[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:01.66,0:00:02.81,Default,,0000,0000,0000,,Kaşıklar. Dialogue: 0,0:00:04.94,0:00:06.33,Default,,0000,0000,0000,,Karton kutular. Dialogue: 0,0:00:07.30,0:00:09.72,Default,,0000,0000,0000,,Elektrikli çocuk trenleri. Dialogue: 0,0:00:10.52,0:00:11.85,Default,,0000,0000,0000,,Tatil süsleri. Dialogue: 0,0:00:12.44,0:00:13.83,Default,,0000,0000,0000,,Oyuncak evler. Dialogue: 0,0:00:14.29,0:00:15.58,Default,,0000,0000,0000,,Battaniyeler. Dialogue: 0,0:00:15.60,0:00:16.75,Default,,0000,0000,0000,,Sepetler. Dialogue: 0,0:00:17.23,0:00:18.47,Default,,0000,0000,0000,,Halılar. Dialogue: 0,0:00:18.50,0:00:19.65,Default,,0000,0000,0000,,Katlanır masalar. Dialogue: 0,0:00:19.67,0:00:21.08,Default,,0000,0000,0000,,Akıllı telefonlar. Dialogue: 0,0:00:21.10,0:00:22.38,Default,,0000,0000,0000,,Piyanolar. Dialogue: 0,0:00:23.28,0:00:24.60,Default,,0000,0000,0000,,Elbiseler. Dialogue: 0,0:00:24.62,0:00:25.77,Default,,0000,0000,0000,,Fotoğraflar. Dialogue: 0,0:00:26.42,0:00:29.81,Default,,0000,0000,0000,,Tüm bu şeylerin, son üç ayda\Nçekmiş olduğum fotoğraflar olmaları Dialogue: 0,0:00:29.81,0:00:32.79,Default,,0000,0000,0000,,ve teliflerinin bana ait\Nolmaları dışındaki Dialogue: 0,0:00:32.79,0:00:33.79,Default,,0000,0000,0000,,ortak noktaları ne? Dialogue: 0,0:00:33.79,0:00:35.30,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler) Dialogue: 0,0:00:35.32,0:00:36.86,Default,,0000,0000,0000,,Bunların hepsi Dialogue: 0,0:00:36.88,0:00:40.53,Default,,0000,0000,0000,,dilin faydalarıyla üretilmiş icatlar. Dialogue: 0,0:00:40.55,0:00:43.25,Default,,0000,0000,0000,,Dil olmasaydı bunların\Nhiçbiri var olmazdı. Dialogue: 0,0:00:43.27,0:00:45.23,Default,,0000,0000,0000,,Bu şeylerin herhangi birisinin Dialogue: 0,0:00:45.26,0:00:48.00,Default,,0000,0000,0000,,veya bunun gibi bir binanın\Ninşasının dil kullanılamadan Dialogue: 0,0:00:48.03,0:00:50.38,Default,,0000,0000,0000,,veya dil kullanımı sayesinde Dialogue: 0,0:00:50.41,0:00:54.95,Default,,0000,0000,0000,,edinilen bilgilerden yararlanamadan\Nüretildiğini hayal edin. Dialogue: 0,0:00:54.97,0:00:59.02,Default,,0000,0000,0000,,Esasen, dil tüm dünyadaki Dialogue: 0,0:00:59.04,0:01:00.22,Default,,0000,0000,0000,,en önemli şey. Dialogue: 0,0:01:00.24,0:01:03.28,Default,,0000,0000,0000,,Tüm bu medeniyet ona bağlı. Dialogue: 0,0:01:03.31,0:01:07.75,Default,,0000,0000,0000,,Dilin nasıl ortaya çıktığından\Ndiğer dillerden nasıl ayrıldığına Dialogue: 0,0:01:07.75,0:01:10.78,Default,,0000,0000,0000,,ve nasıl hayvanların\Niletişim sistemlerine göre fark gösterdiği Dialogue: 0,0:01:10.80,0:01:14.45,Default,,0000,0000,0000,,gibi konular üzerinde çalışarak\Nyaşamlarını adayanlar dil bilimcilerdir. Dialogue: 0,0:01:15.14,0:01:20.12,Default,,0000,0000,0000,,Biçimsel dil bilim nispeten yeni bir alan. Dialogue: 0,0:01:21.10,0:01:23.50,Default,,0000,0000,0000,,Biçimsel dil bilim\Ninsan iletişim sistemlerinin Dialogue: 0,0:01:23.52,0:01:26.05,Default,,0000,0000,0000,,hayvan iletişim sistemlerinden\Ntamamen ayrılması, Dialogue: 0,0:01:26.08,0:01:28.84,Default,,0000,0000,0000,,tüm dillerin farklı yollarla\Niletişime geçseler bile Dialogue: 0,0:01:28.86,0:01:31.52,Default,,0000,0000,0000,,eşit derece anlamlı olması gibi Dialogue: 0,0:01:31.55,0:01:33.58,Default,,0000,0000,0000,,birçok önemli şeyi açığa çıkardı. Dialogue: 0,0:01:33.100,0:01:37.27,Default,,0000,0000,0000,,Buna rağmen Dialogue: 0,0:01:37.30,0:01:41.92,Default,,0000,0000,0000,,birçok insan bir dil konuşarak\N Dialogue: 0,0:01:41.94,0:01:45.56,Default,,0000,0000,0000,,sanki bir dil bilimci kadar\Ndilden anlıyormuş gibi Dialogue: 0,0:01:45.58,0:01:47.62,Default,,0000,0000,0000,,dil hakkında atıp tutmayı seviyor. Dialogue: 0,0:01:47.64,0:01:50.58,Default,,0000,0000,0000,,Eğer bir dilde konuşuyorsanız\No dilin işleyişi hakkında Dialogue: 0,0:01:50.58,0:01:52.93,Default,,0000,0000,0000,,herkes kadar konuşma hakkına\Nsahipsiniz demektir. Dialogue: 0,0:01:52.95,0:01:54.95,Default,,0000,0000,0000,,Bir cerrahla konuştuğunuzu Dialogue: 0,0:01:54.97,0:01:56.44,Default,,0000,0000,0000,,ve ''Dinle dostum Dialogue: 0,0:01:56.44,0:01:57.53,Default,,0000,0000,0000,,40 yıldır kalbim var. Dialogue: 0,0:01:57.53,0:02:00.58,Default,,0000,0000,0000,,Aort kapak değişimi hakkında\Nbir iki şey bildiğimi düşünüyorum. Dialogue: 0,0:02:00.58,0:02:03.68,Default,,0000,0000,0000,,Bence benim fikrim seninki kadar\Ngeçerli.'' dediğinizi hayal edin. Dialogue: 0,0:02:03.70,0:02:05.50,Default,,0000,0000,0000,,Evet, tam olarak böyle olur. Dialogue: 0,0:02:05.52,0:02:09.95,Default,,0000,0000,0000,,Bu kişi, Neil deGrasse Tyson,\N''Geliş'' filminde bir dil bilimci yerine Dialogue: 0,0:02:09.97,0:02:12.12,Default,,0000,0000,0000,,uzaylılarla iletişime geçmek adına Dialogue: 0,0:02:12.15,0:02:16.03,Default,,0000,0000,0000,,zaten bildikleri bir dildeki\Nbir mesajı çözümleyebilen Dialogue: 0,0:02:16.03,0:02:18.93,Default,,0000,0000,0000,,bir kriptocu kullanmayı\Ntercih edeceğini söylüyor Dialogue: 0,0:02:18.93,0:02:22.48,Default,,0000,0000,0000,,çünkü bilmediğimiz bir dilde\Nkonuşanlarla iletişime geçmede Dialogue: 0,0:02:22.48,0:02:24.69,Default,,0000,0000,0000,,bir dil bilimci\Nbize nasıl yardımcı olabilir? Dialogue: 0,0:02:25.25,0:02:27.99,Default,,0000,0000,0000,,Tabii ''Geliş'' filmi de suçsuz sayılmaz. Dialogue: 0,0:02:28.01,0:02:30.08,Default,,0000,0000,0000,,Haydi dostum izle şu filmi. Dialogue: 0,0:02:30.10,0:02:33.14,Default,,0000,0000,0000,,Devasa gemilerle gezegenimize\Ngelen uzaylılar var filmde, Dialogue: 0,0:02:33.16,0:02:36.95,Default,,0000,0000,0000,,bizimle iletişime geçmekten\Nbaşka bir şey istemiyorlar Dialogue: 0,0:02:36.98,0:02:39.28,Default,,0000,0000,0000,,ve siz sadece bir dil bilimciye\Niş veriyorsunuz? Dialogue: 0,0:02:39.28,0:02:40.28,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler) Dialogue: 0,0:02:40.31,0:02:43.01,Default,,0000,0000,0000,,ABD hükûmetinin bütçesi mi kısıtlı? Dialogue: 0,0:02:43.03,0:02:44.62,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler) Dialogue: 0,0:02:44.64,0:02:46.85,Default,,0000,0000,0000,,Böyle birçok şeyin nedeni Dialogue: 0,0:02:46.85,0:02:49.68,Default,,0000,0000,0000,,dilin ne anlama geldiği hakkında\Ndilin biçimsel incelemesi Dialogue: 0,0:02:49.68,0:02:52.44,Default,,0000,0000,0000,,ve dil bilim hakkında\Nyanlış anlaşılmalara bağlı olabilir. Dialogue: 0,0:02:53.57,0:02:57.100,Default,,0000,0000,0000,,Bence bu gibi birçok yanlış\Nanlaşılmanın temelini oluşturan şey Dialogue: 0,0:02:58.02,0:03:02.56,Default,,0000,0000,0000,,''Forbes'' dergisindeki ''neden lise\Nöğrencileri yabancı dil öğrenmemeli'' Dialogue: 0,0:03:02.58,0:03:06.28,Default,,0000,0000,0000,,konulu güzel makaleyle özetlenebilir. Dialogue: 0,0:03:06.30,0:03:08.44,Default,,0000,0000,0000,,Buradan bazı alıntılar çıkaracağım. Dialogue: 0,0:03:08.46,0:03:10.52,Default,,0000,0000,0000,,Eğer bu fikirlerin bazılarının Dialogue: 0,0:03:10.54,0:03:14.17,Default,,0000,0000,0000,,temelini oluşturan şeyi anlayabilirseniz\Nonları görmenizi istiyorum. Dialogue: 0,0:03:14.93,0:03:19.01,Default,,0000,0000,0000,,''Amerikalılar, çevrilmiş dahi olsa\Nnadiren klasik kitaplar okurlar.'' Dialogue: 0,0:03:19.04,0:03:21.88,Default,,0000,0000,0000,,Bir başka deyişle, kendi dilinde bile\Nklasik okumayacaklarsa Dialogue: 0,0:03:21.88,0:03:24.71,Default,,0000,0000,0000,,yabancı dil öğrenmenin ne gereği var? Dialogue: 0,0:03:24.86,0:03:26.04,Default,,0000,0000,0000,,Ne anlamı var ki? Dialogue: 0,0:03:26.44,0:03:29.21,Default,,0000,0000,0000,,''Okulda yapabileceğiniz diğer\Nşeylerle karşılaştırınca Dialogue: 0,0:03:29.24,0:03:32.90,Default,,0000,0000,0000,,okulda yabancı dil görmek zaman kaybı.'' Dialogue: 0,0:03:33.89,0:03:37.80,Default,,0000,0000,0000,,''Avrupa nispeten küçük bir alanda\Nkümelenmiş birçok dil grubuna sahip.'' Dialogue: 0,0:03:37.82,0:03:41.33,Default,,0000,0000,0000,,Yani Amerikalılar için\Nyeni bir dil öğrenmenin anlamı ne? Dialogue: 0,0:03:41.36,0:03:44.45,Default,,0000,0000,0000,,Bu şekilde emeğinizin karşılığını\Nfazlasıyla almayacaksınız. Dialogue: 0,0:03:44.45,0:03:45.54,Default,,0000,0000,0000,,Benim favorimse şu, Dialogue: 0,0:03:45.54,0:03:46.93,Default,,0000,0000,0000,,''Birmingham'daki bir öğrenci Dialogue: 0,0:03:46.93,0:03:50.11,Default,,0000,0000,0000,,Meksika sınırına ulaşmak\Niçin yaklaşık 1.500 km yol gitmek zorunda. Dialogue: 0,0:03:50.11,0:03:53.79,Default,,0000,0000,0000,,O zaman bile işini görecek kadar\Nİngilizce konuşan insanlar olur.'' Dialogue: 0,0:03:54.63,0:03:57.33,Default,,0000,0000,0000,,Diğer bir deyişle\Neğer kollarınızı sallarsanız Dialogue: 0,0:03:57.33,0:03:59.15,Default,,0000,0000,0000,,ve gideceğiniz yere ulaşırsanız Dialogue: 0,0:03:59.15,0:04:02.20,Default,,0000,0000,0000,,o zaman yeni bir dil öğrenmenin\Nbir anlamı yoktur zaten. Dialogue: 0,0:04:02.28,0:04:07.31,Default,,0000,0000,0000,,Bu birçok davranışın temelini\Nkavramsal metafor oluşturuyor, Dialogue: 0,0:04:07.33,0:04:08.89,Default,,0000,0000,0000,,dil bir araçtır. Dialogue: 0,0:04:08.92,0:04:11.88,Default,,0000,0000,0000,,Bu metaforla ilgili kulağa\Nçok mantıklı gelen bir şey var. Dialogue: 0,0:04:11.90,0:04:13.15,Default,,0000,0000,0000,,Dil bir tür araçtır, Dialogue: 0,0:04:13.17,0:04:16.78,Default,,0000,0000,0000,,yerel dili biliyorsanız yapmadıklarınızdan\Ndaha fazlasını yapabilirsiniz. Dialogue: 0,0:04:16.80,0:04:19.80,Default,,0000,0000,0000,,Ama dil yalnızca bir araçtır çıkarımı, Dialogue: 0,0:04:19.82,0:04:21.82,Default,,0000,0000,0000,,kesinlikle yanlış. Dialogue: 0,0:04:21.84,0:04:25.14,Default,,0000,0000,0000,,Sahiden dil bir araç olsaydı\Noldukça zayıf bir araç olurdu. Dialogue: 0,0:04:25.17,0:04:28.78,Default,,0000,0000,0000,,Onu çok daha iyi olan başka bir şey için\Nçoktan terk etmiş olurduk. Dialogue: 0,0:04:28.80,0:04:30.33,Default,,0000,0000,0000,,Sadece bir cümle düşünün. Dialogue: 0,0:04:30.36,0:04:33.100,Default,,0000,0000,0000,,İşte hayatımda söylediğime emin olduğum\Nbir cümle: ''Dün Kyn'i gördüm.'' Dialogue: 0,0:04:33.100,0:04:35.29,Default,,0000,0000,0000,,Kyn diye bir arkadaşım var. Dialogue: 0,0:04:35.29,0:04:38.08,Default,,0000,0000,0000,,Ne zaman bu cümleyi söylesem\N''Dün Kyn'i gördüm.'' Dialogue: 0,0:04:38.10,0:04:41.27,Default,,0000,0000,0000,,gerçekten zihnimdeki her şeyin\Nbu cümle yoluyla mı Dialogue: 0,0:04:41.27,0:04:44.23,Default,,0000,0000,0000,,sizin zihninizde yer aldığını\Ndüşünüyorsunuz? Dialogue: 0,0:04:44.30,0:04:46.84,Default,,0000,0000,0000,,Zor bela, çünkü devam\Neden birçok başka mevzu var. Dialogue: 0,0:04:46.86,0:04:48.24,Default,,0000,0000,0000,,Mesela ''dün'' dediğimde Dialogue: 0,0:04:48.28,0:04:51.58,Default,,0000,0000,0000,,orada bulunduğum için havanın\Nnasıl olduğunu düşünmüş olabilirim. Dialogue: 0,0:04:51.61,0:04:52.76,Default,,0000,0000,0000,,Eğer hatırlıyorsam Dialogue: 0,0:04:52.78,0:04:56.23,Default,,0000,0000,0000,,postalamayı unuttuğum bir şeyi\Nmuhtemelen hatırlayacağım ki öyle de oldu. Dialogue: 0,0:04:56.25,0:04:59.57,Default,,0000,0000,0000,,Bu planlanmış bir şakaydı\Nama gerçekten bir şey postalamayı unuttum. Dialogue: 0,0:04:59.59,0:05:02.44,Default,,0000,0000,0000,,Bu da bu işi Pazartesi yapmak\Nzorunda olduğum demek oluyor Dialogue: 0,0:05:02.46,0:05:04.66,Default,,0000,0000,0000,,çünkü o zaman eve geri döneceğim. Dialogue: 0,0:05:04.68,0:05:06.50,Default,,0000,0000,0000,,Ve tabii pazartesini düşündüğümde Dialogue: 0,0:05:06.52,0:05:09.47,Default,,0000,0000,0000,,Bangles'dan ''Manic Monday'' şarkısı\Naklıma gelecek. İyi şarkı. Dialogue: 0,0:05:09.50,0:05:12.75,Default,,0000,0000,0000,,''Testere'' kelimesini söylediğimde\Nhep şu cümleyi düşünürüm: Dialogue: 0,0:05:12.75,0:05:15.61,Default,,0000,0000,0000,,''Görüyorum! dedi kör adam\Nçekicini ve testeresini alırken.'' Dialogue: 0,0:05:15.61,0:05:16.47,Default,,0000,0000,0000,,Her zaman yaparım. Dialogue: 0,0:05:16.47,0:05:19.47,Default,,0000,0000,0000,,Ne zaman ''testere'' kelimesini duysam\Nveya desem bunu düşünürüm Dialogue: 0,0:05:19.47,0:05:22.85,Default,,0000,0000,0000,,çünkü dedem her zaman bunu söylerdi\Nbu yüzden bana dedemi düşündürüyor. Dialogue: 0,0:05:22.85,0:05:25.58,Default,,0000,0000,0000,,Ve bir sebeple ''Manic Monday''\Nşarkısına geri döneriz. Dialogue: 0,0:05:26.13,0:05:29.79,Default,,0000,0000,0000,,Kyn ile ''Dün Kyn'i gördüm''\Ngibi bir şey söylerken Dialogue: 0,0:05:29.79,0:05:32.89,Default,,0000,0000,0000,,onu gördüğümdeki vaziyetleri düşüneceğim. Dialogue: 0,0:05:33.25,0:05:35.95,Default,,0000,0000,0000,,Bunun o gün olacağı tuttu.\Nİşte o benim kedimle birlikte. Dialogue: 0,0:05:35.95,0:05:37.54,Default,,0000,0000,0000,,Eğer Kyn'i düşünüyorsam Dialogue: 0,0:05:37.54,0:05:39.48,Default,,0000,0000,0000,,şu an Long Beach'e gittiğini düşüneceğim Dialogue: 0,0:05:39.48,0:05:42.07,Default,,0000,0000,0000,,ve dostum John ile annemin\NLong Beach Üniversitesi'nden Dialogue: 0,0:05:42.07,0:05:43.64,Default,,0000,0000,0000,,mezun olduklarını hatırlayacağım, Dialogue: 0,0:05:43.64,0:05:46.47,Default,,0000,0000,0000,,kuzenim Katie Long Beach\NÜniversitesi'ne gidiyor şu sıralar. Dialogue: 0,0:05:46.47,0:05:48.41,Default,,0000,0000,0000,,Yine ''Manic Monday'' şarkısı. Dialogue: 0,0:05:48.41,0:05:51.96,Default,,0000,0000,0000,,Ama bu sadece siz herhangi\Nbir zamanda konuşurken Dialogue: 0,0:05:51.99,0:05:54.28,Default,,0000,0000,0000,,kafanızın içinde devam eden bir parça. Dialogue: 0,0:05:54.30,0:05:56.90,Default,,0000,0000,0000,,Ve hepimizin kafasının içinde süregelen Dialogue: 0,0:05:56.92,0:05:59.82,Default,,0000,0000,0000,,bütün bu karışıklığı tarif eden şey de bu. Dialogue: 0,0:05:59.84,0:06:01.14,Default,,0000,0000,0000,,Tek sahip olduğumuz bu. Dialogue: 0,0:06:01.16,0:06:02.33,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler) Dialogue: 0,0:06:02.35,0:06:04.96,Default,,0000,0000,0000,,Sistemimizin çok zayıf\Nolması şaşılacak bir şey mi? Dialogue: 0,0:06:04.98,0:06:07.46,Default,,0000,0000,0000,,Size bir karşılaştırma yapayım Dialogue: 0,0:06:07.48,0:06:10.63,Default,,0000,0000,0000,,kek yemenin nasıl bir şey olduğunu\Nbilmek istediğinizi hayal edin Dialogue: 0,0:06:10.65,0:06:13.01,Default,,0000,0000,0000,,sadece kek yemek yerine Dialogue: 0,0:06:13.03,0:06:16.25,Default,,0000,0000,0000,,kekin içindekileri Dialogue: 0,0:06:16.28,0:06:17.81,Default,,0000,0000,0000,,bu içeriğin kek oluşturması için Dialogue: 0,0:06:17.83,0:06:19.34,Default,,0000,0000,0000,,nasıl bir araya gelebileceğini Dialogue: 0,0:06:19.37,0:06:22.75,Default,,0000,0000,0000,,gösteren tariflerle bir bir\Nyutmak zorunda olsaydınız Dialogue: 0,0:06:22.78,0:06:24.68,Default,,0000,0000,0000,,tarifleri de yemek zorunda kalırdınız. Dialogue: 0,0:06:24.70,0:06:25.77,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler) Dialogue: 0,0:06:25.79,0:06:27.85,Default,,0000,0000,0000,,Böyle kek yapmayı denemek zorunda olsaydık Dialogue: 0,0:06:27.88,0:06:29.39,Default,,0000,0000,0000,,hiç kek yemezdik. Dialogue: 0,0:06:30.48,0:06:34.04,Default,,0000,0000,0000,,Dil, zihnimizde olanları anlayabileceğimiz Dialogue: 0,0:06:34.07,0:06:38.15,Default,,0000,0000,0000,,sadece tek yöntem. Dialogue: 0,0:06:38.15,0:06:40.14,Default,,0000,0000,0000,,Dil bizim içsel kimliğimize odaklanmamız, Dialogue: 0,0:06:40.16,0:06:41.61,Default,,0000,0000,0000,,bizi insan yapan şey Dialogue: 0,0:06:41.63,0:06:44.87,Default,,0000,0000,0000,,diğer hayvanlardan bizi ayıran şey Dialogue: 0,0:06:44.90,0:06:46.73,Default,,0000,0000,0000,,Dil içimizde bir yerlerde Dialogue: 0,0:06:46.75,0:06:50.70,Default,,0000,0000,0000,,ve onu tarif etmek için tüm\Nyapmamız gereken kendi dillerimiz. Dialogue: 0,0:06:50.72,0:06:53.84,Default,,0000,0000,0000,,Dil, kafamızın içinde neler\Nolduğunu göstermemizin en iyi yolu. Dialogue: 0,0:06:53.86,0:06:56.11,Default,,0000,0000,0000,,Şöyle bir soru sormak\Nistediğimi hayal edin: Dialogue: 0,0:06:56.13,0:06:58.47,Default,,0000,0000,0000,,''İnsan düşüncelerinin\Nve duygularının doğası ne?' Dialogue: 0,0:06:58.49,0:06:59.58,Default,,0000,0000,0000,,Yapmak istediğiniz Dialogue: 0,0:06:59.60,0:07:02.77,Default,,0000,0000,0000,,mümkün olduğunca Dialogue: 0,0:07:02.79,0:07:04.39,Default,,0000,0000,0000,,farklı dili incelemek olurdu. Dialogue: 0,0:07:04.41,0:07:06.43,Default,,0000,0000,0000,,Tek bir dil yeterli olmazdı. Dialogue: 0,0:07:06.45,0:07:07.81,Default,,0000,0000,0000,,Örnek vermek gerekirse Dialogue: 0,0:07:07.84,0:07:10.68,Default,,0000,0000,0000,,işte benim çektiğim\Nküçük Roman'ın bir fotoğrafı Dialogue: 0,0:07:10.71,0:07:13.69,Default,,0000,0000,0000,,12 megapiksel\Nbir fotoğraf makinesiyle çektim. Dialogue: 0,0:07:13.71,0:07:17.14,Default,,0000,0000,0000,,Bu da aynı fotoğrafın çok daha\Ndüşük piksellerle çekilmiş hâli. Dialogue: 0,0:07:17.17,0:07:21.05,Default,,0000,0000,0000,,Belli ki iki fotoğraftaki de\Ngerçek bir kedi değil. Dialogue: 0,0:07:21.08,0:07:24.95,Default,,0000,0000,0000,,Ama biri, kedinin nasıl bir şey olduğu\Nhakkında çok daha iyi bir fikir veriyor. Dialogue: 0,0:07:26.65,0:07:28.63,Default,,0000,0000,0000,,Dil sadece bir araç değildir. Dialogue: 0,0:07:28.66,0:07:29.82,Default,,0000,0000,0000,,Dil bizim mirasımız Dialogue: 0,0:07:29.84,0:07:32.34,Default,,0000,0000,0000,,ve insan olmanın ne demek\Nolduğunu aktarmamızın yolu. Dialogue: 0,0:07:32.34,0:07:36.70,Default,,0000,0000,0000,,Tabii miras derken her yerdeki\Ninsanları kastediyorum. Dialogue: 0,0:07:36.72,0:07:41.79,Default,,0000,0000,0000,,Bir dili bile kaybetmek, bu fotoğrafı\Nçok daha az anlaşılır yapar. Dialogue: 0,0:07:41.81,0:07:45.86,Default,,0000,0000,0000,,Yani son on yıldır Dialogue: 0,0:07:45.88,0:07:49.16,Default,,0000,0000,0000,,hem meslek olarak hem de hobi olarak Dialogue: 0,0:07:49.19,0:07:50.90,Default,,0000,0000,0000,,diller üretiyorum. Dialogue: 0,0:07:50.92,0:07:54.78,Default,,0000,0000,0000,,Bu dillere İngilizcede ''yapma diller''in\Nkısaltılmışı olan ''conlangs'' deniyor. Dialogue: 0,0:07:54.97,0:07:57.04,Default,,0000,0000,0000,,Gezegenimizdeki dilleri kaybediyoruz Dialogue: 0,0:07:57.07,0:07:59.05,Default,,0000,0000,0000,,ve yepyeni diller üretiyoruz Dialogue: 0,0:07:59.07,0:08:00.79,Default,,0000,0000,0000,,gibi unsurları peş peşe anlatmakla Dialogue: 0,0:08:00.79,0:08:04.42,Default,,0000,0000,0000,,bu iki unsur arasında yüzeysel olmayan\Nbağlantılar olduğunu düşünebilirsiniz. Dialogue: 0,0:08:04.42,0:08:07.83,Default,,0000,0000,0000,,Esasen, birçok insan böyle düşünüyor. Dialogue: 0,0:08:07.85,0:08:09.88,Default,,0000,0000,0000,,James Cameron'ın ''Avatar'' filminde Dialogue: 0,0:08:09.90,0:08:12.72,Default,,0000,0000,0000,,bir yapma dil olmasına\Nçok kızan bir adam var. Dialogue: 0,0:08:12.74,0:08:14.45,Default,,0000,0000,0000,,Şöyle diyor; Dialogue: 0,0:08:14.47,0:08:16.69,Default,,0000,0000,0000,,''James Cameron'ın Avatar filmini Dialogue: 0,0:08:16.72,0:08:18.97,Default,,0000,0000,0000,,vizyona koyması üç yıl aldı\Nve bir dil öldü.'' Dialogue: 0,0:08:18.99,0:08:20.92,Default,,0000,0000,0000,,Muhtemelen daha da fazla zaman aldı. Dialogue: 0,0:08:20.94,0:08:24.39,Default,,0000,0000,0000,,''Tüh, Na'vi önceden doldurduğu\Ndeliği dolduramayacak ...'' Dialogue: 0,0:08:24.41,0:08:26.72,Default,,0000,0000,0000,,Eğer hakkında hiç düşünmezseniz Dialogue: 0,0:08:26.75,0:08:29.37,Default,,0000,0000,0000,,bu tamamen derin\Nve dokunaklı bir açıklama. Dialogue: 0,0:08:29.39,0:08:30.54,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler) Dialogue: 0,0:08:30.57,0:08:32.61,Default,,0000,0000,0000,,Ama ben California'dayken Dialogue: 0,0:08:32.64,0:08:34.02,Default,,0000,0000,0000,,iki bölüm bitirdim. Dialogue: 0,0:08:34.02,0:08:36.82,Default,,0000,0000,0000,,Biri dil bilim bölümüydü\Ndiğeri ise İngilizce. Dialogue: 0,0:08:36.82,0:08:39.40,Default,,0000,0000,0000,,İngilizce bölümü ve İngilizceyi araştırmak Dialogue: 0,0:08:39.40,0:08:41.55,Default,,0000,0000,0000,,bildiğimiz gibi İngilizceyi\Naraştırmak değil, Dialogue: 0,0:08:41.55,0:08:43.02,Default,,0000,0000,0000,,edebiyatı araştırmak. Dialogue: 0,0:08:43.88,0:08:45.68,Default,,0000,0000,0000,,Edebiyat harika bir şey Dialogue: 0,0:08:45.70,0:08:49.49,Default,,0000,0000,0000,,çünkü esasen edebiyat\Ngeniş tanımıyla sanat gibi, Dialogue: 0,0:08:49.52,0:08:51.18,Default,,0000,0000,0000,,sanat dalının çatısı altında. Dialogue: 0,0:08:51.20,0:08:52.75,Default,,0000,0000,0000,,Ve edebiyatla yaptığımız şey şu; Dialogue: 0,0:08:52.78,0:08:57.86,Default,,0000,0000,0000,,yazarlar tamamen yeni varlıklar\Nve tarihler yaratırlar. Dialogue: 0,0:08:57.88,0:09:00.90,Default,,0000,0000,0000,,Ve yazarların ne gibi derinliği\Nduyguyu ve özgün ruhu Dialogue: 0,0:09:00.92,0:09:06.01,Default,,0000,0000,0000,,bu kurgusal varlıklara\Nyatırabileceğini görmek Dialogue: 0,0:09:06.03,0:09:08.64,Default,,0000,0000,0000,,bizim için ilginçtir. Dialogue: 0,0:09:08.66,0:09:11.28,Default,,0000,0000,0000,,Şuna göz atmanızı istiyorum. Dialogue: 0,0:09:11.31,0:09:15.81,Default,,0000,0000,0000,,Kurgusal karakterler hakkında\Nyazılmış bir kitaplar serisi var. Dialogue: 0,0:09:15.85,0:09:19.82,Default,,0000,0000,0000,,Tüm kitap sadece bir kurgusal\Nve sahte insandan oluşuyor. Dialogue: 0,0:09:19.82,0:09:23.93,Default,,0000,0000,0000,,Sinclair Lewis'in ''Babbitt'' kitabındaki\NGeorge F. Babbitt hakkında bir kitap var. Dialogue: 0,0:09:23.93,0:09:27.26,Default,,0000,0000,0000,,Sizi temin ederim bu kitap,\Nkısa bir kitap olan Babbitt'ten daha uzun. Dialogue: 0,0:09:27.26,0:09:28.69,Default,,0000,0000,0000,,Bunu hatırlayan kimse var mı? Dialogue: 0,0:09:28.69,0:09:31.10,Default,,0000,0000,0000,,Oldukça iyi, ''Main Street''\Nkitabından daha iyi. Dialogue: 0,0:09:31.10,0:09:32.62,Default,,0000,0000,0000,,Bu benim provokatif yorumum. Dialogue: 0,0:09:33.63,0:09:37.89,Default,,0000,0000,0000,,Edebiyatın ilginç olduğu\Ngerçeğini hiç sorgulamamıştık. Dialogue: 0,0:09:38.43,0:09:39.99,Default,,0000,0000,0000,,Buna rağmen Dialogue: 0,0:09:40.01,0:09:44.08,Default,,0000,0000,0000,,dil bilimciler bile üretilen dillerin\Ntıpkı bir sanatsal girişim gibi Dialogue: 0,0:09:44.10,0:09:47.97,Default,,0000,0000,0000,,bize insan ruhunun derinliği hakkında\Nne söyleyebildikleri ile ilgili değiller. Dialogue: 0,0:09:48.52,0:09:51.40,Default,,0000,0000,0000,,Size küçük güzel bir örnek vereceğim. Dialogue: 0,0:09:51.42,0:09:54.14,Default,,0000,0000,0000,,Yakın zaman önce\NCalifornia mezunlar dergisinde Dialogue: 0,0:09:54.17,0:09:57.01,Default,,0000,0000,0000,,benim hakkımda yazılmış bir makale vardı. Dialogue: 0,0:09:57.03,0:09:58.63,Default,,0000,0000,0000,,Bu makaleyi yazdıklarında Dialogue: 0,0:09:58.66,0:10:01.08,Default,,0000,0000,0000,,karşı taraftan biriyle anlaşmak istediler, Dialogue: 0,0:10:01.10,0:10:03.56,Default,,0000,0000,0000,,geriye baktığımda\Nbu yapılması garip bir şey gibi. Dialogue: 0,0:10:03.58,0:10:05.28,Default,,0000,0000,0000,,Sadece bir kişiden bahsediyorsunuz Dialogue: 0,0:10:05.30,0:10:08.44,Default,,0000,0000,0000,,ve bu kişinin karşı tarafından biriyle\Nanlaşmak istiyorsunuz. Dialogue: 0,0:10:08.47,0:10:09.74,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler) Dialogue: 0,0:10:09.77,0:10:12.42,Default,,0000,0000,0000,,Esasen bu yalnızca\Nşişirme bir haber, her neyse. Dialogue: 0,0:10:12.45,0:10:17.32,Default,,0000,0000,0000,,Böylece, zamanımızın en parlak\Ndil bilimcilerinden biriyle anlaştılar. Dialogue: 0,0:10:17.32,0:10:20.54,Default,,0000,0000,0000,,Burada Berkeley'de dil bilimci olan\NGeorge Lakoff'u ikna ettiler. Dialogue: 0,0:10:20.54,0:10:25.43,Default,,0000,0000,0000,,Lakoff'un çalışmaları, dil bilimi\Nve bilişsel bilimi kökünden değiştirdi. Dialogue: 0,0:10:25.48,0:10:28.76,Default,,0000,0000,0000,,İşim, dil yaratma çalışmalarım\Nhakkında bir soru sorulduğunda dedi ki Dialogue: 0,0:10:28.78,0:10:32.43,Default,,0000,0000,0000,,''Ama dil incelemeleri için\Nyapılacak çok şey var. Dialogue: 0,0:10:32.45,0:10:35.21,Default,,0000,0000,0000,,Zamanı gerçek olan bir şey\Niçin harcasan iyi olur.'' Dialogue: 0,0:10:35.23,0:10:36.30,Default,,0000,0000,0000,,Evet. Dialogue: 0,0:10:36.30,0:10:38.86,Default,,0000,0000,0000,,''Gerçek bir şey.''\NBu, size bir şey hatırlatıyor mu? Dialogue: 0,0:10:38.91,0:10:42.65,Default,,0000,0000,0000,,Onun şahsen icat ettiği\Nher yapıyı kullanmak. Dialogue: 0,0:10:42.65,0:10:45.35,Default,,0000,0000,0000,,Şu kavramsal metafordan\Ntekrar bahsedeyim: Dialogue: 0,0:10:45.37,0:10:46.64,Default,,0000,0000,0000,,Dil bir araçtır Dialogue: 0,0:10:46.66,0:10:50.09,Default,,0000,0000,0000,,ve o, bu kavramsal metafora\Nkendini kaptırmış gibi görünüyor; Dialogue: 0,0:10:50.12,0:10:54.18,Default,,0000,0000,0000,,yani dil, iletişim için\Nkullanılabildiğinde faydalıdır. Dialogue: 0,0:10:54.21,0:10:57.51,Default,,0000,0000,0000,,Dil, iletişim için\Nkullanılamadığında işe yaramaz. Dialogue: 0,0:10:57.53,0:11:00.37,Default,,0000,0000,0000,,Bu sizi düşündürebilir,\Nölü dillerle ne yapacağız? Dialogue: 0,0:11:00.40,0:11:01.61,Default,,0000,0000,0000,,Olsun. Dialogue: 0,0:11:01.64,0:11:03.04,Default,,0000,0000,0000,,Bu fikir yüzünden Dialogue: 0,0:11:03.07,0:11:06.93,Default,,0000,0000,0000,,Duolingo uygulamasında HBO'nun'\N''Taht Oyunları'' dizisi için yarattığım Dialogue: 0,0:11:06.95,0:11:10.37,Default,,0000,0000,0000,,Yüksek Valyria dili dersi almak Dialogue: 0,0:11:10.39,0:11:12.94,Default,,0000,0000,0000,,absürtlüğün zirvesi gibi görünebilir. Dialogue: 0,0:11:12.96,0:11:16.59,Default,,0000,0000,0000,,740 bin kişinin tam olarak\Nne öğrendiğini merak edebilirsiniz. Dialogue: 0,0:11:17.37,0:11:19.63,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler) Dialogue: 0,0:11:19.65,0:11:21.72,Default,,0000,0000,0000,,Bir göz atalım. Dialogue: 0,0:11:21.74,0:11:23.38,Default,,0000,0000,0000,,Ne öğreniyorlar? Dialogue: 0,0:11:23.40,0:11:25.76,Default,,0000,0000,0000,,Muhtemelen ne öğreniyor olabilirler? Dialogue: 0,0:11:25.78,0:11:28.58,Default,,0000,0000,0000,,Unutmamak gerekir ki\Nbunun için olan diğer dil -- Dialogue: 0,0:11:28.61,0:11:31.14,Default,,0000,0000,0000,,İngilizce konuşan insanlar için -- Dialogue: 0,0:11:31.16,0:11:33.22,Default,,0000,0000,0000,,ana dili İngilizce olanlar\Nçok az öğreniyor. Dialogue: 0,0:11:33.22,0:11:37.74,Default,,0000,0000,0000,,İşte yaşamları boyunca iletişim için\Nmuhtemelen hiç kullanmayacakları cümle: Dialogue: 0,0:11:37.77,0:11:39.34,Default,,0000,0000,0000,,"Vala ābre urnes." Dialogue: 0,0:11:39.36,0:11:40.73,Default,,0000,0000,0000,,''Adam kadını görür.'' Dialogue: 0,0:11:40.76,0:11:42.65,Default,,0000,0000,0000,,Ortadaki küçük satır, bir yorum. Dialogue: 0,0:11:42.67,0:11:44.89,Default,,0000,0000,0000,,Yani harfiyen çeviri, dediği bu. Dialogue: 0,0:11:44.91,0:11:47.70,Default,,0000,0000,0000,,Aslında bazı etkileyici\Nşeyler de öğreniyorlar, Dialogue: 0,0:11:47.72,0:11:49.60,Default,,0000,0000,0000,,özellikle ana dilleri İngilizceyse. Dialogue: 0,0:11:49.62,0:11:52.85,Default,,0000,0000,0000,,Bir fiilin cümlenin en sonunda\Nyer alabileceğini öğreniyorlar. Dialogue: 0,0:11:52.88,0:11:55.85,Default,,0000,0000,0000,,İki görüşünüz varken\Nİngilizcede bunu gerçekten yapmayın. Dialogue: 0,0:11:55.87,0:11:57.61,Default,,0000,0000,0000,,Bazen bir dilde Dialogue: 0,0:11:57.63,0:12:01.49,Default,,0000,0000,0000,,''the'' kelimesinin karşılığının\Nolmadığını noksan olduğunu öğreniyorlar. Dialogue: 0,0:12:01.51,0:12:03.13,Default,,0000,0000,0000,,Bu, dilin yapabileceği bir şey. Dialogue: 0,0:12:03.16,0:12:06.94,Default,,0000,0000,0000,,Uzun sesli bir harfin, sürece\Ndaha uzun olabileceğini öğreniyorlar, Dialogue: 0,0:12:06.97,0:12:08.93,Default,,0000,0000,0000,,uzun sesli harflerimizin Dialogue: 0,0:12:08.95,0:12:12.13,Default,,0000,0000,0000,,nitelik yönünden farklı olmasının aksine\Naslında aynı uzunluktalar. Dialogue: 0,0:12:12.16,0:12:15.66,Default,,0000,0000,0000,,Böyle kısa çekim ekleri\Nolduğunu öğreniyorlar. Dialogue: 0,0:12:15.68,0:12:16.84,Default,,0000,0000,0000,,Hım? Hımm? Dialogue: 0,0:12:16.86,0:12:20.17,Default,,0000,0000,0000,,''İsim hâlleri'' denen, isimlerin\Nsonunda bulunan çekim ekleri vardır. Dialogue: 0,0:12:20.20,0:12:21.21,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler) Dialogue: 0,0:12:21.24,0:12:24.54,Default,,0000,0000,0000,,Bu çekim ekleri cümlede size\Nkimin kime ne yaptığını anlatırlar. Dialogue: 0,0:12:24.56,0:12:27.59,Default,,0000,0000,0000,,Kelimelerin sırasını aynı bırakıp Dialogue: 0,0:12:27.61,0:12:29.33,Default,,0000,0000,0000,,cümlenin sonunu değiştirseniz bile Dialogue: 0,0:12:29.36,0:12:32.35,Default,,0000,0000,0000,,cümlede anlamca kimin\Nkime ne yaptığı değişir. Dialogue: 0,0:12:32.37,0:12:38.14,Default,,0000,0000,0000,,Dillerin aynı şeyleri farklı biçimlerde\Nyaptıklarını öğreniyorlar. Dialogue: 0,0:12:38.51,0:12:40.84,Default,,0000,0000,0000,,Dil öğrenmek eğlenceli olabilir. Dialogue: 0,0:12:41.100,0:12:45.77,Default,,0000,0000,0000,,Dile saygı duymayı öğreniyorlar:\NDilin ''D''si büyük harfle. Dialogue: 0,0:12:45.79,0:12:49.97,Default,,0000,0000,0000,,Amerikalıların yüzde 88'inin evde sadece\Nİngilizce konuştukları göz önüne alınırsa Dialogue: 0,0:12:49.100,0:12:52.61,Default,,0000,0000,0000,,bu durumun çok da kötü bir şey\Nolduğunu düşünmüyorum. Dialogue: 0,0:12:52.63,0:12:56.44,Default,,0000,0000,0000,,Gezegenimizde dillerin neden\Nöldüğünü biliyor musunuz? Dialogue: 0,0:12:56.80,0:13:02.02,Default,,0000,0000,0000,,Hükûmetin küçük bir gruba bir dili\Nempoze etmesinden dolayı değil, Dialogue: 0,0:13:02.02,0:13:04.54,Default,,0000,0000,0000,,dili konuşanların tamamının\Nyok edilmesinden de değil. Dialogue: 0,0:13:04.54,0:13:07.48,Default,,0000,0000,0000,,Geçmişte olanlar şimdi de oluyor Dialogue: 0,0:13:07.48,0:13:09.70,Default,,0000,0000,0000,,ama asıl sebep bu değil. Dialogue: 0,0:13:10.27,0:13:12.17,Default,,0000,0000,0000,,Asıl sebep şu ki Dialogue: 0,0:13:12.17,0:13:16.62,Default,,0000,0000,0000,,bir çocuk, yaygın kullanılan dili\Nkullanmayan bir ailede doğuyor Dialogue: 0,0:13:16.62,0:13:18.72,Default,,0000,0000,0000,,ve bu yüzden çocuk,\No yaygın dili öğrenmiyor. Dialogue: 0,0:13:18.72,0:13:19.96,Default,,0000,0000,0000,,Neden? Dialogue: 0,0:13:19.99,0:13:24.29,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü o dil, onların toplumlarında\Nbir değer teşkil etmiyor. Dialogue: 0,0:13:24.32,0:13:26.23,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü o dil, onlar için faydalı değil. Dialogue: 0,0:13:26.25,0:13:31.24,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü eğer o dili konuşurlarsa\Nçocuk gidip de iş bulamayacak. Dialogue: 0,0:13:31.26,0:13:35.29,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü dil sadece bir araçsa Dialogue: 0,0:13:35.32,0:13:40.01,Default,,0000,0000,0000,,o zaman onlar için ana dillerini öğrenmek\NValyria dilini öğrenmek kadar faydalı, Dialogue: 0,0:13:40.01,0:13:41.45,Default,,0000,0000,0000,,o yüzden ne gereği var? Dialogue: 0,0:13:43.39,0:13:44.54,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi, Dialogue: 0,0:13:46.51,0:13:50.90,Default,,0000,0000,0000,,dil incelemesi belki de daha fazla\Ndilsel akıcılığa yol açmayacak. Dialogue: 0,0:13:50.93,0:13:53.18,Default,,0000,0000,0000,,Ama belkide bu çok önemli değil. Dialogue: 0,0:13:53.86,0:13:56.97,Default,,0000,0000,0000,,Belki daha fazla insan\Ndaha fazla dil öğrense Dialogue: 0,0:13:56.97,0:14:01.58,Default,,0000,0000,0000,,bu durum daha fazla dilsel hoşgörü\Nve daha az dil yayılımcılığı sağlayacak. Dialogue: 0,0:14:01.95,0:14:07.07,Default,,0000,0000,0000,,İnsanoğlunun tarihteki\Nen büyük buluşu olan dile Dialogue: 0,0:14:07.07,0:14:09.88,Default,,0000,0000,0000,,olduğu hâliyle saygı duyarsak Dialogue: 0,0:14:09.88,0:14:14.99,Default,,0000,0000,0000,,gelecekte, nesli tükenmekte olan dilleri\Nmüze eserleri olarak değil, Dialogue: 0,0:14:15.02,0:14:16.68,Default,,0000,0000,0000,,yaşayan diller olarak anabiliriz. Dialogue: 0,0:14:17.18,0:14:18.89,Default,,0000,0000,0000,,Kirimvose. Teşekkür ederim. Dialogue: 0,0:14:18.89,0:14:19.96,Default,,0000,0000,0000,,(Alkış)