WEBVTT

00:00:00.191 --> 00:00:04.271
L'esperanto va nèixer en un moment en que hi havia moltes baralles entre la gent

00:00:04.271 --> 00:00:08.391
i en Zamenhof va pensar que amb la creació d'una llengua, els homes

00:00:08.391 --> 00:00:11.792
podrien comprendre's millor entre ells i evitar moltes disputes

00:00:11.792 --> 00:00:16.792
Karles ĵus diris al ni ke esperanto estis kreita de Zamenhof, kiam li vidis

00:00:16.792 --> 00:00:21.942
ke la homoj sur la strato kverelis inter si, tial li decidis krei lingvon por kunfratigi ĉiujn.

00:00:21.942 --> 00:00:24.712
Li parolas esperanton de antaŭ 20 jaroj kaj mastrumas librovendejon en Barcelono

00:00:24.712 --> 00:00:28.633
specialiĝinta pri libroj verkitaj en tiu universala lingvo.

00:00:28.633 --> 00:00:32.550
Esperanton inventis la pola doktoro Zamenhof en 1887,

00:00:32.550 --> 00:00:35.511
kunigante karakterizojn de diversaj lingvoj jam ekzistantaj.

00:00:35.511 --> 00:00:39.190
La radikoj de la vortoj devenas el eŭropaj lingvoj

00:00:39.190 --> 00:00:41.072
kaj la strukturo similas al la japana aŭ la turka

00:00:41.072 --> 00:00:43.793
kaj la kombino de nevarieblaj elementoj proksimas al la ĉina.

00:00:43.793 --> 00:00:47.582
Esperanto neniam havis grandan financan subtenon, tial

00:00:47.582 --> 00:00:51.630
ĝi ĉiam devis superi malfacilaĵojn kaj ĉiam estis movado esence volontula

00:00:51.630 --> 00:00:55.869
ĉiam temis pri homoj sin proponantaj por instrui,

00:00:55.869 --> 00:00:58.270
homoj kiuj verkis sen aspiro al monprofito,

00:00:58.270 --> 00:01:00.828
mi celas diri ke ĝi ĉiam progresis tre modeste,

00:01:00.828 --> 00:01:05.431
sed eĉ tiel, plu estas granda nombro de esperantistoj en la mondo.

00:01:05.431 --> 00:01:08.729
Sed ne temas nur pri lingvo sed pri iu vivmaniero,

00:01:08.729 --> 00:01:12.591
estas proksimume unu miliono da esperanto-parolantoj en la mondo kun komuna celo,

00:01:12.591 --> 00:01:14.510
serĉi la universalan fratecon, tial

00:01:14.510 --> 00:01:19.551
la esperantistoj estas en kontakto inter si kaj kiam iu vizitas fremdan landon

00:01:19.551 --> 00:01:22.325
la vojaĝanto ĝuas gastigon dum almenaŭ tri tagoj.

00:01:22.325 --> 00:01:27.069
Oni povas viziti iun landon kaj la tiea esperantisto proponas ion al la vizitanto,

00:01:27.069 --> 00:01:30.711
eventuale tranokti en lia/ŝia hejmo dum tri tagoj,

00:01:30.711 --> 00:01:33.111
ankaŭ eblas kromaj helpoj, laŭ la eblo kaj gastigemo.

00:01:33.111 --> 00:01:36.911
Tio estas kvazaŭ tipa karakterizo de l'esperantismo,

00:01:36.911 --> 00:01:42.510
ia emo al amikeco kaj al la kundivido de la havoj.

00:01:42.510 --> 00:01:46.311
Malgraŭ la laŭdinda celo de la homo kiu antaŭ pli ol cent jaroj inventis tiun lingvon

00:01:46.311 --> 00:01:48.591
kaj malgraŭ la vivfilozofion de la nunaj parolantoj

00:01:48.591 --> 00:01:50.751
Esperanto ne atingis la deziritan sukceson,

00:01:50.751 --> 00:01:54.030
la angla ĝin formanĝis kaj okupis la lokon de internacia lingvo,

00:01:54.030 --> 00:02:00.951
por la esperantistoj, la Forumo de la Kulturoj de 2004 povas esti nova ŝanco

00:02:00.951 --> 00:02:04.951
por dikonigi la movadon.