Return to Video

Χρωματογραφία λεπτής στιβάδας

  • 0:00 - 0:02
    Έστω ότι έχω ένα φυαλίδιο
  • 0:02 - 0:04
    με ένα άγνωστο υγρό,
  • 0:04 - 0:06
    θέλω να βρω τι έχει μέσα.
  • 0:06 - 0:08
    Το πρώτο βήμα που σκέφτομαι,
  • 0:08 - 0:10
    είναι μια ουσία
  • 0:10 - 0:12
    ή ένα μείγμα με πολλές ουσίες;
  • 0:12 - 0:15
    Ο σκοπός του βίντεο είναι
    μια τεχνική
  • 0:15 - 0:18
    για να διαχωρίσω τις ουσίες
  • 0:18 - 0:20
    και τουλάχιστον να καταλάβω πόσες είναι,
  • 0:20 - 0:23
    η τεχνική αυτή γενικά λέγεται
    Χρωματογραφία,
  • 0:23 - 0:26
    αλλά θα επικεντρωθούμε στην
    χρωματογραφία λεπτής στιβάδας
  • 0:26 - 0:28
    που είναι η πιο κοινή,
  • 0:28 - 0:30
    αλλά και άλλες παραλλαγές
    της χρωματογραφίας
  • 0:30 - 0:31
    όπως η χρωματογραφία χάρτου
  • 0:31 - 0:34
    έχει την ίδια βασική αρχή μεθόδου.
  • 0:34 - 0:38
    Θα βάλουμε
  • 0:38 - 0:41
    πάνω από γυαλί ή πλαστικό,
  • 0:41 - 0:46
    θα βάλουμε ένα λεπτό στρώμα μιας
    στερεής πολικής ουσίας.
  • 0:47 - 0:48
    Τυπικά
  • 0:48 - 0:51
    ένα λεπτό στρώμα γέλης (τζελ) πυριτίου ,
  • 0:51 - 0:55
    που είναι η πιο κοινή πολική
    ουσία που χρησιμοποιείται.
  • 0:55 - 0:56
    Είναι και πορώδης.
  • 0:56 - 0:58
    Είναι σημαντικό το ότι είναι πορώδης
  • 0:58 - 1:01
    επειδή θέλουμε ένα υγρό να
    έχει τριχοειδή δράση
  • 1:01 - 1:03
    καθώς ανεβαίνει στο στρώμα.
  • 1:03 - 1:06
    Η γέλη πυριτίου, όπως είπα,
  • 1:06 - 1:09
    είναι πολύ πολική.
  • 1:10 - 1:11
    Αυτό που θα κάνουμε
  • 1:11 - 1:13
    είναι να πάρουμε λίγη άγνωστη ουσία,
  • 1:13 - 1:15
    ας πούμε ότι είναι αυτό το χρώμα,
  • 1:15 - 1:20
    και θα βάλουμε μια σταγόνα πάνω
    στη γέλη πυριτίου.
  • 1:20 - 1:21
    Μετά θα πάρουμε το πλακίδιο
  • 1:21 - 1:23
    με τη γέλη
  • 1:23 - 1:26
    και την σταγόνα της άγνωστης ουσίας,
  • 1:26 - 1:30
    και θα το τοποθετήσουμε
    με το ένα άκρο μέσα στο διάλυμα.
  • 1:30 - 1:31
    Το σημαντικό είναι
  • 1:31 - 1:35
    ότι το διάλυμα είναι λιγότερο
    πολικό από τη γέλη πυριτίου.
  • 1:35 - 1:37
    Λιγότερο πολικό εδώ.
  • 1:37 - 1:40
    Θα δούμε λίγο τι συμβαίνει
  • 1:40 - 1:42
    ανάλογα με το πόσο πολική είναι.
  • 1:42 - 1:45
    Η ποσότητα θα είναι πολύ λίγη
  • 1:45 - 1:48
    από το διάλυμα, όπως βλέπετε,
  • 1:48 - 1:49
    θα είναι ένας διαλύτης.
  • 1:49 - 1:52
    Και συνήθως το βάζουμε σε κλειστό δοχείο
  • 1:52 - 1:53
    όπως εδώ
  • 1:53 - 1:56
    ώστε να μην εξατμιστεί το υγρό.
  • 1:56 - 1:58
    Τι νομίζετε ότι θα συμβεί;
  • 1:58 - 2:01
    Όπως είπα είναι πορώδης ουσία.
  • 2:01 - 2:03
    Θα έχουμε τριχοειδή δράση.
  • 2:03 - 2:06
    Το υγρό θα κινηθεί προς τα πάνω
  • 2:06 - 2:07
    μέσω τη γέλης,
  • 2:07 - 2:09
    μέσω των μικρών πόρων της γέλης.
  • 2:09 - 2:12
    Είναι η "στατική φάση".
    Γιατί τη λέμε έτσι;
  • 2:12 - 2:13
    Επειδή δεν κινείται.
  • 2:13 - 2:16
    Και θα πούμε αυτόν το λιγότερο
    πολικό διαλύτη
  • 2:17 - 2:19
    "κινητή φάση",
  • 2:19 - 2:22
    επειδή κινείται πάνω στην γέλη
  • 2:22 - 2:25
    και παρασύρει μέρος της άγνωστης ουσίας
  • 2:25 - 2:27
    και τη μεταφέρει.
  • 2:27 - 2:28
    Ας πούμε ότι η άγνωστη ουσία
  • 2:28 - 2:31
    αποτελείται από 2 διαφορετικές ουσίες.
  • 2:31 - 2:33
    Αν κάτι είναι πιο πολικό,
  • 2:33 - 2:35
    σημαίνει ότι έλκεται περισσότερο
  • 2:35 - 2:38
    από τη στατική φάση που είναι
    πολύ πολική.
  • 2:38 - 2:40
    Έτσι δεν θα πάει πολύ μακριά,
  • 2:40 - 2:42
    ενώ το μέρος της άγνωστης ουσίας
  • 2:42 - 2:43
    που είναι λιγότερο πολικό,
  • 2:43 - 2:46
    δεν έλκεται τόσο από την γέλη.
  • 2:46 - 2:49
    Άρα θα κινηθούν περισσότερο
    με τον διαλύτη.
  • 2:49 - 2:52
    Ίσως πάει κάπως έτσι.
  • 2:52 - 2:54
    Συνεχίζουμε μέχρι η κινητή φάση
  • 2:54 - 2:57
    φτάσει στην κορυφή της γέλης πυριτίου
  • 2:57 - 2:58
    εδώ.
  • 2:58 - 2:59
    Κοιτώντας το,
  • 2:59 - 3:01
    και ο λόγος που λέγεται χρωματογραφία
  • 3:01 - 3:02
    οφείλεται ότι αρχικά,
  • 3:02 - 3:05
    διαχώριζαν ιστούς
  • 3:05 - 3:08
    σε φυτά με διαφορετικά χρώματα.
  • 3:08 - 3:10
    Έτσι πήρε το όνομά της η τεχνική,
  • 3:10 - 3:12
    αλλά δεν αναφέρεται απαραίτητα
    σε πράγματα
  • 3:12 - 3:13
    με διαφορετικά χρώματα
  • 3:13 - 3:16
    ή πολλές φορές χρειάζεται υπεριώδες φως
    για να τις δούμε.
  • 3:16 - 3:17
    Αλλά όταν εκτελούμε χρωματογραφία
    λεπτής στιβάδας,
  • 3:17 - 3:21
    βλέπουμε ότι η αρχική σταγόνο
    θα ταξιδέψει
  • 3:21 - 3:23
    σε διαφορετικό βαθμό με τον διαλύτη
  • 3:23 - 3:25
    και θα έχουμε πολλές κουκίδες
  • 3:25 - 3:29
    ανάλογα με το πόσες ουσίες
    είναι μέσα στο μείγμα.
  • 3:29 - 3:32
    Όπως είπα, αυτό εδώ,
  • 3:32 - 3:36
    είναι λιγότερο πολικό και θα
    προχωρήσει περισσότερο
  • 3:36 - 3:40
    από το πιο πολικό, την πιο πολική ουσία
    του μείγματος,
  • 3:40 - 3:43
    επειδή η πιο πολική δεσμέυεται
  • 3:43 - 3:46
    στη γέλη, που είναι στατική,
  • 3:46 - 3:49
    και το πόσο μακριά πάνε
    ποσοτικοποιείται
  • 3:49 - 3:52
    σε σχέση με τον διαλύτη.
  • 3:52 - 3:55
    Λέγεται παράγων ανάσχεσης.
  • 3:55 - 3:58
    Παράγοντας ανάσχεσης.
  • 3:59 - 4:03
    Γράφετε R με δείκτη f.
  • 4:03 - 4:07
    Ορίζεται ως η απόσταση που διένυσε
  • 4:08 - 4:13
    η διαλυμένη ουσία προς την απόσταση
    που διένυσε
  • 4:19 - 4:22
    ο διαλύτης.
  • 4:22 - 4:23
    Πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι,
  • 4:23 - 4:26
    δεν είναι η συνολική απόσταση του διαλύτη,
  • 4:26 - 4:30
    είναι η απόσταση του διαλύτη από
    αυτή την αρχή,
  • 4:30 - 4:33
    όπου βάλαμε τη σταγόνα.
  • 4:33 - 4:36
    Μετά την αρχή.
  • 4:37 - 4:40
    Ας το σημειώσω ως αρχή.
  • 4:41 - 4:43
    Τι θα είναι σε αυτή την περίπτωση;
  • 4:43 - 4:47
    Για βοήθεια θα πάρουμε ένα χάρακα.
  • 4:47 - 4:52
    Ο παράγοντας ανάσχεσης
    για την Α ουσία είναι εδώ,
  • 4:52 - 4:55
    θα βάλω εδώ στην κουκκίδα Α,
  • 4:55 - 4:59
    θα ισούται με την απόσταση που διάνυσε
    η ουσία,
  • 4:59 - 5:03
    που βλέπουμε ότι είναι 1 εκατοστό,
  • 5:03 - 5:05
    ένα εκατοστό,
  • 5:05 - 5:09
    πέρα από την απόσταση που διάνυσε
    ο διαλύτητς.
  • 5:09 - 5:12
    Θα είναι,
  • 5:12 - 5:15
    βλέπουμε ότι προχώρησε 5 εκατοστά από
    την αρχή.
  • 5:15 - 5:18
    1 εκατοστό προς 5 εκατοστά,
  • 5:18 - 5:20
    που είναι 0,2.
  • 5:21 - 5:25
    Ο παράγοντας ανάσχεσης για τη Β ουσία
  • 5:26 - 5:30
    θα είναι ίσος με, πόσο προχώρησε;
  • 5:30 - 5:32
    Προχώρησε 3 εκατοστά
  • 5:33 - 5:36
    από τα συνολικά 5 του διαλύτη,
  • 5:36 - 5:38
    μετά την αρχή,
  • 5:38 - 5:40
    όπου βάλαμε τη σταγόνα μας.
  • 5:40 - 5:45
    5 εκατοστά, που είναι 0,6.
  • 5:45 - 5:47
    Δείτε, στην περίπτωση αυτή,
  • 5:47 - 5:51
    η πιο πολική ουσία έχει μικρότερο
    συντελεστή ανάσχεση
  • 5:51 - 5:55
    από την λιγότερο πολική, και
    είναι λογικό.
  • 5:55 - 5:59
    Η στατική φάση είναι πιο πολική από
    τον διαλύτη,
  • 5:59 - 6:04
    και οι ουσίες που είναι πιο πολικές
    κινούνται πιο δύσκολα
  • 6:04 - 6:06
    από τον λιγότερο πολικό διαλύτη.
Title:
Χρωματογραφία λεπτής στιβάδας
Description:

Χρωματογραφία λεπτής στιβάδας
more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
06:08

Greek subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.