Return to Video

Negative Numbers Introduction

  • 0:00 - 0:03
    Бул роликте мен сиздерди терс сандар менен тааныштырам
  • 0:03 - 0:05
    жана терс сандарды кантип кошуп, кемитүүнү карайбыз
  • 0:05 - 0:08
    Терс сандар менен биринчи иштегенде алар силерге жагымсыз жана табышмактуу көрүнөт
  • 0:08 - 0:09
    Биз санаганды үйрөнгөндө, оң сандарды гана санайбыз.
  • 0:09 - 0:12
    "Терс сан"- деген эмне?
  • 0:12 - 0:15
    Мүмкүн, күнумдүк турмушта терс сандар менен кездешкенсиңер
  • 0:15 - 0:17
    Бир нече мисалды карап көрөлү,
  • 0:17 - 0:21
    келгиле башында сүйлөшүп алалык, терс сандар деп бардык
  • 0:21 - 0:23
    нөлдөн кичине сандар айтылат.
  • 0:23 - 0:25
    Эгер бул таң калычтуу жана абстрактуу угулуп жатса,
  • 0:25 - 0:26
    келгиле төмөнкүдөй мисалды карап көрөлү:
  • 0:26 - 0:31
    Мейли биз температураны өлчөйлү.
  • 0:31 - 0:35
    Кайсыл градусникте(Цельсия жана Фарангейт) экендиги маанилүү эмес, мейли бизде цельсия болсун.
  • 0:35 - 0:37
    Келгиле, мен температураны белгилеп көрсөтө турган шкаланы тартайын
  • 0:37 - 0:40
    Бул нөл градус.
  • 0:40 - 0:45
    Бир градус, эки градус, үч градус...
  • 0:45 - 0:47
    Мейли бугун күн жылуу дейли, азыр 3 градус цельсия болсун
  • 0:47 - 0:50
    Мүмкүн кимдир бирөө эртеңки күндүн кандай болорун айта алса
  • 0:50 - 0:52
    мисалы, эртен 4 градуска суук болот деп
  • 0:52 - 0:54
    Анда эртен кандай температура болот?
  • 0:54 - 0:57
    Биз бул суукту кантип көрсөтө алабыз?
  • 0:57 - 1:03
    Эгер бир градуска суук болсо, анда эки градус болот,
  • 1:03 - 1:06
    ал эми дагы эки градуска суук болсо, анда бир градус болот,
  • 1:06 - 1:10
    дагы үч градуска суук болсо- анда нөл градус болот
  • 1:10 - 1:12
    Бирок бизге үч градус жетишсиз,
  • 1:12 - 1:17
    төрт градуска суук болот да
  • 1:17 - 1:22
    башкача атканда бизге нөлдөн бир шкала ылдый жылууга туура келет.
  • 1:22 - 1:25
    Ал эми нөлдөн ылдый турган бирдди минус бир деп атайбыз
  • 1:25 - 1:27
    Карап көрөлү, эгер биз жылсак
  • 1:27 - 1:32
    сан огу боюнча оңду көздөй жылсак, сандын чоңойгонун коруп атабыз
  • 1:32 - 1:35
    эгерде биз сан огу боюнча нөлдөн солду коздөй жылсак
  • 1:35 - 1:38
    бизде анда минус бир болот
  • 1:38 - 1:44
    андан кийин минус эки
  • 1:44 - 1:50
    андан кийин минус үч
  • 1:50 - 1:53
    башкача айтканда чоң терс сандар боло баштайт.
  • 1:53 - 1:57
    Бирок мен мындан да так маалымат бергим келип атат
  • 1:57 - 2:04
    минус үч бул минус бирден кичине
  • 2:04 - 2:07
    демек минус үч минус бирге караганда муздак десек болот
  • 2:07 - 2:10
    бул жерде температура кичине.
  • 2:10 - 2:15
    башкача айтканда, так айтсак, анда мындай болот:
  • 2:15 - 2:19
    минус жүз минус бирге караганда бир топ кичине
  • 2:19 - 2:23
    Силер жүздү жана бирди карап көрсөңөр болот
  • 2:23 - 2:40
    "кантип эле жүз бирден кичине болсун" ,-деп айтсанар жарашат
  • 2:40 - 2:42
    Бирок сандын алдындагы минус бизге бир нерсе жетишсиз болуп жаткандыгын түшүндүрөт
  • 2:42 - 2:45
    минус жүз, эгерде бул температура болсо,
  • 2:45 - 2:46
    бизде жүз градуска суук болуп жаткандыгын түшүндурөт,
  • 2:46 - 2:49
    башкача айтканда, минус бирге караганда бир топ эле суук
  • 2:49 - 2:52
    Келгиле, башка мисалды карап көрөлү.
  • 2:52 - 2:56
    Мейли менин бактык эсебимде жүз доллар бар дейли
  • 2:56 - 2:57
    келгиле башка өң менен жазалы
  • 2:57 - 3:11
    Бүгун менде он доллар бар
  • 3:11 - 3:13
    Мен барып отуз долларымды коротуп келдим
  • 3:13 - 3:15
    Мейли менин банкым эң ыңгайлуу банк болсун
  • 3:15 - 3:21
    мен өзүмдун эсебимдеги акчадан көп коротуп салдым десем
  • 3:21 - 3:23
    Демек, мен отуз доллар короттум
  • 3:23 - 3:24
    Эми менин банктык эсебимде канча калды?
  • 3:24 - 3:27
    Келгиле, мен сан огун сызайын
  • 3:27 - 3:28
    Менин оюмча, силер таптыңар болушуңар керек
  • 3:28 - 3:30
    менин банкка бир нече сумлганымдымадагы акча карыз болуп ка
  • 3:30 - 3:33
    Келгиле муну жазалы
  • 3:33 - 3:36
    Эртең менин банктык эсебимде...
  • 3:36 - 3:38
    карагыла, менде он доллар бар,
  • 3:38 - 3:43
    ал эми мен отуз доллар короткум келип жатат
  • 3:43 - 3:47
    Силердин оюңар боюнча жыйырма доллар каяктан келет?
  • 3:47 - 3:52
    Туура, банктан
  • 3:52 - 3:54
    Демек, мен банкка жыйырма доллар карыз экенмин
  • 3:54 - 3:56
    менин банктык эсебимде...
  • 3:56 - 3:59
    менин канча акчам калганын эсептейли:
  • 3:59 - 4:01
    он минус отуз...
  • 4:01 - 4:07
    бул -минус жыйырма доллар болот
  • 4:07 - 4:13
    башкача айтканда, эртен менин банктык эсебимде минус жыйрма доллар болот
  • 4:13 - 4:18
    Эгерде менде минус жыйырма доллар болсо анда бул эмнени тушундүрөт?
  • 4:18 - 4:19
    Бул менде акча бар дегенди түшүндурбөйт, бул менде такыр эч нерсе жок калды
  • 4:19 - 4:21
    дегенди да түшундурбөйт.
  • 4:21 - 4:23
    Мен банкка жыйырма доллар карыз экендигимди түшундүрөт
  • 4:23 - 4:26
    Бул жерде мен коротконго бир нерсе бар
  • 4:26 - 4:29
    Демек банктык эсептеги он доллар банк мага он доллар карыз экенин түшүндүрөт
  • 4:29 - 4:32
    Менде бир жерге барып коротчудай он доллар бар
  • 4:32 - 4:33
    Демек мен банкка карызмын
  • 4:33 - 4:35
    мен минус менен кеттим.
  • 4:35 - 4:37
    Сан түз сызыгын пайдаланалы
  • 4:37 - 4:39
    бул дагы жакшы түшүнгөнгө жардам берет деп ойлойм
  • 4:39 - 4:40
    Бул нөл
  • 4:40 - 4:43
    Мен он доллар менен баштагам анан отуз долларды короттум
  • 4:43 - 4:47
    мен солго отуз бирдикке жылдым
  • 4:47 - 4:50
    Эгер мен он бирдикке солго жылсам
  • 4:50 - 4:53
    эгер мен болгону он доллар короткон болсом, менде анда нөл болот
  • 4:53 - 4:57
    эгерде дагы он доллар корото турган болсом, анда менде минус он болот
  • 4:57 - 5:02
    мындан кийин дагы он доллор короткон болсом, анда менде минус жыйырма болот
  • 5:02 - 5:04
    ушул ар бир кесиндинин узундугу...мен он доллар коротуп, нолго түшүп калам.
  • 5:04 - 5:07
    дагы онду коротсом-менде минус он болду
  • 5:07 - 5:10
    дагы онду коротсом, менде минус жыйырма болду
  • 5:37 - 5:41
    Бул аралыктын бардыгы- бул менин канча короткондугумду түшүндүрөт
  • 5:43 - 5:46
    Мен ошондо отуз доллар короттум
  • 5:46 - 5:52
    Мында негизги идея: эгерде силер, коротсоңор, кемитсеңер же болбосо үшүсөңөр,-
  • 5:56 - 5:58
    биз сан огу боюнча солго жылабыз
  • 5:58 - 6:00
    сан кичине болуп баштайт
  • 6:00 - 6:02
    эми биз кантип билебиз, алардын нөлдөн кичине болорун
  • 6:04 - 6:06
    биз -1, -2 ала алабыз, керек болсо, -1,5 же -1,6 ны да ала алабыз
  • 6:10 - 6:12
    биз канча көп жоготсок, ошончолук терс сандардын аймагына жылабыз
  • 6:14 - 6:16
    эгерде биз кошо турган болсок мисалы, мен айлык акымды алдым дейин
  • 6:18 - 6:20
    анда биз сан огу боюнча оң багытты көздөй жылабыз
  • 6:20 - 6:21
    Келгиле эми бир нече математикалык эсептерди карап көрөлү
  • 6:21 - 6:28
    Бул эмнени түшүндүрөрүн ойлонуп көргүлө
  • 6:28 - 6:31
    Эгерде бизден сураса,
  • 6:31 - 6:34
    мисалы дейли: 3 минус 4
  • 6:35 - 6:39
    Бул кайра эле температура менен болгон кырдаал болот
  • 6:39 - 6:42
    Биз үчтөн баштаганбыз, төрттү кемитебиз
  • 6:42 - 6:44
    биз төрт бирдикке солго карай жылабыз
  • 6:44 - 6:47
    бир,
  • 6:47 - 6:51
    2,3,4
  • 6:55 - 6:57
    биз анда минус бирге туш болобуз
  • 6:57 - 6:59
    эгерде силер эсепти ушундай жол менен чыгарсаңар
  • 6:59 - 7:07
    терс сан эмне экенин түшүнөсүңөр
  • 7:07 - 7:09
    мен силерге сан түз сызыгын сызып алууңарга кеңеш берем
  • 7:09 - 7:10
    анан ошол боюнча жылсаңар
  • 7:10 - 7:19
    кемитесиңерби, кошосуңарбы айырмасы жок
  • 7:19 - 7:24
    дагы бир нече мисалды чыгаралы
  • 7:24 - 7:27
    Мейли табыш керек, эки минус сегиз
  • 7:30 - 7:33
    келерки видеодо чыгаруунун башка жолдорун карайбыз
  • 7:33 - 7:35
    ага чейин жөн гана сан огун сызабыз
  • 7:35 - 7:37
    бул жерде бизде нөл
  • 7:37 - 7:39
    келгиле муну жылдыралы
  • 7:39 - 7:44
    нөл бул жерде болсун, бир, эки
  • 7:48 - 7:49
    биз сегизди кемитип жаткандан кийин
  • 7:49 - 7:51
    биз сегиз бирдикке солго карай жылабыз
  • 7:57 - 8:00
    анан экиге
  • 8:00 - 8:07
    биз эки жолу солго жылганда нөлгө дал келдик
  • 8:07 - 8:09
    эми бизге солго карай канча жылуу калды деп ойлойсуңар?
  • 8:09 - 8:12
    биз эки бирдикке жылып жибердик
  • 8:12 - 8:15
    сегизди өтүш үчүн
  • 8:15 - 8:22
    солго карай алты кадам жылышыбыз керек 1-2-3-4-5-6
  • 8:30 - 8:34
    Биз кайсыга туш болобуз?
  • 8:34 - 8:37
    Биз нөлдө болчубуз
  • 8:37 - 8:39
    бул -1, -2, -3, -4, -5, -6.
  • 8:48 - 8:49
    демек, эки минус сегиз барабар болот экен минус алтыга
  • 8:49 - 8:54
    2-2 болсо, нөлгө барабар
  • 8:54 - 8:56
    Эгерде биз сегизди кемитсек биз дагы алтыны кемитет экенбиз
  • 9:00 - 9:05
    башкача айтканда, биз минус алтыны алабыз же болбосо нөлдөн алтыга ылдый
  • 9:08 - 9:10
    Келгиле, дагы бир мисал карап көрөлү
  • 9:10 - 9:11
    бул башкача болсун
  • 9:11 - 9:13
    силер менин оюмча чыгара аласыңар
  • 9:13 - 9:13
    муну башка өң менен жазалы
  • 9:13 - 9:18
    минус төрт минус эки
  • 9:18 - 9:20
    биз мында терс сандан баштайбыз
  • 9:20 - 9:22
    андан кемитсек
  • 9:22 - 9:25
    бул оор сезилиши мүмкүн, сан огун эстегиле
  • 9:29 - 9:31
    Бизде нөл бул жерде болсун
  • 9:31 - 9:32
    бул -1, -2, -3, -4. биз мына бул жерден баштайбыз
  • Not Synced
    бизге -4 экини алыш керек
  • Not Synced
    башкача айтканда, эки бирдикке солго жылыш керек
  • Not Synced
    минус бирди кемитсек, минус бешке түшөбүз
  • Not Synced
    дагы бирди кемитсек, минус алтыга түшөбүз
  • Not Synced
    бул минус алты
  • Not Synced
    келгиле башка кызыктуу нерсени жасап көрөлү
  • Not Synced
    келгиле минус үчтөн баштайлы мейли бизде минус үч бар дейли
  • Not Synced
    бир нерсени кемиткендин ордуна келгиле экини кошолу
  • Not Synced
    сан огунда биз кайсыл жерге келебиз
  • Not Synced
    минус үч чекитинен баштайлы экини кошуп атабыз,
  • Not Synced
    демек оңду көздөй жылабыз
  • Not Synced
    бирди кошсок, минус экини алабыз
  • Not Synced
    эгерде дагы бирди кошсок анда биз эмне кылышыбыз керек болот
  • Not Synced
    минус бирди алабыз
  • Not Synced
    биз эки бирдикке оңго жылганбыз
  • Not Synced
    демек,-3 + 2 бул минус бирге барабар болот экен
  • Not Synced
    силер ынана аласыңар
  • Not Synced
    бул биздин салттуу кошуу жана көбөйтүү эрежелерине дал келет
  • Not Synced
    эгерде биз минус бирди алсак, биз экини алабыз биз минус үчтү алышыбыз керек
  • Not Synced
    анда мында баарын тескерисинен жасайбыз
  • Not Synced
    -3 +2 болсо
  • Not Synced
    жана экини кемитсек,
  • Not Synced
    минус үчтү алышыбыз керек
  • Not Synced
    Бул чын эле ушундай
  • Not Synced
    минус бирди алалы, бул жерден эми экини кемитебиз
  • Not Synced
    солго эки бирдикке жылабыз
  • Not Synced
    минус үчтү алабыз, менин оюмча силер, байкадыңар болуш керек
  • Not Synced
    терс сандар менен кантип иштеш керек экендигин
  • Not Synced
    жана кантип иреттөө жана кемитүү керек экенин
  • Not Synced
    Келерки видеодо көптөгөн мисалдар күтөт
  • Not Synced
    терс сандарды кемитүү
  • Not Synced
    эмнени түшүндүрөрүн карайбыз
Title:
Negative Numbers Introduction
Description:
more » « less
Video Language:
English
Duration:
09:36
Tynchtykbek Zhanadyl edited Kyrgyz subtitles for Negative Numbers Introduction
Tynchtykbek Zhanadyl edited Kyrgyz subtitles for Negative Numbers Introduction
Касиет Эмилбаева edited Kyrgyz subtitles for Negative Numbers Introduction
Касиет Эмилбаева edited Kyrgyz subtitles for Negative Numbers Introduction
Касиет Эмилбаева edited Kyrgyz subtitles for Negative Numbers Introduction
Касиет Эмилбаева edited Kyrgyz subtitles for Negative Numbers Introduction
Tynchtykbek Zhanadyl edited Kyrgyz subtitles for Negative Numbers Introduction
Tynchtykbek Zhanadyl edited Kyrgyz subtitles for Negative Numbers Introduction
Show all

Kyrgyz subtitles

Incomplete

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.