1
00:00:00,191 --> 00:00:04,271
L'esperanto va nèixer en un moment en que hi havia moltes baralles entre la gent

2
00:00:04,271 --> 00:00:08,391
i en Zamenhof va pensar que amb la creació d'una llengua, els homes

3
00:00:08,391 --> 00:00:11,792
podrien comprendre's millor entre ells i evitar moltes disputes

4
00:00:11,792 --> 00:00:16,792
Karles ĵus diris al ni ke esperanto estis kreita de Zamenhof, kiam li vidis

5
00:00:16,792 --> 00:00:21,942
ke la homoj sur la strato kverelis inter si, tial li decidis krei lingvon por kunfratigi ĉiujn.

6
00:00:21,942 --> 00:00:24,712
Li parolas esperanton de antaŭ 20 jaroj kaj mastrumas librovendejon en Barcelono

7
00:00:24,712 --> 00:00:28,633
specialiĝinta pri libroj verkitaj en tiu universala lingvo.

8
00:00:28,633 --> 00:00:32,550
Esperanton inventis la pola doktoro Zamenhof en 1887,

9
00:00:32,550 --> 00:00:35,511
kunigante karakterizojn de diversaj lingvoj jam ekzistantaj.

10
00:00:35,511 --> 00:00:39,190
La radikoj de la vortoj devenas el eŭropaj lingvoj

11
00:00:39,190 --> 00:00:41,072
kaj la strukturo similas al la japana aŭ la turka

12
00:00:41,072 --> 00:00:43,793
kaj la kombino de nevarieblaj elementoj proksimas al la ĉina.

13
00:00:43,793 --> 00:00:47,582
Esperanto neniam havis grandan financan subtenon, tial

14
00:00:47,582 --> 00:00:51,630
ĝi ĉiam devis superi malfacilaĵojn kaj ĉiam estis movado esence volontula

15
00:00:51,630 --> 00:00:55,869
ĉiam temis pri homoj sin proponantaj por instrui,

16
00:00:55,869 --> 00:00:58,270
homoj kiuj verkis sen aspiro al monprofito,

17
00:00:58,270 --> 00:01:00,828
mi celas diri ke ĝi ĉiam progresis tre modeste,

18
00:01:00,828 --> 00:01:05,431
sed eĉ tiel, plu estas granda nombro de esperantistoj en la mondo.

19
00:01:05,431 --> 00:01:08,729
Sed ne temas nur pri lingvo sed pri iu vivmaniero,

20
00:01:08,729 --> 00:01:12,591
estas proksimume unu miliono da esperanto-parolantoj en la mondo kun komuna celo,

21
00:01:12,591 --> 00:01:14,510
serĉi la universalan fratecon, tial

22
00:01:14,510 --> 00:01:19,551
la esperantistoj estas en kontakto inter si kaj kiam iu vizitas fremdan landon

23
00:01:19,551 --> 00:01:22,325
la vojaĝanto ĝuas gastigon dum almenaŭ tri tagoj.

24
00:01:22,325 --> 00:01:27,069
Oni povas viziti iun landon kaj la tiea esperantisto proponas ion al la vizitanto,

25
00:01:27,069 --> 00:01:30,711
eventuale tranokti en lia/ŝia hejmo dum tri tagoj,

26
00:01:30,711 --> 00:01:33,111
ankaŭ eblas kromaj helpoj, laŭ la eblo kaj gastigemo.

27
00:01:33,111 --> 00:01:36,911
Tio estas kvazaŭ tipa karakterizo de l'esperantismo,

28
00:01:36,911 --> 00:01:42,510
ia emo al amikeco kaj al la kundivido de la havoj.

29
00:01:42,510 --> 00:01:46,311
Malgraŭ la laŭdinda celo de la homo kiu antaŭ pli ol cent jaroj inventis tiun lingvon

30
00:01:46,311 --> 00:01:48,591
kaj malgraŭ la vivfilozofion de la nunaj parolantoj

31
00:01:48,591 --> 00:01:50,751
Esperanto ne atingis la deziritan sukceson,

32
00:01:50,751 --> 00:01:54,030
la angla ĝin formanĝis kaj okupis la lokon de internacia lingvo,

33
00:01:54,030 --> 00:02:00,951
por la esperantistoj, la Forumo de la Kulturoj de 2004 povas esti nova ŝanco

34
00:02:00,951 --> 00:02:04,951
por dikonigi la movadon.