0:00:06.886,0:00:11.216
در اعماق آبشارها و چشمههای آب گرم[br]« یلوستون کالدرا »

0:00:11.216,0:00:16.184
یک محفظه ماگما قرار دارد که توسط [br]نقطهای داغ در گوشته زمین ایجاد شده است.

0:00:16.184,0:00:19.077
با حرکت ماگما به سمت سطح زمین،

0:00:19.077,0:00:23.337
آن را متبلور میکند تا[br]سنگهای آذرین جوان و داغ تشکیل شود.

0:00:23.337,0:00:27.392
گرمای حاصل از این سنگها باعث میشود تا[br]آب زیرزمینی به سمت سطح حرکت کند.

0:00:27.392,0:00:32.882
با خنک شدن آب، [br]یونها به شکل بلورهای معدنی رسوب میکنند،

0:00:32.882,0:00:36.876
از جمله بلورهای کوارتز[br]از سیلیسیم و اکسیژن،

0:00:36.876,0:00:41.886
فلدسپات[br]از پتاسیم، آلومینیوم، سیلیسیم و اکسیژن،

0:00:41.886,0:00:45.126
گالن[br]از سرب و گوگرد، تشکیل میشود.

0:00:45.126,0:00:47.736
بسیاری از این بلورها [br]اشکال منحصر به فرد دارند -

0:00:47.736,0:00:52.856
برای مثال این آبشار کوارتز،[br]یا این مکعبهای شمعی گالن.

0:00:52.856,0:00:57.321
اما چه چیزی باعث میشود که آنها [br]دوباره و دوباره به این شکلها تبدیل شوند؟

0:00:57.321,0:01:00.013
بخشی از پاسخ در اتمهای آنها نهفته است.

0:01:00.013,0:01:04.933
اتمهای هر بلور به شکلی [br]کاملاً منظم و تکراری مرتب شده اند.

0:01:04.933,0:01:08.508
این الگو، مشخصه بلور است،

0:01:08.508,0:01:10.518
و به مواد معدنی محدود نمیشود

0:01:10.518,0:01:15.758
شن، یخ، شکر، شکلات، سرامیک، فلزات، DNA،

0:01:15.758,0:01:19.679
و حتی برخی از مایعات[br]دارای ساختار بلوری هستند.

0:01:19.679,0:01:22.459
ترتیب اتمی هر ماده بلوری

0:01:22.459,0:01:25.699
در یکی از شش خانواده مختلف قرار میگیرد:

0:01:25.699,0:01:32.319
مکعبی، تتراگونال، اورتورمبیک، مونوکلینیک،[br]تریکلینیک و هگزاگونال است.

0:01:32.319,0:01:34.359
با توجه به شرایط مناسب،

0:01:34.359,0:01:37.009
بلورها به اشکال هندسی تبدیل میشوند

0:01:37.009,0:01:39.699
که نشان دهنده ترتیب اتمهای آنها است.

0:01:39.699,0:01:44.579
گالن را در نظر بگیرید که ساختار مکعبی دارد[br]که از اتمهای سرب و گوگرد تشکیل شده است.

0:01:44.579,0:01:46.622
اتمهای سرب نسبتاً بزرگ

0:01:46.622,0:01:50.932
در یک شبکه سه بعدی ۹۰ درجه [br]از یکدیگر چیده شدهاند،

0:01:50.932,0:01:55.662
در حالی که اتمهای نسبتاً کوچک گوگرد[br]کاملاً بین آنها است.

0:01:55.662,0:02:00.174
با رشد کریستال، مکانهایی مانند اینها[br]اتمهای گوگرد را جذب میکنند ،

0:02:00.174,0:02:03.656
در حالی که سرب به این مکانها میپیوندد.

0:02:03.656,0:02:07.096
سرانجام، آنها شبکه[br]اتمهای بهم پیوسته را تکمیل میکنند.

0:02:07.096,0:02:11.236
این به معنای الگوی شبکه ۹۰ درجه[br]از ساختار بلوری گالن است

0:02:11.236,0:02:14.593
که نمود آن، در شکل قابل مشاهده بلور[br]مشخص است.

0:02:14.593,0:02:17.973
در همین حال کوارتز، [br]ساختار بلوری شش گوشه دارد.

0:02:17.973,0:02:22.103
این بدان معنی است که در یک صفحه، اتمهای[br]آن به صورت شش ضلعی مرتب شده اند.

0:02:22.103,0:02:27.564
در سه بعد، این شش گوشها از بسیاری از [br]اهرام در هم تنیده

0:02:27.564,0:02:31.794
از یک اتم سیلیسیم و چهار اتم اکسیژن[br]تشکیل شده است.

0:02:31.794,0:02:34.171
بنابراین شکل مشخصه یک بلور کوارتز

0:02:34.171,0:02:39.571
ستون شش ضلعی[br]با نقاط برجسته است.

0:02:39.571,0:02:41.691
بسته به شرایط محیطی،

0:02:41.691,0:02:46.111
اکثر کریستالها[br]پتانسیل تشکیل اشکال هندسی متعدد را دارند.

0:02:46.111,0:02:50.041
به عنوان مثال ، الماس ها،[br]که در قسمت عمیق گوشته زمین هستند،

0:02:50.041,0:02:56.261
یک ساختار کریستالی مکعبی دارند و [br]میتوانند به مکعب یا اکتاهدرون تبدیل شوند.

0:02:56.261,0:02:58.861
اینکه الماس به کدام شکل خاص[br]خود رشد کند،

0:02:58.861,0:03:01.151
بستگی به شرایطی دارد که[br]در آن رشد می کند،

0:03:01.151,0:03:05.451
از جمله فشار، دما و محیط شیمیایی.

0:03:05.451,0:03:09.128
در حالی که ما نمیتوانیم مستقیما[br]شرایط رشد را در قسمت گوشته مشاهده کنیم،

0:03:09.128,0:03:11.868
آزمونهای آزمایشگاهی[br]شواهدی را نشان داده است

0:03:11.868,0:03:15.838
که الماسها در دماهای پایینتر[br]به مکعب

0:03:15.838,0:03:19.026
و اکتاهدرونها در دماهای بالاتر[br]تبدیل میشوند

0:03:19.026,0:03:23.496
مقدار بسیار کمی[br]آب، سیلیسیم، ژرمانیم یا منیزیم

0:03:23.496,0:03:26.646
نیز ممکن است شکل الماس را[br]تحت تأثیر قرار دهد.

0:03:26.646,0:03:31.256
و الماسها به طور طبیعی، هرگز به شکلی که[br]در جواهرات موجود است رشد نمیکنند -

0:03:31.256,0:03:36.474
این الماسها برای نشان دادن درخشش و وضوح [br]بریده شده است.

0:03:36.474,0:03:41.621
شرایط محیطی نیز می تواند[br]در شکل گیری بلورها تأثیر بگذارد.

0:03:41.621,0:03:44.126
شیشه از شن کوارتز ذوب شده،[br]تشکیل شده است

0:03:44.126,0:03:45.686
اما بلوری نیست.

0:03:45.686,0:03:48.706
به این دلیل که شیشه نسبتاً [br]سریع خنک میشود،

0:03:48.706,0:03:51.646
و اتمها فرصتی برای مرتب شدن

0:03:51.646,0:03:54.576
به ساختار منظم از بلور کوارتز را،[br]پیدا نمیکنند.

0:03:54.576,0:03:58.346
در عوض، در شیشه ذوب شده، در هنگام خنک شدن

0:03:58.346,0:04:00.906
اتمها ترتیب تصادفی دارند.

0:04:00.906,0:04:03.546
بسیاری از بلورها اشکال هندسی[br]تشکیل نمیدهند

0:04:03.546,0:04:08.146
زیرا بسیار نزدیک به کوارتز با سایر بلورها [br]رشد میکنند.

0:04:08.146,0:04:10.809
صخرههایی مانند گرانیت[br]پر از کریستال هستند،

0:04:10.809,0:04:13.379
اما هیچ کدام اشکال قابل تشخیصی ندارند.

0:04:13.379,0:04:15.539
هنگامی که ماگما خنک و جامد میشود،

0:04:15.539,0:04:21.249
بسیاری از مواد معدنی موجود در آن، هم زمان[br]متبلور میشوند و فضا به سرعت تمام میشود.

0:04:21.249,0:04:23.881
و برخی بلورها، مانند فیروزه،

0:04:23.881,0:04:28.891
در اکثر شرایط محیطی به هیچ [br]شکل هندسی قابل تشخیصی تبدیل نمیشوند،

0:04:28.891,0:04:31.014
حتی اگز فضای کافی به آنها داده شود.

0:04:31.014,0:04:34.204
ساختار اتمی هر بلور[br]دارای خواص بی نظیری است،

0:04:34.204,0:04:39.134
و در حالی که این خصوصیات ممکن است هیچ [br]تأثیری در نیازهای عاطفی انسان نداشته باشند

0:04:39.134,0:04:44.204
کاربردهای موثری[br]در علم مواد و پزشکی دارند.