Return to Video

Dowód wzoru Herona -- część 1

  • 0:00 - 0:01
    Niech dany będzie trójkąt.
  • 0:01 - 0:04
    Niech dany będzie trójkąt.
  • 0:04 - 0:06
    To jest mój trójkąt.
  • 0:06 - 0:09
    Znam tylko długości boków tego trójkąta.
  • 0:09 - 0:12
    Ten bok ma długość a, ten b,
  • 0:12 - 0:14
    a ostatni c.
  • 0:14 - 0:17
    Moim zdaniem jest policzenie pola tego trójkąta.
  • 0:17 - 0:22
    Na razie jedyne co mam to wiedza, że pole
  • 0:22 - 0:27
    trójkąta równa się połowie iloczynu
  • 0:27 - 0:30
    długości podstawy oraz wysokości trójkąta.
  • 0:30 - 0:34
    Więc w moim trójkącie podstawą będzie
  • 0:34 - 0:39
    krawędź c. Niestety wysokości nie znamy.
  • 0:39 - 0:42
    Wysokość oznaczymy przez h,
  • 0:42 - 0:44
    ale oczywiście na razie jej nie znamy.
  • 0:44 - 0:45
    Czyli to będzie się nazywać h.
  • 0:45 - 0:48
    Pytaniem jest, jak obliczyć pole
  • 0:48 - 0:50
    tego trójkąta.
  • 0:50 - 0:51
    Jeżeli oglądaliście poprzedni film to wiecie,
  • 0:51 - 0:52
    że do tego celu używa się wzoru Herona.
  • 0:52 - 0:56
    Ale tematem tego filmu ma być dowód tego wzoru.
  • 0:56 - 1:00
    Dlatego spróbujemy po prostu obliczyć h używając
  • 1:00 - 1:01
    twierdzenia Pitagorasa.
  • 1:01 - 1:04
    Kiedy już będziemy znać h, aby obliczyć szukane pole
  • 1:04 - 1:07
    wystarczy podstawić je do znanego wzoru.
  • 1:07 - 1:11
    Już nazwaliśmy wysokość (h).
  • 1:11 - 1:13
    Teraz zdefiniuję inną zmienną.
  • 1:13 - 1:16
    To jest trik,
  • 1:16 - 1:19
    który zauważycie często w geometrii.
  • 1:19 - 1:25
    Przez x będziemy rozumieć ten różowy odcinek.
  • 1:25 - 1:30
    Wtedy fioletowy odcinek będzie mieć długość c minus x.
  • 1:30 - 1:34
    Te dwa odcinki sumują się do podstawy (c).
  • 1:34 - 1:38
    Dlatego, jeżeli ta część to x, to ta musi być c minus x.
  • 1:38 - 1:41
    Ponieważ mamy dwa kąty proste
  • 1:41 - 1:44
    (wysokość zawsze opada pod kątem prostym)
  • 1:44 - 1:47
    to mogę ułożyć dwa równania korzystając z twierdzenia Pitagorasa.
  • 1:47 - 1:51
    Pierwsze równanie (dla lewego trójkąta) będzie wyglądało tak:
  • 1:51 - 1:58
    x kwadrat plus h kwadrat równe a kwadrat
  • 1:58 - 2:01
    To otrzymałem dla lewego trójkąta.
  • 2:01 - 2:05
    Dla trójkąta po prawej stronie otrzymuję:
  • 2:05 - 2:14
    c - x kwadrat plus h kwadrat równe b kwadrat
  • 2:14 - 2:18
    Ponieważ a, b i c są danymi to otrzymuję dwa równania
  • 2:18 - 2:19
    z dwiema niewiadomymi.
  • 2:19 - 2:22
    Nieznanymi wartościami są x oraz h.
  • 2:22 - 2:24
    Pamiętajcie: to h próbujemy obliczyć,
  • 2:24 - 2:25
    wartość c juz znamy.
  • 2:25 - 2:28
    Jeśli będziemy znać h, to wystarczy nam standardowy wzór na pole trójkąta.
  • 2:28 - 2:29
    Jak to możemy zrobić?
  • 2:29 - 2:32
    Podstawmy pod h, aby obliczyć x.
  • 2:32 - 2:36
    Kiedy to mówię to mam na myśli, że chcemy wyznaczyć h kwadrat z tego równania.
  • 2:36 - 2:39
    Aby wyznaczyć h kwadrat
  • 2:39 - 2:40
    odejmujemy od obu stron x kwadrat.
  • 2:40 - 2:45
    Możemy napisać, że x kwadrat -- przepraszam, możemy napisać,
  • 2:45 - 2:52
    że h kwadrat równa się a kwadrat minus x kwadrat.
  • 2:52 - 2:54
    Teraz możemy wykorzystać tę informację
  • 2:54 - 2:57
    i podstawić tutaj wartość h kwadrat.
  • 2:57 - 3:02
    Wtedy dolne równanie będzie wyglądać tak:
  • 3:02 - 3:05
    c minus x kwadrat plus h kwadrat.
  • 3:05 - 3:09
    Wartość h kwadrat mamy z pierwszego równania.
  • 3:09 - 3:12
    Podstawiamy wartość h kwadrat (kolor różowy):
  • 3:12 - 3:19
    a kwadrat minus x kwadrat jest równe b kwadrat.
  • 3:19 - 3:22
    Ja tylko podstawiłem wartość tego tutaj,
  • 3:22 - 3:23
    a wartość tamtego tam.
  • 3:23 - 3:26
    Teraz wykonamy to potęgowanie.
  • 3:26 - 3:30
    c minus x kwadrat to jest:
  • 3:30 - 3:34
    c kwadrat minus 2cx plus x kwadrat
  • 3:34 - 3:38
    Dalej mamy minus -- przepraszam, mamy
  • 3:38 - 3:44
    plus a kwadrat minus x kwadrat równe b kwadrat.
  • 3:44 - 3:48
    Mamy x kwadrat tutaj oraz minus x kwadrat tam,
  • 3:48 - 3:50
    Mamy x kwadrat tutaj oraz minus x kwadrat tam,
  • 3:50 - 3:52
    więc możemy je pominąć.
  • 3:52 - 3:55
    Teraz dodamy do dwóch stron równania 2cx.
  • 3:55 - 3:59
    Teraz dodamy do dwóch stron równania 2cx.
  • 3:59 - 4:02
    Teraz lewa strona naszego równania będzie wyglądać tak:
  • 4:02 - 4:05
    c kwadrat plus a kwadrat.
  • 4:05 - 4:06
    Dodałem 2cx do obu stron równania.
  • 4:06 - 4:10
    Jeżeli dodamy się 2cx do tego to otrzymamy 0.
  • 4:10 - 4:14
    To jest równe b kwadrat plus 2cx.
  • 4:14 - 4:16
    Ja tutaj tylko zredukowałem x kwadrat oraz
  • 4:16 - 4:20
    dodałem do obu stron równania 2cx.
  • 4:20 - 4:22
    Moim celem jest znalezienie x.
  • 4:22 - 4:25
    Jeśli będę miał x to łatwo znajdę h,
  • 4:25 - 4:26
    a wtedy będę mógł użyć tego wzoru.
  • 4:26 - 4:29
    Aby znaleźć x odejmijmy b kwadrat
  • 4:29 - 4:30
    od obu stron równania.
  • 4:30 - 4:36
    Dostaniemy c kwadrat plus a kwadrat minus b kwadrat
  • 4:36 - 4:41
    równe 2cx.
  • 4:41 - 4:46
    Teraz wystarczy podzielić obie strony równania przez 2c, otrzymamy:
  • 4:46 - 4:53
    c kwadrat plus a kwadrat minus b kwadrat dzielona przez 2c równe x.
  • 4:53 - 4:55
    Właśnie wyznaczyliśmy x.
  • 4:55 - 4:57
    Naszym celem jest znalezienie wysokości, aby policzyć pole ze wzoru:
  • 4:57 - 5:00
    połowa iloczynu podstawy i wysokości.
  • 5:00 - 5:04
    Dlatego musimy wrócić do tego równania
  • 5:04 - 5:07
    i wyznaczyć z niego wysokość.
  • 5:07 - 5:11
    Pozwólcie, że przesunę trochę naszą tablicę.
  • 5:11 - 5:16
    Wiemy, że wysokość do kwadratu jest równa
  • 5:16 - 5:21
    a kwadrat - x kwadrat.
  • 5:21 - 5:23
    Zamiast napisać x podstawię jego wartość.
  • 5:23 - 5:27
    Dlatego minus x kwadrat (x to ta wielkość, którą napiszę w nawiasie).
  • 5:27 - 5:33
    Więc mamy c kwadrat plus a kwadrat minus b kwadrat
  • 5:33 - 5:37
    dzielone przez 2c, wszystko jeszcze raz do kwadratu.
  • 5:37 - 5:39
    To jest to samo co x kwadrat.
  • 5:39 - 5:41
    Właśnie pozbyliśmy sie z naszego równania x.
  • 5:41 - 5:48
    Więc h będzie równe pierwiastkowi kwadratowemu z
  • 5:48 - 5:52
    tego wszystkiego tutaj -- zmienię kolor --
  • 5:52 - 6:00
    a kwadrat minus c kwadrat plus a kwadrat minus b kwadrat,
  • 6:00 - 6:02
    to wszystko do kwadratu.
  • 6:02 - 6:05
    Uporządkujmy tutaj trochę, ponieważ
  • 6:05 - 6:07
    nie chcę aby ...
  • 6:07 - 6:14
    Tym razem zadbam o to aby pod pierwiastkiem było wystarczająco dużo miejsca.
  • 6:14 - 6:20
    Wracamy: a kwadrat minus to wszystko podniesione do kwadratu --
  • 6:20 - 6:26
    c kwadrat plus a kwadrat minus b kwadrat dzielone przez 2c.
  • 6:26 - 6:28
    To jest wysokość naszego trójkąta.
  • 6:28 - 6:30
    Trójkąt od którego zaczęliśmy jest tutaj na górze.
  • 6:30 - 6:33
    Teraz to skopiuję, abyśmy zapamiętali
  • 6:33 - 6:36
    z czym będziemy teraz pracować.
  • 6:36 - 6:42
    Skopiuję to, a potem wkleję tutaj.
  • 6:42 - 6:43
    Wkleiłem to na dole.
  • 6:43 - 6:45
    Teraz wiemy jaka jest wysokość -- to ten
  • 6:45 - 6:47
    duży, skomplikowany wzór.
  • 6:47 - 6:51
    Wysokość w zależności od a, b i c jest tutaj.
  • 6:51 - 6:55
    Chcemy policzyć nasze pole, pole naszego
  • 6:55 - 6:58
    trójkąta -- zaznaczę to na różowo.
  • 6:58 - 7:04
    Pole trójkąta wyniesie połowę iloczynu długości podstawy
  • 7:04 - 7:10
    (podstawą będzie cały odcinek c) oraz wysokości,
  • 7:10 - 7:13
    która wyraża się tym wzorem.
  • 7:13 - 7:16
    Pozwólcie, że po prostu to skopiuję zamiast przepisywać.
  • 7:16 - 7:21
    kopiuję
  • 7:21 - 7:24
    razy wysokość
  • 7:24 - 7:28
    To teraz jest naszym wzorem na pole.
  • 7:28 - 7:30
    Teraz pewnie powiecie, że to wcale nie wygląda
  • 7:30 - 7:33
    jak wzór Herona i macie rację.
  • 7:33 - 7:35
    To nie wygląda jak wzór Herona,
  • 7:35 - 7:38
    ale w następnym filmie pokaże wam, że to jest
  • 7:38 - 7:39
    to samo co wzór Herona.
  • 7:39 - 7:43
    To jest trudniejsza do zapamiętania wersja wzoru Herona.
  • 7:43 - 7:46
    Uproszczenie tego do wzoru Herona będzie wymagać
  • 7:46 - 7:47
    dużo algebry.
  • 7:47 - 7:49
    Ale to zadziała.
  • 7:49 - 7:52
    Jeżeli jesteście w stanie to zapamiętać, to nie będziecie
  • 7:52 - 7:53
    mieć problemu z zapamiętaniem wzoru Herona.
  • 7:53 - 7:56
    Ale jeżeli to zapamiętacie i będziecie znać tylko a, b oraz c
  • 7:56 - 8:01
    to po zastosowaniu tego wzoru otrzymacie
  • 8:01 - 8:05
    pole trójkąta.
  • 8:05 - 8:07
    Użyjmy tego wzoru aby zobaczyć, że w konkretnym przykładzie
  • 8:07 - 8:10
    otrzymamy to samo co po zastosowaniu wzoru Herona.
  • 8:10 - 8:16
    W poprzednim filmiku rozważaliśmy trójkąt o bokach długości
  • 8:16 - 8:22
    9, 11, i 16, a po zastosowaniu wzoru Herona otrzymaliśmy
  • 8:22 - 8:26
    18 pierwiastków kwadratowych z 7.
  • 8:26 - 8:30
    Zobaczmy co otrzymamy po zastosowanie tego wzoru.
  • 8:30 - 8:36
    Dostajemy pole równe połowie iloczynu 16
  • 8:36 - 8:40
    oraz pierwiastka z
  • 8:40 - 8:49
    a kwadrat czyli 81 minus c (16) kwadrat, co da 256
  • 8:49 - 8:58
    plus a kwadrat czyli 81 minus
  • 8:58 - 9:02
    b kwadrat (121).
  • 9:02 - 9:04
    Całe to wyrażenie do kwadratu.
  • 9:04 - 9:10
    A wszystko dzielimy przez 2 razy c (32).
  • 9:10 - 9:12
    Spróbujmy to trochę uprościć.
  • 9:12 - 9:16
    81 minus 121 da nam minus 40
  • 9:16 - 9:19
    Czyli 216 przez 32.
  • 9:19 - 9:22
    Czyli pole jest równe 16 na dwa to 8
  • 9:22 - 9:25
    Zmieńmy kolor.
  • 9:25 - 9:39
    Połowa 16 to 8, razy pierwiastek z
  • 9:39 - 9:41
    81 minus 121 co daje minus 40.
  • 9:41 - 9:43
    256 minus 40 to 216.
  • 9:43 - 9:48
    216 przez 32 do kwadratu.
  • 9:48 - 9:51
    Teraz jest sporo rachunków,
  • 9:51 - 9:52
    więc użyję kalkulatora.
  • 9:52 - 9:54
    Ja tylko staram się wam pokazać, że te dwie wartości
  • 9:54 - 9:57
    są sobie równe.
  • 9:57 - 10:01
    Kiedy włączymy kalkulator,
  • 10:01 - 10:02
    zaczniemy od policzenia ile to jest
  • 10:02 - 10:03
    18 pierwiastków z 7.
  • 10:03 - 10:08
    18 razy pierwiastek z 7 -- to jest co
  • 10:08 - 10:09
    otrzymaliśmy stosując wzór Herona.
  • 10:09 - 10:11
    Wynik to 47,62.
  • 10:11 - 10:13
    Sprawdźmy, czy to jest 47,62.
  • 10:13 - 10:27
    Otrzymaliśmy 8 pierwiastków z 81 minus 216
  • 10:27 - 10:35
    dzielone przez 32 do kwadratu, zamykamy pierwiastek.
  • 10:35 - 10:38
    Otrzymaliśmy dokładnie tą samą wartość.
  • 10:38 - 10:40
    Trochę się niepokoiłem -- nie przygotowałem wcześniej tych rachunków,
  • 10:40 - 10:42
    więc się obawiałem, że zrobię jakiś głupi błąd.
  • 10:42 - 10:43
    Ale się udało, to ta sama wartość.
  • 10:43 - 10:47
    Czyli nasz wzór dał nam to samo pole,
  • 10:47 - 10:48
    co wzór Herona.
  • 10:48 - 10:54
    W następnym filmie udowodnię wam,
  • 10:54 - 10:58
    że ten wzór może być algebraicznie sprowadzony
  • 10:58 - 10:59
    do wzoru Herona.
Title:
Dowód wzoru Herona -- część 1
Description:

Pierwsza część dowodu wzoru Herona na pole trójkąta.

more » « less
Video Language:
English
Duration:
10:59

Polish subtitles

Revisions