1
00:00:06,826 --> 00:00:11,744
«خوآنا رامیرز دی آزباهه»
در مقابل هیئتی از روحانیون،

2
00:00:11,744 --> 00:00:14,254
فقها و ریاضیدانان با اعتبار نشسته بود.

3
00:00:14,254 --> 00:00:18,288
نایب‌السلطنه جدید اسپانیا آن‌ها را
دعوت کرد تا دانش آن زن جوان را بسنجند.

4
00:00:18,288 --> 00:00:21,478
با طرح کردن سخت‌ترین سؤالاتی که
آن‌ها می‌توانستند جمع‌آوری کنند.

5
00:00:21,478 --> 00:00:24,408
اما «خوآنا» با موفقیت
به همه سؤالات جواب داد،

6
00:00:24,408 --> 00:00:28,118
از معادلات پیچیده گرفته تا پرسش‌های فلسفی.

7
00:00:28,118 --> 00:00:30,308
شاهدان بعداً صحنه را این‌طور توصیف کردند:

8
00:00:30,308 --> 00:00:33,818
«او مانند یک کشتی سلطنتی بود که
از خود در برابر چند قایق کوچک دفاع می‌کند»

9
00:00:33,818 --> 00:00:38,225
زنی که با این بازجویی مواجه شده بود
در اواسط قرن ۱۷ام به دنیا آمد.

10
00:00:38,225 --> 00:00:42,708
در آن زمان، مکزیک برای یک قرن
مستعمره‌ اسپانیا شده بود،

11
00:00:42,708 --> 00:00:46,118
که منجر به ایجاد یک سیستم طبقاتی
پیچیده و سلسله مراتبی شده بود.

12
00:00:46,118 --> 00:00:49,018
اجداد مادریِ «خوآنا» اسپانیایی بودند،

13
00:00:49,018 --> 00:00:52,448
که همین باعث شد آن‌ها در مکزیک
جزو محترم‌ترین طبقه‌ی مردم باشند.

14
00:00:52,448 --> 00:00:57,317
اما «خوآنا» از رابطه‌ نامشروع به دنیا آمد،
و پدرش - یک کاپیتان ارتش اسپانیا -

15
00:00:57,317 --> 00:01:01,855
مادرش، یعنی «دونا ایزابل» را رها کرد تا
«خوآنا» و خواهرانش را به‌تنهایی بزرگ کند.

16
00:01:01,855 --> 00:01:04,905
خوشبختانه، پدربزرگ او فرد روشنفکری بود

17
00:01:04,905 --> 00:01:07,205
و برای خانواده یک زندگی راحت را تضمین کرد.

18
00:01:07,205 --> 00:01:10,815
و «دونا ایزابل» یک الگوی
قوی برای دخترانش بود،

19
00:01:10,815 --> 00:01:13,905
او با موفقیت یکی از
دو سرزمین پدرش را مدیریت می‌کرد،

20
00:01:13,905 --> 00:01:17,605
حتی با وجود بی‌سوادی و تنفر از زنان
که در آن زمان رایج بود.

21
00:01:17,605 --> 00:01:21,892
شاید همین الگو بود که به «خوآنا» در تمامِ
طول عمر اعتماد به‌ نفس و روحیه می‌داد.

22
00:01:21,892 --> 00:01:25,986
در ۳ سالگی به‌صورت مخفیانه با
خواهر بزرگ‌ترش به مدرسه می‌رفت.

23
00:01:25,986 --> 00:01:29,526
وقتی بزرگ‌تر شد فهمید که
تحصیلات عالیه تنها برای مردان است،

24
00:01:29,526 --> 00:01:33,156
او به مادرش التماس کرد که اجازه دهد
با لباس مبدل در کلاس درس شرکت کند.

25
00:01:33,156 --> 00:01:37,747
درخواستش رد شد، اما «خوآنا» آرامش را
در کتابخانه‌ی شخصی پدربزرگش یافت.

26
00:01:37,747 --> 00:01:42,195
در اوایل دوره نوجوانی‌اش
در مباحثه فلسفی، لاتین،

27
00:01:42,195 --> 00:01:45,245
و زبان «آزتک» ماهر شد.

28
00:01:45,245 --> 00:01:47,625
هوش زودهنگام «خوآنا» توجهاتِ

29
00:01:47,625 --> 00:01:49,865
هیئت سلطنتی مکزیک را به خودش جلب کرد،

30
00:01:49,865 --> 00:01:51,565
درحالی‌که او ۱۶ ساله بود،

31
00:01:51,565 --> 00:01:55,788
نایب‌السلطنه و همسرش، او را به‌عنوانِ
ندیمه مخصوص ملکه انتخاب کردند.

32
00:01:55,788 --> 00:02:00,818
در اینجا، نمایشنامه‌ها و اشعار او
پشت سر هم، دربار را خیره و خشمگین کرد.

33
00:02:00,818 --> 00:02:03,278
شعر فتنه‌گر او به نام «مردان احمق»

34
00:02:03,278 --> 00:02:06,408
از استانداردهای دوگانه‌
جنسیت‌گرایی انتقاد کرد

35
00:02:06,408 --> 00:02:10,928
محکوم کرد که مردان، زنان را فریب می‌دهند،
چرا زنان برای بی‌اخلاقی‌ سرزنش می‌شوند؟

36
00:02:10,928 --> 00:02:14,808
برخلاف اختلاف‌نظری که با او داشتند،
همچنان کارش قابل‌ستایش بود.

37
00:02:14,808 --> 00:02:16,478
و خواستگارهای بی‌شماری داشت.

38
00:02:16,478 --> 00:02:19,618
اما «خوآنا» به دانش
بیشتر علاقه‌مند بود تا ازدواج.

39
00:02:19,618 --> 00:02:22,168
و در جامعه‌ی پدرسالارانه آن زمان،

40
00:02:22,168 --> 00:02:25,048
فقط یک جا برای او پیدا می‌شد.

41
00:02:25,048 --> 00:02:29,039
کلیسا، هرچند زیر نظر افراد متعصبی بود که
تحت تأثیر تفتیش عقاید مذهبی اسپانیا بودند،

42
00:02:29,039 --> 00:02:32,849
اما به «خوآنا» اجازه می‌داد
تا استقلال و احترامش را حفظ کند

43
00:02:32,849 --> 00:02:34,659
درحالی‌که هنوز مجرد مانده بود.

44
00:02:34,659 --> 00:02:39,079
در ۲۰ سالگی به سلسله‌مراتبِ
صومعه‌ی «سانتا پوالا» وارد شد

45
00:02:39,079 --> 00:02:43,409
و لقب جدیدش را دریافت کرد:
«سور خوآنا اینِس دلا کروز»

46
00:02:43,409 --> 00:02:47,651
برای سال‌ها، «سور خوآنا» تحت عنوانِ
گنج با ارزش کلیسا شناخته می‌شد.

47
00:02:47,651 --> 00:02:52,184
او داستان‌های درام، کمدی
و رساله‌هایی در فلسفه و ریاضیات نوشت،

48
00:02:52,184 --> 00:02:54,604
علاوه بر آن‌که موسیقی و شعر مذهبی می‌نوشت.

49
00:02:54,604 --> 00:02:56,654
او یک کتابخانه‌ی عظیم جمع‌آوری کرد،

50
00:02:56,654 --> 00:02:59,214
و با بسیاری از دانشمندان برجسته‌،
ملاقات می‌کرد.

51
00:02:59,214 --> 00:03:02,174
زمانی که به‌عنوان خزانه‌دار
و متصدی بایگانی صومعه خدمت می‌کرد،

52
00:03:02,174 --> 00:03:05,624
از زندگی خواهرانش
و فرزندان آن‌ها محافظت می‌کرد،

53
00:03:05,624 --> 00:03:08,064
آن‌هم از مردانی که سعی در
سوءاستفاده از آنها داشتند.

54
00:03:08,064 --> 00:03:12,435
اما رُک‌گویی او، در نهایت باعثِ
اختلاف با حامیانش شد.

55
00:03:12,435 --> 00:03:18,889
در سال ۱۶۹۰، یک اسقف، نقد محرمانه‌ی او را
درباره یک خطبه قابل‌ احترام منتشر کرد.

56
00:03:18,889 --> 00:03:20,199
در آن نشریه،

57
00:03:20,199 --> 00:03:25,122
او به «سور خوآنا» توصیه کرد که
بجای مباحثه خودش را وقف دعا کند.

58
00:03:25,122 --> 00:03:28,062
«سور خوآنا» پاسخ داد که
خداوند به زنان عقل نمی‌داد

59
00:03:28,062 --> 00:03:30,302
اگر نمی‌خواست که از آن استفاده کنند.

60
00:03:30,302 --> 00:03:34,507
این تبادل‌نظر، توجه اسقف اعظم
محافظه‌کار مکزیک را جلب کرد.

61
00:03:34,507 --> 00:03:37,907
به‌تدریج از اعتبار «سور خوآنا» کم شد،

62
00:03:37,907 --> 00:03:40,877
او مجبور شد کتاب‌هایش را بفروشد
و از نوشتن دست بردارد.

63
00:03:40,877 --> 00:03:44,827
او از این سانسور عقاید خشمگین بود،
ولی تمایلی به ترک کلیسا هم نداشت،

64
00:03:44,827 --> 00:03:46,867
او با اوقات‌تلخی پیمان‌هایش را بازنگری کرد

65
00:03:46,867 --> 00:03:50,047
او در آخرین اقدام اعتراضی‌، پیمان‌هایش را

66
00:03:50,047 --> 00:03:53,487
با خون خودش امضا کرد:
«من، از همه بدتر هستم.»

67
00:03:53,487 --> 00:03:57,661
وقتی «سور خوآنا» از بورس تحصیلی محروم شد،
خودش را به کار خیریه مشغول کرد،

68
00:03:57,661 --> 00:04:03,198
و درسال ۱۶۹۵ به دلیل بیماری‌ که حینِ
پرستاری از خواهرانش مبتلا شد، فوت کرد.

69
00:04:03,198 --> 00:04:08,535
امروزه، «سور خوآنا» به‌عنوانِ
اولین فمینیست در آمریکا شناخته می‌شود.

70
00:04:08,535 --> 00:04:12,741
او موضوع مستندها، رمان‌ها
و اُپراهای بی‌شماری است.

71
00:04:12,741 --> 00:04:15,961
و عکسش روی اسکناس ۲۰۰ پزویی مکزیک هست.

72
00:04:15,961 --> 00:04:19,221
به تعبیر برنده جایزه نوبل «اکتاویو پاز»:

73
00:04:19,221 --> 00:04:23,329
«این کافی نیست که بگوییم کارِ
«سور خوآنا» محصولی از تاریخ است،

74
00:04:23,329 --> 00:04:27,849
ما باید اضافه کنیم که
تاریخ نیز محصول کار او است.»