WEBVTT

00:00:09.460 --> 00:00:15.713
John Ronald Reuel Tolkien,
3 Ocak 1892 tarihinde doğdu.

00:00:15.713 --> 00:00:16.713
O ve erkek kardeşi,
zor bir çocukluk geçirdi. 


00:00:19.009 --> 00:00:22.494
Tolkien daha 4 yaşındayken,
ateşli romatizmadan

00:00:23.979 --> 00:00:25.464
babaları Arthur'u kaybettiler.

00:00:25.464 --> 00:00:26.950
Düşük bir gelirle geçinmeye çalışan
dul annesi Mabel,

00:00:26.950 --> 00:00:30.642
çocuklarını evde eğitmeye karar verdi ve 
onların ilk eğitimi ve gelişiminde

00:00:30.642 --> 00:00:31.642
hayati bir rol oynadı.

NOTE Paragraph

00:00:32.987 --> 00:00:36.911
Tolkien zeki bir çocuktu ve dillere karşı
büyük bir tutkusu ve öğrenme azmi vardı.

00:00:40.701 --> 00:00:45.209
Birmingham'daki King Edward's Okulu'nun
giriş sınavını katıldı ve başarılı oldu.

00:00:45.209 --> 00:00:49.058
1900 yılının son baharından itibaren
Tolkien, yıllık 12 poundluk bir bedel ile

00:00:49.058 --> 00:00:51.559
akademik potansiyelini
ortaya çıkarmaya

00:00:51.559 --> 00:00:54.505
yardımcı olacak bir öğrenim
görecekti.

00:00:55.485 --> 00:00:56.640
John Garth: Tolkien için

00:00:56.640 --> 00:00:59.582
King Edwards'a gitmek oldukça
önemliydi; olağanüstü yetenekli

00:00:59.582 --> 00:01:04.756
bir çocuktu. King Edward's ona
çok büyük imkanlar

00:01:04.756 --> 00:01:09.659
ve kendi gibi yetenekli çocuklarla
arkadaşlık etme fırsatı verdi.

00:01:10.159 --> 00:01:13.161
Onun bu imkanlara ulaşması okul
hayatı olmasa çok zor olurdu.

00:01:15.431 --> 00:01:19.000
Simon Stacey: Rugby
oynamakla kalmadı, münazara

00:01:19.000 --> 00:01:23.285
ve edebiyat topluluklarında da
ışıldayan bir yıldızdı.

00:01:23.285 --> 00:01:25.247
O gerçekten hayatın ve ruhun
karışımı gibiydi,

00:01:25.247 --> 00:01:29.725
okulu bırakmak zorunda kaldığında
bir hayli özledi sanırım.

00:01:30.695 --> 00:01:34.059
VO: Yalnızca 11 yaşındayken,
Tolkien ve kardeşi Hilary

00:01:34.059 --> 00:01:37.491
annelerini şeker hastalığı
yüzünden kaybettiler.

00:01:37.491 --> 00:01:40.123
Yasa gömülmüş halde,
kendini, öncesinden

00:01:40.123 --> 00:01:43.982
daha büyük bir enerjiyle okula verdi.
Akademik olarak sivrildi,

00:01:43.982 --> 00:01:48.687
ama 1905'te entelektüel olarak dengi ve
rakibi Christopher Wiseman ile tanıştı.

00:01:50.547 --> 00:01:53.570
John Garth: Tolkien en iyi arkadaşıyla
King Edward's'da tanıştı;

00:01:53.738 --> 00:01:56.438
rugby sahasındaki Christopher Wiseman.

00:01:56.731 --> 00:02:00.361
Müzisyen, matematikçi,
Tolkien'den epey farklı.

00:02:00.991 --> 00:02:03.643
Rugby sahasında,
güçlü bir bağ geliştirdiler,

00:02:03.883 --> 00:02:06.133
kendilerini "Büyük Brethren İkiz Kardeşler",
olarak adlandırıdırlar.

00:02:06.169 --> 00:02:10.529
Tanım, Lord Macauley'in "Lays of
Ancient Rome"undan bir alıntı idi.

00:02:10.734 --> 00:02:13.674
Simon Stacey: Okulda da arkadaşça
bir rekabet içindeydiler,

00:02:13.800 --> 00:02:17.820
ikisi de çok çalışkandı.
Wiseman'in yüksek bir idraki vardı

00:02:17.820 --> 00:02:19.266
ve Tolkien'in de
merak sarmaya başladığı

00:02:19.276 --> 00:02:21.443
birçok şeyle o da ilgileniyordu;

00:02:21.453 --> 00:02:26.525
yabancı diller, sanırım Mısırcaya
ve hiyerogliflere bakıyordu.

00:02:26.525 --> 00:02:28.735
John Grath: Tolkien ve Wiseman,
ergenlik yıllarında, kendilerini tanımlama

00:02:28.785 --> 00:02:31.065
açısından epey yardımlaşmış olmalılar,
çünkü hayata dair

00:02:31.081 --> 00:02:34.311
tüm inançlarını güçlü bir şekilde
tartışırlardı.

00:02:35.069 --> 00:02:37.799
Simon Stacey: Wiseman
çok yetenekli bir müzisyendi;

00:02:37.827 --> 00:02:42.326
Tolkien'in ise müzik kulağı yoktu
ama bu onları durdurmadı!

00:02:42.326 --> 00:02:46.626
VO: Tolkien Başkan Rob Gilson'un
oğluyla da arkadaştı.

00:02:46.670 --> 00:02:50.670
Tolkien, Wiseman ve Gilson,
okul yılları ve sonrasına

00:02:50.683 --> 00:02:53.873
uzanacak güçlü bir bağ kurdular.

00:02:55.792 --> 00:03:00.062
Tolkien'in King Edward's'ın dışındaki
hayatı değişecekti yine de.

00:03:01.305 --> 00:03:04.245
John Garth: Tolkien ve kardeşi Hilary,
lojmanlarda kalıyordu.

00:03:04.249 --> 00:03:10.965
16 yaşındayken, o sırada 19 yaşında olan
lojman arkadaşı Edith Bratt ile tanıştı.

00:03:11.635 --> 00:03:17.850
Edith genç ve güzel bir kızdı;
yetenekli bir piyanistti ve yetimdi.

00:03:17.850 --> 00:03:21.070
Ve ikisi, hüzünlerinin yanı sıra
umutlarını ve hayallerini

00:03:21.089 --> 00:03:23.945
paylaştıkları sıkı bir bağ kurdular.

00:03:23.945 --> 00:03:28.815
Ronald, Edith ona öyle derdi,
ve Edith için zor olan,

00:03:28.842 --> 00:03:33.242
kendisinin Anglikan,
onunsa Katolik oluşuydu.

00:03:33.242 --> 00:03:37.418
VO: Tolkien'in koruyucusu,
Peder Francis Morgan, Katolik bir rahipti,

00:03:37.418 --> 00:03:41.847
bunu büyük bir ayrım olarak gördü
ve Edith'in, Tolkien'in

00:03:41.847 --> 00:03:45.023
Oxford Üniversitesi girişimlerinde
dikkatini dağıtacağını düşündü.

00:03:45.023 --> 00:03:49.443
John Garth: Peder Francis Morgan
görüşmelerini yasakladı,

00:03:49.443 --> 00:03:51.773
hatta konuşmalarını da.

00:03:51.773 --> 00:03:55.032
King Edward's'taki arkadaşlıklarına
geri döndü, yeşermeye başlayıp

00:03:55.032 --> 00:04:01.753
kendi alanını kurduğu,
o ve arkadaşlarının ortamı yönettiği

00:04:01.753 --> 00:04:06.603
zamandan önce buradaki son dönemiydi.

00:04:07.711 --> 00:04:10.494
VO: King Edwards'taki son senesinde
yapabileceğini yaparak

00:04:10.494 --> 00:04:12.733
ve oluşturduğu arkadaşlıklarla

00:04:12.733 --> 00:04:15.743
Tolkien ve sınıf arkadaşları
gayriresmi bir oluşum yarattılar.

00:04:19.575 --> 00:04:22.104
Bu genç aydınlar
okul kütüphanesinde toplanır

00:04:22.104 --> 00:04:26.119
yasaklandıkları şeyi yaparlar:
çay demlerler.

00:04:26.119 --> 00:04:30.769
Okul saatleri dışında, Birmingham'daki
Barrow's Stores'daki bir kafede buluşur,

00:04:30.769 --> 00:04:36.039
alaycı bir şekilde kendilerine
"Çay Klubü ve Baroviyan Topluluk"

00:04:36.044 --> 00:04:38.288
veya kısaca TCSB derler.

00:04:38.288 --> 00:04:39.444
(nostaljik müzik)

00:04:39.444 --> 00:04:41.374
John Garth: TCSB'nin özü muhtemelen

00:04:41.374 --> 00:04:43.988
Tolkien ve Wiseman'dı ve diğerleri

00:04:43.988 --> 00:04:47.290
etraflarında toplandılar. Buradaki

00:04:47.290 --> 00:04:49.603
okul müdürünün oğlu Robert Quilter Gilson,

00:04:49.603 --> 00:04:53.761
kültürlü ve sosyal bir adamdı,

00:04:53.761 --> 00:04:56.371
belki de grubu bir arada tutan maskottu;

00:04:56.371 --> 00:04:59.165
herkesi kucaklardı ve ortak bir payda

00:04:59.165 --> 00:05:02.785
bulurdu. Çizim yapmayı

00:05:02.795 --> 00:05:04.618
seven centilmen ve sanatçı bir tipti.

00:05:04.618 --> 00:05:08.788
Simon Stacey: Yetenekli bir sanatçıydı

00:05:08.788 --> 00:05:10.345
ve mimar olma ideali vardı.

00:05:10.345 --> 00:05:14.876
Aralarına geç katılan,
Geoffrey Bache Smith

00:05:14.876 --> 00:05:19.242
mitoloji, Kelt mitolojisinden etkilenmişti;

00:05:19.242 --> 00:05:21.193
bu da ona Tolkien'le ortak bir payda

00:05:21.193 --> 00:05:22.733
sağladı, bu alan
Tolkien'in

00:05:22.733 --> 00:05:23.383
tutkularından biriydi.

00:05:23.390 --> 00:05:25.925
Simon Stacey: Smith oldukça başarılı

00:05:25.925 --> 00:05:28.865
ve gelişmiş bir şairdi; Tolkien'e

00:05:28.866 --> 00:05:31.183
güncel şiiri tanıştırdı. Şiir yazmaya

00:05:31.183 --> 00:05:34.543
başladığında, Tolkien, bir yere kadar

00:05:34.543 --> 00:05:37.276
Smith ve gruplarından esinlendi.

00:05:37.276 --> 00:05:38.276
Gerçekten Tolkien'in

00:05:38.276 --> 00:05:40.776
yazar olarak başlangıç zamanlarıydı.

00:05:40.776 --> 00:05:43.426
John Garth: Başlarda daha çok eğlence iken

00:05:43.426 --> 00:05:46.756
daha sonra savaş yılları boyunca

00:05:46.756 --> 00:05:50.756
her birinin, inanılmaz derecede

00:05:50.756 --> 00:05:53.166
güç ve rahatlık bulduğu

00:05:53.166 --> 00:05:54.646
bir yoldaşlığa evrildi.

00:05:54.646 --> 00:05:56.726
VO: O senenin devamında, Tolkien'in

00:05:56.726 --> 00:05:59.236
King Edwards'daki zamanı doldu

00:05:59.236 --> 00:06:02.176
ve Oxford'daki ilk yılına, başarılı

00:06:02.176 --> 00:06:03.536
bir girişle başladı.

00:06:05.548 --> 00:06:08.008
Peder Francis Morgan'dan bağımsızlaştığı

00:06:08.008 --> 00:06:10.438
21'inci yaş günü arifesinde,

00:06:10.438 --> 00:06:12.768
Tolkien Edith'e yazar ve bir haftadan kısa

00:06:12.768 --> 00:06:15.468
bir süre sonra, tekrar bir araya gelirler.

00:06:15.468 --> 00:06:17.748
Edith başka bir adamla nişanlıdır,

00:06:17.748 --> 00:06:19.878
ama neredeyse kesin bir saçmalık olmasına

00:06:19.878 --> 00:06:22.008
rağmen, Ronald'ıyla birlikte olmak için

00:06:22.008 --> 00:06:23.408
nişanı bozmaya karar verir.

00:06:24.430 --> 00:06:26.900
Sonraki birkaç ayda, büyüyen bir bela

00:06:26.900 --> 00:06:29.960
hissi Avrupa'ya çöker ve 1914'ün

00:06:29.960 --> 00:06:34.020
28 Haziran'ında, her şey değişir.

00:06:36.100 --> 00:06:38.830
(silah sesi)

00:06:38.830 --> 00:06:40.450
(dini müzik)

00:06:40.450 --> 00:06:42.270
Arşidük Franz Ferdinand'ın suikasti

00:06:42.270 --> 00:06:46.779
sebebiyle Gavrillo Princip tutuklandı.

00:06:46.779 --> 00:06:50.409
Dipomatik bir kriz çıkar ve birkaç haftada

00:06:50.409 --> 00:06:54.272
Avrupa'nın önemli güçleri savaştadır.

00:06:54.272 --> 00:06:57.360
Almanya Belçika'yı işgal eder ve Britanya

00:06:57.360 --> 00:07:00.610
Almanya'ya savaş ilan eder. Parlamento

00:07:00.610 --> 00:07:03.270
Britanya halkını orduya çağırır.

00:07:03.270 --> 00:07:05.163
Paul Golightly: Renklere doğru direk

00:07:05.163 --> 00:07:07.803
bir telaş yoktur. İnsanların,
vahşet hikayeleri

00:07:07.803 --> 00:07:09.503
belirdikçe, katılmaya istekli

00:07:09.503 --> 00:07:11.752
olduğu çok daha aşikar hale gelir,

00:07:11.752 --> 00:07:14.552
o zaman çok daha sıkı bir katılım telaşı

00:07:14.552 --> 00:07:15.732
olur.

00:07:15.732 --> 00:07:17.572
John Grath: Savaşa dair heyecanlı

00:07:17.572 --> 00:07:20.402
bir atmosfer vardı, bunun genç erkeklere

00:07:20.402 --> 00:07:23.152
barış zamanında mümkün olmayacak şekilde

00:07:23.152 --> 00:07:25.382
potansiyellerini gerçekleştirme fırsatı

00:07:25.382 --> 00:07:27.312
vermesi gibi bir naif his vardı.

00:07:27.312 --> 00:07:30.612
Muazzam bir yurtseverlik
ve sorumluluk hissi

00:07:30.612 --> 00:07:33.522
İngiltere veya Britanya'da hakimdi.

00:07:33.522 --> 00:07:35.532
Paul Golightly: Onlar veya en azından

00:07:35.532 --> 00:07:37.832
bazıları, Almanlarla hesaplaşma fikrini

00:07:37.832 --> 00:07:39.462
cazip buldular. Olayın bütününde

00:07:39.462 --> 00:07:41.192
Almanları hırpalayacaklarını

00:07:41.192 --> 00:07:42.532
düşünüyorlardı.

00:07:42.532 --> 00:07:45.132
John Garth: "Almanlar adice savaştı"

00:07:45.132 --> 00:07:48.372
ve başa çıkılıp üstesinden
gelinmeliydiler.

00:07:48.383 --> 00:07:50.173
Paul Golightly: Ekonomik ihtiyaç

00:07:50.173 --> 00:07:53.593
erkekleri katılmaya iter,
bu her savaşta böyledir.

00:07:53.593 --> 00:07:57.323
Hayat pek de heyecanlı değil

00:07:57.323 --> 00:08:00.403
ve orduya katılmaktaki romantizm ve renk,

00:08:00.403 --> 00:08:03.113
çok büyük bir şeyin bir parçası olmak,

00:08:03.113 --> 00:08:04.373
eminim biraz cezbedici.

00:08:04.397 --> 00:08:06.367
(dini müzik) Ve daha çok,

00:08:06.367 --> 00:08:08.967
başarısızlığa mahkum, romantik bir gözle

00:08:08.967 --> 00:08:11.357
bakıyorlar; Birinci Dünya Savaşı'nın neye

00:08:11.357 --> 00:08:14.077
döndüğünü hepimiz biliyoruz. Bu

00:08:14.077 --> 00:08:16.697
bir ilerleme savaşı değil, dash and elan;

00:08:16.697 --> 00:08:20.327
hücum eden süvariler ve trompetler değil;

00:08:20.327 --> 00:08:22.947
korkarım, patır patır silah ve top ateşi

00:08:22.947 --> 00:08:24.457
domine edecek

00:08:24.457 --> 00:08:25.517
olan.

00:08:29.341 --> 00:08:31.821
Yani, savaşın nasıl olacağına dair

00:08:31.821 --> 00:08:33.701
beklentileri var bence,

00:08:33.701 --> 00:08:36.001
ana duyguları da, Fransa'ya

00:08:36.001 --> 00:08:37.521
gitmeden önce bitecek mi.

00:08:38.961 --> 00:08:42.101
John Garth: Kadim kahraman edebiyatının

00:08:42.101 --> 00:08:45.841
değiştirilmiş halini okuyan, savaşta

00:08:45.841 --> 00:08:49.921
ne olduğunu şaşılası bir samimiyetle

00:08:49.921 --> 00:08:54.781
anlatan Tolkien, savaşa, daha gözü açık

00:08:54.781 --> 00:08:56.831
gidenlerdendi. Kendisini "hayal dünyası

00:08:56.831 --> 00:09:00.031
çok geniş genç adam" diye tanımladı,

00:09:00.031 --> 00:09:01.211
ve asla heves duymadı.

00:09:01.211 --> 00:09:03.041
Paul Golightly: Bence bu durum,

00:09:03.041 --> 00:09:05.021
sadece orada savaşmış, Tolkien gibi

00:09:05.021 --> 00:09:07.721
adamlar için değil, savaşı yöneten

00:09:07.721 --> 00:09:09.851
politikacı ve generaller için de öyle; çok

00:09:09.851 --> 00:09:12.441
insan korkunç olacağını anladı bence.

00:09:13.352 --> 00:09:15.562
Simon Stacey: Gilson, Tolkien ve Wiseman

00:09:15.562 --> 00:09:17.793
arasındaki mektuplara bakınca gördüğünüz,

00:09:17.793 --> 00:09:20.693
Smith'in de şiirinde, görevlerini yapmaya

00:09:20.693 --> 00:09:25.443
dair kararlılık ve hayatlarını vermeye

00:09:25.443 --> 00:09:27.613
hazır olmaları gerektiği.

00:09:27.613 --> 00:09:31.023
Karanlık zamanlardı ve onların atlatması

00:09:31.023 --> 00:09:33.233
gerçekten takdire şayan.

00:09:34.371 --> 00:09:36.581
VO: G.B.Smith ve Rob Gilson orduya

00:09:36.581 --> 00:09:40.351
1914'te, Tolkien'in kardeşi Hilary

00:09:40.351 --> 00:09:43.577
borazancı olarak ve Christopher Wiseman

00:09:43.577 --> 00:09:47.717
donanmaya katıldı. Tolkiense

00:09:47.717 --> 00:09:48.597
çelişkiye düştü.

00:09:50.503 --> 00:09:52.243
Simon Stacey: Savaş patladığında,

00:09:52.243 --> 00:09:54.273
Tolkien zor durumdaydı; Oxford'da bir yılı

00:09:54.273 --> 00:09:57.693
kalmıştı ve Tolkien diplomasını almayı

00:09:57.693 --> 00:10:00.183
çok istiyordu çünkü akademik kariyer

00:10:00.183 --> 00:10:03.493
yapmak isiyordu; Gilson gibi ailesinde

00:10:03.493 --> 00:10:08.263
para yoktu, bu yüzden üç yıllık

00:10:08.263 --> 00:10:11.723
süreklilikten sonra tamamlayıp diploma

00:10:11.723 --> 00:10:13.283
almak çok önemliydi. Böylece,

00:10:13.283 --> 00:10:15.543
lisans eğitimini tamamlarken,

00:10:15.543 --> 00:10:18.943
Memur Eğitim Merkezi'nde de

00:10:18.943 --> 00:10:20.843
eğitim görebileceği bir dolap keşfetti

00:10:20.843 --> 00:10:23.453
ve Oxford'u muzaffer bir şekilde

00:10:23.453 --> 00:10:25.393
birincilikle bitirdi.

00:10:25.486 --> 00:10:27.886
VO: Aynı tabura düşme

00:10:27.886 --> 00:10:30.796
umuduyla, iyi arkadaşı G.B.Smith'in

00:10:30.796 --> 00:10:33.916
peşinden Lancashire Piyadelerine katıldı.

00:10:33.916 --> 00:10:34.926
John Garth: Tolkien

00:10:34.926 --> 00:10:38.256
orduda, belli bazı yeteneklerini

00:10:38.256 --> 00:10:40.176
kullanabileceği bir yer aradı.

00:10:40.176 --> 00:10:43.116
O yetenekler dil ve yazım sistemleriydi;

00:10:43.116 --> 00:10:45.473
Tolkien de kod vb şeylere çok ilgiliydi.

00:10:45.473 --> 00:10:48.923
Yani sinyalci olarak eğitilmesi

00:10:48.923 --> 00:10:49.683
çok doğaldı.

00:10:49.683 --> 00:10:50.683
Paul Goliathly: Bu,

00:10:50.683 --> 00:10:52.853
Tolkien'in, o zaman varolan teknolojiye

00:10:52.853 --> 00:10:54.593
ulaşması demekti ve ilgisini çekmiş

00:10:54.593 --> 00:10:58.593
olmalı; radyonun kullanımı,

00:10:58.593 --> 00:11:01.403
sinyallerin, semaforun kullanımı.

00:11:02.213 --> 00:11:04.193
Simon Stacey: Mors alfabesini öğrendi,

00:11:04.193 --> 00:11:07.523
işaret lambalarını kullanmayı öğrendi,

00:11:07.523 --> 00:11:10.163
verimsiz olması kaçınılmaz olan

00:11:10.163 --> 00:11:12.583
alan telefonlarını da öğrendi.

00:11:12.583 --> 00:11:14.380
John Garth: Kendi taburunun

00:11:14.380 --> 00:11:18.070
Tabur İşaretçi Memuru oldu. Tolkien,

00:11:18.070 --> 00:11:20.870
duruma göre, 600 veya 1000 adam bulunan

00:11:20.870 --> 00:11:24.460
bir taburdaki iletişimi denetlemek

00:11:24.463 --> 00:11:26.133
durumundaydı.

00:11:26.133 --> 00:11:27.463
Paul Goliathly: Asıl görevi

00:11:27.463 --> 00:11:29.883
tabii ki, komuta zincirinde bir köprü

00:11:29.883 --> 00:11:33.253
olmaktı, onun sorumluluğunda;

00:11:33.253 --> 00:11:35.671
gelen emirler ve bunların doğru insanlara

00:11:35.671 --> 00:11:37.681
ulaştığından emin olmak vardı,

00:11:37.681 --> 00:11:40.391
ve tabii ki gidişatı bölümdeki üstlerine

00:11:40.391 --> 00:11:42.751
bildirmekten sorumluydu.

00:11:42.751 --> 00:11:44.831
John Garth: Tamamiyle

00:11:44.831 --> 00:11:48.831
düşmanınızın yeri bilgisine endeksli

00:11:48.831 --> 00:11:51.016
bir savaşta, kesinlikle kilit bir role

00:11:51.016 --> 00:11:52.396
sahipti yani.

00:11:52.396 --> 00:11:55.126
VO: 1916'nın martında, eğitimini

00:11:55.126 --> 00:11:57.463
tamamlamak üzereyken, Tolkien ve Edith

00:11:57.463 --> 00:11:59.823
yakında ön cepheye göderileceğinin

00:11:59.823 --> 00:12:03.363
farkına varırlar. Evlenirler ve sadece

00:12:03.363 --> 00:12:06.523
iki ay sonra, Tolkien Fransa'ya gönderilir.

00:12:07.023 --> 00:12:10.073
Bir daha görüşebilecekler mi, bilmeden,

00:12:10.073 --> 00:12:13.083
ayrıldılar.

00:12:20.086 --> 00:12:24.086
(yüksek savaş sesi, silah sesi, çığlıklar)

00:12:37.076 --> 00:12:38.986
(matemli müzik)

00:12:39.105 --> 00:12:41.577
VO: Tolkien cepheye vardığında,

00:12:41.577 --> 00:12:44.457
savaş neredeyse iki yıldır sürüyordu.

00:12:44.457 --> 00:12:46.397
Savaşın bedeli açık;

00:12:46.397 --> 00:12:49.467
kırsal kesim korkmuş

00:12:49.467 --> 00:12:51.237
ve ölü sayısı yüksek.

00:12:51.237 --> 00:12:53.627
1915 boyunca siperlerde fiilen kazanan

00:12:53.627 --> 00:12:57.117
olmayınca, yeni eğitim almış binlerce

00:12:57.117 --> 00:13:00.097
yazıcının da akınıyla, Büyük İtme'nin

00:13:00.097 --> 00:13:02.347
eli kulağında olduğu açıktı.

00:13:02.347 --> 00:13:04.307
(bando yürüyüşü)

00:13:04.307 --> 00:13:07.107
Tolkien'in tugayı yedekteydi

00:13:07.107 --> 00:13:08.427
ama cephede bulunan eski

00:13:08.427 --> 00:13:12.607
okul arkadaşları için korkuyordu.

00:13:12.607 --> 00:13:14.737
Fransa'ya varalı bir ay olmuşken

00:13:14.737 --> 00:13:17.827
müttefikler Somme Savunması'nı kurdu.

00:13:17.827 --> 00:13:21.827
1 Temmuz, Cumartesi, 7:30'da,

00:13:21.827 --> 00:13:23.747
İngiliz Cephesi'ndeki birlikler

00:13:23.747 --> 00:13:25.547
tepeye çıktı.

00:13:25.547 --> 00:13:29.547
(ıslık sesi yankıları)

00:13:46.207 --> 00:13:48.077
Savunma'nın sadece ilk gününde,

00:13:48.077 --> 00:13:51.950
20.000 asker öldürüldü, 35.000'i yaralandı

00:13:51.950 --> 00:13:55.950
ve 2.000 kişi kayıp ilan edildi.

00:13:58.243 --> 00:14:00.373
Paul Goliathly: İlk kayıp planlıydı.

00:14:00.373 --> 00:14:03.103
Çok hızlı dağılmaya başladı.

00:14:03.103 --> 00:14:06.183
Açıkta yakalananlar, trajik bir şekilde

00:14:06.183 --> 00:14:09.183
ölüme mahkumdu. Savaşa 1 Temmuz'da

00:14:09.183 --> 00:14:11.823
giden erkeklerin beşte biri

00:14:11.823 --> 00:14:12.603
öldürüldü.

00:14:13.619 --> 00:14:16.269
John Garth: İngiliz Ordusu'nun tarihindeki

00:14:16.269 --> 00:14:19.159
en felaket gündü ve tüm ülke adına

00:14:19.159 --> 00:14:23.289
bir trajedi. Tüm genç erkeklerini

00:14:23.289 --> 00:14:27.368
kaybeden köyler vardı.

00:14:29.268 --> 00:14:30.378
Paul Goliathly: Bu

00:14:30.378 --> 00:14:35.383
bir musumiyet kaybı gibi görüldü;

00:14:35.383 --> 00:14:37.613
20,000 kişinin ölümü, İngiliz bilinci

00:14:37.613 --> 00:14:40.193
ve kararları alanlar ile yürütenler arası

00:14:40.193 --> 00:14:42.853
ilişkiler açısından bir dönüm noktasını

00:14:42.853 --> 00:14:44.543
temsil etti.

00:14:44.543 --> 00:14:48.543
(yumuşak piyano müziği)

00:14:53.162 --> 00:14:54.762
VO: O gün kaybolanların arasında,

00:14:54.762 --> 00:14:59.602
sevgili arkadaşı ve TCSB üyesi,

00:14:59.602 --> 00:15:03.082
Robert Gilson da vardı.

00:15:03.082 --> 00:15:07.862
John Garth: bölüğünün kontrolünü ele alarak


00:15:07.862 --> 00:15:10.672
Müfrezesini gözü bir kara bir şekilde 
saldırıya geçirtti. Fakat iki siper

00:15:10.672 --> 00:15:13.532
arasındaki sahipsiz bölgede vuruldu.

00:15:15.871 --> 00:15:18.731
Paul Goliathly: dördüncü saldırı dalgasındaydı.

00:15:18.731 --> 00:15:21.441
İlk saldırının yapıldığını ve başarısız
olduğunu gördü.

00:15:22.221 --> 00:15:24.571
İkinci dalga saldırıya geçti ama 
onlarda başarısız oldu.

00:15:24.571 --> 00:15:26.271
ve üçüncü dalga saldırıya geçti,
onlarda başarısız oldu.

00:15:27.896 --> 00:15:30.506
ve dördüncü dalganın bir parçası olarak

00:15:30.506 --> 00:15:34.469
sıra ona gelmişti. 
Ve yine de saldırdılar.

00:15:34.469 --> 00:15:36.919
sanırım 1 Haziran 1916'nın belki de

00:15:36.919 --> 00:15:39.269
en dokunaklı ve trajik olayı buydu.

00:15:39.269 --> 00:15:44.839
Bu nesil üstlerine öyle bir inançla
bağlı, silah arkadaşlarına o kadar

00:15:44.839 --> 00:15:48.069
düşkünlerdi ki,

00:15:48.069 --> 00:15:50.339
sonunda kesin ölüm olsa bile

00:15:50.339 --> 00:15:52.749
ileri atılmaktan

00:15:52.749 --> 00:15:55.759
tereddüt etmediler.

00:15:57.061 --> 00:15:58.721
John Garth: Tolkien bu olayı

00:15:58.721 --> 00:16:01.691
Somme'deki ilk çatışmalarından

00:16:01.691 --> 00:16:04.761
bir kaç hafta sonra duyduğunda kahroldu.

00:16:05.761 --> 00:16:07.621
Bu olay onun inançlarını derinden

00:16:07.621 --> 00:16:10.541
sarstı. TCBS'nin tüm üyeleri gibi

00:16:10.541 --> 00:16:14.281
birlikteliklerini kardeşlik hukuku

00:16:14.281 --> 00:16:18.971
üzerine inşa etmişlerdi. Dünyaya

00:16:18.971 --> 00:16:21.279
vermek istedikleri idealleri ve ruhları

00:16:21.279 --> 00:16:25.549
vardı. Her dördü de ayrılmaz bir

00:16:25.549 --> 00:16:27.899
bütündü ve şimdi içlerinden biri ölmüştü.

00:16:27.899 --> 00:16:30.709
Peki bu durum yüksek ülkülerine helal
getirdi mi?

00:16:30.709 --> 00:16:32.939
ya da onun ülküsüne?

00:16:32.939 --> 00:16:34.319
Simon Stacey: Geoffrey Smith

00:16:34.319 --> 00:16:39.789
ona bir mektup yazdı ve bu mektupta

00:16:39.789 --> 00:16:43.856
Smith bariz bir şekilde harap olma ve
kardeşliğin bozulduğuna dair hislerini

00:16:43.856 --> 00:16:47.106
kaleme döktü. Rob asla

00:16:47.106 --> 00:16:52.166
bir mimar olmayacaktı, her ne hayal


00:16:52.166 --> 00:16:55.031
ettiyse ona ulaşamayacaktı.

00:16:56.054 --> 00:16:57.644
John Garth: Ve sanırım bu

00:16:57.644 --> 00:17:01.994
hissiyattan kurtulması epey zaman aldı.

00:17:01.994 --> 00:17:04.514
Diğer iki üye, Wiseman ve Smith'de onu

00:17:04.514 --> 00:17:07.704
TCBS ülküsünün devam etmyeceği konusunda

00:17:07.704 --> 00:17:10.044
ikna etmeye kararlıydılar ve sanırım

00:17:10.044 --> 00:17:12.784
sonunda Tolkien'de vazgeçti.

00:17:13.619 --> 00:17:16.339
VO: Tolkien Rob'un
King Edward'ın okulunda

00:17:16.339 --> 00:17:18.639
müdür olan babasına mektup yazarak


00:17:18.639 --> 00:17:21.959
başsağlığı dileklerinde bulundu.
TCBS parlak ve genç bir üyesini

00:17:21.959 --> 00:17:25.779
yetenekli bir sanatçıyı ve hepsinden de
acısı

00:17:25.779 --> 00:17:28.599
yakın bir arkadaşını kaybetti.

00:17:33.641 --> 00:17:36.501
Tolkien'in savaşı ise yeni başlamıştı.

00:17:36.501 --> 00:17:38.301
Gelecek aylarda siper savaşının

00:17:38.301 --> 00:17:41.021
pek çok zorluğu ile mücadele etti.

00:17:41.487 --> 00:17:43.485
John Garth: Zamanını siperin içinde ve

00:17:43.485 --> 00:17:47.805
dışında harcıyordu. Birlikler ön

00:17:47.805 --> 00:17:50.288
cepheden arkadaki siperlere dönüşümlü

00:17:50.288 --> 00:17:54.266
olarak dinlenmeye çekilirdi ancak dinlenme

00:17:54.266 --> 00:17:56.376
yoktu gerçekte sadece eğitim vardı.

00:17:56.376 --> 00:17:59.066
Tolkien bu savaşın her yerde yarattığı

00:17:59.066 --> 00:18:01.388
bıkkınlıktan bahsederdi. Ancak üç

00:18:01.388 --> 00:18:04.198
saldırıya katıldığı dönemde Somme'ye ilk

00:18:04.198 --> 00:18:06.478
gün girmemekle son derece şanslıydı.

00:18:06.478 --> 00:18:08.798
Bu zamanda ön cepheden

00:18:08.798 --> 00:18:11.478
sadece bir kaç km uzaktaydı.

00:18:11.478 --> 00:18:13.638
Onun bölüğü ikinci dalga hücum i,çin

00:18:13.638 --> 00:18:15.874
ileri atıldı. Alman ön cephesinin bulunduğu

00:18:15.874 --> 00:18:18.070
Ovillers adlı bir köye karşı saldırdılar.

00:18:18.070 --> 00:18:21.410
Bu saldırı da ilk dikkatini çeken şey

00:18:21.410 --> 00:18:25.233
savaş alanındaki iletişim sisteminde

00:18:25.233 --> 00:18:27.705
gördüğü mutlak bir kargaşaydı.

00:18:27.705 --> 00:18:31.245
İletişim sistemi çok ilkeldi. 
Kısmen yapılmıştı ve

00:18:31.245 --> 00:18:35.233
bunlarda savaşta tahrip olmuştu. 
Muharebe subayları ellerinde meşalelerle

00:18:35.233 --> 00:18:38.703
siper hatları arasını geçerlerdi.

00:18:38.703 --> 00:18:41.537
Bu biz geldik anlamına geliyordu. Daha 
fazla meşale

00:18:41.537 --> 00:18:43.994
"esir aldık" anlamına gelirdi. Güvercinde 


00:18:43.994 --> 00:18:46.394
taşırlardı. En güvenilen iletişim 


00:18:46.394 --> 00:18:49.025
aracı güvercinlerdi. Tolkien'in

00:18:49.025 --> 00:18:52.195
habercilerinden biri güvercinlerini

00:18:52.195 --> 00:18:55.604
cepheler arasında geçirebildiği için

00:18:55.604 --> 00:18:57.161
askeri madalya kazanmıştı.

00:18:57.423 --> 00:18:59.633
VO: Saldırı başarılıydı ve pek çok

00:18:59.633 --> 00:19:02.127
esir alındı. Tolkien'in yaptığı savaşların

00:19:02.127 --> 00:19:05.027
en önemlilerinden biri son savaşıydı;

00:19:05.027 --> 00:19:08.941
Regina Siperindeki

00:19:08.941 --> 00:19:10.041
saldırı.

00:19:10.041 --> 00:19:12.551
John Garth: Ekim ayıydı ve savaş meydanı

00:19:12.551 --> 00:19:15.152
çamur deryası içindeydi.

00:19:16.459 --> 00:19:19.459
Saldırı aşırı yağmurdan ertelenmişti

00:19:19.459 --> 00:19:21.794
ancak 21 Ekim tarihinde ani bir soğuk

00:19:21.794 --> 00:19:23.705
bastırdı ve toprağı dondurdu.

00:19:23.705 --> 00:19:25.974
Böylece saldırı yapılabildi.

00:19:25.974 --> 00:19:30.444
(Derinden gelen bir patlama,
gürültülü top atışı)

00:19:30.444 --> 00:19:32.525
(Tüfek sesleri, kurşunlar vınlıyor)

00:19:32.525 --> 00:19:47.715
(merasim müziği)

00:19:47.715 --> 00:19:48.715
John Garth: zor ölen


00:19:48.715 --> 00:19:51.665
insanları gördü ve en keskin dehşeti 
hissetti.

00:19:51.665 --> 00:19:54.505
Bildiğimiz kadarıyla asla detaylı olarak

00:19:56.642 --> 00:19:59.579
siper savaşıyla ilgili konuşmadı.

00:19:59.579 --> 00:20:02.699
Ancak mektuplarının birinde bu savaşı

00:20:03.140 --> 00:20:05.460
"hayvani bir dehşet" olarak tanımladı.

00:20:05.460 --> 00:20:08.430
Bu savaş seni insanlıktan alarak

00:20:09.276 --> 00:20:12.988
korkudan titreyen ve hayatta kalmaya

00:20:12.988 --> 00:20:16.758
çalışan böğüren bir yaratığa çeviriyor.

00:20:16.758 --> 00:20:19.998
ve Yüzüklerin Efendisine baktğımızda

00:20:19.998 --> 00:20:22.188
ne zaman karakterlerden biri aşırı korku

00:20:22.188 --> 00:20:25.198
yaşamaya başlarsa bu karakterler her zaman
sersemler ve

00:20:25.199 --> 00:20:26.199
kamburlarını çıkarırlar. Dehşetten dolayı
insanlıktan çıkarlar.

00:20:26.199 --> 00:20:28.279
Paul Golightly: Pek çok İngiliz siperleri

00:20:28.279 --> 00:20:34.744
kasıtlı olarak çok kötü haldeydi

00:20:34.820 --> 00:20:36.630
çünkü Generaller adamlarının orasının

00:20:36.630 --> 00:20:38.670
sadece geçici olduğuna ve bunun

00:20:38.670 --> 00:20:40.590
ilerisine gideceklerine inanmalarını


00:20:40.590 --> 00:20:42.476
isterdi. Burası evleri değildi.

00:20:42.476 --> 00:20:44.369
VO: Batı Cephesinde Tolkien kendini


00:20:44.369 --> 00:20:45.699
yalnız ve evden çok uzakta



00:20:47.365 --> 00:20:50.385
hissediyordu. Edith'le mektuplaşma
onun can simidiydi.

00:20:50.395 --> 00:20:53.065
Güvenlik kaygılarından dolayı Tolkien'in
mektuplarında

00:20:53.066 --> 00:20:56.146
yeriyle ilgili malumat paylaşması yasaktı,

00:20:56.146 --> 00:20:58.576
ancak noktalardan oluşan bir kodlama ile

00:20:58.576 --> 00:21:01.696
nerede olduğunu bilgisini 
Edith'e gönderiyordu.

00:21:01.934 --> 00:21:04.554
John Garth: Sadece yazdığı mektuptaki

00:21:04.554 --> 00:21:06.454
harfleri bulur ve ilgili olanların

00:21:06.454 --> 00:21:09.144
üzerine nokta kordu ve böylece

00:21:09.144 --> 00:21:11.994
nerede olduğunu bildirirdi.

00:21:11.994 --> 00:21:13.964
Edith'te duvarına bir harita yerleştirip

00:21:13.964 --> 00:21:16.684
iğnelerle onun o şimdi nerede olduğunu

00:21:16.684 --> 00:21:20.941
işaretlerdi.

00:21:20.941 --> 00:21:24.554
VO: Regina siperindeki başarılı 
hücümdan sonra

00:21:24.554 --> 00:21:27.324
Birliği cepheden çekildi ve yüksek 
rütbeli subaylar

00:21:27.324 --> 00:21:29.824
önünde geçit töreni yapıldı.

00:21:29.824 --> 00:21:32.365
Ancak Tolkien hastalandı.

00:21:32.365 --> 00:21:35.255
John Garth: Bu siper savaşıydı ve

00:21:35.255 --> 00:21:37.555
siperlerdeki sağlıksız ortamdan dolayı

00:21:37.555 --> 00:21:40.225
ortaya çıkan bitlerden hastalanmıştı.

00:21:40.225 --> 00:21:43.282
Paul Golightly: Bitlerin taşıdığı
hastalığın belirtileri

00:21:43.282 --> 00:21:44.450
hiçte hoş değildi.

00:21:44.450 --> 00:21:46.770
Bu hastalık sana baş ağrısı verir

00:21:46.797 --> 00:21:51.049
mide krampları geçirmene neden olur ve

00:21:52.639 --> 00:21:56.979
eklemlerinde ve kemiklerine ağrılar başlar

00:21:57.206 --> 00:21:59.776
ve derinde kabarcıklar çıkmaya başlardı.

00:21:59.776 --> 00:22:00.750
Öldürücü olmamasına rağmen inanılmaz
derece bitkin düşürürdü

00:22:00.750 --> 00:22:03.510
Ve bitkin düşen bir asker verimli olamazdı

00:22:03.510 --> 00:22:05.560
Tolkien hastalığı çok ağır geçirdi

00:22:05.560 --> 00:22:08.052
öyle ki evi gönderilmesine karar verildi.

00:22:08.052 --> 00:22:10.324
Aslında onun savaşının sonu gelmişti artık

00:22:10.324 --> 00:22:12.264
JHastalık Tolkien'in hayatını kurtadı


00:22:12.264 --> 00:22:13.813
cepheden evine döndü.

00:22:13.813 --> 00:22:15.638
Birmingham'a evine gönderildi. O zaman

00:22:15.638 --> 00:22:19.838
"The First Southern General Hospital"
adlı hastaneye yattı.

00:22:19.838 --> 00:22:23.008
Hastane Birmingham Üniversitesi'nin


00:22:23.008 --> 00:22:24.825
altına kurulmuştu.

00:22:24.825 --> 00:22:27.503
Ve Tolkien orada eşi Edith'e
yeniden kavuştu

00:22:27.503 --> 00:22:29.755
Bu hastanede Orta Dünyayla ilgili

00:22:30.025 --> 00:22:33.425
ilk hikayelerini yazmaya başladı.

00:22:33.425 --> 00:22:37.040
Edith'le tekrar kavuşması duygusal olarak

00:22:37.040 --> 00:22:40.430
onu çok etkiledi ve mitolojisindeki pek

00:22:41.040 --> 00:22:43.967
çok kısıma ilham oldu. Özellikle

00:22:43.967 --> 00:22:47.034
Silmarillion'da geçen
Luthien ve Beren'in hikayesi

00:22:47.034 --> 00:22:49.376
ve Yüzüklerin Efendisindeki bazı kısımlar

00:22:49.376 --> 00:22:52.971
bu kavuşmanın izlerini taşır. Ölümlü bir

00:22:52.971 --> 00:22:54.863
erkek ile ölümsüz bir elf arasındaki
aşk.

00:22:54.863 --> 00:22:57.843
(Yumuşak Piyano Müziği)

00:22:58.263 --> 00:23:01.094
Ancak Tolkien'in dinlenmesi kısa sürdü.

00:23:01.094 --> 00:23:01.957
Birmingham'a döndükten kısa bir süre sonra

00:23:01.957 --> 00:23:05.157
Tolkien Christopher Wiseman'dan yakın


00:23:05.157 --> 00:23:07.649
arkadaşı G.B. Smith'in öldürüldüğünü
öğrendi.

00:23:07.649 --> 00:23:10.202
Somme savaşı bitmişti

00:23:10.202 --> 00:23:14.452
ve Smith cephenin 6 km gerisindeki

00:23:17.354 --> 00:23:19.284
adamları için bir futbol maçı organize

00:23:19.293 --> 00:23:22.619
ediyordu. Serseri bir top mermisi

00:23:22.619 --> 00:23:25.699
yanında patladı.

00:23:25.702 --> 00:23:28.312
Şarapnel parçaları vücuduna isabet etti

00:23:28.312 --> 00:23:31.212
ve Gaz Kangreni olarak adlandırılan

00:23:31.212 --> 00:23:34.902
rahatsızlık baş gösterdi. Bir kaç gün 
sonra ölmüştü.

00:23:34.902 --> 00:23:37.834
1916'nın ilk zamanlarında Tolkien hala
askeri eğitimdeyken

00:23:37.834 --> 00:23:41.572
O zaman Fransada'ki siperlerde olan


00:23:41.572 --> 00:23:44.892
Smith'ten bir mektup aldı.

00:23:44.910 --> 00:23:47.742
Smith bir gece devriyesine çıkmak üzereydi.

00:23:47.742 --> 00:23:48.722
Bir önceki gece
devriyesine çıkan subay

00:23:48.722 --> 00:23:51.760
yakalanmış ve muhtemelen de öldürülmüştü.

00:23:51.760 --> 00:23:53.774
Bu devriye Batu cephesinde yapabileceğin

00:23:53.774 --> 00:23:57.468
en tehlikeli şeydi ve

00:23:57.468 --> 00:23:59.540
Smith bu görevi ifaya hazırlanıyordu ve

00:23:59.540 --> 00:24:02.007
bu anı Tolkien'e yazmak için
fırsata çevirdi.

00:24:02.007 --> 00:24:04.136
Mektupta; " Gece devriyesine
çıkmak üzereyim"

00:24:04.136 --> 00:24:08.006
yazdığın ve yazacağın şeylerin

00:24:08.020 --> 00:24:15.660
müthiş ve büyük bir hayranıyım.

00:24:15.665 --> 00:24:18.475
Tolkien'e "seçilmiş olduğundan eminim,

00:24:18.475 --> 00:24:22.675
ve yazdıklarını yayımlamalısın."

00:24:22.675 --> 00:24:28.965
Smith aslında Orta Dünya'nın ilk

00:24:28.968 --> 00:24:32.968
hayranıydı.

00:24:33.276 --> 00:24:35.956
Smith mektubunda ölümün


00:24:35.956 --> 00:24:37.086
"ölümsüz dörtlü"den oluşan
TCSB'yi yok edemeyeceğini

00:24:37.086 --> 00:24:39.496
yazdı. Tolkien söylemek istediği

00:24:40.906 --> 00:24:44.516
pek çok şeyi o hala yaşıyorken

00:24:44.522 --> 00:24:48.522
söyleyebilirdi.

00:24:49.334 --> 00:24:52.904
Bu çok dokunaklıdır çünkü

00:24:52.904 --> 00:24:56.989
Tolkien her ne kadar bireysel bir sanatçı

00:24:56.989 --> 00:25:00.914
olsa da sanırım sonraki kariyerini

00:25:00.914 --> 00:25:04.984
beraber paylaştıkları hayallerin

00:25:05.545 --> 00:25:08.915
gerçekleşmesi olarak görmüştü.

00:25:08.915 --> 00:25:12.165
Gücünü toplayabildi ve belki de Smith'i

00:25:12.165 --> 00:25:13.177
erişilmesi gereken bir
ideal olarak gördü.

00:25:13.177 --> 00:25:17.351
1918 yazında Tolkien ve Wiseman

00:25:17.351 --> 00:25:23.391
Smith2in bazı şiirlerini toplayarak

00:25:24.659 --> 00:25:27.769
"Bir Bahar Hasadı" isimli küçük hacimli

00:25:27.769 --> 00:25:30.003
bir kitapta yayımladılar.

00:25:30.003 --> 00:25:32.423
Tolkien'in savaşı bitmişti ancak yaşadıklarının

00:25:32.430 --> 00:25:36.670
etkisi onda ve yazdıklarında

00:25:37.493 --> 00:25:40.054
sonsuza kadar kalacaktı.

00:25:40.064 --> 00:25:43.126
Savaşın bütün tecrübesi

00:25:43.126 --> 00:25:46.028
Tolkien'in mitolojisinde sürekli bir
etkiye sahip oldu.

00:25:46.028 --> 00:25:47.740
Somme'den döner dönmez Tolkien


00:25:47.740 --> 00:25:52.200
"Gondolin'in Düşüşü" isimli bir hikaye 
yazmaya başladı.

00:25:52.200 --> 00:25:53.627
Hikaye onun mitolojisinin

00:25:53.627 --> 00:25:55.571
savaşla ilgili ilk kısmıydı.

00:25:55.571 --> 00:25:58.455
Hikaye hakkında büyüleyici olan şey

00:25:58.455 --> 00:26:01.325
saldıran güçlerin Tolkien tarafından
"ejderhalar", "canavarlar"

00:26:02.026 --> 00:26:04.292
ya da "yaratıklar" olarak
adlandırılmasıydı.

00:26:04.292 --> 00:26:07.555
Ancak bu canlılar metalik ve yuvarlanan,

00:26:07.555 --> 00:26:09.661
ateş püskürten ve bazıları içlerinde

00:26:09.661 --> 00:26:13.940
askerler taşıyanlar şeklinde tasvir
edilmişti.

00:26:13.940 --> 00:26:16.267
Gayet açık bir şekilde burada bir nevi Tank'ın
mitleştirilmesi yapılmıştı.

00:26:16.267 --> 00:26:18.697
Tank, Tolkien halan ordayken

00:26:18.697 --> 00:26:22.040
İngiltere'nin gizli silahı olarak Somme'de

00:26:22.040 --> 00:26:23.849
kullanılmaya başlanmıştı.

00:26:23.849 --> 00:26:26.290
Yüzüklerin Efendisi arkadaşlık hukukuna
odaklanır.

00:26:26.290 --> 00:26:27.366
tıpkı TCBS'de olduğu gibi

00:26:27.366 --> 00:26:31.168
farklı cephelere dağılmışlardır.

00:26:31.168 --> 00:26:33.614
Yüzüklerin Efendisinde arkadaşlığın dağılmasıyla

00:26:33.614 --> 00:26:34.944
ilgili kısmı yazarken

00:26:34.944 --> 00:26:37.435
Tolkien'in Birinci Dünya 
savaşındaki kendi kayıplarından

00:26:37.435 --> 00:26:39.619
ve TCBS arkadaşlığının dağılmasından

00:26:39.619 --> 00:26:42.214
etkilenmediğini söylemek

00:26:42.214 --> 00:26:45.444
mümkün değildir.

00:26:45.461 --> 00:26:47.820
Yazdığı bir mektupta
Sam, Frodo ve Gollum'un

00:26:47.820 --> 00:26:49.470
geçtiği ölü bataklıkların

00:26:49.876 --> 00:26:53.082
Kuzey Fransa'da savaştığı

00:26:53.082 --> 00:26:56.112
Somme'deki bir yerden

00:26:56.139 --> 00:27:00.148
aldığından bahsetmiştir.

00:27:00.148 --> 00:27:02.432
Frodo ve Sam'in ilişkisi bir subay ve 
emir eri, hizmetçisi

00:27:02.432 --> 00:27:03.483
arasındaki ilişkiyle aynıdır.

00:27:03.483 --> 00:27:06.713
Aslında Tolkien bir defasında

00:27:06.739 --> 00:27:10.289
Sam Gamgee karakterini savaşta tanıdığı

00:27:10.289 --> 00:27:12.835
emir erlerinden ilham aldığını söylemiştir

00:27:12.835 --> 00:27:17.655
Frodo aslında

00:27:17.821 --> 00:27:21.621
savaşa itilen ve vazife yükü gibi korkunç bir yük

00:27:21.899 --> 00:27:24.639
taşımak zorunda kalan kendisi gibi genç bir

00:27:25.080 --> 00:27:28.234
adamın hislerini temsil etmektedir.

00:27:28.324 --> 00:27:31.208
Frodo'nun şimdi 
"Tramva Sonrası Stres Bozukluğu"

00:27:31.208 --> 00:27:35.478
olduğunu bildiğimiz ya da o zaman
Savaş Tramvası olarak ya da

00:27:35.493 --> 00:27:39.493
Top Şoku olarak bilinen
adlandırılan semptomlar

00:27:40.368 --> 00:27:42.644
geliştirdiği görülmektedir.

00:27:42.644 --> 00:27:44.804
Dünyadan çekilmeye ve gittikçe içine
kapanmaya başlamış

00:27:44.804 --> 00:27:48.926
ve çimenin ve güneş ışığının nasıl

00:27:48.926 --> 00:27:52.410
olduğunu hatırlayamadığını yazmıştır.

00:27:52.410 --> 00:27:55.200
Yüzüklerin Efendisindeki savaş bittiğinde

00:27:55.200 --> 00:27:57.320
Frodo bir kahraman gibi davranmamış,

00:27:57.756 --> 00:28:00.976
açık bir şekilde bütün yaşadıkları onda
tramvaya neden olmuştur.

00:28:01.102 --> 00:28:03.882
Bu durum Batı Cephesinden

00:28:03.886 --> 00:28:05.782
dönen pek çok asker için doğrudur.

00:28:05.782 --> 00:28:09.406
Bu askerler onları çok derinden etkileyen

00:28:09.406 --> 00:28:11.595
olaylar hakkında konuşamamışlardır bile.

00:28:11.595 --> 00:28:14.990
(Piyano Müziği)

00:28:14.990 --> 00:28:17.803
Birinci Dünya Savaşını yapan nesil

00:28:17.803 --> 00:28:22.306
gerçekten çok cesur insanlar olmalı.

00:28:22.306 --> 00:28:24.131
Bu nesilin fedakarlıkları gerçekten de

00:28:24.131 --> 00:28:27.244
olağanüstüydü.

00:28:27.244 --> 00:28:30.374
Sadece aileler ve arkadaşlar için değil

00:28:30.374 --> 00:28:31.434
tüm medeniyet için çok 
trajik kayıplar oldu.

00:28:31.434 --> 00:28:35.234
Savaş onur ve zafer gibi çok uzun süredir

00:28:35.272 --> 00:28:39.396
el üstünde tutulan inançları 
derinden sarstı.

00:28:39.396 --> 00:28:45.476
Bu ilk büyük makinalar savaşıydı

00:28:45.476 --> 00:28:48.386
ve binlerce nihayet milyonlarca insan

00:28:48.386 --> 00:28:51.567
düşmanlarıyla yüz yüze

00:28:51.567 --> 00:28:56.777
bile gelmeden

00:28:56.786 --> 00:28:59.580
yok edilebilirdi.

00:28:59.580 --> 00:29:04.087
Bu insanlar bir defada bir kişinin

00:29:04.087 --> 00:29:05.845
ölmesi imtiyazına sahip değildi.

00:29:05.845 --> 00:29:08.185
Onlar toplu ölüyorlardı. Sanırım işte

00:29:08.185 --> 00:29:11.503
bu sayılar bizi tramvaya itiyordu.

00:29:11.503 --> 00:29:14.106
Bu durum neden sadece uzun listeler şeklinde isimler bulunan
insanlar için

00:29:14.106 --> 00:29:17.202
Thiepval ve Menin Gate'de 
anıtlar yaptığımızın da de cevabıdır.

00:29:17.202 --> 00:29:20.820
Bu insanların bedenleri kolayca yok oldu.

00:29:20.820 --> 00:29:24.100
Farklı hayatları vardı ancak hepsi bir

00:29:24.100 --> 00:29:26.685
anda yok oldular.

00:29:26.685 --> 00:29:28.593
King Edward's School'un kayıtlarını

00:29:28.593 --> 00:29:29.990
okuduğunda (Tolkien'in oradaki
hayatını incelerken)

00:29:30.730 --> 00:29:33.479
onun beraber büyüdüğü çocuklara

00:29:33.479 --> 00:29:38.119
ve başarılarına aşina oluyorsun, neler

00:29:38.119 --> 00:29:42.809
öğrendiklerini, ne kadar zeki olduklarını

00:29:42.934 --> 00:29:45.353
potansiyel olarak ne kadar yaratıcı ve

00:29:45.353 --> 00:29:47.319
parlak olduklarını görüyorsun.

00:29:47.319 --> 00:29:50.309
Ve sonra Birinci Dünya Savaşı ve

00:29:50.332 --> 00:29:55.027
bu çocuklar savaşa doğru gidiyor.

00:29:55.027 --> 00:29:57.324
Daha yaşayacak koca bir

00:29:57.324 --> 00:29:58.766
hayatları olan bu genç adamlar

00:29:58.766 --> 00:30:01.160
hayatlarının baharında biçildiler.

00:30:01.160 --> 00:30:03.690
Potansiyelleri olan, 
yaşama sevinciyle dolu,

00:30:03.700 --> 00:30:05.830
planları olan, coşkuları olan,

00:30:05.830 --> 00:30:08.225
ihtirasları olan, gelecekteki meslekleri

00:30:08.225 --> 00:30:10.370
hayatlarıyla ilgili hayalleri olan bu

00:30:10.370 --> 00:30:12.485
genç adamlara yaşama fırsat verilmedi.

00:30:12.485 --> 00:30:14.118
Savaşa baktığımız da Tolkien'in

00:30:14.118 --> 00:30:16.499
hayatta kalması ve edebiyata
çok büyük eserler

00:30:16.499 --> 00:30:18.928
kazandırması ve kültürümüzü dahi

00:30:18.928 --> 00:30:21.390
şekilllendiren işler yapmasının ne kadar hayret verici

00:30:21.390 --> 00:30:24.063
olduğunu görüyoruz. Hayatta kalamayan

00:30:24.063 --> 00:30:26.235
diğerlerinde olan potansiyelin

00:30:26.235 --> 00:30:28.542
asla ortaya çıkmaya fırsat bulamadığı

00:30:28.542 --> 00:30:33.016
düşünülünce insan hayret eidyor.

00:30:33.016 --> 00:30:35.199
Orada sayısız kayıplar oldu.

00:30:35.199 --> 00:30:39.069
yaşamının baharında yok olan G.B. Smith

00:30:39.069 --> 00:30:43.272
örneği hayatlarının baharında hayallerini

00:30:44.189 --> 00:30:47.729
gerçekleştiremeden giden genç adamlarla
ilgili bize bir fikir veriyor.

00:30:47.733 --> 00:30:52.703
Bu nesil hissettiğini

00:30:52.703 --> 00:30:56.792
konuşmayan bir nesildi ve bu durum

00:30:56.792 --> 00:30:59.070
sanırım uzun süren psikolojik etkilere

00:30:59.070 --> 00:31:01.438
sebep oldu. Savaşta Hayatta kalmayı

00:31:01.438 --> 00:31:04.578
başarabilen bazı askerler barışta hayatta

00:31:04.578 --> 00:31:07.998
kalmayı beceremedi.

00:31:07.998 --> 00:31:10.633
King Edward Okulundaki mabette

00:31:10.633 --> 00:31:11.413
8 adet prinç levha

00:31:11.873 --> 00:31:14.531
savaş sırasında hayatını kaybeden 245

00:31:14.531 --> 00:31:18.795
mezunun adını taşıyor. Tolkien ve onun
TCBS arkadaşları

00:31:18.795 --> 00:31:21.350
Büyük Savaşta savaşmak için ülkelerinin

00:31:21.350 --> 00:31:24.977
çağrısına cevap veren 1500 okul

00:31:24.977 --> 00:31:26.821
mezunundan sadece dördü ve herbirinin

00:31:26.821 --> 00:31:29.475
hikayesi anlatılmaya değer.

00:31:29.475 --> 00:31:32.820
Kuzey Fransa'da yürüyebileceğin

00:31:32.820 --> 00:31:35.860
mezarlıklar şimdi neredeyse 21. yy'nin

00:31:36.603 --> 00:31:38.976
katedrali oldular. Burada savaşın

00:31:38.976 --> 00:31:42.427
ve fedekarlığın doğası hakkında gerçekten

00:31:42.427 --> 00:31:45.447
çok önemli sorular

00:31:45.448 --> 00:31:47.663
sorulmayı bekliyor.

00:31:47.663 --> 00:31:50.434
Gerçekten herhangi bir savaş

00:31:50.434 --> 00:31:55.264
BUNA DEĞER MİYDİ?

00:31:55.997 --> 00:32:01.067
(Piyano solo)

00:32:01.067 --> 00:32:05.913
(Piyano solo)

00:32:13.317 --> 00:32:27.917
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Piyano solo)