.

0:07:54.833,0:07:56.143
Se actuamos xuntos,

0:07:56.167,0:07:58.768
médicos, pacientes e outros [br]profesionais da saúde;

0:07:58.792,0:08:00.851
atoparemos solucións.

0:08:00.875,0:08:03.351
Xa fixemos isto coa crisis do VIH.

0:08:03.375,0:08:06.851
Foi grazas ao activismo dos pacentes[br]de VIH

0:08:06.875,0:08:09.976
que demandaron medicacións [br]e máis investigación

0:08:10.000,0:08:12.851
e a colaboración de médicos e[br]científicos

0:08:12.875,0:08:15.250
que fomos capazes de controlar[br]a epidemia.

0:08:15.750,0:08:18.559
E grazas ás axencias internacionais[br]de sáude,

0:08:18.583,0:08:22.434
ONGs, políticos e farmacéuticas

0:08:22.458,0:08:27.198
as persoas en países desfavorecidos[br]tiveron acceso á medicación para o VIH.

0:08:27.458,0:08:32.601
Este mesmo modelo de colaboración[br]pode aplicarse

0:08:32.625,0:08:36.833
para tratar os efectos do cambio climático[br]antes de que sexa tarde.

0:08:37.333,0:08:39.101
O cambio climático está aquí.

0:08:39.125,0:08:42.309
Xa está a danar a saúde e os fogares[br]dos máis desfavorecidos.

0:08:42.333,0:08:44.059
Como o meu paciente Jorge,

0:08:44.083,0:08:46.393
a maioría de nós teremos que traballar,

0:08:46.417,0:08:47.893
aínda que chova, faga sol,

0:08:47.917,0:08:49.476
vaia frío ou calor

0:08:49.500,0:08:53.434
Pero se os pacientes e os médicos[br]traballan xuntos

0:08:53.458,0:08:54.976
e coas ferramentas necesarias,

0:08:55.000,0:08:58.473
poden facer moito para que esta transición[br]climática sexa menos perigosa

0:08:58.473,0:09:00.053
para todos.

0:09:00.053,0:09:03.309
Estes pacientes inspiráronme a crear[br]unha organización de médicos

0:09:03.333,0:09:05.559
para loitar contra o cambio climático.

0:09:05.583,0:09:08.976
Centrámonos en entender os efectos[br]do cambio climático na saúde,

0:09:09.000,0:09:12.434
aprender a protexer os pacientes con [br]doenzas causadas polo clima

0:09:12.458,0:09:15.000
e fomentar solucións plausíbeis.

0:09:15.833,0:09:20.393
Un estudo recente amosou que tres das[br]profesións mais respectadas son

0:09:20.417,0:09:22.764
enfermería, medicina e farmacia.

0:09:22.764,0:09:25.060
Así que, como profesionais respectados,

0:09:25.060,0:09:28.642
temos que alzar as nosas voces para[br]pedir cambios nas políticas climáticas

0:09:28.642,0:09:30.476
e na política en xeral.

0:09:30.500,0:09:32.643
Hai tanto que podemos facer.

0:09:32.667,0:09:35.518
Como médicos, o contacto direito cos[br]nosos pacientes

0:09:35.542,0:09:37.865
permítenos ser os primeiros en[br]ver moitas cousas.

0:09:37.865,0:09:41.976
Estamos nunha posición perfecta para [br]estar á vanguarda do cambio.

0:09:42.000,0:09:46.184
Podemos educar sobre doenzas climáticas[br]nas universidase.

0:09:46.208,0:09:49.518
Podemos estudar as doenzas climáticas[br]dos nosos pacientes

0:09:49.542,0:09:52.684
se nos aseguramos de catalogalos[br]cos códigos correctos.

0:09:52.708,0:09:55.393
Podemos facer estudos relacionados coa [br]saúde e o clima.

0:09:55.417,0:09:58.309
Podemos ensinar prácticas ecolóxicas [br]nos fogares.

0:09:58.333,0:10:01.101
Podemos defender as necesidades [br]enerxéticas dos pacientes.

0:10:01.125,0:10:03.226
Podemos axudalos a ter[br]fogares máis seguros.

0:10:03.250,0:10:06.059
Podemos equipar os seu fogares [br]cos elementos necesarios

0:10:06.083,0:10:07.852
que os axuden se a[br]situación empeora.

0:10:07.852,0:10:11.248
Podemos presentar os nosos achados[br]ante os lexisladores

0:10:11.248,0:10:15.458
e podemos tratar as doenzas climáticas[br]dos nosos pacientes.

0:10:16.750,0:10:21.851
E, sobre todo, podemos preparalos [br]médica e fisicamente

0:10:21.875,0:10:24.268
para os desafíos que afrontarán

0:10:24.292,0:10:25.851
usando un modelo de medicina

0:10:25.875,0:10:29.667
que incorpora xustiza económica[br]e social.

0:10:30.667,0:10:34.226
Esto significaría que Sandra Faye Twiggs[br]con DPOC

0:10:34.250,0:10:37.851
quen morreu cando saíu da cárcere

0:10:37.875,0:10:40.434
tras pelexar coa súa filla por [br]un ventilador,

0:10:40.458,0:10:44.726
sabería que a calor na súa casa [br]afectaba á súa saúde e ánimo

0:10:44.750,0:10:47.643
e podería ter buscado un lugar [br]máis seguro para refrescarse.

0:10:47.667,0:10:51.625
Incluso, a súa casa nunca chegaría [br]a estar tan quente.

0:10:52.417,0:10:55.934
Aprendín dos pobres que as nosas[br]vidas non só son vulnerbáeís,

0:10:55.958,0:11:00.268
son tamén historias de resistencia,[br]innovación e supervivencia.

0:11:00.292,0:11:03.434
Como aquel vello sabio que berrou [br]ó policía

0:11:03.458,0:11:04.726
naquela noite de verán:

0:11:04.750,0:11:07.143
"A ambulancia non vai vir,"

0:11:07.167,0:11:11.208
e fíxolle levar a pequena ó hospital.

0:11:12.083,0:11:13.476
E saben que?

0:11:13.500,0:11:14.750
Escoiten.

0:11:15.500,0:11:19.559
Se vai haber unha resposta médica ó [br]cambio climático,

0:11:19.583,0:11:23.125
non vai estar a esperar [br]por unha ambulancia.

0:11:23.708,0:11:28.018
Vai ocorrer porque os médicos van [br]dar o primeiro paso.

0:11:28.042,0:11:29.726
Faremos tanto ruido,

0:11:29.750,0:11:33.458
que o problema non se poderá[br]ignorar ou malinterpretar.

0:11:34.083,0:11:37.244
Comezará coas historias que [br]contan os nosos pacientes

0:11:37.248,0:11:39.965
e as historias que contamos no seu nome.

0:11:40.625,0:11:45.226
Como sempre, faremos o mellor[br]para os nosos pacientes,

0:11:45.250,0:11:48.226
e tamén o mellor para o medio ambiente,

0:11:48.250,0:11:50.226
para nós

0:11:50.250,0:11:52.851
e para todo o mundo,

0:11:52.875,0:11:54.309
todos.

0:11:54.333,0:11:55.643
Grazas

0:11:55.667,0:11:57.708
(Aplausos e asubíos)