WEBVTT 00:00:06.224 --> 00:00:13.144 1970'te, esrar, ABD'de program 1 ilacı olarak sınıflandırıldı: 00:00:13.144 --> 00:00:16.207 mümkün olan en katı adlandırma, yani tamamen yasa dışı olduğu 00:00:16.207 --> 00:00:20.779 ve tıbbi kullanımının kabul edilmediği anlamına geliyordu. 00:00:20.779 --> 00:00:23.529 Onlarca yıldır, bu görüş devam etti 00:00:23.529 --> 00:00:28.028 ve ilacın işleyişi ve etkileri üzerine araştırmalar yapıldı. 00:00:28.538 --> 00:00:33.028 Bugün, esrarın tedavi edici yararları geniş çapta kabul görmekte 00:00:33.028 --> 00:00:38.482 ve bazı ülkeler tıbbi kullanımı yasallaştırdı veya bu yönde ilerlemekte. 00:00:38.482 --> 00:00:44.081 Ancak esrarın tıbbi değeri için artan bir tanınma şu soruyu cevaplamıyor: 00:00:44.081 --> 00:00:49.095 Eğlence amaçlı esrar kullanımı beyniniz için kötü mü? NOTE Paragraph 00:00:49.095 --> 00:00:52.805 Esrar, vücudun her yerinde ve beyninde alıcıları olan 00:00:52.805 --> 00:00:56.445 vücudun kanabinoid sistemine etki eder. 00:00:56.445 --> 00:01:01.036 Vücuda özgü, endokannabinoid denilen moleküller de 00:01:01.036 --> 00:01:03.696 bu reseptörlere etki eder. 00:01:03.696 --> 00:01:07.471 Kanabinoid sistemi tam olarak anlamıyoruz 00:01:07.471 --> 00:01:12.137 fakat bir özelliği bize nasıl işlediği hakkında ipucu verir. 00:01:12.137 --> 00:01:15.887 Çoğu nörotransmiter, bir mesajı yaymak için bir sinaps yoluyla 00:01:15.887 --> 00:01:19.457 bir nörondan diğerine gider. 00:01:19.457 --> 00:01:23.223 Ancak endokannabinoidler ters yönde hareket eder. 00:01:23.223 --> 00:01:26.716 Bir nörondan diğerine bir mesaj geçtiğinde 00:01:26.716 --> 00:01:30.631 alıcı nöron endokannabinoidleri serbest bırakır. 00:01:30.631 --> 00:01:35.748 Bu endokannabinoidler, özellikle alınan nörondan geri dönüt vererek 00:01:35.748 --> 00:01:40.106 gönderilen nöronu etkilemek için geri gider. 00:01:40.416 --> 00:01:44.496 Bu, bilim insanlarını endokannabinoid sisteminin öncelikle diğer tür sinyalleri 00:01:44.496 --> 00:01:48.294 modüle etmeye hizmet ettiğini, bazılarını güçlendirdiğini 00:01:48.294 --> 00:01:51.832 ve diğerlerini azalttığına inanmalarını sağlar. NOTE Paragraph 00:01:51.832 --> 00:01:57.156 Endokannabinoidlerden gelen geri dönütler, sinirsel sinyal oranlarını yavaşlatır. 00:01:57.156 --> 00:02:01.918 Bu illa ki davranış veya algıyı yavaşlattığı anlamına gelmez. 00:02:01.918 --> 00:02:05.978 Örneğin kokuyu engelleyen bir sinyalin yavaşlatılması, 00:02:05.978 --> 00:02:09.652 kokuları daha yoğun hâle getirebilir. NOTE Paragraph 00:02:09.652 --> 00:02:13.497 Esrar, iki ana aktif bileşik içerir: 00:02:13.497 --> 00:02:21.900 tetrahidrokannabinol veya THC ve kannabidiol veya CBD. 00:02:21.900 --> 00:02:27.605 THC'nin esrarın davranış, kavrama ve algı üzerindeki 00:02:27.605 --> 00:02:30.471 psikoaktif etkilerinden öncelikle sorumlu olduğu, 00:02:30.471 --> 00:02:35.413 CBD'nin psikoaktif olmayan etkilerden sorumlu olduğu düşünülür. 00:02:35.413 --> 00:02:37.773 Endokannabinoidler gibi, 00:02:37.773 --> 00:02:43.361 THC de kanabinoid reseptörlerine bağlanarak sinyallemeyi yavaşlatır. 00:02:43.361 --> 00:02:48.324 Ancak, bu dağılma, yayılma sisteminin tümündeki alıcılara bağlanırken 00:02:48.324 --> 00:02:52.294 endokannabinoidler, belirli bir uyarıcıya cevap olarak 00:02:52.294 --> 00:02:55.221 belirli bir yerde salınır. NOTE Paragraph 00:02:55.221 --> 00:02:59.761 Bu yaygın aktivite, kannabinoid sisteminin dolaylı olarak 00:02:59.761 --> 00:03:02.421 birçok sistemi etkilediği gerçeğiyle birleştiğinde, 00:03:02.421 --> 00:03:06.450 her bireyin kendi beyin kimyası, genetiği ve önceki yaşam deneyimlerinin, 00:03:06.450 --> 00:03:11.989 uyuşturucuyu nasıl deneyimlediklerini büyük ölçüde belirlediği anlamına gelir. 00:03:11.989 --> 00:03:16.099 Bu, esrar ile etkilerini bir veya birkaç belirli yoldan üreten 00:03:16.099 --> 00:03:20.731 diğer ilaçlardan çok daha doğrudur. 00:03:20.731 --> 00:03:26.170 Bu nedenle, zararlı etkiler, varsa, kişiden kişiye büyük ölçüde değişir. 00:03:26.170 --> 00:03:28.730 Esrarın zararlı etkileri tam olarak nasıl ürettiğini 00:03:28.730 --> 00:03:31.213 tam olarak bilmiyor olsak da 00:03:31.213 --> 00:03:34.859 insanların deneyimleme olasılığını artırabilecek 00:03:34.859 --> 00:03:37.036 açık risk faktörleri var. NOTE Paragraph 00:03:37.036 --> 00:03:40.003 En açık risk faktörü yaş. 00:03:40.003 --> 00:03:44.713 25 yaşından küçük insanlarda, kannabinoid reseptörleri, 00:03:44.713 --> 00:03:48.533 beyaz maddede 25 yaşın üzerindeki insanlardan daha konsantre. 00:03:48.533 --> 00:03:51.620 Beyaz madde iletişim, öğrenme, 00:03:51.620 --> 00:03:54.870 hafıza ve duygular ile ilgili. 00:03:54.870 --> 00:03:59.254 Sık esrar kullanımı beyaz madde sisteminin gelişimini engelleyebilir 00:03:59.254 --> 00:04:03.438 ve aynı zamanda beynin yeni bağlantılar kurma yeteneğini de etkileyebilir. 00:04:03.438 --> 00:04:08.091 Bu, uzun vadeli öğrenme yeteneğine ve problem çözmeye zarar verebilir. 00:04:08.091 --> 00:04:12.902 Bu hasarın ne kadar ciddi olabileceği veya geri dönüşümü net değil. 00:04:12.902 --> 00:04:17.769 Gençler arasında bile risk daha gençler için, 00:04:17.769 --> 00:04:22.515 örneğin 15 yaşındaki bir erkek için 22 yaşındaki birinden daha yüksektir. NOTE Paragraph 00:04:22.515 --> 00:04:27.112 Esrar ayrıca halüsinasyon veya paranoyak yanılsamalara neden olabilir. 00:04:27.112 --> 00:04:29.842 Esrar kaynaklı psikoz olarak bilinen 00:04:29.842 --> 00:04:33.845 bu belirtiler genellikle bir kişi esrar kullanmayı bıraktığında azalır. 00:04:33.845 --> 00:04:37.284 Ancak nadir durumlarda, psikoz azalmaz, bunun yerine 00:04:37.284 --> 00:04:41.706 kalıcı bir psikotik bozukluğun maskesini kaldırır. 00:04:41.706 --> 00:04:46.246 Şizofreni gibi bir psikotik bozukluğun ailevi geçmişi, 00:04:46.246 --> 00:04:49.427 bu etki için tek risk faktörü olmasa da en net olanı. 00:04:49.427 --> 00:04:53.625 Esrar kaynaklı psikoz genç erişkinlerde de daha yaygın, 00:04:53.625 --> 00:04:56.469 ancak psikotik bozuklukların genellikle bu yaş aralığında 00:04:56.469 --> 00:04:59.199 ortaya çıktığını belirtmek gerekir. 00:04:59.199 --> 00:05:02.473 Bu durumlarda belirsiz olan, psikotik bozukluğun 00:05:02.473 --> 00:05:04.819 esrar kullanmadan ortaya çıkıp çıkmadığı - 00:05:04.819 --> 00:05:07.989 esrar kullanımı erken mi tetikler, yoksa başka türlü geçmeyecek 00:05:07.989 --> 00:05:12.243 bir devrilme noktası için katalizör mü 00:05:12.243 --> 00:05:15.964 yoksa esrarın tepkisi sadece 00:05:15.964 --> 00:05:18.174 altta yatan bir hastalığın göstergesi mi? 00:05:18.174 --> 00:05:22.781 Her ihtimalde, esrarın rolü kişiden kişiye değişir. NOTE Paragraph 00:05:23.391 --> 00:05:27.711 Her yaşta, diğer birçok ilaçta olduğu gibi, beyin ve vücut, 00:05:27.711 --> 00:05:31.208 tekrarlanan kullanımdan sonra esrar için daha az duyarlı hâle gelir, 00:05:31.208 --> 00:05:35.108 bu, aynı etkilerin elde edilmesinin daha fazla gerektiği anlamına gelir. 00:05:35.108 --> 00:05:37.939 Neyse ki diğer birçok ilacın aksine, 00:05:37.939 --> 00:05:41.229 esrarın ölümcül doz aşımı riski yok 00:05:41.229 --> 00:05:44.204 ve kullanımın durması hâlinde ağır kullanım bile zayıflatıcı 00:05:44.204 --> 00:05:48.273 veya hayati tehlike arz eden yoksunluk semptomlarına yol açmaz. 00:05:48.273 --> 00:05:52.176 Ancak, uyku bozuklukları, sinirlilik ve moral bozukluğu gibi, 00:05:52.176 --> 00:05:56.851 kullanımın durmasından birkaç hafta sonra geçen 00:05:56.851 --> 00:06:00.311 daha fazla saklı esrar yoksunluğu çeşitleri vardır. NOTE Paragraph 00:06:00.591 --> 00:06:03.220 Peki, esrar beyniniz için zararlı mıdır? 00:06:03.220 --> 00:06:05.340 Kim olduğunuza göre değişir. 00:06:05.340 --> 00:06:11.128 Ancak bazı risk faktörlerinin tanımlanması kolay değildir, diğerleri anlaşılmamıştır, 00:06:11.128 --> 00:06:16.077 bu, bilinen risk faktörlerinden herhangi birine sahip olmasanız bile, 00:06:16.077 --> 00:06:19.777 yine de bazı olumsuz etkiler yaşama ihtimalinin olduğu anlamına gelir.