-
ახლა მინდა ვისაუბრო
45-45-90 სამკუთხედებზე.
-
წინა პრეზენტაციაში ვისწავლეთ, რომ
-
მსგავსი სამკუთხედის გვერდი,
რომელიც არ არის ჰიპოტენუზა,
-
იქნება ფესვი ორიდან
გამრავლებული ორზე და ჰიპოტენუზაზე.
-
რამდენიმე საკითხი
კიდევ განვიხილოთ.
-
როგორც გითხარით,
სამკუთხედის ჰიპოტენუზაზე
-
მხოლოდ ამ შემთხვევაში გამოდის,
-
როდესაც 45-45-90
გრადუსიანი სამკუთხედია.
-
თუ ერთს დავხაზავთ 45 გრადუსიანს,
-
გამომდინარეობს,
რომ მეორეც 45-იანია.
-
ვთქვათ, ჰიპოტენუზა 10-ია.
-
ვიცით, რომ ეს ჰიპოტენუზაა,
-
რადგან მართი კუთხის წინ მდენარეობს.
-
შემდეგ, დავადგინოთ
რამდენია ეს გვერდი, x.
-
ვიცით, რომ x არის ფესვი
ორიდან გამრავლებული ორზე
-
და ჰიპოტენუზაზე.
-
ფესვი ორიდან
გამრავლებული ორზე და ათზე.
-
ან x არის ხუთი
კვადრატული ფესვი ორიდან.
-
10 გაყოფილი ორზე.
-
მაშასადამე, x იქნება ხუთი ფესვი ორიდან.
-
ასევე ვიცით, რომ ეს გვერდები ტოლია.
-
ალბათ, ვიცით, რომ
ეს ტოლფერდა სამკუთხედია,
-
რადგან ორი კუთხე ტოლია.
-
ანუ ეს მხარეც იქნება ხუთი ფესვი ორიდან.
-
თუ დარწმუნებული არ ხართ, სცადეთ.
-
მოდი, ვცადოთ პითაგორას თეორემით.
პითაგორას თეორემის თანახმად ვიცით,
-
რომ ხუთი ფესვი ორიდან
აყვანილი კვადრატში მიმატებული
-
ხუთი ფესვი ორიდან კვადრატში
არის ჰიპოტენუზის კვადრატის ტოლი,
-
სადაც ჰიპოტენუზა 10-ის ტოლია.
-
კვადრატში იქნება 100.
-
იგივეა რაც ორჯერ 25,
-
ანუ 50. კიდევ დამატებული ორჯერ 25.
-
აქ 100 გვაქვს.
-
და ვიცით, რომ ეს ჭეშმარიტია.
-
ესე იგი დავამტკიცეთ
პითაგორას თეორემის გამოყენებით.
-
ამ გზით დავადგინეთ ფორმულაც.
-
თუ გსურთ, შეგიძლიათ,
წინა პრეზენტაციას დაუბრუნდეთ
-
და გაიხსენოთ.
-
ახლა კი სხვა ტიპის სამკუთხედს გაგაცნობთ.
-
იმავე გზას მივმართავ,
მაგრამ ამჯერად წამოვჭრით პრობლემას
-
და მის გადასაწყვეტად გამოვიყენებთ
-
პითაგორას თეორემას.
-
ეს კიდევ ერთი ტიპის სამკუთხედია:
-
30-60-90 სამკუთხედი.
-
და თუ დრო არ მეყოფა,
-
კიდევ ერთ პრეზენტაციას დავუთმობთ.
-
ვთქვათ, ავიღოთ მართკუთხა სამკუთხედი.
-
არ არის კარგად დახაზული,
მაგრამ მაინც გამოგვადგება.
-
ეს არის მართი კუთხე.
-
ვთქვათ, გითხარით,
რომ ეს კუთხე 30 გრადუსიანია.
-
ვიცით, რომ სამკუთხედის
შიგა კუთხეების ჯამი 180 უნდა იყოს
-
თუ ეს 30 გრადუსია,
ეს 90 და მესამე აღვნიშნოთ x-ით.
-
x-ს მიმატებული
30 და 90 იქნება 180-ის ტოლი,
-
რადგან კუთხეების ჯამი 180 უნდა იყოს.
-
x გამოვა 60 გრადუსი.
-
ეს არის 60 გრადუსიანი კუთხე.
-
ამიტომაც უწოდებენ 30-60-90 სამკუთხედს,
-
სამი კუთხის სახელებს.
-
ვთქვათ, ჰიპოტენუზა,
ნაცვლად ჩვეული აღნიშვნისა c,
-
აღვნიშნოთ h-ით.
-
როგორ დავადგინოთ სხვა გვერდები?
-
ესეც შეგვიძლია პითაგორას
თეორემის დახმარებით ამოვხსნათ.
-
მოდი, შემდეგი ხრიკი ვცადოთ.
-
გადავხაზოთ ეს სამკუთხედი,
-
ოღონდ სხვა მხარეს.
-
ეს იგივე სამკუთხედია,
-
უბრალოდ სხვა მხარეს მიმართული.
-
თუ ვიცით, რომ ეს 90 გვერდია,
-
დანარჩენი ორი კი
-
თუ გსურთ,
გადავხედოთ კუთხეების ზომებს
-
ეს ორი კუთხე, რომელიც გვერდს იყოფს,
-
მოგვცემს 180 გრადუსს.
-
ეს თუ 90 გრადუსია, ესეც 90 იქნება.
-
რომ გადმოვკეცოთ,
-
ზუსტად იმავე
სამკუთხედს მივიღებთ.
-
უბრალოდ მეორე მხარესაა გადმოკეცილი.
-
ვიცით ისიც, რომ ეს კუთხე 30 გრადუსიანია.
-
ეს კი 60.
-
თუ ეს კუთხე 30 გრადუსია და ესეც 30,
-
ხოლო უფრო დიდი კუთხე
-
აქედან აქამდე არის 60 გრადუსი.
-
მართალია?
-
თუ ეს კუთხე 60 გრადუსია, ზედაც 60
-
და ეს კუთხეც 60, მაშინ
-
ჩვენ თეორემიდან ვიცით,
რომ 45-45-90 სამკუთხედებში
-
თუ ეს ორი კუთხე ტოლია,
-
გვერდებიც, რომლებსაც არ იყოფენ,
ტოლი უნდა იყოს.
-
რომელია ასეთი გვერდები?
-
აი ეს გვერდები.
-
თუ ეს გვერდი h-ია, ესეც h იქნება.
-
სწორია?
-
მაგრამ ეს კუთხე თან 60 გრადუსია.
-
თუ ამ ორ 60 გრადუსიან კუთხეს შევხედავთ,
-
ვიცით რომ გვერდებიც ტოლია.
-
ეს გვერდი საერთო აქვთ,
-
დანარჩენი ორი კი არა.
-
ვიცით, რომ ეს ორი გვერდი h-ია.
და მესამეც h იქნება.
-
გამოდის, რომ თუ სამკუთხედს აქვს
-
სამი 60 გრადუსიანი კუთხე
სამი ერთი სიგრძის გვერდი,
-
ის ტოლგვერდა ტოლგვერდა სამკუთხედია.
-
ეს უნდა გავითვალისწინოთ.
-
ტოლგვერდა სამკუთხედი სიმეტრიულია,
-
როგორც არ უნდა გამოიყურებოდეს.
-
გასაგებია, რომ ყველა კუთხე ტოლია
-
და სიგრძეებიც ტოლი იქნება.
-
რეალურად ამოსახსნისას ტოლგვერდა
სამკუთხედის ნახევარი გამოვიყენეთ.
-
ვიცით, რომ მთლიანი სიგრძე h-ია.
-
თუ მთლიანად h-ია, მაშინ ეს გვერდი
-
სამკუთხედის ფუძე --
-
სპეციალურად ვცდილობ, დაგაბნიოთ.
-
სხვა ფერი ვცადეთ.
-
ეს იქნება მეორე ნახევარი.
-
ეს იქნება ორჯერ h, ესეც.
-
თუ დავუბრუნდებით
თავდაპირველ სამკუთხედს
-
ეს 30 გრადუსიანი კუთხეა და ჰიპოტენუზა,
-
რადგან მართი კუთხის წინ მდებარეობს.
-
როგორც ვიცით, 30 გრადუსიანი კუთხის წინ
მდებარე გვერდი ჰიპოტენუზას ნახევარია.
-
როგორ გავაკეთეთ ეს?
-
სამკუთხედი გავაორმაგეთ.
-
გადავაქციეთ ტოლგვერდა სამკუთხედად.
-
დავადგინეთ, რომ ეს გვერდი მთლიანად
ჰიპოტენუზას ტოლი უნდა იყოს.
-
ეს კი მთლიანი გვერდის ერთი მეორედია.
-
ანუ ჰიპოტენუზის ერთი მეორედი.
-
30 გრადუსიანი კუთხის მოპირდაპირე
გვერდი ჰიპოტენუზის ნახევარია.
-
მოდი, თავიდან დავხაზოთ
-
რომ არ აგვერიოს რამე.
-
დავუბრუნდეთ იმას, რაც თავიდან გვქონდა.
-
ეს არის მართი კუთხე.
-
ეს კი ჰიპოტენუზა.
თუ ეს 30 გრადუსიანი კუთხეა,
-
შევთანხმდით, რომ 30 გრადუსიანი
კუთხის წინ მდებარე გვერდი
-
ჰიპოტენუზას ერთი მეორედია.
-
თუ ჰიპოტენუზას ერთი მეორედია,
-
ეს გვერდი რა გამოდის?
-
შეგვიძლია, კვლავ
პითაგორას თეორემა გამოვიყენოთ.
-
ვიცით, რომ ამ გვერდს კვადრატში
მიმატებული A გვერდი კვადრატში
-
იქნება h გვერდის კვადრატი. გვაქვს:
-
ერთი მეორედი h კვადრატს მიმატებული
A კვადრატში, რაც h კვადრატის ტოლია.
-
ეს ტოლია h კვადრატი გაყოფილი
ოთხზე მიმატებული A კვადრატზე,
-
რაც h კვადრატს უდრის.
-
შეგვიძლია h-ზე შევკვეცოთ.
მივიღებთ, რომ A კვადრატში უდრის
-
h კვადრატში გამოკლებული
h კვადრატში გაყოფილი ოთხზე.
-
ეს კი უდრის h კვადრატში გამრავლებული
ერთს გამოკლებული ერთი მეოთხედი.
-
მივიღებთ სამი მეოთხედი h
აყვანილი კვადრატში.
-
ეს კი უდრის A-ს აყვანილს კვადრატში.
-
ადგილი აღარ მრჩება,
-
ამიტომაც აქ ავხსნი.
-
ფესვის ნიშანი ორივე მხარეს
მოვაშოროთ და გვექნება:
-
A ტოლია ფესვი სამიდან გაყოფილი ორზე,
-
რადგან კვადრატული ფესვი
გვქონდა სამი მეოთხედიდან.
-
კვადრატული ფესვი h კვადრატიდან კი h-ია.
-
ეს A კი
არ აგერიოთ ფართობში.
-
ის გვერდის სიგრძეს განსაზღვრავს.
-
ალბათ A არ
უნდა გამომეყენებინა.
-
ეს ტოლია კვადრატული ფესვი სამიდან
გაყოფილი ორზე გამრავლებული h-ზე.
-
მივიჩნიეთ, რომ ჰიპოტენუზასთან
დაკავაშირებული ყველა გვერდი
-
30-60-90 სამკუთხედს ეკუთვნის.
-
ეს 60 გრადუსიანი კუთხეა.
-
თუ ვიცით რომ ეს ჰიპოტენუზაა და
-
თან 30-60-90 სამკუთხედი,
30 გრადუსიანი კუთხის წინ მდებარე გვერდი
-
იქნება ჰიპოტენუზას ერთი მეორედი.
-
ასევე ცნობილია, რომ 60 გრადუსიანი
კუთხის მოპირდაპირე გვერდი იქნება
-
ფესვი სამიდან გაყოფილი
ორზე გამრავლებული ჰიპოტენუზაზე.
-
შემდეგ გაკვეთილზე განახებთ
ამ ინფორმაციის გამოყენებით,
-
რომელსაც ან დაიმახსოვრებთ ან არა,
-
კარგია თუ დაიმახსოვრებთ,
-
უფრო სწრაფად გააკეთებთ ტესტებს,
-
30-60-90 სამკუთხედებზე.
-
მომავალ გაკვეთილამდე.