Return to Video

Beginning of World War II

  • 0:00 - 0:05
    ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကတော့ လူ့သမိုင်းတစ်လျှောက်ရဲ့ အကြီးဆုံးပဋိပက္ခဖြစ်ပါတယ်
  • 0:05 - 0:07
    အကြီးမားဆုံး သေဆုံးမှုအများဆုံးဖြစ်တာကြောင့်
  • 0:07 - 0:09
    အနည်းငယ်ရှုပ်ထွေးတာကိုလည်းမြင်ရမှာပါ
  • 0:09 - 0:16
    ဒီဗီဒီယိုရဲ့ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ စစ်ပွဲအပေါ်ခြုံငုံသုံးသပ်ချက်ပေးဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
  • 0:16 - 0:18
    အကြောင်းစုံအကုန်ကိုတော့ ဒီဗီဒီယိုကနေပြောပြပေးနိုင်မှာမဟုတ်ပါဘူး။
  • 0:18 - 0:21
    အကြောင်းအရာတွေကဘယ်လိုစတင်ခဲ့လဲ
  • 0:21 - 0:23
    ဘယ်ကိုဦးတည်ဖြစ်ပေါ်လဲဆိုတာကိုတွေးခေါ်ခြင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။
  • 0:23 - 0:28
    ပစိဖိတ်နဲ့ အာရှဒေသကိုအဓိကထားစတင်ပြောမှာပါ။
  • 0:28 - 0:33
    အနောက်ဖက်နိုင်ငံတွေကြည့်ရင် သိပ်အာရုံစိုက်မှုမရတဲ့ဒေသတွေပါ။
  • 0:33 - 0:36
    ၁၉၀၀ ခုနှစ်ကာလတွေကိုပြန်သွားကြည့်ရင်
  • 0:36 - 0:39
    ဂျပန်နိုင်ငံက စစ်ပွဲနဲ့စစ်မက်ရေးရာ၊
  • 0:39 - 0:41
    အမျိုးသားရေးကိုပိုပိုဦးတည်လာတဲ့နိုင်ငံ ဖြစ်လာပါတယ်။
  • 0:41 - 0:43
    ၁၉၀၀ခု အစောပိုင်းကာလ
  • 0:43 - 0:48
    ၁၉၁၀ ခုနှစ်မှာ ကိုရီးယားကို သိမ်းယူခဲ့ပြီးဖြစ်ပါတယ်။
  • 0:48 - 0:51
    ၁၉၃၁ ခုနှစ်မှာတော့ မန်ချူးရီးယားကိုကျူးကျော်ဝင်ခဲ့ပါတယ်။
  • 0:51 - 0:53
    မန်ချူးရီးယားကိုကျူးကျော်တယ်။
  • 0:53 - 0:59
    ၁၉၃၁ခု ဒီနားဝန်းကျင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
  • 0:59 - 1:04
    မန်ချူးကိုဝ်ပြည်နယ်ကိုလည်း ရုပ်သေးပြည်နယ်တစ်ခုအဖြစ်သတ်မှတ်ခဲ့ပါတယ်။
  • 1:04 - 1:06
    ရုပ်သေးပြည်နယ်ဆိုတာကတော့
  • 1:06 - 1:08
    အဲ့မှာ အစိုးရအဖွဲ့လည်းရှိတယ်။
  • 1:08 - 1:11
    သူတို့က အာဏာရှိပုံနဲ့အုပ်ချုပ်နေပေမယ့်
  • 1:11 - 1:15
    တကယ်တမ်း တခြားသူက ထိန်းချုပ်နေတဲ့ ရုပ်သေးရုပ်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
  • 1:15 - 1:19
    ဒါကတော့ ဂျပန်အင်ပါယာကြီးပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
  • 1:19 - 1:23
    ပြီးတော့ ၁၉၃၀ ခုနှစ်ကာလအတွင်း တရုတ်မှာဘာတွေဖြစ်ခဲ့လဲဆိုတာသိမှာပါ။
  • 1:23 - 1:26
    တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်ပွဲ ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။
  • 1:26 - 1:30
    တရုတ်နိုင်ငံထဲမှာ ပြည်တွင်းစစ်ရှိခဲ့ပါတယ်။
  • 1:30 - 1:33
    ဒီပြည်တွင်းစစ်ကတော့
  • 1:33 - 1:37
    အမျိုးသားရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ၊ ကူမင်တန်နဲ့
  • 1:37 - 1:41
    ကွန်မြူနစ်တွေကြားဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။
  • 1:41 - 1:44
    ကွန်မြူနစ်တွေကို မောင်ဇေဒုန်က ဦးဆောင်ပြီး
  • 1:44 - 1:47
    ကူမင်တန်တွေကိုတော့ ဗိုလ်ချုပ် ချိန်ခိုင်ရှပ်ကဦးဆောင်ခဲ့ပါတယ်။
  • 1:47 - 1:49
    သူတို့က ပြည်တွင်းစစ်ရဲ့ အဓိကပါဝင်သူတွေ​ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
  • 1:49 - 1:53
    ဒါကို ဂျပန်အင်ပါယာက အခွင့်ကောင်းယူပြီး
  • 1:53 - 1:57
    တရုတ်နယ်မြေဒေသကို တဖြည်းဖြည်းဝင်ထိန်းချုပ်လာပါတယ်။
  • 1:57 - 2:00
    ၁၉၃၀ ခုနှစ်တွေကျော်လွန်ပြီး
  • 2:00 - 2:02
    ၁၉၃၇ ခုနှစ်ကိုရောက်ရှိခဲ့ပါတယ်။
  • 2:02 - 2:06
    ၁၉၃၇ ခုနှစ်မှာလည်း ဂျပန်က အကြောင်းအရာတချို့ကိုအသုံးပြုခဲ့ပါတယ်။
  • 2:06 - 2:09
    သိတဲ့အတိုင်း အလံမှားကျူးကျော်စစ်ပွဲစသဖြင့်ရှိပါတယ်။
  • 2:09 - 2:12
    အဲတာဘယ်လိုစတင်သလဲကိုတော့ သေချာမပြောတော့ပါဘူး။
  • 2:12 - 2:14
    မာကို-ပိုလိုတံတားတိုက်ပွဲလိုမျိုးပါပဲ။
  • 2:14 - 2:16
    ဒါတွေကို အကြောင်းပြချက်အဖြစ်နဲ့သုံးပြီး
  • 2:16 - 2:20
    တရုတ်နဲ့ စစ်ပွဲကြီးတွေဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။
  • 2:20 - 2:26
    ၁၉၃၇ ခုနှစ်စစ်ပွဲကြီးကို
  • 2:26 - 2:30
    ဒုတိယဆိုင်နို-ဂျပန် စစ်ပွဲလို့ခေါ်ကြပါတယ်။
  • 2:30 - 2:35
    ဆိုင်နိုဂျပန်တွေရဲ့စစ်ပွဲ
  • 2:35 - 2:38
    သမိုင်းပညာရှင်တွေကတော့ ဒါကိုဒုတိယကမ္ဘာစစ်ရဲ့အစလို့သတ်မှတ်ကြပါတယ်။
  • 2:38 - 2:43
    တချို့ကျ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ရဲ့ အာရှပါဝင်မှုအစ
  • 2:43 - 2:45
    ဂျပန်နဲ့တရုတ်ရဲ့ စစ်ပွဲကြီးလို့ပြောကြပါတယ်။
  • 2:45 - 2:50
    ဒါက ၁၉၃၉ ခုနှစ် ဂျာမန်ကပိုလန်ကိုကျူးကျော်ဝင်ရောက်တဲ့အချိန်
  • 2:50 - 2:53
    ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ရဲ့ အစလို့ခေါ်ကြတဲ့အချိန်ထိ ကြာခဲ့ပါတယ်။
  • 2:53 - 2:57
    ဒါက တကယ့်အစလို့ သတ်မှတ်မှတ် မမှတ်မှတ်
  • 2:57 - 2:59
    ဒုတိယ ဆိုင်နို-ဂျပန်စစ်ပွဲကတော့
  • 2:59 - 3:02
    တခြားဆိုင်နို-ဂျပန်စစ်ပွဲက ၁၈၀၀ခု နောက်ပိုင်းနှစ်တွှေမှာဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
  • 3:02 - 3:04
    အဲတာကို ပထမဆိုင်နို-ဂျပန်စစ်ပွဲလို့ခေါ်ပါတယ်။
  • 3:04 - 3:09
    ဒါက ယုံကြည်ဖို့တောင်ခက်တဲ့ ရက်စက်တဲ့
  • 3:09 - 3:11
    ပြည်သူအများကြီးသေဆုံးခဲ့ရတဲ့စစ်ပွဲကြီးပဲဖစ်ပါတယ်။
  • 3:11 - 3:15
    ဒီအတွက် ဗီဒီယိုအပိုင်းတွေလုပ်ပေးလို့ရပါတယ်။
  • 3:15 - 3:16
    ဒါကလည်း စစ်ပွဲကြီးတစ်ခုဖြစ်ခဲ့တဲ့အပြင်
  • 3:16 - 3:20
    ပြည်တွင်းစစ်ကိုအားနည်းစေပြီး
  • 3:20 - 3:25
    ၁၉၃၇ခု၊ ကျူးကျော်သူဂျပန်တွေကို တိုက်ခိုက်နိုင်တဲ့စစ်ပွဲဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
  • 3:25 - 3:30
    ဒါက ပစိဖိတ်ဒေသတွင်း ကမ္ဘာစစ်ကြီးကိုလည်း ဖြစ်ပွားစေဖို့အကြောင်းကိုဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။
  • 3:30 - 3:33
    အခု ဥရောပဘက်မှာကော
  • 3:33 - 3:34
    ဘာတွေဖြစ်နေလဲကြည့်ကြမယ်။
  • 3:34 - 3:37
    ၁၉၃၀ ခုနှစ်ကာလတွေအတွင်း
  • 3:37 - 3:41
    ဟစ်တလာရဲ့ ဂျာမနီ နာဇီပါတီကလည်း စစ်ပွဲရေးရာထဲပိုပါဝင်လာကြတယ်။
  • 3:41 - 3:43
    ဒါကြောင့် နာဇီဂျာမနီက
  • 3:44 - 3:47
    ဒီနေရာမှာရှိနေတယ်။
  • 3:47 - 3:51
    သူတို့က အီတလီ၊ ဘရူတို မူဆိုလီနီနဲ့မဟာမိတ်ဖွဲ့ခဲ့ပါတယ်။
  • 3:51 - 3:57
    သူတို့နှစ်နိုင်ငံလုံးက အမျိုးသားရေးစိတ်ဓာတ်ပြင်းထန်ပြီး ကွန်မြူနစ်တွေကိုလည်းမကြိုက်ကြပါဘူး။
  • 3:57 - 4:01
    ၁၉၃၈ ခုနှစ်ကိုလည်းသိထားရပါမယ်။
  • 4:01 - 4:06
    ၁၉၃၈ ခုနှစ်၊ အန်ချူးလပ်စ်အဖွဲ့ရှိတယ်။ အသံထွက်တော့မှားနေနိုင်ပါတယ်။
  • 4:06 - 4:11
    ချတ်ကိုစလိုဗာကီးရား၊ ဆူဒတ်တန်နယ်မြေကို သိမ်းယူခြင်းကိစ္စလည်းရှိပါတယ်။
  • 4:11 - 4:14
    အန်ချူးလပ်စ်ဆိုတာက သြစတေးလျနဲ့ပေါင်းစည်းထားတဲ့အဖွဲ့ဖြစ်ပါတယ်တယ်။
  • 4:14 - 4:19
    အဲတာနဲ့မှ ဂျာမနီက ချတ်ကိုစလိုဗာကီးရား၊ ဆူဒတ်တန်နယ်မြေကို သိမ်းယူခဲ့ပါတယ်။
  • 4:19 - 4:21
    ဒါက ထင်ရှားတဲ့ကိစ္စရပ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
  • 4:21 - 4:24
    တခြား မဟာမိတ်အဖွဲ့လို့ခေါ်တဲ့
  • 4:24 - 4:27
    ပြောရရင် ဟစ်တလာရဲ့အဖွဲ့ပေါ့
  • 4:27 - 4:29
    တခြားစစ်ပွဲတွေထပ်မစစေချင်လို့ ဒီလိုပဲပြောလိုက်ပါမယ်။
  • 4:29 - 4:32
    သိတဲ့အတိုင်းပဲ ပထမကမ္ဘာစစ်ကလည်း ကြောက်မက်ဖွယ်ရာပါပဲ။
  • 4:32 - 4:37
    ဒီစစ်ပွဲက ဟစ်တလာရဲ့ လောဘကိုကျေနပ်နှစ်သိမ့်သလိုမျိုးဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
  • 4:37 - 4:43
    ၁၉၃၈ ခုနှစ်၊ သြစတေးလျနဲ့ ဆူဒတ်တန်နယ်မြေ
  • 4:43 - 4:47
    ဆူဒတ်တန်နယ်မြေကို
  • 4:47 - 4:50
    ဂျာမနီကသိမ်းယူခဲ့ပါတယ်။
  • 4:50 - 4:56
    ၁၉၃၉ ခုနှစ်ကိုရောက်တဲ့အချိန်မှာ
  • 4:56 - 5:00
    ချတ်ကိုစလိုဗာကီးရားတစ်နိုင်ငံလုံးကို မတ်လမှာ သိမ်းယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။
  • 5:00 - 5:02
    ချတ်ကိုစလိုဗာကီးရားတစ်နိုင်ငံလုံးကို သိမ်းနိုင်ခဲ့ပါတယ်။
  • 5:02 - 5:05
    တစ်ဖန် မဟာမိတ်အဖွဲ့ဘက်လည်း အဆင်မပြေကြပါဘူး။
  • 5:05 - 5:09
    အရင်တစ်ခါဒီလိုမျိုးကိုကြုံခဲ့ဖူးကြလို့ပါ။
  • 5:09 - 5:11
    သူတို့ကလည်း ငြင်းဆန်ချင်ပေမယ့် ရှောင်လွှဲတော့မနေပါဘူး။
  • 5:11 - 5:15
    နောက်ထပ် ကမ္ဘာစစ်တစ်ခုကိုမစတင်ချင်ခဲ့ပါဘူး။
  • 5:15 - 5:18
    ဒါကြောင့် ဂျာမနီကို ဒီနေရာမှာပဲရပ်တန့်စေချင်ခဲ့ပါတယ်။
  • 5:18 - 5:20
    ဒါဆိုချရေးလိုက်ပါမယ်။
  • 5:20 - 5:23
    ချတ်ကိုစလိုဗာကီးရားတစ်နိုင်ငံလုံး
  • 5:23 - 5:28
    ဂျာမန်တွေက သိမ်းယူခဲ့ပါတယ်။
  • 5:28 - 5:33
    အဲတာက ၁၉၃၉ခု မတ်လမှာဖြစ်ပါတယ်။
  • 5:33 - 5:38
    သြဂုတ်လမှာတော့ ဂျာမန်တွေနဲ့ပတ်သတ်ပြီး
  • 5:38 - 5:41
    စစ်ပွဲမှာဘာတွေဖြစ်ခဲ့လဲဆိုတာကို ခန့်မှန်းသိနိုင်မှာပါ။
  • 5:41 - 5:44
    ဂျာမန်တွေက ဆိုဗီယက်တွေကို ရုတ်တရက်တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းမရှိပါဘူး။
  • 5:44 - 5:49
    မြင်တဲ့အတိုင်း သူတို့က တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ဆိုဗီယက်ကိုသိမ်းယူနေတာပါ။
  • 5:49 - 5:54
    ဒါပေမယ့် ၁၉၃၉မှာပဲ ဆိုဗီယက်နဲ့ သဘောတူညီမှူရယူခဲ့ပါတယ်။
  • 5:54 - 5:56
    ဒါကြောင့် သူတို့က
  • 5:56 - 6:06
    မိုလိုတော့-ရစ်ဘန်ထရော့စာချုပ်ကို
  • 6:06 - 6:09
    ဆိုဗီယက်နဲ့ သြဂုတ်လမှာ လက်မှတ်ထိုးခဲ့ပါတယ်။
  • 6:09 - 6:12
    နှစ်ဦးနှစ်ဖက် တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးစာချုပ်ဖြစ်ပါတယ်။
  • 6:12 - 6:14
    လုပ်သင့်တဲ့အရာကိုလုပ်ပြီး လုပ်သင့်တဲ့အရာကိုလည်းသိထားရပါမယ်။
  • 6:14 - 6:18
    သူတို့က တခြားနိုင်ငံတွေကလည်း ဒီကိစ္စမှာမပါကြပဲ
  • 6:18 - 6:20
    သူတို့သာလျှင် လွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင်ကြမယ်။
  • 6:20 - 6:22
    ဂျာမနီကသိမ်းယူထားတဲ့နယ်မြေတွေရယ်
  • 6:22 - 6:26
    ဆိုဗီယက်ကိုဦးဆောင်တဲ့စတာလင်ရယ်
  • 6:26 - 6:28
    တခြားသိမ်းယူထားတဲ့နယ်မြေတွေကို လွှမ်းမိုးဖို့လုပ်ခဲ့ကြတယ်။
  • 6:28 - 6:31
    အဲတာတွေကပဲ စစ်ပွဲရဲ့ပုံမှန်အစဖြစ်လာပါတယ်။
  • 6:31 - 6:34
    စက်တင်ဘာလမှာပါ။ တခြားအရောင်သုံးပြီးရေးပြပါမယ်။
  • 6:34 - 6:40
    ၁၉၃၉ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၁ ရက်မှာ ဂျာမနီက
  • 6:40 - 6:44
    ပိုလန်ကိုကျူးကျော်ခဲ့တယ်။
  • 6:44 - 6:49
    ဒါကို သာမန်အားဖြင့် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ရဲ့အစလို့ သတ်မှတ်ကြပါတယ်။
  • 6:49 - 6:56
    ဒါကြောင့် ဗြိတိန်နဲ့ ပြင်သစ်က ဂျာမနီ အပေါ်စစ်ကြေညာခဲ့ပါတယ်။
  • 6:56 - 6:58
    ဒါကိုချရေးလိုက်မယ်။
  • 6:58 - 7:05
    ဒုတိယကမ္ဘာစစ်စတင်တယ်။
  • 7:05 - 7:09
    အကုန်လုံးက အချင်းချင်းစစ်ကြေညာကြတယ်။ ဂျာမနီကပိုလန်ကိုကျူးကျော်တယ်။
  • 7:09 - 7:12
    ဗြိတိန်နဲ့ ပြင်သစ်က ဂျာမနီကိုစစ်ကြေညာခဲ့တယ်။
  • 7:12 - 7:13
    ဒါတွေကိုမှတ်မိထားဖို့လိုပါတယ်။
  • 7:13 - 7:19
    စတာလင်ကလည်း မိုလိုတော့-ရစ်ဘန်ထရော့စာချုပ်ကြောင့် ဟစ်တလာကိုမစိုးရိမ်ခဲ့ပါဘူး။
  • 7:19 - 7:24
    ဒါကြောင့်စက်တင်ဘာလလယ်မှာ ပိုလန်ကို သူကိုယ်တိုင်ကျူးကျော်ခဲ့ပါတယ်။
  • 7:24 - 7:28
    သူတို့နှစ်နိုင်ငံလုံးက စီစဥ်ထားတဲ့အတိုင်း
  • 7:28 - 7:33
    သေချာလွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင်နိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။
  • 7:33 - 7:38
    အဲ့ဒီအရာတွေက ကမ္ဘာကြီးအတွက်ကောင်းမွန်မှူမရှိစေတာကိုလည်းသိမှာပါ။
  • 7:38 - 7:42
    အာရှဘက်မှာလည်း ဒုတိယ ဆိုင်နို-ဂျပန်စစ်ပွဲရှိနေတာပါ။
  • 7:42 - 7:44
    တကယ့်ကို သေဆုံးမှုများတဲ့သွေးစွန်းစစ်ပွဲပါပဲ။
  • 7:44 - 7:46
    အခု ပထမကမ္ဘာစစ်တုန်းကတိုင်
  • 7:46 - 7:49
    ပါဝင်နေကြတဲ့တူညီတဲ့နိုင်ငံတွေကိုတွေ့မြင်ရပြီးဖြစ်ပါတယ်။
  • 7:49 - 7:53
    ဒါကြောင့် သူတို့က မျှတကျယ်ပြန့်တဲ့ ဆက်ဆံရေးကိုပါရရှိဖို့ စတင်လာကြပါပြီ။
Title:
Beginning of World War II
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
07:55

Burmese subtitles

Revisions Compare revisions