1
00:00:00,738 --> 00:00:02,952
Ja imam običaj da pretpostavljam najgore,

2
00:00:03,757 --> 00:00:06,620
i s vremena na vreme,
ta navika se poigra sa mnom.

3
00:00:06,644 --> 00:00:09,925
Na primer, ako osetim iznenadni bol u telu

4
00:00:09,949 --> 00:00:13,456
koji pre toga nisam doživeo
i koji ne mogu da identifikujem,

5
00:00:13,480 --> 00:00:18,000
moj mozak ga tada iznenada
može pretvoriti u srčano oboljenje,

6
00:00:18,024 --> 00:00:20,920
a bol u mišićima u trombozu dubokih vena.

7
00:00:21,699 --> 00:00:25,217
Do sada mi nije dijagnostikovana
smrtonosna ili neizlečiva bolest.

8
00:00:25,241 --> 00:00:27,963
Ponekad nešto jednostavno boli
bez ikakvog jasnog razloga.

9
00:00:29,098 --> 00:00:31,318
Ali nisu svi te sreće kao ja.

10
00:00:31,970 --> 00:00:35,215
Svake godine, širom sveta
umre 50 miliona ljudi.

11
00:00:36,287 --> 00:00:39,820
Pogotovo u bogatim zemljama,
kao što je naša,

12
00:00:39,844 --> 00:00:44,599
veliki broj smrtnih slučajeva uzrokuju
bolesti koje se sporo razvijaju:

13
00:00:44,623 --> 00:00:48,931
srčana oboljenja, hronične bolesti pluća,
rak, Alchajmerova bolest i dijabetes

14
00:00:48,955 --> 00:00:50,325
su samo neke od njih.

15
00:00:51,300 --> 00:00:53,321
Čovečanstvo je ostvarilo ogroman napredak

16
00:00:53,321 --> 00:00:55,821
u otkrivanju i lečenju
većine ovih bolesti.

17
00:00:56,859 --> 00:01:00,060
Trenutno se nalazimo u fazi
gde se budući napredak u zdravstvu

18
00:01:00,084 --> 00:01:03,374
ne može postići
samo razvojem novih lekova.

19
00:01:03,398 --> 00:01:05,798
Ovo postaje očigledno
ako posmatramo jedan aspekt

20
00:01:05,822 --> 00:01:08,188
koji mnoge od ovih bolesti dele.

21
00:01:09,418 --> 00:01:12,246
Verovatnoća uspešnog lečenja

22
00:01:12,270 --> 00:01:14,912
veoma zavisi od momenta
kada je lečenje započeto.

23
00:01:15,370 --> 00:01:18,814
Ali bolest se obično uoči
tek kada se pojave simptomi.

24
00:01:19,632 --> 00:01:24,025
Problem je što, u stvari, mnoge bolesti
ostaju bez simptoma,

25
00:01:24,049 --> 00:01:26,902
a samim tim i neotkrivene jako dug period.

26
00:01:27,902 --> 00:01:31,803
Upravo zbog ovoga, postoji
stalna potreba za novim načinima

27
00:01:31,827 --> 00:01:33,775
otkrivanja bolesti u ranoj fazi,

28
00:01:33,799 --> 00:01:35,937
pre nego što se bilo koji simptom pojavi.

29
00:01:37,135 --> 00:01:39,411
U zdravstvenoj zaštiti,
ovo se zove skrining.

30
00:01:39,435 --> 00:01:42,600
Kako je definisan od strane
Svetske zdravstvene organizacije,

31
00:01:42,624 --> 00:01:48,282
skrining je „pretpostavljena
identifikacija neprepoznate bolesti

32
00:01:48,306 --> 00:01:50,867
kod naizgled zdrave osobe,

33
00:01:50,891 --> 00:01:54,680
kroz razne testove koji se mogu
primeniti brzo i lako."

34
00:01:55,429 --> 00:01:57,618
To je dugačka definicija,
pa ću je ponoviti.

35
00:01:58,237 --> 00:02:01,722
Identifikacija neprepoznatih bolesti

36
00:02:01,746 --> 00:02:04,230
kod naizgled zdravih osoba

37
00:02:04,254 --> 00:02:08,268
kroz razne testove
koji se mogu primeniti brzo i lako.

38
00:02:08,292 --> 00:02:11,335
Želim posebno da naglasim
reči „brzo" i „lako"

39
00:02:11,335 --> 00:02:13,945
zato su što mnoge
od postojećih metoda skrininga

40
00:02:13,969 --> 00:02:15,628
upravo suprotno.

41
00:02:16,189 --> 00:02:18,888
A oni koji su bili podvrgnuti koloskopiji

42
00:02:18,912 --> 00:02:22,111
kao delu skrininga za rak debelog creva

43
00:02:22,135 --> 00:02:23,482
znaju o čemu govorim.

44
00:02:25,209 --> 00:02:28,285
Očigledno, postoje brojni medicinski alati

45
00:02:28,309 --> 00:02:29,838
da bi se izvršio test skrininga.

46
00:02:30,298 --> 00:02:33,984
Od tehnika snimanja,
kao što je npr. radiografija,

47
00:02:34,008 --> 00:02:36,138
ili magnetna rezonanca,

48
00:02:36,162 --> 00:02:38,166
do analiza krvi i tkiva.

49
00:02:38,190 --> 00:02:40,106
Svi smo prošli takve testove.

50
00:02:41,344 --> 00:02:44,917
Ali postoji jedan način
koji je dugo vremena bio zapostavljen,

51
00:02:45,674 --> 00:02:48,416
način koji je lako dostupan,

52
00:02:48,440 --> 00:02:50,461
koji je u suštini neiscrpan,

53
00:02:50,485 --> 00:02:53,732
i ima neverovatan potencijal
za medicinske analize.

54
00:02:54,994 --> 00:02:56,522
A to je naš dah.

55
00:02:58,514 --> 00:03:01,895
Ljudski dah je u osnovi sačinjen
od pet komponenti:

56
00:03:02,649 --> 00:03:08,721
azot, kiseonik,
ugljen-dioksid, voda i argon.

57
00:03:09,349 --> 00:03:12,748
Pored ovih pet,
postoje stotine drugih sastojaka

58
00:03:12,772 --> 00:03:15,155
koji su prisutni u veoma malim količinama.

59
00:03:15,179 --> 00:03:17,732
Oni se nazivaju isparljiva
organska jedinjenja,

60
00:03:17,756 --> 00:03:20,089
i mi ih ispuštamo na stotine,
ako ne i hiljade

61
00:03:20,113 --> 00:03:21,872
sa svakim izdahom.

62
00:03:23,110 --> 00:03:26,479
Analiza ovih isparljivih
organskih jedinjenja iz našeg daha

63
00:03:26,503 --> 00:03:28,204
naziva se analiza daha.

64
00:03:29,545 --> 00:03:33,003
U stvari, ja verujem da je dosta vas
već imalo iskustva sa analizom daha.

65
00:03:33,023 --> 00:03:36,934
Zamislite: vozite se kući kasno noću,

66
00:03:36,958 --> 00:03:39,656
kad odjednom, prijatan policajac

67
00:03:39,680 --> 00:03:42,472
vas ljubazno, ali odlučno,

68
00:03:42,496 --> 00:03:45,899
zamoli da stanete i da duvate
u napravu sličnu ovoj.

69
00:03:47,486 --> 00:03:50,709
Ovo je alko-tester na dah,

70
00:03:50,733 --> 00:03:54,440
koji se koristi kako bi se izmerio
nivo etanola u vašem dahu

71
00:03:54,464 --> 00:03:57,821
da bi se videlo da li je vožnja
u vašem stanju pametna ideja.

72
00:03:58,509 --> 00:04:00,456
Rekao bih da sam dobro vozio,

73
00:04:00,480 --> 00:04:01,700
ali hajde da proverim.

74
00:04:02,788 --> 00:04:04,715
(Bip)

75
00:04:08,445 --> 00:04:11,405
Pokazuje 0,0 - znači, nema potrebe
za brigom, sve je u redu.

76
00:04:11,429 --> 00:04:12,696
(Smeh)

77
00:04:14,298 --> 00:04:16,959
Sad zamislite napravu sličnu ovoj,

78
00:04:16,983 --> 00:04:19,927
koja ne samo da meri
nivo alkohola u vašem dahu,

79
00:04:19,951 --> 00:04:23,767
nego detektuje bolesti,
kao one što sam vam pokazivao

80
00:04:23,791 --> 00:04:25,507
i možda još mnogo više.

81
00:04:26,868 --> 00:04:30,666
Koncept povezivanja mirisa iz nečijeg daha

82
00:04:30,690 --> 00:04:32,810
sa određenim medicinskim problemima

83
00:04:32,834 --> 00:04:35,254
u stvari datira iz drevne Grčke.

84
00:04:35,905 --> 00:04:40,876
Međutim, tek je nedavno napor istraživača
vezan za analizu daha urodio plodom,

85
00:04:40,900 --> 00:04:44,307
te ono što je nekada bilo san
sada postaje stvarnost.

86
00:04:45,307 --> 00:04:48,321
Dozvolite mi da vratim listu
koju sam vam pokazao ranije.

87
00:04:49,047 --> 00:04:51,813
Za većinu ovde nabrojanih bolesti,

88
00:04:52,495 --> 00:04:54,688
postoje značajni naučni dokazi

89
00:04:54,712 --> 00:04:58,369
koji upućuju na to da se bolest
može otkriti analizom daha.

90
00:04:59,917 --> 00:05:01,612
Kako to tačno funkcioniše?

91
00:05:02,421 --> 00:05:05,199
Osnovni deo je senzor naprave

92
00:05:05,223 --> 00:05:08,435
koji detektuje isparljiva
organska jedinjenja u našem dahu.

93
00:05:09,364 --> 00:05:12,294
Jednostavno rečeno,
kada se izloži uzorku daha,

94
00:05:12,318 --> 00:05:15,002
senzor izbacuje složen šablon

95
00:05:15,026 --> 00:05:19,006
koji je rezultat mešavine isparljivih
organskih jedinjenja koje smo izdahnuli.

96
00:05:20,141 --> 00:05:24,457
Ovaj šablon je otisak našeg metabolizma,

97
00:05:24,481 --> 00:05:25,646
vašeg mikrobioma

98
00:05:25,670 --> 00:05:29,273
i biohemijskih procesa
koji se javljaju u vašem telu.

99
00:05:29,980 --> 00:05:31,573
Ako imate neku bolest,

100
00:05:31,597 --> 00:05:33,884
vaš organizam će se promeniti,

101
00:05:33,908 --> 00:05:36,868
a isto tako i struktura vašeg izdaha.

102
00:05:37,479 --> 00:05:42,609
Sve što tada ostaje da se uradi
je da se poveže određeni šablon

103
00:05:42,633 --> 00:05:45,739
sa prisustvom ili odsustvom
određenog medicinskog stanja.

104
00:05:47,921 --> 00:05:51,156
Ova tehnologija nudi
nekoliko nepobitnih koristi.

105
00:05:51,719 --> 00:05:54,816
Prvo, senzor može biti minijaturan

106
00:05:54,840 --> 00:05:57,686
i stavljen u ručne naprave

107
00:05:57,710 --> 00:05:59,548
kao što je ovaj alko-test na dah.

108
00:06:00,417 --> 00:06:03,460
To bi omogućilo da se ovaj test
koristi u različitim okruženjima,

109
00:06:03,474 --> 00:06:05,248
čak i kod kuće,

110
00:06:05,272 --> 00:06:07,266
što znači da posete doktoru

111
00:06:07,290 --> 00:06:10,049
nisu potrebne svaki put
kad se ovaj test radi.

112
00:06:10,946 --> 00:06:14,326
Drugo, analiza daha je neinvazivna

113
00:06:14,350 --> 00:06:17,997
i može biti jednostavna
kao duvanje u alko-tester.

114
00:06:18,900 --> 00:06:23,894
Ovakva jednostavnost i lako korišćenje
bi smanjilo teret pacijenta

115
00:06:23,918 --> 00:06:27,361
i podstaklo širu upotrebu ove tehnologije.

116
00:06:27,973 --> 00:06:32,081
Treće, ova tehnologija je tako fleksibilna

117
00:06:32,105 --> 00:06:34,345
da se jedna naprava može koristiti

118
00:06:34,369 --> 00:06:37,509
za otkrivanje širokog spektra
medicinskih stanja.

119
00:06:38,224 --> 00:06:42,909
Analiza daha može se koristiti
za skrining više bolesti u isto vreme.

120
00:06:44,195 --> 00:06:47,526
U današnje vreme, svaka bolest
obično zahteva drugačiji medicinski alat

121
00:06:47,550 --> 00:06:49,086
da bi se izvršio test skrininga.

122
00:06:49,561 --> 00:06:52,645
Što znači da možete naći
samo ono za čim tragate.

123
00:06:54,637 --> 00:06:58,496
Uz sve ove karakteristike,
analiza daha je predodređena

124
00:06:58,520 --> 00:07:01,634
da pruži ono što mnogim tradicionalnim
testovima skrininga manjka.

125
00:07:02,671 --> 00:07:04,310
A ono što je najvažnije,

126
00:07:04,334 --> 00:07:07,684
sve ove karakteristike
bi jednom trebalo da nam obezbede

127
00:07:07,708 --> 00:07:10,214
platformu za medicinsku analizu

128
00:07:10,238 --> 00:07:13,943
koja može da funkcioniše
sa veoma niskom cenom po testu.

129
00:07:15,713 --> 00:07:18,963
Suprotno tome, postojeći medicinski alati

130
00:07:18,987 --> 00:07:21,373
obično vode ka skupoj ceni po testu.

131
00:07:21,920 --> 00:07:24,198
Onda, da bi se snizili troškovi,

132
00:07:24,222 --> 00:07:26,832
broj testova mora biti ograničen,

133
00:07:27,562 --> 00:07:30,803
što znači, pod a,
da se testovi mogu sprovesti

134
00:07:30,827 --> 00:07:35,511
samo na malom delu populacije,
npr. u visokorizičnim grupama;

135
00:07:35,535 --> 00:07:40,690
i pod b, da broj testova po osobi
treba držati na minimumu.

136
00:07:41,459 --> 00:07:43,303
Zar ne bi bilo korisno

137
00:07:43,327 --> 00:07:46,287
da se test izvodi na većoj grupi ljudi,

138
00:07:46,311 --> 00:07:50,559
češće i u dužem periodu
za svakog ponaosob?

139
00:07:51,845 --> 00:07:55,706
Ovo drugo bi dalo pristup
nečem veoma vrednom,

140
00:07:55,730 --> 00:07:57,997
a to su longitudinalni podaci.

141
00:07:58,950 --> 00:08:03,052
Longitudinalni podaci su skup podataka
koji se odnose na jednog pacijenta,

142
00:08:03,076 --> 00:08:05,572
prikupljenih tokom mnogo
meseci ili godina.

143
00:08:07,318 --> 00:08:12,368
Medicinske odluke danas su često zasnovane
na ograničenom skupu podataka,

144
00:08:12,392 --> 00:08:15,584
pri čemu je samo delić
pacijentove medicinske istorije

145
00:08:15,608 --> 00:08:17,662
dostupan za donošenje odluke.

146
00:08:18,210 --> 00:08:20,509
U ovakvim slučajevima,

147
00:08:20,533 --> 00:08:23,326
anomalije se obično otkrivaju

148
00:08:23,350 --> 00:08:25,916
poređenjem zdravstvenog profila pacijenta

149
00:08:25,940 --> 00:08:29,212
sa prosečnim zdravstvenim profilom
referentne populacije.

150
00:08:30,419 --> 00:08:34,337
Longitudalni podaci bi otvorili
sasvim novu dimenziju

151
00:08:34,361 --> 00:08:37,229
i dozvolili anomalijama da budu otkrivene

152
00:08:37,253 --> 00:08:39,950
na osnovu medicinske istorije pacijenta.

153
00:08:40,862 --> 00:08:43,685
Ovo će trasirati put
ka personalizovanom lečenju.

154
00:08:44,741 --> 00:08:46,305
Zvuči odlično, zar ne?

155
00:08:47,194 --> 00:08:50,169
Sada ćete verovatno pitati sledeće:

156
00:08:50,193 --> 00:08:54,988
„Ako je ta tehnologija tako dobra
kao što tvrdi, zašto je ne koristimo?”

157
00:08:55,012 --> 00:08:57,490
Jedini odgovor koji vam mogu dati je:

158
00:08:57,514 --> 00:09:00,094
nije sve tako jednostavno kao što zvuči.

159
00:09:00,983 --> 00:09:03,004
Postoje tehnički izazovi.

160
00:09:03,004 --> 00:09:07,508
Na primer, potrebni su
veoma pouzdani senzori

161
00:09:07,532 --> 00:09:10,800
koji mogu otkriti mešavine
isparljivih organskih jedinjenja

162
00:09:10,824 --> 00:09:13,027
sa dovoljnom mogućnošću
ponavljanja rezultata.

163
00:09:13,629 --> 00:09:16,064
A tu je još jedan tehnički izazov:

164
00:09:16,088 --> 00:09:21,074
kako uzimati uzorak daha
na veoma određen način

165
00:09:21,098 --> 00:09:23,446
da sam proces uzimanja uzorka

166
00:09:23,470 --> 00:09:26,123
ne menja rezultate analize?

167
00:09:27,187 --> 00:09:28,975
Takođe postoji i potreba za podacima.

168
00:09:29,556 --> 00:09:33,514
Analiza daha treba da bude
potvrđena kliničkim ispitivanjima

169
00:09:33,538 --> 00:09:36,030
i potrebno je prikupiti dovoljno podataka

170
00:09:36,054 --> 00:09:40,296
kako bi se pojedinačna stanja
mogla uporediti sa osnovnim parametrom.

171
00:09:41,167 --> 00:09:43,640
Analiza daha može biti uspešna

172
00:09:43,664 --> 00:09:46,437
samo ako može da se prikupi
dovoljno velika baza podataka

173
00:09:46,461 --> 00:09:48,811
koja će biti dostupna za širu upotrebu.

174
00:09:51,050 --> 00:09:53,880
Ako analiza daha ispuni očekivanja,

175
00:09:54,745 --> 00:09:57,271
onda je ovo tehnologija
koja nam stvarno može pomoći

176
00:09:57,295 --> 00:09:59,538
da transformišemo naš zdravstveni sistem -

177
00:10:00,410 --> 00:10:03,564
transformišemo ga iz reaktivnog sistema,

178
00:10:03,588 --> 00:10:06,750
gde je lečenje inicirano
simptomima bolesti,

179
00:10:06,774 --> 00:10:08,789
u proaktivni sistem,

180
00:10:08,813 --> 00:10:12,027
gde se bolest otkriva,
dijagnostikuje i leči

181
00:10:12,051 --> 00:10:13,935
u ranoj fazi,

182
00:10:13,959 --> 00:10:16,058
mnogo pre nego što se simptomi pojave.

183
00:10:17,590 --> 00:10:20,976
Što me dovodi do poslednje tačke,
koja je najznačajnija.

184
00:10:21,537 --> 00:10:23,526
Šta je u stvari bolest?

185
00:10:24,590 --> 00:10:28,625
Zamislite da se analiza daha
komercijalizuje, kao što sam opisao,

186
00:10:28,649 --> 00:10:31,255
i rano otkrivanje bolesti postane rutina.

187
00:10:32,417 --> 00:10:34,721
Problem koji ostaje

188
00:10:34,745 --> 00:10:37,733
je onaj sa kojim se suočava svaki skrining

189
00:10:37,757 --> 00:10:39,578
zato što je, za mnoge bolesti,

190
00:10:39,602 --> 00:10:43,426
često nemoguće predvideti sa sigurnošću

191
00:10:43,450 --> 00:10:45,992
da li će bolest
uopšte izazvati neke simptome

192
00:10:46,016 --> 00:10:48,138
ili dovesti osobu u životnu opasnost.

193
00:10:48,990 --> 00:10:51,549
Ovo se zove hiperdijagnostika,

194
00:10:51,573 --> 00:10:53,211
koja stvara dilemu.

195
00:10:53,927 --> 00:10:56,011
Ako je bolest identifikovana,

196
00:10:56,035 --> 00:10:58,079
možete odlučiti da je ne lečite

197
00:10:58,103 --> 00:11:02,074
zato što postoji verovatnoća
da nikada nećete oboleti od nje.

198
00:11:02,955 --> 00:11:04,454
Ali koliko biste patili

199
00:11:04,478 --> 00:11:07,865
od samog saznanja da imate
potencijalno smrtonosnu bolest?

200
00:11:07,889 --> 00:11:11,833
Zar ne biste zažalili
što vam je bolest uopšte i otkrivena?

201
00:11:13,281 --> 00:11:17,169
Vaša druga opcija
je da prihvatite rano lečenje

202
00:11:17,193 --> 00:11:18,843
sa nadom da ćete je izlečiti.

203
00:11:19,485 --> 00:11:22,314
Ali često, ovo ne bi išlo
bez nekih nuspojava.

204
00:11:25,623 --> 00:11:27,727
Tačnije:

205
00:11:27,751 --> 00:11:30,325
veći problem od hiperdijagnostike

206
00:11:30,349 --> 00:11:31,802
je preterano lečenje,

207
00:11:31,826 --> 00:11:34,841
zato što ne zahteva svaka bolest
trenutno lečenje

208
00:11:34,865 --> 00:11:36,925
samo zato što je lek dostupan.

209
00:11:39,441 --> 00:11:42,139
Usvajanje rutinskog skrininga

210
00:11:42,163 --> 00:11:43,912
je otvorilo pitanje:

211
00:11:45,082 --> 00:11:49,173
kako nazivamo bolest
koja može opravdati lečenje,

212
00:11:49,197 --> 00:11:53,785
a šta je samo anomalija
koja ne treba da nas brine?

213
00:11:55,404 --> 00:12:00,336
Ja se nadam da će rutinski skrining
koji koristi analizu daha

214
00:12:00,360 --> 00:12:03,120
moći da obezbedi dovoljno podataka i uvida

215
00:12:03,144 --> 00:12:07,690
da ćemo u određenom momentu
moći da rešimo ovu dilemu

216
00:12:07,714 --> 00:12:10,144
i sa dovoljnom preciznošću predvidimo

217
00:12:10,168 --> 00:12:12,858
da li i kada lečiti u ranoj fazi.

218
00:12:14,794 --> 00:12:19,513
Naš dah i mešavina isparljivih
organskih jedinjenja koje izdahnemo

219
00:12:19,537 --> 00:12:24,207
sadrže neverovatnu količinu informacija
o našem fiziološkom stanju.

220
00:12:25,262 --> 00:12:28,602
Sa onim što znamo danas,
samo smo zagrebali površinu.

221
00:12:29,993 --> 00:12:34,234
Skupljajući sve više podataka
i profila analize daha širom populacije,

222
00:12:34,258 --> 00:12:38,790
uključujući različite polove,
godine, poreklo i stil života,

223
00:12:38,814 --> 00:12:41,147
moć analize daha bi trebalo da se poveća.

224
00:12:42,147 --> 00:12:47,725
U jednom momentu, analiza daha
bi trebalo da nam obezbedi moćan alat

225
00:12:47,749 --> 00:12:52,215
ne samo da proaktivno
otkrijemo određene bolesti,

226
00:12:52,239 --> 00:12:55,888
nego i da ih predvidimo
i na kraju sprečimo.

227
00:12:57,110 --> 00:12:59,728
Ovo bi trebalo da bude dovoljna motivacija

228
00:12:59,752 --> 00:13:03,935
da se prihvate šanse i izazovi

229
00:13:03,959 --> 00:13:06,420
koje analiza daha može da pruži,

230
00:13:06,444 --> 00:13:09,846
čak i kod ljudi koji nisu
povremeni hipohondri, kao ja.

231
00:13:10,532 --> 00:13:11,689
Hvala vam.

232
00:13:11,713 --> 00:13:15,730
(Aplauz)