0:00:01.659,0:00:02.809
Lepels.

0:00:04.944,0:00:06.326
Kartonnen dozen.

0:00:07.302,0:00:09.722
Elektrische peutertreinen.

0:00:10.472,0:00:11.804
Feestversieringen.

0:00:12.362,0:00:13.752
Springkastelen.

0:00:14.292,0:00:15.577
Dekens.

0:00:15.601,0:00:16.751
Manden.

0:00:17.128,0:00:18.374
Tapijten.

0:00:18.498,0:00:19.649
Dienbladtafels.

0:00:19.673,0:00:21.077
Smartphones.

0:00:21.101,0:00:22.381
Piano's.

0:00:23.284,0:00:24.598
Jurken.

0:00:24.622,0:00:25.772
Foto's.

0:00:26.415,0:00:27.951
Wat hebben al deze dingen gemeen

0:00:27.951,0:00:30.728
behalve dat het foto's zijn[br]die ik recent maakte

0:00:30.728,0:00:33.324
en waar ik dus het copyright op heb?

0:00:33.344,0:00:34.969
(Gelach)

0:00:35.323,0:00:36.855
Het zijn allemaal uitvindingen

0:00:36.879,0:00:40.303
die gecreëerd zijn dankzij de taal.

0:00:40.303,0:00:42.493
Niets van dit alles[br]had bestaan zonder de taal.

0:00:42.493,0:00:44.857
Stel dat je iets zou uitvinden

0:00:44.857,0:00:48.003
of een gebouw als dit zou bouwen,

0:00:48.027,0:00:50.383
zonder taal te kunnen gebruiken

0:00:50.407,0:00:54.949
of zonder gebruik te kunnen maken [br]van de kennis verworven door taalgebruik.

0:00:54.973,0:00:59.021
In feite is taal het allerbelangrijkste

0:00:59.045,0:01:00.219
in de hele wereld.

0:01:00.243,0:01:03.148
Onze hele beschaving is erop gebaseerd.

0:01:03.148,0:01:05.870
En mensen die hun leven wijden[br]aan het bestuderen ervan --

0:01:05.870,0:01:07.980
zowel het ontstaan van taal,

0:01:07.980,0:01:13.180
als hoe onze talen verschillen van elkaar[br]en van de communicatie tussen dieren --

0:01:13.180,0:01:14.484
zijn taalkundigen.

0:01:15.141,0:01:20.120
Formele taalkunde is [br]een behoorlijk jong studieveld.

0:01:21.049,0:01:23.496
En men heeft al heel wat[br]belangrijke dingen ontdekt,

0:01:23.520,0:01:27.102
bijvoorbeeld, dat menselijke[br]communicatiesystemen cruciaal verschillen

0:01:27.126,0:01:28.837
van dierlijke communicatiesystemen

0:01:28.861,0:01:31.522
dat alle talen even expressief zijn,

0:01:31.546,0:01:33.805
ook al gebeurt dit [br]op een verschillende manier.

0:01:33.998,0:01:37.272
En toch, desondanks,

0:01:37.296,0:01:41.918
zijn er heel wat mensen [br]die graag over taal praten

0:01:41.942,0:01:45.151
alsof ze er evenveel van weten[br]als een taalkundige,

0:01:45.525,0:01:47.301
want, uiteraard, spreken ze een taal.

0:01:47.301,0:01:50.005
En dat geeft je natuurlijk ook het recht

0:01:50.005,0:01:51.725
om over de functies ervan te praten.

0:01:51.744,0:01:54.410
Stel dat je met een chirurg praat

0:01:54.410,0:01:56.474
en je zegt: "Luister, vriend,

0:01:56.498,0:01:58.360
ik heb nu al zo'n 40 jaar een hart.

0:01:58.360,0:02:01.360
Ik denk dat ik wel wat weet[br]over het vervangen van aortakleppen.

0:02:01.360,0:02:03.313
Mijn mening is even geldig als de jouwe."

0:02:03.313,0:02:05.498
En toch is dat exact wat er gebeurt.

0:02:05.522,0:02:09.949
Dit is Neil deGrasse Tyson,[br]die zegt dat hij in de film 'Arrival'

0:02:09.973,0:02:12.124
een cryptograaf zou gebruikt hebben --

0:02:12.148,0:02:15.860
iemand die een bericht kan ontcijferen[br]in een hem of haar bekende taal --

0:02:15.860,0:02:17.308
in plaats van een taalkundige,

0:02:17.308,0:02:18.926
om met de aliens te communiceren.

0:02:18.950,0:02:20.945
Want, wat kan een taalkundige, euh --

0:02:20.945,0:02:23.369
waarom zou die geschikt zijn[br]om te praten met iemand

0:02:23.369,0:02:25.083
in een taal die we niet eens kennen?

0:02:25.083,0:02:27.604
Maar dat is geen vrijgeleide[br]voor de film 'Arrival'.

0:02:27.604,0:02:30.077
Moet je horen, film, beste vriend:

0:02:30.101,0:02:33.141
er komen aliens naar onze planeet[br]in gigantische ruimteschepen,

0:02:33.165,0:02:36.771
en ze willen niet anders doen,[br]dan met ons communiceren,

0:02:36.795,0:02:39.250
en jij huurt één taalkundige in?

0:02:39.274,0:02:40.284
(Gelach)

0:02:40.308,0:02:42.652
Moest de Amerikaanse regering[br]besparen of zo?

0:02:43.029,0:02:44.617
(Gelach)

0:02:44.641,0:02:47.545
Veel hiervan kan tot misverstanden leiden,

0:02:47.569,0:02:51.045
zowel over wat taal is[br]als over de formele studie van taal,

0:02:51.069,0:02:52.380
over taalkunde.

0:02:53.568,0:02:57.996
Ik denk de grondslag[br]van veel van deze misverstanden

0:02:58.020,0:03:02.559
samengevat kan worden[br]door dit prachtige artikel in 'Forbes'

0:03:02.583,0:03:06.298
dat gaat over waarom hogeschoolstudenten[br]beter geen vreemde talen kunnen leren.

0:03:06.302,0:03:08.049
Ik haal er wat quotes uit

0:03:08.049,0:03:10.371
en ik wil dat je probeert te ontdekken

0:03:10.371,0:03:14.171
wat aan de grondslag ligt[br]van deze meningen en ideeën.

0:03:14.929,0:03:19.012
"Amerikanen lezen zelden klassiekers,[br]zelfs al zijn ze vertaald."

0:03:19.036,0:03:21.737
Dus, anders gezegd:[br]waarom zou je een vreemde taal leren

0:03:21.761,0:03:24.617
als men niet eens de klassieker leest[br]in de originele versie?

0:03:24.687,0:03:26.211
Wat heeft dat voor zin?

0:03:26.275,0:03:29.213
"Vreemde talen leren op school[br]is tijdsverspilling,

0:03:29.237,0:03:32.897
vergeleken met wat je nog allemaal[br]op school zou kunnen doen."

0:03:33.887,0:03:37.799
"Europa heeft heel wat taalgroepen[br]opeengepakt in een relatief klein gebied."

0:03:37.823,0:03:41.332
Dus, voor Amerikanen: wat is het nut[br]van het leren van een andere taal?

0:03:41.356,0:03:44.306
Je krijgt niet veel waar voor je geld.

0:03:44.306,0:03:45.319
Mijn favoriet:

0:03:45.319,0:03:48.062
"Een student in Birmingham [br]zou 1.600 km moeten reizen

0:03:48.086,0:03:49.676
tot aan de Mexicaanse grens,

0:03:49.676,0:03:52.708
en zelfs daar kom je met Engels[br]nog een heel eind."

0:03:52.708,0:03:54.508
(Gelach)

0:03:54.508,0:03:58.491
Dus: als je je met handen en voeten[br]verstaanbaar kan maken,

0:03:58.495,0:04:01.155
dan heeft het echt geen zin[br]om een andere taal te leren.

0:04:01.835,0:04:06.789
Aan de grondslag van deze standpunten[br]ligt deze conceptuele metafoor:

0:04:07.011,0:04:08.894
taal is een instrument.

0:04:08.918,0:04:11.572
En die metafoor klinkt[br]behoorlijk aannemelijk.

0:04:11.572,0:04:12.959
Taal is een soort instrument:

0:04:12.959,0:04:15.601
als je de lokale taal kent,[br]kun je meer bereiken.

0:04:15.601,0:04:19.801
Maar de implicatie is[br]dat taal 'slechts' een instrument is,

0:04:19.825,0:04:21.817
en dat is absoluut fout.

0:04:21.841,0:04:25.182
Als taal een instrument was,[br]zou dat eerlijk gezegd maar armzalig zijn.

0:04:25.182,0:04:28.180
We zouden het al lang ingeruild hebben[br]voor iets veel beters.

0:04:28.190,0:04:30.136
Bijvoorbeeld, denk aan gelijk welke zin.

0:04:30.136,0:04:32.745
Dit heb ik zeker weleens gezegd:[br]"Gisteren zag ik Kyn."

0:04:32.745,0:04:34.174
Ik heb een vriend die zo heet.

0:04:34.592,0:04:38.076
Als ik zeg "Gisteren zag ik Kyn"

0:04:38.100,0:04:39.826
denk je dat het echt zo is

0:04:39.850,0:04:43.072
dat alles waar ik aan denk[br]nu in jouw brein geplant is

0:04:43.096,0:04:44.278
via deze zin?

0:04:44.302,0:04:46.709
Nauwelijks, want er gebeurt[br]veel meer dan dat.

0:04:46.713,0:04:48.141
Want bij het woord 'gisteren'

0:04:48.141,0:04:50.534
denk ik misschien[br]aan wat voor weer het daar was.

0:04:50.534,0:04:52.674
En dan herinner ik me[br]waarschijnlijk plots ook

0:04:52.674,0:04:55.198
dat ik iets vergat te mailen --[br]en dat is ook echt zo.

0:04:55.218,0:04:58.884
Deze grap was gepland,[br]maar ik ben écht iets vergeten te mailen.

0:04:58.884,0:05:01.990
En dus zal ik het maandag moeten doen,

0:05:02.364,0:05:04.101
want dan pas ga ik terug naar huis.

0:05:04.121,0:05:05.645
En als ik aan maandag denk,

0:05:05.645,0:05:09.021
dan denk ik aan 'Manic Monday'[br]van The Bangles, een leuk liedje.

0:05:09.255,0:05:12.512
En als ik het woord 'zag' zeg,[br]denk ik aan de uitdrukking:

0:05:12.776,0:05:15.737
'"Ik zie!", zei de blinde[br]en pakte zijn hamer en za(a)g.'

0:05:15.737,0:05:16.862
Altijd!

0:05:16.862,0:05:19.673
Altijd als ik het woord 'zag' hoor [br]of zeg, denk ik hieraan,

0:05:19.677,0:05:21.404
want mijn grootvader zei dit altijd,

0:05:21.404,0:05:22.989
en dus denk ik hierdoor aan hem.

0:05:22.989,0:05:26.010
En zo komen we terug bij 'Manic Monday',[br]om één of andere reden.

0:05:26.010,0:05:29.392
En als ik bijvoorbeeld iets zeg als:[br]'Gisteren zag ik Kyn',

0:05:29.392,0:05:33.125
dan denk ik aan de omstandigheden[br]waarbij ik hem zag.

0:05:33.251,0:05:35.842
Dit is op deze dag.[br]Je ziet hem met mijn kat.

0:05:35.894,0:05:37.383
En als ik aan Kyn denk,

0:05:37.383,0:05:39.685
bedenk ik dat hij nu [br]naar Long Beach State gaat,

0:05:39.685,0:05:40.906
en ik herinner me

0:05:40.906,0:05:43.980
dat zowel mijn goede vriend John[br]als mijn moeder er afstudeerden.

0:05:43.980,0:05:45.894
Mijn nicht Katie volgt er nu les.

0:05:45.894,0:05:47.378
En het is terug 'Manic Monday'.

0:05:49.000,0:05:51.962
Dit is slechts een fractie[br]van wat er zich in je hoofd afspeelt

0:05:51.986,0:05:54.278
wanneer je op enig moment praat.

0:05:54.302,0:05:56.977
En alles wat we hebben om alles [br]te vertegenwoordigen

0:05:56.977,0:05:59.815
wat zich in ons hoofd afspeelt, is dit.

0:05:59.839,0:06:01.361
Dat is alles!

0:06:02.167,0:06:04.872
Is het dan verwonderlijk[br]dat ons systeem zo arm is?

0:06:04.872,0:06:07.460
Stel je dus voor, [br]als ik de vergelijking maak,

0:06:07.484,0:06:10.626
stel je voor dat je wil weten[br]hoe het is om taart te eten,

0:06:10.650,0:06:13.006
als je in plaats van taart te eten,

0:06:13.030,0:06:16.252
je alle ingrediënten [br]van de taart moet eten,

0:06:16.276,0:06:17.807
een voor een,

0:06:17.831,0:06:19.343
samen met instructies

0:06:19.367,0:06:22.752
over hoe deze ingrediënten samengevoegd[br]worden om een taart te vormen.

0:06:22.776,0:06:24.680
Die instructies moet je ook eten.

0:06:24.704,0:06:25.762
(Gelach)

0:06:25.762,0:06:27.961
Als dat de manier zou zijn[br]om taart te proeven,

0:06:27.961,0:06:29.386
zouden we het nooit eten.

0:06:30.485,0:06:34.045
En toch is taal de enige manier,

0:06:34.069,0:06:38.263
waarop we kunnen uitvinden[br]wat hier, in ons brein, gebeurt.

0:06:38.287,0:06:40.115
Dit is ons innerlijk,

0:06:40.115,0:06:41.639
datgene wat ons menselijk maakt,

0:06:41.639,0:06:44.871
datgene wat ons doet [br]verschillen van andere dieren

0:06:44.895,0:06:46.728
is allemaal hier, ergens binnenin,

0:06:46.752,0:06:50.696
en het enige waarmee we dit kunnen[br]voorstellen, is onze eigen taal.

0:06:50.720,0:06:53.669
Taal is de beste manier om te tonen[br]wat er in ons hoofd omgaat.

0:06:53.669,0:06:55.924
Stel dat ik een grote vraag [br]wil stellen, zoals:

0:06:55.924,0:06:58.467
'Wat is de aard van ons denken [br]en van onze emotie?'

0:06:58.491,0:06:59.581
Wat je wil doen

0:06:59.605,0:07:03.848
is zoveel mogelijk [br]verschillende talen bestuderen.

0:07:04.411,0:07:06.426
Met één kom je er niet.

0:07:06.450,0:07:07.812
Om een voorbeeld te geven:

0:07:07.836,0:07:10.685
dit is een foto die ik trok [br]van kleine Roman,

0:07:10.709,0:07:13.688
gemaakt met een 12-megapixel camera.

0:07:13.712,0:07:17.144
Dit is dezelfde foto [br]met veel minder pixels.

0:07:17.168,0:07:21.051
Het is duidelijk dat geen van deze twee[br]foto's, een echte kat is.

0:07:21.075,0:07:24.709
Maar! De ene geeft je een beter idee[br]van wat een kat is, dan de andere.

0:07:26.649,0:07:28.633
Taal is niet enkel een werktuig.

0:07:28.657,0:07:29.580
Het is ons erfgoed,

0:07:29.580,0:07:32.492
het is onze manier om te tonen[br]wat het is om een mens te zijn.

0:07:32.492,0:07:36.697
En natuurlijk, met 'ons' erfgoed,[br]bedoel ik die van alle mensen.

0:07:36.721,0:07:41.786
En zelfs het verlies van één taal[br]maakt het beeld minder duidelijk.

0:07:41.810,0:07:45.855
Voor mijn werk, de laatste 10 jaar,

0:07:45.879,0:07:49.164
maar ook voor het plezier, just for fun,

0:07:49.188,0:07:50.899
creëer ik talen.

0:07:50.923,0:07:52.783
Deze worden 'kunsttalen' genoemd,

0:07:52.807,0:07:54.936
oftewel 'kunstmatige talen'.

0:07:54.936,0:07:57.135
Wanneer ik deze feiten voorleg

0:07:57.135,0:07:58.961
dat we talen verliezen op onze planeet

0:07:58.961,0:08:00.444
en dat ik nieuwe talen creëer,

0:08:00.444,0:08:03.016
zou je kunnen denken[br]dat er een dieper verband is

0:08:03.020,0:08:04.220
tussen deze twee feiten.

0:08:04.350,0:08:07.730
En heel wat mensen hebben [br]deze verbinding gemaakt.

0:08:07.730,0:08:09.747
Deze man was hevig overstuur

0:08:09.761,0:08:12.805
omdat er een kunsttaal gebruikt werd[br]in James Camerons 'Avatar'.

0:08:12.805,0:08:14.410
Hij zegt:

0:08:14.410,0:08:16.742
"Maar in de drie jaar [br]die James Cameron nodig had

0:08:16.742,0:08:19.089
om Avatar uit te brengen,[br]stierf er een taal uit."

0:08:19.089,0:08:20.921
Waarschijnlijk veel meer trouwens.

0:08:20.945,0:08:24.389
"Na'vi zal dit gat [br]helaas niet kunnen opvullen..."

0:08:24.413,0:08:26.725
Een hele diepgaande [br]en aangrijpende bewering --

0:08:26.749,0:08:29.366
als je er totaal niet over nadenkt.

0:08:30.039,0:08:32.232
Maar toen ik hier was met Cal,

0:08:32.636,0:08:34.015
voltooide ik twee studies.

0:08:34.039,0:08:36.324
De ene was taalkunde,[br]maar de andere was Engels.

0:08:36.324,0:08:39.366
En natuurlijk gaat de opleiding Engels,[br]de studie van het Engels,

0:08:39.366,0:08:41.652
niet over het bestuderen [br]van de Engelse taal,

0:08:41.652,0:08:43.731
maar bestudeert het de literatuur.

0:08:43.731,0:08:45.532
Literatuur is iets wonderbaarlijks,

0:08:45.532,0:08:49.417
want eigenlijk is het zoals kunst;

0:08:49.417,0:08:51.230
het valt ook onder de categorie kunst.

0:08:51.230,0:08:52.752
En wat doen we met literatuur?

0:08:52.776,0:08:57.855
Auteurs creëren nieuwe wezens[br]en geschiedenissen.

0:08:57.879,0:09:00.895
En het is interessant om te zien

0:09:00.919,0:09:06.006
hoeveel diepgang en emoties[br]en unieke geesten

0:09:06.030,0:09:08.638
auteurs kunnen steken[br]in deze fictieve wezens.

0:09:08.662,0:09:11.283
Zoveel zelfs, dat, ik bedoel --[br]bekijk dit even:

0:09:11.307,0:09:13.561
Er zijn hele boekenseries

0:09:13.585,0:09:15.824
geschreven over fictieve personages.

0:09:15.848,0:09:19.815
Zowat het hele boek gaat over slechts[br]een, fictief, fake persoon.

0:09:19.839,0:09:22.010
Er bestaat een boek [br]over George F. Babbit

0:09:22.034,0:09:23.871
van Sinclair Lewis' 'Babbit',

0:09:23.895,0:09:26.436
en ik verzeker je dat dat boek[br]langer is dan 'Babbit',

0:09:26.436,0:09:27.678
dat een kort boek boek is.

0:09:27.678,0:09:29.121
Herinnert iemand zich dit nog?

0:09:29.121,0:09:31.852
Het is best wel goed. Ik vind het[br]beter dan 'Main Street'.

0:09:34.180,0:09:37.889
We hebben nooit in vraag gesteld[br]dat literatuur interessant is.

0:09:38.434,0:09:39.989
Maar ondanks dat

0:09:40.013,0:09:44.077
zijn zelfs linguïsten niet geïnteresseerd[br]in wat kunsttaal ons kan leren

0:09:44.101,0:09:47.968
over de diepgang van de menselijke geest[br]als een artistieke inspanning.

0:09:48.520,0:09:51.121
Ik geef je een klein voorbeeld.

0:09:51.121,0:09:54.144
Er was een artikel over mij geschreven

0:09:54.168,0:09:57.008
in het magazine voor [br]oud-studenten van Californië.

0:09:57.032,0:09:58.557
En toen ze het artikel schreven,

0:09:58.557,0:10:01.277
wilden ze iemand van de tegenstanders[br]aan het woord laten,

0:10:01.277,0:10:03.385
wat een beetje vreemd is.

0:10:03.385,0:10:04.999
Je praat over iemand

0:10:04.999,0:10:08.276
en laat een tegenstander aan het woord.

0:10:08.276,0:10:09.742
(Gelach)

0:10:09.766,0:10:12.425
In wezen is dit gewoon een lofzang,[br]maar hoe dan ook...

0:10:12.449,0:10:17.352
Dus, ze sloegen een van de [br]meest briljante taalkundigen aan de haak,

0:10:17.352,0:10:20.371
George Lakoff, die taalkundige is[br]hier bij Berkeley.

0:10:20.395,0:10:22.701
Zijn werk heeft blijvende invloed gehad

0:10:22.701,0:10:25.462
op het terrein van taalkunde[br]en cognitieve wetenschappen.

0:10:25.462,0:10:28.887
Toen men hem naar mijn werk vroeg[br]en naar taalcreatie in het algemeen,

0:10:28.887,0:10:32.426
zei hij: "Maar er moet nog heel wat[br]studie verricht worden naar talen.

0:10:32.450,0:10:35.206
Je spendeert beter tijd in wat bestaat."

0:10:35.230,0:10:36.121
Ja...

0:10:36.121,0:10:38.364
'Iets wat bestaat'.[br]Doet dit je aan iets denken?

0:10:38.364,0:10:42.343
Om hetzelfde framework te gebruiken[br]dat hij zelf uitvond,

0:10:42.651,0:10:45.346
wil ik graag refereren [br]aan deze conceptuele metafoor:

0:10:45.370,0:10:46.512
taal is een werktuig.

0:10:46.512,0:10:50.093
En het lijkt erop dat hij ook werkt[br]volgens deze metafoor;

0:10:50.117,0:10:54.184
dat taal nuttig is wanneer het gebruikt[br]kan worden voor communicatie.

0:10:54.208,0:10:57.506
Taal is nutteloos als het niet[br]voor communicatie kan gebruikt worden.

0:10:57.530,0:11:00.372
Je vraagt je dan af:[br]wat moeten we dan met dode talen doen?

0:11:00.396,0:11:01.612
Maar hoe dan ook.

0:11:01.636,0:11:03.043
Door dit hele idee

0:11:03.067,0:11:06.929
lijkt het het toppunt van absurditeit

0:11:06.953,0:11:10.366
om een Duolingo les te hebben[br]over de Valeriaanse talen

0:11:10.390,0:11:12.938
die ik gecreëerd heb voor HBO's[br]'Game of Thrones'.

0:11:12.962,0:11:16.368
Je kunt je afvragen: "wat leren die[br]740.000 mensen nu eigenlijk?"

0:11:17.368,0:11:19.630
(Gelach)

0:11:19.654,0:11:21.717
Laten we er even naar kijken.

0:11:21.741,0:11:23.376
Wat leert men?

0:11:23.400,0:11:25.520
Wat kan men leren?

0:11:25.784,0:11:30.314
Wel, als je bedenkt dat dit[br]bedoeld is voor Engelstaligen...

0:11:31.165,0:11:33.174
Engelstaligen leren er heel wat van.

0:11:33.174,0:11:36.598
Hier is een zin die ze vermoedelijk[br]nooit communicatief zullen gebruiken

0:11:36.598,0:11:37.746
zolang ze leven:

0:11:37.770,0:11:39.336
'Vala ābre urnes.'

0:11:39.360,0:11:40.733
'De man ziet de vrouw.'

0:11:40.757,0:11:42.577
De middelste is de glos,

0:11:42.601,0:11:44.887
die toont woord voor woord wat er staat.

0:11:44.911,0:11:47.020
Eigenlijk leren ze heel [br]fascinerende dingen,

0:11:47.020,0:11:48.516
vooral als ze Engelstalig zijn.

0:11:48.516,0:11:51.746
Ze leren dat een werkwoord[br]op het einde van een zin kan staan.

0:11:51.746,0:11:54.714
In het Engels doe je dat niet[br]als je twee variabelen hebt.

0:11:55.430,0:11:59.538
Ze leren dat een taal soms geen[br]equivalent heeft voor het woord 'the'.

0:11:59.538,0:12:01.490
Het bestaat gewoon niet.

0:12:01.514,0:12:02.767
Taal kan zoiets.

0:12:02.767,0:12:06.675
Ze leren dat een lange klinker[br]echt langer kan klinken,

0:12:06.726,0:12:09.061
in plaats van anders uitgesproken worden,

0:12:09.091,0:12:12.173
zoals onze lange klinkers;[br]die duren even lang.

0:12:12.173,0:12:15.657
Ze leren dat er dat er [br]verbuigingen bestaan.

0:12:15.681,0:12:16.836
Hmmm? Hmmm? (Gelach)

0:12:16.860,0:12:20.842
Er zijn verbuigingen die 'gevallen' [br]worden genoemd aan het einde van een woord

0:12:21.236,0:12:24.537
die zeggen wie wat doet ten op zichte[br]van wie in een zin.

0:12:24.561,0:12:27.588
Zelfs als je de volgorde [br]van de woorden behoudt

0:12:27.612,0:12:29.334
en het einde verandert,

0:12:29.358,0:12:32.350
verandert het wie wat doet tegenover wie.

0:12:32.374,0:12:38.138
Wat men leert is dat talen dingen doen,[br]dezelfde dingen, maar anders.

0:12:38.513,0:12:40.845
En dat talen leren leuk kan zijn.

0:12:41.997,0:12:45.767
Ze leren respect te hebben voor Taal:[br]Taal met een hoofdletter.

0:12:45.791,0:12:49.974
En aangezien 88 procent van de Amerikanen[br]thuis uitsluitend Engels praat,

0:12:49.998,0:12:52.609
vind ik dit eigenlijk geen slechte zaak.

0:12:52.633,0:12:56.436
Weet je waarom talen uitsterven[br]op onze planeet?

0:12:56.796,0:13:01.838
Dat komt niet omdat de overheid één taal[br]oplegt aan een kleinere groep,

0:13:01.862,0:13:04.556
of omdat een volledige groep sprekers[br]weggeveegd wordt.

0:13:04.580,0:13:07.580
Dit is zeker in het verleden gebeurd,[br]en het gebeurt nog steeds,

0:13:07.580,0:13:09.705
maar het is niet de hoofdreden.

0:13:10.268,0:13:13.046
De hoofdreden is dat een kind[br]geboren wordt in een familie

0:13:13.070,0:13:16.625
die een taal spreekt die niet veel[br]gesproken wordt in hun gemeenschap,

0:13:16.649,0:13:18.656
en dat het kind die taal niet leert.

0:13:18.680,0:13:19.965
Waarom?

0:13:19.989,0:13:24.291
Omdat die taal niet gewaardeerd wordt[br]in hun gemeenschap.

0:13:24.315,0:13:26.228
Omdat die taal niet nuttig is.

0:13:26.252,0:13:31.236
Want het kind kan geen job vinden[br]als het die taal spreekt.

0:13:31.260,0:13:35.291
Want als taal slechts een werktuig is,

0:13:35.315,0:13:37.656
dan is het leren van hun geboortetaal

0:13:37.656,0:13:40.001
net zo nuttig als het leren[br]van Valyriaanse talen.

0:13:40.001,0:13:41.449
Dus waarom moeite doen?

0:13:43.387,0:13:44.537
Wel...

0:13:46.514,0:13:50.903
Misschien leidt taalstudie niet [br]tot een betere taalbeheersing.

0:13:50.927,0:13:53.177
Maar misschien is dat niet zo erg.

0:13:53.855,0:13:56.966
Misschien, als meer mensen[br]meer talen zouden studeren,

0:13:56.990,0:13:59.608
zou dit kunnen leiden[br]tot meer taaltolerantie

0:13:59.632,0:14:01.520
en minder tot taalimperialisme.

0:14:01.949,0:14:04.933
Misschien, als we taal zouden[br]respecteren voor wat het is --

0:14:04.957,0:14:09.729
letterlijk de grootste uitvinding [br]in de menselijke geschiedenis --

0:14:09.753,0:14:11.229
dan zouden we in de toekomst

0:14:11.253,0:14:14.992
bedreigde talen kunnen koesteren[br]als levende talen,

0:14:15.016,0:14:16.683
in plaats van als museumstukken.

0:14:17.182,0:14:18.968
(Valyriaans) Kirimvose.[br]Dank je.

0:14:18.992,0:14:20.388
(Applaus)