1
00:00:00,933 --> 00:00:02,533
In 2011

2
00:00:02,557 --> 00:00:04,717
brak iemand in
bij het kantoor van mijn zus

3
00:00:04,741 --> 00:00:07,635
aan de universiteit in Nigeria 
waar ze les gaf.

4
00:00:08,277 --> 00:00:10,432
Gelukkig werd de persoon gevonden,

5
00:00:10,432 --> 00:00:13,182
gearresteerd en aangeklaagd 
voor de rechter.

6
00:00:13,182 --> 00:00:14,863
Toen ik in de rechtbank kwam,

7
00:00:14,887 --> 00:00:18,268
zegden de griffiers die waren toegewezen 
aan het geval van mijn zus,

8
00:00:18,292 --> 00:00:20,759
dat zij het papierwerk 
niet konden verwerken

9
00:00:20,783 --> 00:00:22,569
tenzij ze een steekpenning betaalde.

10
00:00:23,035 --> 00:00:26,324
In eerste instantie dacht zij
dat ze haar in het ootje wilden nemen.

11
00:00:26,348 --> 00:00:28,716
Maar toen besefte ze dat het ernst was.

12
00:00:28,740 --> 00:00:30,629
Ze was woedend.

13
00:00:30,653 --> 00:00:35,741
Bedenk: hier stond ze, 
een recent slachtoffer van een misdrijf,

14
00:00:35,765 --> 00:00:38,737
bij de mensen die verondersteld 
werden haar te helpen

15
00:00:38,761 --> 00:00:41,131
en ze eisten smeergeld.

16
00:00:41,906 --> 00:00:44,090
Dat is slechts één van de vele manieren

17
00:00:44,114 --> 00:00:47,532
waarop corruptie impact heeft 
op miljoenen mensen in mijn land.

18
00:00:48,252 --> 00:00:50,049
Toen ik opgroeide in Nigeria

19
00:00:50,073 --> 00:00:53,646
vond je corruptie in vrijwel 
elk onderdeel van de samenleving.

20
00:00:54,182 --> 00:00:57,633
Verhalen over politici 
die miljoenen dollars verduisterden,

21
00:00:57,633 --> 00:00:59,463
waren heel gewoon.

22
00:00:59,463 --> 00:01:02,011
Politieagenten die geld stalen

23
00:01:02,035 --> 00:01:05,573
of geld afpersten 
van hardwerkende gewone mensen

24
00:01:05,597 --> 00:01:07,195
was de dagelijkse praktijk.

25
00:01:08,214 --> 00:01:11,950
Het voelde alsof er nooit
plaats zou zijn voor ontwikkeling

26
00:01:11,974 --> 00:01:14,261
zolang de corruptie bleef.

27
00:01:15,279 --> 00:01:16,940
Maar in de afgelopen paar jaar,

28
00:01:16,964 --> 00:01:20,412
in mijn onderzoek naar 
innovatie en welvaart,

29
00:01:20,436 --> 00:01:22,164
leerde ik dat de corruptie

30
00:01:22,164 --> 00:01:25,794
eigenlijk niet het probleem was 
dat onze ontwikkeling belemmerde.

31
00:01:25,794 --> 00:01:28,375
In feite is het conventionele
denken over corruptie

32
00:01:28,375 --> 00:01:30,884
en haar relatie tot ontwikkeling

33
00:01:30,884 --> 00:01:35,965
niet alleen verkeerd, 
maar het houdt veel arme landen terug.

34
00:01:36,827 --> 00:01:38,730
Het denken gaat als volgt:

35
00:01:38,754 --> 00:01:41,056
in een samenleving 
die slecht en corrupt is,

36
00:01:41,080 --> 00:01:43,877
is onze beste kans 
op het verminderen van de corruptie

37
00:01:43,877 --> 00:01:45,497
goede wetten te maken,

38
00:01:45,497 --> 00:01:47,020
ze goed af te dwingen,

39
00:01:47,044 --> 00:01:50,940
en dit zal leiden 
tot ontwikkeling en innovatie.

40
00:01:51,631 --> 00:01:53,123
Op papier klopt het wel

41
00:01:53,147 --> 00:01:56,319
en daarom investeren veel regeringen 
en ontwikkelingsorganisaties

42
00:01:56,343 --> 00:01:59,068
jaarlijks miljarden dollars

43
00:01:59,092 --> 00:02:02,736
in institutionele hervormingen 
en anti-corruptie-programma's.

44
00:02:03,354 --> 00:02:06,571
Maar veel van deze programma's 
verminderen de corruptie niet,

45
00:02:06,595 --> 00:02:08,900
omdat het andersom werkt.

46
00:02:09,729 --> 00:02:14,221
Samenleving ontwikkelen zich niet 
omdat ze corruptie terugdringen.

47
00:02:14,965 --> 00:02:19,360
Ze kunnen de corruptie terugdringen 
omdat ze zich hebben ontwikkeld.

48
00:02:20,034 --> 00:02:23,840
En samenlevingen ontwikkelen zich
door investeringen in innovatie.

49
00:02:25,156 --> 00:02:27,266
Eerst dacht ik dat dit onmogelijk was.

50
00:02:27,290 --> 00:02:29,388
Waarom zou iemand bij zijn volle verstand

51
00:02:29,388 --> 00:02:32,535
investeren in een samenleving 
waar het oppervlakkig gezien

52
00:02:32,559 --> 00:02:35,070
een vreselijke plek lijkt 
om zaken te doen?

53
00:02:35,094 --> 00:02:38,042
Je weet wel, een samenleving
waar politici corrupt zijn

54
00:02:38,066 --> 00:02:39,656
en consumenten arm.

55
00:02:40,390 --> 00:02:42,085
Maar hoe meer ik leerde

56
00:02:42,109 --> 00:02:45,536
over de relatie tussen
innovatie en corruptie,

57
00:02:45,560 --> 00:02:47,879
hoe meer ik de dingen 
anders begon te zien.

58
00:02:49,073 --> 00:02:52,048
Zo werkte dit in sub-Saharaans Afrika

59
00:02:52,072 --> 00:02:55,286
toen het gebied begon 
met zijn telecommunicatie-industrie.

60
00:02:56,096 --> 00:02:57,509
In de late jaren 90

61
00:02:57,533 --> 00:03:01,676
hadden minder dan 5% mensen in Afrika
bezuiden de Sahara telefoons.

62
00:03:01,700 --> 00:03:06,632
In Nigeria woonden bijvoorbeeld
meer dan 110 miljoen mensen,

63
00:03:06,632 --> 00:03:10,084
maar er waren nog geen half miljoen
telefoons in het hele land.

64
00:03:10,084 --> 00:03:14,017
Deze schaarste wakkerde wijdverspreide 
corruptie aan in de industrie.

65
00:03:14,600 --> 00:03:17,976
Ambtenaren die voor
de staatstelefoonbedrijven werkten,

66
00:03:18,000 --> 00:03:20,784
eisten steekpenningen
van mensen die telefoons wilden.

67
00:03:20,788 --> 00:03:23,703
De meeste mensen konden zich 
geen steekpenningen veroorloven,

68
00:03:23,703 --> 00:03:26,499
dus waren er alleen 
telefoons voor de rijken.

69
00:03:27,314 --> 00:03:29,668
Toen besloot de ondernemer Mo Ibrahim

70
00:03:29,692 --> 00:03:32,540
een telecommunicatiebedrijf op te richten

71
00:03:32,540 --> 00:03:34,197
op het continent.

72
00:03:34,721 --> 00:03:38,737
Toen hij zijn collega's vertelde
over zijn idee, lachten ze hem uit.

73
00:03:38,737 --> 00:03:40,846
Maar Mo Ibrahim 
liet zich niet afschrikken.

74
00:03:40,846 --> 00:03:44,164
In 1998 richtte hij Celtel op.

75
00:03:45,116 --> 00:03:48,500
Het bedrijf verstrekte betaalbare 
mobiele telefoons en mobiele service

76
00:03:48,524 --> 00:03:50,200
voor miljoenen Afrikanen,

77
00:03:50,224 --> 00:03:53,815
en wel in sommige van de armste 
en meest corrupte landen in de regio --

78
00:03:53,839 --> 00:03:56,665
ik bedoel landen zoals Congo, Malawi,

79
00:03:56,689 --> 00:03:59,448
Sierra Leone en Oeganda.

80
00:04:00,401 --> 00:04:03,847
In ons onderzoek noemen we 
wat Mo Ibrahim oprichtte

81
00:04:03,871 --> 00:04:06,493
een ‘markt-creërende innovatie’.

82
00:04:07,208 --> 00:04:12,131
Markt-creërende innovaties transformeren 
ingewikkelde en dure producten

83
00:04:12,155 --> 00:04:14,295
in eenvoudige en betaalbare producten,

84
00:04:14,319 --> 00:04:18,093
zodat veel meer mensen in de samenleving 
ze kunnen kopen.

85
00:04:18,775 --> 00:04:20,891
In dit geval waren telefoons duur

86
00:04:20,915 --> 00:04:23,739
voordat Celtel ze veel goedkoper maakte.

87
00:04:24,855 --> 00:04:27,860
Toen andere investeerders -- 
collega's van hem eigenlijk --

88
00:04:27,884 --> 00:04:29,197
zagen dat het mogelijk was

89
00:04:29,197 --> 00:04:33,012
om een succesvol mobiele-telefoonbedrijf 
op het continent op te richten,

90
00:04:33,036 --> 00:04:36,350
investeerden ze er miljarden dollars in.

91
00:04:36,374 --> 00:04:39,362
Dit leidde tot een aanzienlijke 
groei in de industrie.

92
00:04:40,187 --> 00:04:42,593
Vanaf bijna niets in 2000,

93
00:04:42,617 --> 00:04:45,407
heeft vandaag bijna elk Afrikaans land

94
00:04:45,431 --> 00:04:48,153
een bloeiende mobiele-
telecommunicatie-industrie.

95
00:04:48,756 --> 00:04:53,222
De sector ondersteunt nu 
bijna een miljard telefoonaansluitingen,

96
00:04:53,246 --> 00:04:56,453
creëerde bijna vier miljoen banen

97
00:04:56,477 --> 00:05:00,978
en genereert miljarden dollars 
aan belastingen per jaar.

98
00:05:01,002 --> 00:05:05,136
Dit zijn belastingen die de overheid 
nu kan herinvesteren in de economie

99
00:05:05,160 --> 00:05:07,285
om hun instellingen uit te bouwen.

100
00:05:08,114 --> 00:05:09,146
En nu komt het:

101
00:05:09,566 --> 00:05:12,792
omdat de meeste mensen geen openbare 
ambtenaren meer moeten omkopen

102
00:05:12,816 --> 00:05:14,310
om een telefoon te krijgen,

103
00:05:14,334 --> 00:05:18,874
is de corruptie verminderd -- 
in ieder geval in deze tak dan toch.

104
00:05:20,469 --> 00:05:23,707
Als Mo Ibrahim had gewacht 
totdat de corruptie was verdwenen

105
00:05:23,731 --> 00:05:27,080
in heel sub-Saharaans Afrika
voordat hij investeerde,

106
00:05:27,104 --> 00:05:28,987
zou hij vandaag nog steeds wachten.

107
00:05:29,858 --> 00:05:34,443
De meeste mensen die zich bezighouden 
met corruptie weten wel dat het niet mag.

108
00:05:34,889 --> 00:05:38,482
Ik bedoel, de ambtenaren 
die steekpenningen eisten van mensen

109
00:05:38,506 --> 00:05:39,471
voor telefoons

110
00:05:39,471 --> 00:05:41,736
en de mensen die
de steekpenningen betaalden --

111
00:05:41,760 --> 00:05:43,551
wisten dat ze de wet overtraden.

112
00:05:43,575 --> 00:05:45,091
Maar ze deden het toch.

113
00:05:45,638 --> 00:05:47,404
De vraag is: waarom?

114
00:05:47,967 --> 00:05:49,322
Het antwoord?

115
00:05:49,346 --> 00:05:50,638
Schaarste.

116
00:05:52,128 --> 00:05:53,982
Als mensen kunnen profiteren

117
00:05:53,982 --> 00:05:56,285
van toegang tot iets dat schaars is,

118
00:05:56,309 --> 00:05:58,666
maakt dat corruptie aantrekkelijk.

119
00:05:59,642 --> 00:06:03,668
In arme landen klagen we 
veel over corrupte politici

120
00:06:03,692 --> 00:06:05,189
die staatsfondsen verduisteren.

121
00:06:05,213 --> 00:06:09,143
Maar in veel van die landen, 
zijn economische kansen schaars

122
00:06:09,167 --> 00:06:10,832
en wordt corruptie dus

123
00:06:10,832 --> 00:06:13,932
een aantrekkelijke manier 
om rijkdom te vergaren.

124
00:06:13,986 --> 00:06:17,472
We klagen ook over ambtenaren, 
zoals politieagenten,

125
00:06:17,496 --> 00:06:21,027
die geld afpersen van de gewone 
hardwerkende burger.

126
00:06:21,860 --> 00:06:24,691
Maar de meeste ambtenaren 
zijn schromelijk onderbetaald

127
00:06:24,715 --> 00:06:26,706
en komen nauwelijks rond.

128
00:06:26,730 --> 00:06:33,201
Dus zijn voor hen afpersing of corruptie 
een goede manier om de kost te verdienen.

129
00:06:34,241 --> 00:06:38,435
Weet je, dit fenomeen speelt 
ook in de rijke landen.

130
00:06:39,540 --> 00:06:42,517
Wanneer rijke ouders een universiteit
steekpenningen betalen --

131
00:06:42,541 --> 00:06:45,826
(Gelach)

132
00:06:47,220 --> 00:06:50,128
Wanneer rijke ouders een universiteit
steekpenningen betalen

133
00:06:50,152 --> 00:06:54,874
zodat hun kinderen toegang kunnen krijgen 
tot elite hogescholen,

134
00:06:54,898 --> 00:06:57,177
dan zijn de omstandigheden verschillend,

135
00:06:57,201 --> 00:06:58,911
maar het principe is hetzelfde.

136
00:06:59,240 --> 00:07:02,254
Ik bedoel dat de toegang 
tot een elite universiteit schaars is

137
00:07:02,278 --> 00:07:05,446
en dus wordt omkoping aantrekkelijk.

138
00:07:07,938 --> 00:07:09,116
Nu is het zo

139
00:07:09,140 --> 00:07:13,172
dat ik niet wil zeggen dat er geen dingen 
schaars mogen zijn in de maatschappij

140
00:07:13,196 --> 00:07:14,916
of dingen niet speciaal mogen zijn.

141
00:07:15,335 --> 00:07:17,110
Ik probeer alleen maar uit te leggen

142
00:07:17,134 --> 00:07:20,891
wat de relatie is
tussen corruptie en schaarste.

143
00:07:21,424 --> 00:07:26,324
In de meeste arme landen zijn 
veel te veel fundamentele dingen schaars.

144
00:07:26,348 --> 00:07:27,990
Ik bedoel dingen zoals voedsel,

145
00:07:28,014 --> 00:07:29,383
opleiding,

146
00:07:29,407 --> 00:07:30,692
gezondheidszorg,

147
00:07:30,716 --> 00:07:32,265
economische kansen,

148
00:07:32,289 --> 00:07:33,517
banen.

149
00:07:34,522 --> 00:07:38,677
Dat schept de perfecte voedingsbodem 
om corruptie te laten renderen.

150
00:07:39,884 --> 00:07:43,088
Op geen enkele manier verschoont 
dit echter corrupt gedrag.

151
00:07:43,112 --> 00:07:45,998
Het helpt ons alleen 
om het een beetje beter te begrijpen.

152
00:07:46,672 --> 00:07:50,493
Investeren in bedrijven 
die dingen betaalbaar maken

153
00:07:50,517 --> 00:07:52,999
en toegankelijk voor zo veel meer mensen,

154
00:07:53,023 --> 00:07:54,740
pakt die schaarste aan

155
00:07:54,764 --> 00:07:59,297
en creëert overheidsinkomsten 
om te herinvesteren in hun economieën.

156
00:07:59,992 --> 00:08:03,128
Als dat gebeurt op landelijk niveau,

157
00:08:03,152 --> 00:08:05,425
kan het voor een land 
een revolutie betekenen.

158
00:08:06,284 --> 00:08:08,703
Denk aan de gevolgen in Zuid-Korea.

159
00:08:09,822 --> 00:08:11,302
In de jaren 50

160
00:08:11,326 --> 00:08:14,864
was Zuid-Korea een straatarm land,

161
00:08:14,888 --> 00:08:16,557
en ook zeer corrupt.

162
00:08:17,513 --> 00:08:20,675
Het land werd geregeerd 
door een autoritaire regering

163
00:08:20,699 --> 00:08:23,496
en was betrokken 
bij omkoping en verduistering.

164
00:08:23,858 --> 00:08:29,526
In feite zegden economen toen 
dat Zuid-Korea gevangen zat in armoede

165
00:08:29,550 --> 00:08:33,153
en ze noemden het 
‘een economisch hopeloos geval’.

166
00:08:34,100 --> 00:08:36,430
De instellingen van Zuid-Korea,

167
00:08:36,454 --> 00:08:38,015
zelfs nog in de jaren 80,

168
00:08:38,039 --> 00:08:39,628
stonden toen op gelijke voet

169
00:08:39,628 --> 00:08:43,938
met enkele van de armste 
en meest corrupte Afrikaanse landen.

170
00:08:43,938 --> 00:08:48,669
Maar toen bedrijven 
als Samsung, Kia, Hyundai

171
00:08:48,693 --> 00:08:52,425
investeerden in innovaties 
die de zaken veel betaalbaarder maakten

172
00:08:52,449 --> 00:08:54,633
voor zo veel meer mensen,

173
00:08:54,657 --> 00:08:57,273
werd Zuid-Korea uiteindelijk voorspoedig.

174
00:08:57,925 --> 00:09:00,682
Terwijl het land voorspoedig werd,

175
00:09:00,706 --> 00:09:03,784
kon het de overstap maken 
van een autoritaire regering

176
00:09:03,808 --> 00:09:06,009
naar een democratische regering

177
00:09:06,033 --> 00:09:10,429
en herinvesteren 
in de opbouw van haar instellingen.

178
00:09:10,453 --> 00:09:12,688
Dit heeft enorme vruchten afgeworpen.

179
00:09:13,698 --> 00:09:15,660
Zo werd bijvoorbeeld in 2018

180
00:09:15,684 --> 00:09:19,640
Zuid-Korea's president 
veroordeeld tot 25 jaar gevangenisstraf

181
00:09:19,664 --> 00:09:21,643
wegens beschuldigingen van corruptie.

182
00:09:22,259 --> 00:09:26,320
Dit kon decennia geleden 
nooit zijn gebeurd toen het land arm was

183
00:09:26,344 --> 00:09:29,138
en geregeerd werd 
door een autoritaire overheid.

184
00:09:30,450 --> 00:09:33,729
In feite zien we dat 
de meest welvarende landen vandaag

185
00:09:33,729 --> 00:09:39,172
de corruptie konden verminderen 
nadat ze welvarend werden --

186
00:09:39,196 --> 00:09:40,695
niet ervoor.

187
00:09:41,910 --> 00:09:43,580
Wat moeten we daaruit besluiten?

188
00:09:44,413 --> 00:09:46,679
Ik weet dat het 
misschien klinkt alsof ik zeg

189
00:09:46,679 --> 00:09:49,259
dat we corruptie gewoon moeten negeren.

190
00:09:49,259 --> 00:09:51,031
Dat is helemaal niet wat ik zeg.

191
00:09:51,850 --> 00:09:53,370
Wat ik echter voorstel

192
00:09:53,394 --> 00:09:58,171
is dat corruptie, in het bijzonder 
voor de meeste mensen in arme landen,

193
00:09:58,195 --> 00:09:59,490
een alternatief is.

194
00:10:00,196 --> 00:10:01,347
Het is een hulpprogramma

195
00:10:01,371 --> 00:10:03,780
op een plaats waar er weinig 
betere opties zijn

196
00:10:03,780 --> 00:10:05,770
om een probleem op te lossen.

197
00:10:05,770 --> 00:10:09,356
Investeren in innovaties 
die producten veel goedkoper maken

198
00:10:09,380 --> 00:10:10,933
voor veel mensen,

199
00:10:10,933 --> 00:10:13,376
bestrijdt niet alleen die schaarste,

200
00:10:13,400 --> 00:10:16,117
maar creëert een duurzame
bron van inkomsten

201
00:10:16,141 --> 00:10:19,369
voor overheden om te herinvesteren 
in de economie

202
00:10:19,393 --> 00:10:21,912
om hun instellingen te versterken.

203
00:10:22,497 --> 00:10:26,215
Dit is het kritieke ontbrekende stukje 
in de economische ontwikkelingspuzzel

204
00:10:26,239 --> 00:10:29,561
die ons uiteindelijk zal helpen
om de corruptie terug te dringen.

205
00:10:31,013 --> 00:10:33,564
Weet je, ik verloor de hoop
in Nigeria toen ik 16 was.

206
00:10:34,405 --> 00:10:37,356
In sommige opzichten ging het land 
er eigenlijk op achteruit.

207
00:10:38,105 --> 00:10:42,280
Bovenop de wijdverspreide armoede 
en endemische corruptie

208
00:10:42,304 --> 00:10:45,269
heeft Nigeria nu af te rekenen 
met terroristische organisaties

209
00:10:45,269 --> 00:10:46,915
zoals Boko Haram.

210
00:10:47,788 --> 00:10:51,278
Maar op de een of andere manier 
ben ik vandaag hoopvoller over Nigeria

211
00:10:51,302 --> 00:10:53,009
dan ik ooit eerder was.

212
00:10:53,474 --> 00:10:57,336
Als ik organisaties 
zie investeren in innovaties

213
00:10:57,360 --> 00:10:59,671
die banen creëren voor de mensen

214
00:10:59,695 --> 00:11:01,813
en dingen betaalbaar maken --

215
00:11:01,837 --> 00:11:04,849
ik bedoel organisaties 
zoals Lifestores Pharmacy,

216
00:11:04,873 --> 00:11:09,253
die geneesmiddelen betaalbaarder maken;

217
00:11:09,277 --> 00:11:11,413
of Metro Afrika Xpress,

218
00:11:11,437 --> 00:11:12,645
dat de schaarste

219
00:11:12,645 --> 00:11:16,475
van de distributie en logistiek 
voor veel kleine bedrijven aanpakt;

220
00:11:16,475 --> 00:11:21,602
of Andela dat economische kansen 
voor software-ontwikkelaars creëert --

221
00:11:21,626 --> 00:11:24,372
ben ik optimistisch voor de toekomst.

222
00:11:24,396 --> 00:11:26,125
Ik hoop dat jullie dat ook zijn.

223
00:11:26,149 --> 00:11:27,337
Dank je.

224
00:11:27,361 --> 00:11:32,285
(Applaus)