0:00:00.738,0:00:02.952
Teño tendencia a asumir o peor,

0:00:03.757,0:00:06.620
e de cando en vez,[br]este costume xógame malas pasadas.

0:00:06.644,0:00:09.755
Por exemplo, se sinto unha dor[br]inesperada no corpo

0:00:09.949,0:00:12.981
que nunca antes sentira[br]e que non sei a que atribuír,

0:00:13.480,0:00:17.735
de súpeto a miña mente pode[br]pensar que é unha cardiopatía

0:00:18.024,0:00:20.920
ou que unha dor no papo da perna[br]é unha trombose venosa.

0:00:21.699,0:00:25.217
Pero ata agora, non me diagnosticaron[br]ningunha doenza fatal ou incurable.

0:00:25.241,0:00:27.653
Ás veces, temos dores sen razón aparente.

0:00:29.098,0:00:31.318
Pero non todo o mundo ten [br]tanta sorte coma min.

0:00:31.970,0:00:35.215
Cada ano, máis de 50 millóns de persoas[br]morren no mundo.

0:00:36.287,0:00:39.820
Especialmente en economías [br]con altos ingresos como a nosa,

0:00:39.844,0:00:43.791
un gran número das mortes están causadas[br]por enfermidades de evolución lenta:

0:00:44.623,0:00:48.739
cardiopatía, enfermidade pulmonar crónica,[br]cancro, alzhéimer, diabetes,

0:00:48.955,0:00:50.325
por nomear algunhas.

0:00:51.300,0:00:55.804
A humanidade fixo progresos enormes[br]diagnosticando e tratando moitas delas.

0:00:56.859,0:01:00.060
Mais estamos nun momento [br]no que non se pode avanzar máis en saúde

0:01:00.084,0:01:03.124
soamente desenvolvendo tratamentos novos.

0:01:03.398,0:01:05.798
E isto é evidente cando vemos un aspecto

0:01:05.822,0:01:08.188
que moitas destas enfermidades[br]teñen en común:

0:01:09.418,0:01:12.083
a probabilidade dun tratamento exitoso

0:01:12.270,0:01:14.912
depende fortemente de cando se empeza.

0:01:15.370,0:01:18.814
Pero unha enfermidade normalmente só[br]se detecta cando hai síntomas.

0:01:19.632,0:01:24.025
O problema é que hai enfermidades[br]que, de feito, poden ser asintomáticas,

0:01:24.049,0:01:26.902
e por tanto imperceptibles, [br]durante moito tempo.

0:01:27.902,0:01:31.642
Por isto, hai unha persistente necesidade[br]de novos métodos

0:01:31.827,0:01:33.775
de detección nos primeiros estadios,

0:01:33.799,0:01:35.937
antes de que empecen os síntomas.

0:01:37.135,0:01:39.253
Na asistencia sanitaria [br]chámaselle rastrexo,

0:01:39.435,0:01:42.600
que, segundo a definición [br]da Organización Mundial da Saúde,

0:01:42.624,0:01:47.867
é "a presunta identificación [br]dunha enfermidade non recoñecida

0:01:48.306,0:01:50.665
nunha persoa aparentemente sa,

0:01:50.891,0:01:54.680
mediante probas... que se poden facer[br]rápida e sinxelamente..."

0:01:55.429,0:01:57.698
É unha definición longa,[br]así que a vou repetir:

0:01:58.237,0:02:01.396
Identificación dunha enfermidade [br]non recoñecida

0:02:01.746,0:02:04.027
nunha persoa aparentemente sa

0:02:04.254,0:02:08.115
mediante probas que se poden facer[br]rápida e sinxelamente.

0:02:08.292,0:02:11.385
E quero pór especial énfase[br]nas palabras "rápida e sinxelamente"

0:02:11.385,0:02:13.945
porque moitos dos métodos que existen

0:02:13.969,0:02:15.628
son exactamente o contrario.

0:02:16.189,0:02:18.888
E aqueles de vós que pasarades [br]por unha colonoscopia

0:02:18.912,0:02:21.942
como parte dun rastrexo [br]de cancro colorrectal

0:02:22.135,0:02:23.482
saberedes o que quero dicir.

0:02:25.209,0:02:28.285
Obviamente, hai unha gran variedade [br]de ferramentas dispoñibles

0:02:28.309,0:02:29.838
para levar a cabo as probas.

0:02:30.298,0:02:33.984
Isto vai dende técnicas de escaneamento [br]como a radiografía

0:02:34.008,0:02:36.039
ou a resonancia magnética

0:02:36.162,0:02:38.166
ata análises de sangue ou tecidos.

0:02:38.190,0:02:40.106
Todos fixemos esas probas.

0:02:41.344,0:02:44.917
Pero hai un medio que pasamos por alto[br]durante moito tempo:

0:02:45.674,0:02:48.075
un medio de fácil acceso,

0:02:48.440,0:02:50.300
basicamente inesgotable,

0:02:50.485,0:02:53.732
e que alberga grandes expectativas[br]nas análises médicas.

0:02:54.994,0:02:56.522
e é o noso alento.

0:02:58.514,0:03:01.895
O alento humano está constituído[br]esencialmente por cinco compoñentes:

0:03:02.649,0:03:08.721
nitróxeno, oxíxeno, [br]dióxido de carbono, auga e argon.

0:03:09.349,0:03:12.703
Pero ademais destes cinco, hai centos[br]doutros compoñentes

0:03:12.772,0:03:15.155
presentes en moi pequenas cantidades.

0:03:15.179,0:03:17.732
Chámanse compostos orgánicos volátiles,

0:03:17.756,0:03:20.089
e soltamos centos, incluso miles,

0:03:20.113,0:03:21.872
cada vez que exhalamos.

0:03:23.110,0:03:26.479
A análise destes compostos [br]orgánicos volátiles no noso alento

0:03:26.503,0:03:28.204
chámase análise do alento.

0:03:29.545,0:03:33.309
De feito, creo que moitos de vós [br]xa experimentastes a análise do alento.

0:03:33.333,0:03:36.934
Imaxinade: estades indo [br]para casa de madrugada,

0:03:36.958,0:03:39.330
cando de súpeto, [br]aparece un amable policía

0:03:39.680,0:03:42.002
que vos pide cordialmente [br]pero con firmeza

0:03:42.496,0:03:45.899
que estacionedes na beiravía [br]e sopredes por un aparato coma este.

0:03:47.486,0:03:50.198
Isto é un alcoholímetro

0:03:50.733,0:03:54.153
que se usa para medir [br]a concentración de etanol no alento

0:03:54.464,0:03:57.821
e determinar se conducir [br]nesas condicións é unha boa idea.

0:03:58.509,0:04:00.456
Eu digo que conduciría bastante ben,

0:04:00.480,0:04:01.700
pero deixádeme comprobar.

0:04:02.788,0:04:04.715
(bip)

0:04:08.445,0:04:11.405
0,0, así que nada do que preocuparse,[br]todo ben.

0:04:11.429,0:04:12.696
(Risas)

0:04:14.298,0:04:16.959
Agora imaxinade un aparato coma este,

0:04:16.983,0:04:19.927
que non só mide os niveis de alcohol[br]no voso alento,

0:04:19.951,0:04:23.767
senón que detecta enfermidades [br]como as que citei antes

0:04:23.791,0:04:25.507
e potencialmente outras máis.

0:04:26.868,0:04:30.433
O concepto de correlacionar [br]o cheiro do alento dunha persoa

0:04:30.690,0:04:32.612
con certos problemas médicos,

0:04:32.834,0:04:35.254
de feito, remóntase á Grecia antiga.

0:04:35.905,0:04:40.601
Pero as investigacións sobre a análise[br]do alento só se dispararon recentemente,

0:04:40.900,0:04:44.307
e o que unha vez fora un soño[br]estase a converter nunha realidade.

0:04:45.307,0:04:48.321
E permitídeme que volva sacar [br]esta lista que vos ensinei antes.

0:04:49.047,0:04:51.813
Para a maioría das enfermidades [br]aquí enumeradas,

0:04:52.495,0:04:54.688
hai abundantes probas científicas

0:04:54.712,0:04:58.369
que suxiren que a enfermidade podería[br]detectarse cunha análise de alento.

0:04:59.917,0:05:01.612
Pero como funciona exactamente?

0:05:02.421,0:05:04.983
A parte esencial é un sensor

0:05:05.223,0:05:08.435
que detecta os compostos orgánicos[br]volátiles no noso alento.

0:05:09.364,0:05:12.142
É dicir: cando está exposto [br]a unha mostra de alento,

0:05:12.318,0:05:15.002
o sensor produce unha marca complexa

0:05:15.026,0:05:19.006
que resulta da mestura de compostos[br]orgánicos volátiles que exhalamos.

0:05:20.141,0:05:24.218
Esta marca representa [br]unha pegada do teu metabolismo,

0:05:24.481,0:05:25.646
o teu microbioma

0:05:25.670,0:05:29.273
e os procesos bioquímicos [br]que ocorren no teu corpo.

0:05:29.980,0:05:31.573
Se tes unha enfermidade,

0:05:31.597,0:05:33.593
o teu organismo cambiará,

0:05:33.908,0:05:36.868
e tamén o fará a composición [br]do teu aire exhalado.

0:05:37.479,0:05:42.609
E logo o último que queda por facer[br]é correlacionar tal marca

0:05:42.633,0:05:45.739
coa presenza ou ausencia[br]de certos problemas médicos.

0:05:47.921,0:05:51.156
A tecnoloxía promete [br]varios beneficios innegables.

0:05:51.719,0:05:54.816
En primeiro lugar, o sensor [br]pode facerse en miniatura

0:05:54.840,0:05:57.686
e integrarse en aparatos [br]pequenos e portátiles

0:05:57.710,0:05:59.548
como este alcoholímetro.

0:06:00.437,0:06:03.450
Isto permitiría usar a proba [br]en moitas situacións diferentes

0:06:03.474,0:06:05.248
e incluso na casa,

0:06:05.272,0:06:07.266
para que ir ao médico

0:06:07.290,0:06:10.049
non sexa necesario cada vez [br]que haxa que facer unha proba.

0:06:10.946,0:06:14.326
En segundo lugar, a análise do alento[br]non é invasiva

0:06:14.350,0:06:17.997
e resulta tan sinxela [br]coma soprar nun alcoholímetro.

0:06:18.900,0:06:23.589
Esta simpleza e comodidade [br]reduciría a carga para o paciente

0:06:23.918,0:06:27.361
e achegaría un incentivo [br]para adoptar a tecnoloxía de forma xeral.

0:06:27.973,0:06:31.636
E en terceiro lugar, [br]a tecnoloxía é tan flexible

0:06:32.105,0:06:34.345
que o mesmo aparato pode empregarse

0:06:34.369,0:06:37.509
para detectar un gran número[br]de problemas de saúde.

0:06:38.224,0:06:42.909
A análise do alento poderíase usar [br]para detectar moitas enfermidades á vez.

0:06:44.195,0:06:47.526
Hoxe en día, cada enfermidade require[br]un instrumento médico diferente

0:06:47.550,0:06:49.006
para realizar un exame.

0:06:49.561,0:06:52.645
Pero isto significa que só podes atopar[br]o que estás a buscar.

0:06:54.637,0:06:58.496
Con todas estas prestacións,[br]a análise do alento está destinada

0:06:58.520,0:07:01.584
a ofrecer o que lles falta [br]a moitas probas tradicionais.

0:07:02.671,0:07:04.217
E o máis importante,

0:07:04.334,0:07:07.684
todas estas prestacións [br]deberían proporcionar co tempo

0:07:07.708,0:07:10.214
unha plataforma para análises médicas

0:07:10.238,0:07:13.943
que poida operar [br]a un atractivo baixo custo por proba.

0:07:15.713,0:07:18.885
Pola contra, [br]os instrumentos médicos existentes

0:07:18.987,0:07:21.373
adoitan implicar grandes custos por proba.

0:07:21.920,0:07:24.198
Entón, con fin de manter os custos baixos,

0:07:24.222,0:07:26.832
o número de probas [br]ten que estar restrinxido,

0:07:27.562,0:07:30.803
e iso supón que [br]a) as probas só se poden realizar

0:07:30.827,0:07:35.104
nunha parte reducida da poboación,[br]por exemplo, na de alto risco;

0:07:35.535,0:07:40.690
e b) o número de probas por persoa [br]tense que manter reducido ao mínimo.

0:07:41.459,0:07:43.303
Mais non sería beneficioso

0:07:43.327,0:07:46.287
realizar a proba en grupos[br]máis grandes de xente,

0:07:46.311,0:07:50.422
con máis frecuencia e durante un período[br]maior para cada individuo?

0:07:51.845,0:07:55.450
Especialmente o último daría acceso[br]a algo moi valioso

0:07:55.730,0:07:57.997
chamado datos lonxitudinais.

0:07:58.950,0:08:03.052
Os datos lonxitudinais son un conxunto [br]de datos que monitorizan o mesmo paciente

0:08:03.076,0:08:05.572
ó longo de moitos meses ou anos.

0:08:07.318,0:08:12.368
Actualmente, as decisións médicas adoitan[br]basearse nun conxunto limitado de datos,

0:08:12.392,0:08:15.584
onde só hai dispoñible unha ollada[br]ó historial médico dun paciente

0:08:15.608,0:08:17.662
para a toma de decisións.

0:08:18.210,0:08:20.509
Neste caso,

0:08:20.533,0:08:23.326
as anomalías detéctanse normalmente

0:08:23.350,0:08:25.916
comparando o perfil sanitario dun paciente

0:08:25.940,0:08:29.212
co perfil sanitario medio [br]dunha poboación de referencia.

0:08:30.419,0:08:34.081
Os datos lonxitudinais abrirían [br]unha nova dimensión

0:08:34.361,0:08:37.048
e permitirían detectar anomalías

0:08:37.253,0:08:39.950
baseándose no propio historial médico[br]dun paciente.

0:08:40.861,0:08:43.684
Isto abrirá o camiño[br]para un tratamento personalizado.

0:08:44.741,0:08:46.305
Soa bastante ben, non?

0:08:47.194,0:08:50.169
Agora teredes unha pregunta[br]que será máis ou menos así:

0:08:50.193,0:08:54.806
"Se a tecnoloxía é tan boa como di, [br]por que non se utiliza na actualidade?"

0:08:55.012,0:08:57.490
E a única resposta que vos podo dar é:

0:08:57.514,0:09:00.094
non todo é tan fácil como soa.

0:09:00.983,0:09:04.114
Hai desafíos técnicos, por exemplo.

0:09:04.494,0:09:07.508
Está a necesidade de sensores [br]extremadamente fiables

0:09:07.532,0:09:10.800
que poidan detectar mesturas [br]de compostos orgánicos volátiles

0:09:10.824,0:09:12.917
coa suficiente reproducibilidade.

0:09:13.629,0:09:15.885
E outro desafío técnico é este:

0:09:16.088,0:09:20.607
Como tomar mostras do alento de alguén[br]de xeito tan definido

0:09:21.098,0:09:23.446
para que o propio proceso de mostraxe

0:09:23.470,0:09:26.123
non altere o resultado da análise?

0:09:27.187,0:09:28.975
E está a necesidade de información.

0:09:29.556,0:09:33.205
A análise do alento precisa ser validada[br]en ensaios clínicos,

0:09:33.538,0:09:35.866
e hai que recoller suficientes datos

0:09:36.054,0:09:40.296
para que as condicións individuais[br]poidan medirse con respecto ós estándares.

0:09:41.167,0:09:43.640
A análise do alento só pode funcionar

0:09:43.664,0:09:46.437
se se pode xerar un gran conxunto de datos

0:09:46.461,0:09:48.811
e facelo accesible ao uso xeral.

0:09:51.050,0:09:53.880
Se a análise do alento [br]cumpre as expectativas,

0:09:54.745,0:09:57.271
é unha tecnoloxía que de verdade[br]nos podería axudar

0:09:57.295,0:09:59.538
a transformar o noso sistema sanitario;

0:10:00.410,0:10:03.564
transformalo dun sistema reactivo

0:10:03.588,0:10:06.750
no que o tratamento o poñen en marcha[br]os síntomas de enfermidade

0:10:06.774,0:10:08.789
a un sistema proactivo,

0:10:08.813,0:10:12.027
no que a detección de enfermidades,[br]o diagnóstico e o tratamento

0:10:12.051,0:10:13.935
poden ocorrer nun estadio inicial,

0:10:13.959,0:10:16.058
moito antes de que se dean os síntomas.

0:10:17.590,0:10:20.976
Isto lévame ó último punto,[br]e é un fundamental.

0:10:21.537,0:10:23.526
Que é exactamente unha enfermidade?

0:10:24.590,0:10:28.496
Imaxinade que a análise do alento [br]poida ser comercializada como digo,

0:10:28.649,0:10:31.255
e a detección anticipada fose rutineira.

0:10:32.417,0:10:34.721
O problema que queda é, de feito, [br]un problema

0:10:34.745,0:10:37.366
ó que debe enfrontarse [br]calquera medida de prevención

0:10:37.757,0:10:39.578
porque, para moitas enfermidades,

0:10:39.602,0:10:43.197
é á miúdo imposible predicir [br]con suficiente seguridade

0:10:43.450,0:10:45.850
se unha enfermidade chegaría [br]a causar síntomas

0:10:46.016,0:10:48.138
ou poñer a vida dunha persoa en perigo.

0:10:48.990,0:10:51.443
Isto é o sobrediagnóstico,

0:10:51.573,0:10:53.211
e leva a un dilema.

0:10:53.927,0:10:56.011
Se se identifica unha enfermidade,

0:10:56.035,0:10:58.079
poderías elixir non tratala

0:10:58.103,0:11:02.074
porque hai una probabilidade [br]de que nunca a vaias sufrir.

0:11:02.955,0:11:04.454
Pero canto sufrirías

0:11:04.478,0:11:07.865
soamente sabendo que tes unha enfermidade[br]potencialmente mortal?

0:11:07.889,0:11:10.613
E non te arrepentirías [br]de que se detectase a enfermidade

0:11:10.613,0:11:11.610
en primeiro lugar?

0:11:13.281,0:11:17.169
A segunda opción é someterse[br]a un tratamento anticipado

0:11:17.193,0:11:18.843
coa esperanza de curala.

0:11:19.485,0:11:22.314
Mais normalmente isto provocaría[br]efectos secundarios.

0:11:25.623,0:11:27.179
Para ser precisos:

0:11:27.751,0:11:30.325
o maior problema non é o sobrediagnóstico,

0:11:30.349,0:11:31.709
é o sobretratamento,

0:11:31.826,0:11:34.841
porque non todas as enfermidades [br]teñen que tratarse ao momento

0:11:34.865,0:11:36.925
só porque haxa un tratamento dispoñible.

0:11:39.441,0:11:42.139
A crecente adopción [br]de exames rutineiros

0:11:42.163,0:11:43.912
implicará a cuestión:

0:11:45.082,0:11:48.709
a que chamamos “enfermidade”, [br]que pode xustificar o seu tratamento,

0:11:49.197,0:11:53.785
e que é unha “anomalía” que non debería[br]ser motivo de preocupación?

0:11:55.404,0:11:59.551
Teño a esperanza de que as probas [br]rutineiras usando a análise do alento

0:12:00.360,0:12:03.120
acheguen suficientes datos [br]e mellor comprensión

0:12:03.144,0:12:07.358
para que nalgún momento,[br]poidamos romper este dilema

0:12:07.714,0:12:09.988
e predicir con suficiente seguridade

0:12:10.168,0:12:12.858
se tratar e cando nun estadio inicial.

0:12:14.794,0:12:19.513
O noso alento e a mestura de compostos[br]orgánicos volátiles que exhalamos

0:12:19.537,0:12:24.207
conteñen gran cantidade de información [br]sobre a nosa condición fisiolóxica.

0:12:25.262,0:12:28.473
Co que sabemos hoxe, [br]só rozamos a superficie.

0:12:29.993,0:12:34.030
Canta máis información e perfís de alento[br]recollamos en toda a poboación,

0:12:34.258,0:12:38.379
incluíndo todo tipo de xénero, idade,[br]orixe e estilo de vida,

0:12:38.814,0:12:41.147
maior será o poder da análise do alento.

0:12:42.147,0:12:47.386
E, co tempo, esta podería proporcionar [br]unha potente ferramenta

0:12:47.749,0:12:51.878
non só para detectar proactivamente[br]enfermidades específicas

0:12:52.239,0:12:55.888
senón tamén para predicilas [br]e finalmente previlas.

0:12:57.110,0:12:59.491
E esta debería ser motivación suficiente

0:12:59.752,0:13:03.727
para aproveitar as oportunidades e[br]desafíos

0:13:03.959,0:13:06.271
que pode presentar a análise do alento,

0:13:06.444,0:13:09.846
incluso para a xente que non é [br]hipocondríaca a media xornada coma min.

0:13:10.532,0:13:11.457
Grazas.

0:13:11.713,0:13:15.730
(Aplausos)