Emma Goldman'ın Devrimci Yaşamı #OrdinaryWomen
-
0:00 - 0:02Eleştirmenleri onun
ABD'deki en tehlikeli -
0:02 - 0:04insanlardan olduğunu söylemeden çok önce
-
0:04 - 0:06Emma Goldman isimli genç kadın
-
0:06 - 0:07kendisini bir dansta buldu.
-
0:07 - 0:09Organizasyona destek toplamak için katılan
-
0:09 - 0:11siyasi aktivist olmasına rağmen,
-
0:11 - 0:13dans etmeyi de çok seviyordu --
-
0:13 - 0:15öyle ki, yoldaşlarından biri
onu kenara çekip -
0:15 - 0:18uçarı ve saygın olmamakla eleştirdi.
-
0:18 - 0:20Ne de olsa, ciddi bir aktivist
-
0:20 - 0:22bu kadar eğlenirken görülebilir miydi?
-
0:22 - 0:23Goldman kendisini durduran
-
0:23 - 0:24genç adama sinirlendi
-
0:24 - 0:26ve kendi işine bakmasını söyledi,
-
0:26 - 0:28çünkü uğruna mücadele verdiği özgürlük
-
0:28 - 0:30"hayatın ve zevkin reddi" değildi.
-
0:30 - 0:30Aksine,
-
0:30 - 0:31"Özgürlük, ifade hakkı,
-
0:31 - 0:34ve herkesin güzel, ışıltılı şeylere
-
0:34 - 0:36sahip olma hakkını istiyorum" dedi.
-
0:36 - 0:39Goldman için, dans edemeyeceği bir devrim,
-
0:39 - 0:40devrim değildi.
-
0:44 - 0:461869'da Rusya İmparatorluğu'nda
-
0:46 - 0:47Yahudi bir ailede doğdu.
-
0:47 - 0:50Uzak bir anne ve kendisini
15 yaşında evlenmeye zorlayan -
0:50 - 0:52istismarcı bir babayla büyüdü.
-
0:52 - 0:53Evlenmeyi reddettiğinde babası,
-
0:53 - 0:55Fransızca dilbilgisi kitabını ateşe atıp,
-
0:55 - 0:57"Kızların bu kadar öğrenmesine gerek yok!
-
0:57 - 0:59Yahudi bir kızın bilmesi gereken tek şey,
-
0:59 - 1:01balık dolmasının nasıl hazırlandığı,
-
1:01 - 1:03eriştenin nasıl kesildiği, ve kocasına
-
1:03 - 1:04bir sürü çocuk doğurmaktır." dedi.
-
1:04 - 1:06O çağda, bu kadınlık fikrine
-
1:06 - 1:08Emma Golman kadar karşı çıkacak
-
1:08 - 1:09kadın sayısı azdı.
-
1:09 - 1:1116 yaşında babasından kaçıp
-
1:11 - 1:12ABD'ye göç etti
-
1:12 - 1:14ve gerçek hayat amacını keşfetti:
-
1:14 - 1:17hayatı boyunca devrim için mücadele eden
-
1:17 - 1:20bir asi ve ateşli bir konuşmacı olacaktı.
-
1:20 - 1:22Chicago'da idam edilen işçi aktivistleri
-
1:22 - 1:24duyduğunda dehşete düştü
-
1:24 - 1:26ve kendini önce işçi hareketinde
-
1:26 - 1:28sonra da anarşizmde buldu.
-
1:28 - 1:30Bu kelimenin düşündürdüklerinin aksine,
-
1:30 - 1:32Goldman'ın felsefesi
-
1:32 - 1:33düzensizlik ve kaostan ibaret değil.
-
1:33 - 1:35Daha ziyade, kişisel özgürlükler
-
1:35 - 1:37ve hükümet, din, savaş,
-
1:37 - 1:38ticaret ve hatta evlilik gibi
-
1:38 - 1:39baskıcı olduğunu düşündüğü
-
1:39 - 1:41kurumları redetmek
-
1:41 - 1:42üzerine kurulu.
-
1:43 - 1:44Vatandaşlık ve yaşam kolaylığı için
-
1:44 - 1:46birkaç kez evlense de,
-
1:46 - 1:49geleneksel evlilik fikrini reddetti
-
1:49 - 1:51ve asla çocuk sahibi olmamayı seçti.
-
1:51 - 1:52Kısa bir sürede ABD'deki en meşhur
-
1:52 - 1:55radikal isimlerden biri haline geldi
-
1:55 - 1:56ve konuşurkenki gücüne
-
1:56 - 1:58bazen "balyoz" deniyordu.
-
1:58 - 1:59Bütün ülkeyi gezdi,
-
1:59 - 2:01konuşurken o kadar tutkuluydu ki,
-
2:01 - 2:02meşhur gazeteci Nellie Bly
-
2:02 - 2:04ona "küçük Jeanne d'Arc" lakabını taktı.
-
2:04 - 2:06Yıllar içinde Goldman fikirleri yüzünden
-
2:06 - 2:07birçok kez hapse atıldı;
-
2:07 - 2:09bir kez doğum kontrolünü savunduğu için,
-
2:09 - 2:11bir kez erkeklere askere gitmemelerini
-
2:11 - 2:12söylediği için,
-
2:12 - 2:14bir kez de işsizlere
-
2:14 - 2:16iş veya ekmek bulamazlarsa,
ekmeklerini zenginlerden -
2:16 - 2:17"almalarını" söylediği için.
-
2:17 - 2:20Kadın bağımsızlığını savunmasına rağmen,
-
2:20 - 2:22Süfrajet hareketiyle anlaşamadı
-
2:22 - 2:24çünkü baskıcı bir sistemin içinde oy hakkı
-
2:24 - 2:26sistemin kendisini yıkmaktan
-
2:26 - 2:27daha önemsizdi ona göre.
-
2:27 - 2:30Emma, "Oy hakkı ya da eşit sivil haklar,
-
2:30 - 2:33iyi talepler olsa da, gerçek kurtuluş
-
2:33 - 2:35sandıkta ya da mahkemede başlamaz." dedi,
-
2:35 - 2:38"Bir kadının ruhunda başlar."
-
2:38 - 2:40Kadınların, toplumun ve devletin
-
2:40 - 2:42cinsiyetçi kurallarını reddetmesi
-
2:42 - 2:44ve kendi hayatları ve bedenleri üzerinde
-
2:44 - 2:46karar verebilme hakkını savunuyordu.
-
2:46 - 2:48Goldman'a göre yalnızca bu
-
2:48 - 2:50kadınları özgür kılabilirdi.
-
2:50 - 2:51Kendisi heteroseksüel olmasına rağmen,
-
2:51 - 2:53Goldman gay haklarının,
-
2:53 - 2:54doğum kontrolünün
-
2:54 - 2:56ve kadınların cinsel özgürlüğün
-
2:56 - 2:58ABD'deki ilk savunucularından biriydi.
-
2:58 - 3:00"Kadınlar için bağımsızlık talep ediyorum;
-
3:00 - 3:01geçinebilme hakkını,
-
3:01 - 3:03kendi için yaşayabilmesini,
-
3:03 - 3:04kimi isterse sevebilmesini ve
-
3:04 - 3:07kaç kişiyi isterse sevebilmesini." dedi.
-
3:07 - 3:09"İki cinsiyet için özgürlük talep ediyorum
-
3:09 - 3:11eylem özgürlüğü, aşk özgürlüğü,
-
3:11 - 3:13ve annelikte de özgürlük."
-
3:13 - 3:15Toplumsal cinsiyet, biyolojik cinsiyet
-
3:15 - 3:17ve cinsel yönelim hakkındaki fikirleri
-
3:17 - 3:18bugün bile tartışmalara yol açıyor --
-
3:18 - 3:211800lerin sonunda ise sarsıcıydılar.
-
3:21 - 3:22Goldman yıllar boyunca
-
3:22 - 3:24ABD yönetimine batan bir diken oldu.
-
3:24 - 3:26En sonunda 1919 yılında
-
3:26 - 3:28vatandaşlığı iptal edildi
-
3:28 - 3:29ve daha yeni
-
3:29 - 3:30kendi halk devrimini geçirmiş olan
-
3:30 - 3:32Rusya'ya geri gönderildi.
-
3:32 - 3:33Ama devrimden sonra bulduğu
-
3:33 - 3:35hayalindeki ütopya değil,
-
3:35 - 3:37vatandaşlarının haklarını ezmek isteyen
-
3:37 - 3:39başka bir baskıcı rejimdi.
-
3:39 - 3:41Bizzat Lenin'le tanıştıktan sonra da
-
3:41 - 3:43yeni komünist hükümete dair
-
3:43 - 3:45umutları iyice kırıldı.
-
3:45 - 3:46Böylelikle dünyayı dolaşıp,
-
3:46 - 3:48Sovyet'lerin baskısını anlatmaya başladı.
-
3:48 - 3:50Ama bu bir sürü dostundan uzaklaşmasına
-
3:50 - 3:51ve İsviçre ve Almanya'dan
-
3:51 - 3:53atılmasına yol açtı.
-
3:53 - 3:54Sonunda 1934'de
-
3:54 - 3:56(Roosevelt hükümetinin izniyle)
-
3:56 - 3:57ABD'ye geri döndüğünde
-
3:57 - 4:00Goldman artık 60larına gelmiş
-
4:00 - 4:02ama hala her zamanki gibi inatçı ve dobra
-
4:02 - 4:03bir nine figürüydü.
-
4:03 - 4:06ABD'deki son turunda,
-
4:06 - 4:08Hitler Almanya'sının faşizminine
-
4:08 - 4:10ve Stalin Rusya'sının
komünizminine -
4:10 - 4:11karşı konuşmalarıyla
-
4:11 - 4:13hem sağın hem de solun öfkesini çekti.
-
4:13 - 4:14Yaşı bile
-
4:14 - 4:16devrimci ruhunu söndüremedi;
-
4:16 - 4:1867 yaşında Barcelona'ya gidip
-
4:18 - 4:20İspanya İç Savaşı'ndaki faşizme
-
4:20 - 4:21karşı çıkan işçi ve anarşistleri
-
4:21 - 4:23destekledi.
-
4:23 - 4:24Onların dünyanın kalanına
-
4:24 - 4:26"parlak bir örnek" olduğunu söyledi
-
4:26 - 4:28ve 10 bin kişilik bir topluluğa
-
4:28 - 4:31"Sizin idealleriniz,
45 yıldır benim de ideallerim, -
4:31 - 4:33ve son nefesime kadar öyle olacak." dedi.
-
4:33 - 4:34Ömrünün sonuna geldiğinde de,
-
4:34 - 4:36amaçlarının daha da az destek görmesine,
-
4:36 - 4:38gerçekleşmekten daha da
uzak olmasına rağmen -
4:38 - 4:40Goldman inançlarından hiç vazgetçmedi,
-
4:40 - 4:41ödediği bedel
-
4:41 - 4:42sınır dışı edilmek,
-
4:42 - 4:45şiddet tehditleri ve hapis de olsa.
-
4:45 - 4:47Gelecek nesillere ışık olacak
-
4:47 - 4:49bir örnek olabilmeyi umut etti.
-
4:49 - 4:51Ölümünden birkaç yıl önce,
-
4:51 - 4:53arkadaşı ve eski aşığına mektubunda
-
4:53 - 4:55"Bir gün, biz öldükten çok sonra,
-
4:55 - 4:58özgürlük tekrar onurlu başını kaldıracak.
-
4:58 - 5:00Bize düşen onun yolunu aydınlatmak,
-
5:00 - 5:01meşalemiz ne kadar sönük de olsa
-
5:01 - 5:03hala yanıyor." diye yazdı.
-
5:03 - 5:05Goldman hayatı boyunca
-
5:05 - 5:08hem arkadaşlarını
hem de düşmanlarını sinirlendirdi, -
5:08 - 5:09ancak kimse için inançlarından
-
5:09 - 5:12ya da yaşam biçiminden ödün vermedi.
-
5:12 - 5:14Bir tarihçi, "Goldman'ın hayattaki yolu
-
5:14 - 5:16ateşlerle döşelidir" diye yazar
-
5:16 - 5:17ve gerçekten de,
-
5:17 - 5:19Goldman doğruları adına
-
5:19 - 5:20her köprüyü yakmaya hazırdı.
-
5:20 - 5:22Ve dans etmesini eleştiren adama
-
5:22 - 5:23söylediği gibi,
-
5:23 - 5:26asla özgürlüğün her insanın
-
5:26 - 5:28doğuştan hakkı olduğu
-
5:28 - 5:29ve bir kadının istediği gibi
-
5:29 - 5:31özgürce yaşadığı, sevdiği
-
5:31 - 5:31ve dans ettiği
-
5:31 - 5:33bir dünya için
savaşmayı bırakmayacaktı.
- Title:
- Emma Goldman'ın Devrimci Yaşamı #OrdinaryWomen
- Description:
-
Daha fazla video için kanalımıza abone olun: http://bit.ly/2bDhQUX
Bir zamanlar J. Edgar Hoover'ın hakkında "ABD'deki en tehlikeli insanlardan biri" dediği aktivist ve konuşmacı Emma Goldman işçi hakları, kadın hakları ve "herkesin güzel ve ışıltılı şeylere sahip olma hakları" için devrimci mücadelesiyle tarihe meydan okudu.
#OrdinaryWomen bölümleri için: http://bit.ly/2cjkhhL
Ordinary Women: Daring to Defy History (ç: Tarihe Meydan Okuyan Sıradan Kadınlar) serisi cinsiyet önyargılarına karşı çıkan ancak çoğu zaman kenara itilen ve henüz onlara hazır olmayan tarih kitaplarında yer bulamayan inanılmaz kadınların hayatlarını ve başarılarını inceliyor. Bu seri, Seed & Spark kitlesel fonlamamıza gelen cömert bağışlar sayesinde mümkün olmuştur.
- Video Language:
- English
- Team:
- Feminist Frequency
- Duration:
- 05:51
yasemin edited Turkish subtitles for The Revolutionary Life of Emma Goldman #OrdinaryWomen | ||
yasemin edited Turkish subtitles for The Revolutionary Life of Emma Goldman #OrdinaryWomen | ||
yasemin edited Turkish subtitles for The Revolutionary Life of Emma Goldman #OrdinaryWomen |